Business Center လိုတယ္

 စင္ကာပူ တကၠသိုလ္ေတြ ေပၚလီတက္ကနစ္ေတြ မွာ Business Center ေတြရွိလားမသိပါ-- စာသင္တာနဲ႔ပဲဆိုင္တဲ့ Business Department ကိုဆိုလိုတာမဟုတ္ပါဘူး တကၠသိုလ္ေတြ ေက်ာင္းေတြရဲ႕  ဘ႑ာေရး စီမံခန္႔ခြဲေရးဆိုင္လုပ္ငန္းေတြကို တာဝန္ယူ လုပ္ကိုင္ေပးတဲ့ ဌာန ကိုဆိုလိုတာပါ။ National University Hospital NUH ေဆး႐ုံ မွာ ေတာ့ Business Center ဆိုတာ ရွိတာ ေတြ႕ရပါတယ္-- ေဆး႐ုံတက္လာတဲ့လူနာ (ဥပမာ ခြဲစိပ္ကုခံရမဲ့လူနာ) နဲ႔ အထူးကုဆရာဝန္ team ေတြ႕ ဆုံေဆြးေႏြးတဲ့အခါ ဆရာဝန္ consultant ေတြကလူနာရဲ႕က်န္းမာေရးအေျခအေနကို အေသးစိပ္ရွင္းျပေျပာဆိုေဆြးေႏြးသလို လိုက္ပါလာတဲ့ Business Manager ကလည္း လူနာ ရွင္ကိုကုန္က်ႏိုင္ဖြယ္ရာရွိတဲ့ စရိတ္ေတြ ႏိုင္ငံသားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ခြင့္ျပဳထားတဲ့ ပံပိုးမႈထဲက ဘယ္ေလာက္ခံစားႏိုင္တယ္-- က်န္းမာေရး အာမခံရွိရင္လည္း ဘာေတြလိုအပ္တယ္ဆိုတာ မကုသခင္ကတည္းကေသခ်ာရွင္းလင္းပါတယ္--ေဆး႐ုံရဲ႕ဝင္ေငြ၊ အသုံးစရိတ္၊ စီမံခန္႔ခြဲေရး အလုပ္ေတြ ဟာ Business Center ရဲ႕ တာဝန္ျဖစ္ပါတယ္—ဒါေၾကာင့္ ဆရာဝန္ consultant team ထဲမွာ Business Manager တစ္ေယာက္ထည့္ ထားရတာျဖစ္ပါလိမ့္မယ္--တကၠသိုလ္ ေတြ ေပၚလီေတြ အျခား Institutions ေတြမွာလည္း ရွိလိမ့္မယ္ထင္ပါတယ္--

က်ေနာ္တို႔ တကၠသိုလ္ေတြမွာေတာ့ ေလာေလာဆယ္အစိုးရဘတ္ဂ်က္ကိုပဲေမွ်ာ္ၿပီးသုံးစြဲေနရတာေၾကာင့္ဒီလို ေခတ္နဲ႔ အညီအစီအမံမ်ိဳးရွိဟန္မတူေသးပါ-- တကၠသိုလ္ေတြ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရလာရင္ေတာ့ လိုအပ္လာလိမ့္မယ္ထင္ပါတယ္-- အဲလိုဆိုရင္တကၠသိုလ္ဖြဲ႕စည္းပုံကေတာ့ လက္ရွိဖြဲ႕ စည္းပုံနဲ႔ မကိုက္ညီႏိုင္ေတာ့ပါ-- ေက်ာင္းသားေရးရာကိစၥေတြကို ေက်ာင္းသားသမဂၢကလုပ္မယ္၊ ေငြေရးေၾကးေရးကိစၥ၊စီမံခန္႔ခြဲေရးကိစၥေတြကို Business Center ကလုပ္မယ္--သင္ၾကားေရးကိစၥေတြကိုပါေမာကၡေတြစုဖြဲ႕ထားတဲ့အဖြဲ႕ကလုပ္မယ္၊ သုေတသနလုပ္ငန္းေတြ ကိုပါေမာကၡေတြစုဖြဲ႕ထားတဲ့သုေတသန လုပ္ငန္းအဖြဲ႕ နဲ႔ Business Center ကႀကီးၾကပ္မယ္၊ ျပင္ပကလာအပ္တဲ့သုေတသန လုပ္ငန္းေတြလုပ္ရကိုင္ရေတာ့မယ္ဆိုရင္ ေငြေရးေၾကးေရးကိစၥကပါလာၿပီ မဟုတ္လား၊ 

ဖြဘုတ္ ပိုစ္ေတြ ေလွ်ာက္ဖတ္ရင္း စိတ္ကူးယဥ္မိတာေလးေတြခ်ေရးလိုက္ တာပါ၊ရန္ကုန္ေဆး႐ုံႀကီးဆိုရင္ ျပဳျပင္မြမ္းမံေနပါတယ္-- အစိုးရဘတ္ဂ်က္လည္းပါ ပါလိမ့္မယ္ --Contribution လို႔ေခၚႏိုင္တဲ့ လႈဒါန္းေငြေတြကိုစီမံခန္႔ခြဲရတာလည္း Business Center ရဲ႕ အလုပ္ပါ ဥပမာ ေဆး႐ုံ လူျမင္ကြင္းမွာ ဘယ္အဖြဲ႕အစည္း၊ ဘယ္ပုဂၢိဳလ္ က ဘယ္ႏွစ္မွာ ဘယ္ေလာက္လႈဒါန္းသလဲဆိုတာ LED display screen ႀကီးေတြေထာင္ေပးထားၿပီးဆြဲေဆာင္ရမွာပါ၊ ေဆး႐ုံေတြ ေက်ာင္းေတြ တကၠသိုလ္ေတြမွာ contribution ေတြလိုပါတယ္၊ သူငယ္ခ်င္း WHO ဆိုရင္ အာအိုင္တီ ပရဝဏ္ထဲကထြက္ၿပီး ေဆး႐ုံႀကီးမွာေတာင္ contribution လုပ္ခဲ့ပါတယ္— Business Center ဟာေဆး႐ုံမွာ ဘာေတာ့ လိုေနတယ္ ဆိုတာလိုက္ၾကည့္ၿပီး ဘယ္ေလာက္ကုန္က်စရိတ္ရွိႏိုင္တယ္ဆိုတာေတြလည္း potential ရွိတဲ့ လႈဒါန္း လိုသူေတြကို ခ်ဥ္းကပ္ဆြဲေဆာင္စည္း႐ုံးႏိုင္ပါတယ္-- marketing ဆင္းသလိုမ်ိဳးေပါ့—ဒါဆိုရင္ လႈတဲ့သူေတြကလည္း သူတို႔အလႈ ဟာထိေရာက္မႈရွိတဲ့ အတြက္လႈလိုၾကမွာပါ၊ စင္ကာပူလိုခ်မ္းသာတဲ့ ႏိုင္ငံ က အစိုးရေဆး႐ုံမွာေတာင္ contribution လုပ္တဲ့အဖြဲ႕အစည္းေတြလူပုဂၢိဳလ္အမည္ေတြ ကို LED display လုပ္ထားပါတယ္၊ ထင္ရွားတဲ့ အစိုးရေခါင္းေဆာင္အမည္ေတြလည္းေတြ႕ရပါတယ္၊အစိုးရအဖြဲ႕ ဝင္ေတြဟာလစာေတာ္ေတာ္ေကာင္းၾကတာကိုး။

ျမန္မာကပိုလိုပါတယ္--organised ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ထားႏိုင္ရင္ ျပည္သူေတြဆီကလႈဒါန္းတာေတြမ်ားလာမွာပါ—ေနာက္ၿပီး ေလာက္ ေလာက္လားလား ထိထိေရာက္ေရာက္ လႈဒါန္းတဲ့အလႈရွင္ေတြကိုလည္း သမၼတ ကဘြဲ႕ထူးဂုဏ္ထူးေတြ ေပးၾကရမွာေပါ့ဗ်ာ--

ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား

ျမန္မာေရႊ  ့ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြအေနနဲ႔ ထိုင္း၊ မေလးရွား၊စင္ကာပူ၊ကိုရီးယား၊ဂ်ပန္၊အေရွ  ့အလယ္ပိုင္းႏိုင္ငံေတြမွာသြားေရာက္အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနၾကပါတယ္-- အခုလိုျပည္တြင္းစီးပြားေရးအေျခအေနမေကာင္းတဲ့အခ်ိန္မွာလည္းျပည္ပကိုထြက္အလုပ္ဖို႔ျပည္သူအမ်ားစုဟာ ပတ္စ္ပို႔႐ုံးေရွ  ့မွာပတ္စ္ပို႔ျပဳလုပ္ဖို႔အတြက္နံနက္ေစာေစာတန္းစီေနၾကတာလည္း  Facebook သတင္းေတြမွာေတြ႕ေနရပါတယ္--အရင္ကႏိုင္ငံျခားသြားအလုပ္လုပ္ၾကတယ္ဆိုတာၿမိဳ  ့ေနလူတန္းစားေတြမ်ားၿပီးဘြဲ  ့ရေတြသက္ေမြးေက်ာင္းပညာတစ္ခုခုတတ္သူေတြ   skilled worker ေတြသာမ်ားပါတယ္--အခုအခါမွာေတာ့ေတာေနလူတန္းစားလုပ္ႏိုင္ကိုင္ႏိုင္သူေတြပါျပည္ပထြက္ဖို႔က်ိဳးစားလာၾကတာကိုေတြ႕ေနရပါတယ္--လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္အနည္းငယ္ေလာက္ကေရစႀကိဳမွာ ဘဏ္ဖြင့္ဖို႔ေလ့လာေရးသြားခဲ့ေတာ့ကုန္သည္အသင္းရဲ႕စီစဥ္ေပးခ်က္အရေရစႀကိဳကုန္သည္လုပ္ငန္းရွင္အသင္းနဲ႔ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္--သူတို႔တေတြေျပာျပခ်က္အရေရစႀကိဳတစ္ဝိုက္ေလာက္မွာရွိတဲ့ရြာေတြကအရြယ္ေကာင္းထန္းတက္လုပ္သားေတြအေတာ္မ်ားမ်ား မေလးရွား ႏိုင္ငံမွာသြားအလုပ္လုပ္ေနၾကတယ္--တစ္ေယာက္ၿပီးတစ္ေယာက္သူ႔အဆက္အသြယ္နဲ႔ သူသြားလိုက္ၾကတာထန္းတက္လုပ္သား ၈၀၀၀၀ ေလာက္မေလးရွားႏိုင္ငံမွာ အလုပ္သြားလုပ္ေနၾကတယ္-- ထန္းတက္မဲ့သူမရွိေတာ့လို႔ ထန္းညက္ေတာင္အထြက္ဆုတ္သြားတယ္လို႔သိရတယ္--ေမာင္တိုင္ပင္အတြက္ဘဏ္ခြဲဖြင့္ဖို႔လာတာဆိုေတာ့ေဒသအလုပ္အကိုင္အခြင့္အလန္းေတြကြယ္ေပ်ာက္ကုန္တာကိုစိတ္မဝင္စားႏိုင္ဘူး--မေလးရွားႏိုင္ငံမွာ အလုပ္သြားလုပ္ေနတဲ့ လူ ၈၀၀၀၀ ေလာက္လစဥ္ေငြပို႔တဲ့လုပ္ငန္းခ်ိတ္ဆက္ေပးႏိုင္ရင္ဘဏ္ခြဲတစ္ခုေတာ့ဖြင့္သင့္တယ္ဆိုတဲ့ အေျဖတစ္ခုေတာ့ရလိုက္တာေပါ့ -- ေမာင္တိုင္ပင္ဘဏ္ကထြက္သြားၿပီးေရစႀကိဳမွာဘဏ္ခြဲဖြင့္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္--ေျပာခ်င္တာက ေရစႀကိဳကုန္သည္အသင္းလိုအသင္းကေတာင္ထန္းတက္လုပ္သား ၈၀၀၀၀ ေလာက္မေလးရွားႏိုင္ငံမွာအလုပ္လုပ္ေနေၾကာင္းအဲဒီအခ်ိန္ကစာရင္းရွိခဲ့ပါတယ္--

ေမာင္တိုင္ပင္တို႔ႏိုင္ငံက ျပည္သူေတြ ေရႊ  ့ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြအေနနဲ႔ဘယ္ႏိုင္ငံမွာဘယ္ေလာက္သြားအလုပ္လုပ္ေနၾကသလဲဆိုတာစာရင္းရွိၾကပါသလား ? သူတို႔တေတြမိသားစုဆီပို႔တဲ့ ျမန္မာက်ပ္ေငြဘယ္ေလာက္မ်ားရွိပါသလဲ? ေမာင္တိုင္ပင္ခန္႔မွန္းျကည့္တာကေတာ့ျမန္မာက်ပ္ေငြ ကုေဋနဲ႔ခ်ီၿပီးရွိမယ္ထင္ပါတယ္--အဲဒီေငြပမာဏဟာအရင္ကမေျပာပေလာက္ေပမဲ့ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ GDP တြက္ခ်က္တဲ့ေနရာမွာ ဝင္ေငြအေနနဲ႔ထည့္သြင္းတြက္ခ်က္ရေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္--ျမန္မာစီးပြားေရးအေၾကာင္းေျပာေနၾကတဲ့သူေတြ GDP နဲ႔ခ်ိန္ထိုးႏိုင္းယွဥ္ၾကတဲ့သူေတြ ကိုေျပာခ်င္တာကဒီေငြပမာဏဟာအခုခ်ိန္မွာအေလးထားရမဲ့ပမာဏျဖစ္ေနပါၿပီ-- ေအာက္ေျခလူတန္းစားရဲ႕ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ကိုကုစားေပးႏိုင္တဲ့ေတာေနဆင္းရဲသားလူတန္းစားေတြအတြက္ အဓိကမိသားစုဝင္ေငြတစ္ရပ္ျဖစ္လာပါၿပီ-- ေျပာႏိုင္ပါတယ္-- ဒီအပိုင္းမွာေတာ့ data ေကာက္ယူမႈအားနည္းေနလိမ့္မယ္ဆိုတာ--စာရင္းေကာက္ယူမႈအားနည္းေနေတာ့ ဘယ္ေလာက္သြားေနတယ္ ?ဘယ္ေလာက္ဝင္ေငြရွိေနသလဲ? သြားတဲ့သူေတြအေနနဲ႔ ျပည္ပမွာဘာအလုပ္ေတြအမ်ားဆုံးလုပ္ရသလဲ? skilled လား? unskilled လား? ေတာေနလူတန္းစားေတြလား ? အေျခခံပညာအရည္အခ်င္းအနိမ့္ဆုံး-- အျမင့္ဆုံးဘယ္ေလာက္ရွိၾကသလဲ? ျမန္မာ့စီးပြားေရး ပမာဏ မွာ ျမန္မာေရႊ  ့ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြရဲ႕ဝင္ေငြ ကဘယ္အခ်ိဳးအစားေလာက္ပါဝင္ေနသလဲ? အခ်ိဳးအစားပမာဏ ကအေလးထားေလာက္တဲ့ ပမာဏျဖစ္ေနၿပီဆိုရင္ အားေပးမလား? မင္းတို႔မသြားရဘူး ျပည္တြင္းမွာပဲ ရရာ ၾကံဳရာ က်ပန္းလုပ္ပဲ လုပ္ လို႔တားဆီးသင့္ပါသလား? မရပါခင္ဗ်ား--

ဒီလိုကိစၥရပ္ေတြအတြက္ ေမာင္တိုင္ပင္သာ မသိတာ-- ျမန္မာလူငယ္ေတြေလ့လာထားတဲ့ research ေတြရွိလိမ့္မယ္ထင္ပါတယ္-- ဘယ္လိုပညာရပ္အဆင့္အတန္းေတြအတြက္ ရက္တိုေလ့က်င့္ေပးလိုက္ဖို႔ သင္တန္းေတြ ဖြင့္ႏိုင္ၿပီလား? ပုဂၢလိကအပိုင္းကေကာစိတ္ဝင္စားမႈ ရွိပါသလား? ဒီအပိုင္းေတြမွာ ႐ိုက္စား  တနပ္စား  ေတြဝင္လာႏိုင္တဲ့ risk အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္-- ဂတိတည္ ေျဖာင့္မတ္တဲ့ ေအဂ်င္စီအသင္းေတြလည္းလိုပါလိမ့္မယ္--ဥပမာတစ္ခုေျပာရရင္ domestic workers ေတြလႊတ္တဲ့အခါ လႊတ္မဲ့ႏိုင္ငံရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္နဲ႔ ကိုက္ညီေသာ ရက္တိုသင္တန္းေတြဖြင့္ရပါမယ္ -- ဒီေနရာမွာ သြားလိုၾကတဲ့ျပည္သူေတြဟာဆင္းရဲသားလူတန္းစားမ်ားပါမယ္-- သင္တန္းတက္ႏိုင္ဖို႔ေငြေၾကးသုံးစြဲဖို႔ရာမွာအခက္အခဲရွိႏိုင္ပါတယ္--အၾကမ္းဖ်င္းသိရတာက domestic workers ေတြအေနနဲ႔ ပထမဆုံး လာတဲ့အေခါက္မွာ ၇-၈ လစာေလာက္ ကို ၂ဖက္ေအဂ်င့္ ေတြကယူေလ့ရွိပါတယ္--ဒါမ်ိဳးကစိတ္ထားေကာင္းမြန္တဲ့အိမ္ရွင္ဆီေရာက္ရင္ေတာ္ေသးေပမဲ့ စိတ္ထားမေကာင္းတဲ့အိမ္ရွင္ဆီေရာက္ရင္စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာအထိ ထိခိုက္မႈရွိႏိုင္ပါတယ္--ဒီစနစ္ ဒီအေလ့အက်င့္ေတြရွိတာသိေနတဲ့အေလ်ာက္သက္ဆိုင္ရာ ဌာနအေနနဲ႔ဘဏ္ေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ရင္ေကာင္းပါတယ္။အခုေျပာေနတာေတြကိုဌာနေတြကေမာင္တိုင္ပင္ထက္ပိုသိပါလိမ့္မယ္--

းGDP ဝင္ေငြမွာ ေရႊ  ့ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြျပန္ပို႔တဲ့ေငြအခ်ိဳးအစားဟာ ေလာက္ေလာက္လားလားရွိေနၿပီဆိုရင္ သူတို႔တေတြသြားႏိုင္လာႏိုင္လုပ္ႏိုင္ကိုင္ႏိုင္ဖို႔ ေမာင္တိုင္ပင္တို႔ ဝန္ႀကီးဌာနေတြကဘာေတြလုပ္ကိုင္ေပးထားပါသလဲ? ျပန္ဆန္းစစ္ၾကည့္ဖို႔ လိုပါတယ္ --labour intensive industry ေတြျပည္တြင္းကို ဝင္လာပါ လုပ္ပါ ကိုင္ပါ နဲ႔ ဘိတ္ေခၚေနမယ္-- အဲဒီ industry ေတြမွာ ဝင္လုပ္ကိုင္ႏိုင္ဖို႔လုပ္သားေတြေမြးထုတ္ေပးတဲ့အပိုင္းမွာ အစိုးရလည္းလုပ္မယ္-- အစိုးရ နဲ႔ ပုဂၢလိ ေပါင္းၿပီး PPP အေနနဲ႔ လုပ္ေပးေမြးထုတ္မယ္--ျပည္ပမွာသြားအလုပ္လုပ္လိုၾကတဲ့ ျပည္သူေတြအတြက္ ရက္တို training program ေတြဖြင့္ႏိုင္ေအာင္အားေပးရမယ္-- လုပ္ေပးရမယ္-- barriers ေတြရွိသလား  ? အစိုးရက ဘာဘာ ညာညာ စဥ္းစားမေနနဲ႔  ေျဖေလွ်ာ့ေပးႏိုင္ရမယ္--financial support လည္းဘဏ္ေတြနဲ႔ ၫွိႏွိ ုင္းၿပီး SME loan အေနနဲ႔ေပးရပါမယ္--အဲေတာ့ဗ်ာ -- မလုပ္  မရႈပ္   မျပဳတ္   ေသြးေအးေနၾကတဲ့ ဌာန ေတြအျဖစ္ႏိုင္ဆုံး အလုပ္ေတြစလုပ္ၾကဖို႔ အခ်ိန္အခါ ေရာက္ေနပါၿပီ -- ႀကီးက်ယ္ တဲ့ အလုပ္ေတြလည္းလုပ္ဖို႔ စဥ္းစားၾကေပါ့ဗ်ာ-- တစ္ဖက္ကေသးငယ္ေပမဲ့ လတ္တေလာေဇာင္းေပး လုပ္ရမဲ့အလုပ္ေတြလည္းစဥ္းစားၿပီးလုပ္ႏိုင္ဖို႔ လိုပါတယ္ -- က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာေတြ  ဆန္မရွိ ေစာက္စားႀကီးေကာင္ေတြမဟုတ္ပါဘူး  အလုပ္ဟူသမွ်ဂုဏ္ရွိစြ  လို႔ အမ်ားကခံယူထားပါတယ္--

ဒီလိုေတြးၾကည့္မိပါတယ္

FDI ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ မ်ား ဝင္လာေအာင္လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ရာတြင္အဓိက စိန္ေခၚမႈသည္ရခိုင္ေဒသ႐ိုဟင္ဂ်ာအေရးကိစၥျဖစ္သည္ဟုေယဘူယ်သုံးသပ္ၾကပါသည္-- မွန္သင့္သေလာက္မွန္ေသာ္လည္းလက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းအေျခအေနကိုမွန္မွန္ကန္ကန္သုံးသပ္ၾကည့္ဖို႔လိုမည္ဟုထင္ပါသည္--အေမရိကန္၊အေနာက္ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားမွရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ ကိုယခုအခ်ိန္၌ေမွ်ာ္လင့္၍မရႏိုင္ေသးေသာ္လည္းတ႐ုတ္၊ ဂ်ပန္၊ စင္ကာပူ၊ ကိုရီးယား၊ ထိုင္း တို႔၏ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ မ်ားကေတာ့အလားအလာေကာင္းသည္ဟုဆိုႏိုင္ပါသည္။

တ႐ုတ္ကိုေတာ့ ျမန္မာတြင္လာေရာက္ရင္းႏွီးမွာကိုျပည္သူအမ်ားကေၾကာက္ၾကပါသည္၊လက္ရွိလုပ္ကိုင္လွ်က္ရွိေသာတ႐ုတ္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ အခ်ိဳ႕သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ေဒသအက်ိဳးစီးပြားမ်ားကိုလစ္လ်ဴရႈခဲ့ေသာေၾကာင့္ေဒသခံမ်ားႏွင့္ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္မႈမ်ားျဖစ္ေပၚခဲ့ကာျပႆနာမ်ားေပၚေပါက္ခဲ့ျခင္းကိုမလိုလားၾက ပါ။ တ႐ုတ္ျပည္တြင္းမွာလည္း manufacturing industry ကိုတျဖည္းျဖည္းေလွ်ာ့ၿပီး service industry ဘက္ကိုကူးေျပာင္းရန္မူဝါဒမ်ားေျပာင္းလဲသတ္မွတ္ထားရာ တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ားအေနျဖင့္ ၎တို႔၏ manufacturing industry လုပ္ငန္းမ်ားကိုအားသာခ်က္ရွိေသာႏိုင္ငံမ်ားသို႔ေရႊ႕ေျပာင္းေတာ့မည္ျဖစ္ရာ အေနာက္ဥေရာပ၊အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတို႔ ႏွင့္အဆင္မေျပေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ေျပာင္းေရႊ႕လာရန္အလားအလာနည္းပါသည္ဟုဆိုၾကပါသည္။

ဂ်ပန္တြင္လည္း ငယ္ရြယ္သည့္ ကြ်မ္းက်င္အလုပ္သမား မ်ားရွားပါးလ်က္ရွိရာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားသည္မလြဲမေသြဂ်ပန္ျပင္ပသို႔ မ်ားထြက္လာရဖြယ္ရွိေပသည္။ထိုေၾကာင့္ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ဂ်ပန္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားကိုေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္ပါသည္။ ထိုအတြက္လည္းျမန္မာႏိုင္ငံကအစိုးရပိုင္းေကာပုဂၢလိက ပိုင္းကပါ အားစိုက္ျပင္ဆင္ထားရန္လိုအပ္ပါသည္--

စင္ကာပူသည္ အာဆီယံႏိုင္ငံခ်င္းျဖစ္ ၍ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမ်ားမွာ ထိပ္တန္းမွာရွိေနပါသည္။အမ်ားစုမွ USD million ပ႐ိုဂ်က္မ်ား ျဖစ္ၿပီး billion ႏွင့္ခ်ီေသာပ႐ိုဂ်က္အနည္းအက်ဥ္းသာရွိပါသည္--

၂၀၁၈ခုႏွစ္မွာ GDP သည္ ၆.၄% မွ ၅.၉% သို႔အနည္းငယ္က်ဆင္းခဲ့ပါသည္။ဒီအခ်က္ကလည္း ရခိုင္ျပႆနာေၾကာင့္ FDI ဝင္ေရာက္မႈ ေႏွးေကြးသြား၍ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ၂၀၁၇ခုႏွစ္ ႏွစ္လည္ မွ ၂၀၁၈ခုႏွစ္အထိ FDI ဝင္ေရာက္မႈ ပမာဏမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၅.၇ ဘီလီယံရွိခဲ့ပါသည္။အထူးသျဖင့္ထုတ္လုပ္မႈက႑မွာသိသာထင္ရွားသည့္တိုးတက္မႈမ်ားရွိခဲ့ပါသည္။အထူးသျဖင့္ CMPအထည္ခ်ဳပ္က႑၌ လုပ္ခေစ်းႏႈန္းသက္သာျခင္း ႏွင့္ ပို႔ကုန္သက္သာခြင့္မ်ား (  အထူးသျဖင့္အေနာက္ဥေရာပ ႏွင့္အေမရိကန္)ရရွိခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။

၂၀၁၈ခုႏွစ္တြင္ကုမၸဏီအက္ဥပေဒအသစ္ကိုျပဌါန္းသတ္မွတ္ႏိုင္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ျပည္တြင္းရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈအခြင့္အလန္းမ်ားေပၚေပါက္လာခဲ့ပါသည္။ျပည္ပမွ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူမ်ားသည္ျပည္တြင္းကုမၸဏီမ်ားတြင္ရွယ္ယာ ၃၅% အထိပါဝင္ႏိုင္ပါသည္။Doing business အပိုင္း၌ ranking တက္လာေစရန္ရည္ရြယ္၍ Myanmar Companies Online ( MyCO) မွတ္ပုံတင္ျခင္းကို တည္ေထာင္ခြင့္ျပဳခဲ့ပါသည္။

ပညာေရးက႑၌လည္းေျဖေလ်ာ့မႈမ်ားေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ၿပီး ျမန္မာဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းတိုးတက္ေရးကိုေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ေဒသတြင္းႏိုင္ငံမ်ားမွ ပုဂၢလိ ေက်ာင္း၊ ေကာလိပ္မ်ား လာေရာက္ဖြင့္လွစ္ခဲ့ၾကပါသည္။ ျပည္ပကုမၸဏီမ်ားကို လက္လီလက္ကားေဆာင္ရြက္ခြင့္ျပဳခဲ့ျခင္းေၾကာင့္Metro ကဲ့သို႔ႏိုင္ငံျခား retailing ကုမၸဏီမ်ား မ်ားမၾကာမီကာလအတြင္းျပည္တြင္းသို႔ဝင္ေရာက္လာဖြယ္ရာရွိပါသည္။

၎ျပင္ျမန္မာႏိုင္ငံဗဟိုဘဏ္ကလည္းႏိုင္ငံျခားအာမခံကုမၸဏီမ်ား ႏိုင္ငံျခားဘဏ္မ်ားကိုျပည္တြင္း၌ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားေပးႏိုင္ရန္ခြင့္ျပဳေပးခဲ့ပါသည္။ဘဏ္မ်ား၏က႑တိုးတက္လာရျခင္းမွာအင္တာနက္အဆက္အသြယ္မ်ားတိုးတက္လာရျခင္းသည္အဓိကျဖစ္ေနပါသည္။သို႔ေသာ္ျပည္သူလူထုအမ်ားစုသည္ဘဏ္ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားကိုအျပည့္အဝမခံစားႏိုင္ရေသးပါ။mobile banking, internet banking, QR code, bank pay စသည့္ အင္တာနက္အြန္လိုင္းအေျခခံဘဏ္ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားသည္ျပည္သူလူထုအၾကားစိမ့္ဝင္ပ်ံ႕ႏွံ့လွ်က္ရွိရာ လက္လုပ္လက္စားလူတိုင္းလိုလို smart ဖုန္းမ်ားကိုင္ႏိုင္လာၾကျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။ အစားအေသာက္အငတ္ခံခ်င္ခံမည္၊အဝတ္အစားေခြ်တာဝတ္မည္ smart ဖုန္းေလးေတာ့ တ႐ုတ္လုပ္ပင္ျဖစ္ေစ လူငယ္လူရြယ္တိုင္းလိုလို ကိုင္ၾကသည့္အခါဘဏ္မ်ားသို႔ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္လုပ္ကိုင္ျခင္းထက္ on line payment မ်ားေဆာင္ရြက္ရန္အားသန္ေနျခင္းေၾကာင့္ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္တြင္တိုးတက္မႈမ်ားရွိလာႏိုင္ပါသည္။ payment စနစ္မ်ားအဓိကေဆာင္ရြက္သည့္ Red Dot ကုမၸဏီပိတ္သိမ္း၍ထြက္ေျပးရျခင္းမွာလည္းဘဏ္မ်ား၏ on line payment စနစ္ မ်ားဖြံၿဖိဳးတိုးတက္လာျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္အတြင္း TOP Up Card အေရာင္းအဝယ္လုပ္ငန္းမ်ားလည္းက်ဆင္းလာႏိုင္ဖြယ္ရွိပါသည္။ဘဏ္မ်ာသည္ ေအာက္ေျခ မွအေျခခံ လူတန္းစားမ်ားလုံျခံဳစိတ္ခ်စြာအသုံးျပဳႏိုင္ရန္ ရွင္းလင္းတိက်ေသာျမန္မာလိုလမ္းၫြန္ေရးထားသည့္စနစ္မ်ားႏွင့္ထိေတြ႕ေပးရန္လိုပါသည္။

ဗဟိုဘဏ္အေနျဖင့္ဘဏ္အသုံးျပဳသူမ်ား transaction ျပဳလုပ္ရာတြင္ေငြသားစကၠဴမ်ားကိုဆာလာအိတ္မ်ားတြင္ထည့္၍ေငြအသြင္းအထုတ္လုပ္ျခင္းကိုအားမေပးပဲ ခ်က္လက္မွတ္ မ်ားအသုံးျပဳလာေစရန္ promotion မ်ားလုပ္သင့္ပါသည္။ နယ္တစ္နယ္မွ တစ္နယ္ေငြလႊဲရာတြင္လည္းဆာလာအိတ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ေငြစကၠဴမ်ားဘဏ္သို႔ယူလာေပးသြင္းၿပီးအျခားတစ္ဖက္၌ လႊဲေပးလိုက္ေသာေငြစကၠဴမ်ားကိုဆာလာအိတ္ႀကီးမ်ားျဖင့္ျပန္ထုတ္ယူျခင္းသည္ ပုဂၢလိက ဘဏ္ မ်ား၏ေန႔စဥ္ျမင္ကြင္းမ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။ ခ်က္ လက္မွတ္မ်ားဘာေၾကာင့္အသုံးမျပဳၾကပါသလဲ ? ရွင္းပါသည္။ clearing အခ်ိန္ၾကာေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။စင္ကာပူဘဏ္မ်ားမွာလည္း ခ်က္လက္မွတ္ကိုနံနက္ပိုင္းမွာ ဘဏ္ကို မသြင္းႏိုင္ လွ်င္ေနာက္တစ္ရက္မွမိမိအေကာင့္မွာေငြဝင္ လာႏိုင္ပါသည္။clearing အတြက္ကေတာ့ ေန႔တစ္ဝက္ခန္႔ အခ်ိန္ယူႏိုင္ပါသည္။ ၿပီးခဲ့ေသာအစိုးရမ်ားလက္ထက္က ေငြစကၠဴ မ်ားအေပၚတရားမဝင္ေၾကာင္းေက်ညာခ်က္မ်ားမၾကာခဏထုတ္တတ္ေသာေၾကာင့္ျပည္သူလူထု၏စိတ္သႏၲါန္ တြင္ေငြစကၠဴမ်ားကိုကိုင္တြယ္ေရတြက္ေနရမွသာစိတ္ခ်ရသည့္သေဘာရွိေနတတ္ပါသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေနသူေဌးအမ်ားစု၏ေနအိမ္တြင္ vault မ်ားတည္ေဆာက္ထားၾကသည္ဟု ၾကားဘူးပါသည္။ဟုတ္မဟုတ္ေတာ့ မေျပာႏိုင္ပါ။ဆိုလိုသည္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအျမစ္တြယ္ေနသည့္ ေငြစကၠဴမ်ားဆာလာအိတ္မ်ားတြင္ေငြအသြင္းအထုတ္လုပ္ေနျခင္းကိုေလ်ာ့ပါးလာေစရန္နည္းလမ္းတစ္ခုခု ေဆာင္ရြက္သင့္ပါသည္။လက္ငင္းအက်ိဳးေက်းဇူးမွာ ေငြစကၠဴမ်ားကို ေရတြက္ကိုင္တြယ္ေနျခင္းသက္သာသြားသျဖင့္ဘဏ္ဝန္ထမ္းမ်ားက်န္းမာေရးကိုအေထာက္အကူျဖစ္ေစျခင္း၊ေငြစကၠဴ႐ိုက္ႏိုပ္ရသည့္စရိတ္အကုန္အက်အနည္းငယ္သက္သာသြားႏိုင္ျခင္းစသည့္အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားရႏိုင္ပါသည္။

ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈမ်ားသည္ ၂၀၁၈ မွ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္သို႔ဆက္လက္ ေရြ႕လ်ားႏိုင္ဖြယ္ရွိၿပီး ပ်မ္းမွ် GDP တိုးတက္မႈသည္ ၆.၄% ခန္႔ရွိႏိုင္မည္ဟုေမွ်ာ္လင့္ထားပါသည္။e-government စနစ္အေကာင္အထည္ေဖၚရန္ဝန္ႀကီးဌာနမ်ား ႏွင့္ ေဒသအစိုးရမ်ား ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ေနၾကေသာ္လည္းအားနည္းခ်က္မ်ားရွိေနဆဲျဖစ္ပါသည္။ အင္တာနက္အဆက္အသြယ္မ်ားေကာင္းမြန္ လာေသာေၾကာင့္ ျပည္တြင္း၌  on line marketing လုပ္ငန္းမ်ားကိုတစ္ႏိုင္တစ္ပိုင္လုပ္လာၾကပါသည္။ျပည္ပမွ Alibaba, e Bay, Amazon  စသည့္ on line marketing giant မ်ားလည္း ျမန္မာ့ products မ်ားအေပၚလုပ္ကိုင္လာခဲ့ဲၾကပါသည္။ တစ္ဖက္၌လည္း shopping mall, Super Market, Super Center စသည့္ retailing outlets မ်ားလည္းရန္ကုန္ၿမိဳ႕တင္သာမက နယ္ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္ပါ shopping mall မ်ားတည္ေဆာက္လုပ္ကိုင္လာၾကပါသည္။ shopping mall မ်ားသို႔ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္
 ေစ်းဝယ္ရန္အခ်ိန္ မ ေပးႏိုင္သူမ်ားသည္ လူမႈ မီဒီယာမ်ားမွတဆင့္ on line shopping မ်ားတြင္တြင္က်ယ္က်ယ္လုပ္လာၾကပါသည္။ on line marketing လုပ္ငန္းမ်ားတြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ လုပ္ကိုင္လာၾကသည္ႏွင့္အတူျပည္တြင္းစာတိုက္လုပ္ငန္းမ်ား၊ courier services လုပ္ငန္းမ်ား၊ ေၾကာ္ျငာလုပ္ငန္းမ်ားလည္းတစ္ဖက္၌ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္လာႏိုင္ပါသည္။

ျပင္ပမွရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ား အမ်ားအျပားဝင္ေရာက္လာေစရန္ ဆြဲေဆာင္ရာ၌ ျပည္တြင္းဌာနဆိုင္ရာဗ်ဴ႐ိုကေရစီ ယႏၲရား က investment process friendly ျဖစ္ရန္အေရးပါေသာအပိုင္းမွာရွိေနပါသည္ process friendly ျဖစ္မျဖစ္ ကို doing business ranking ကိုၾကည့္႐ုံႏွင့္သိသာႏိုင္ပါသည္--သူတို႔ criteria အရတခ်က္ခ်င္းျပင္၍ရႏိုင္ေသာအခ်က္မ်ားကိုသက္ဆိုင္ရာ ဝန္ႀကီးဌာနအဖြဲ႕အစည္းအေနျဖင့္ခ်က္ခ်င္းျပင္ဆင္ျပဌါန္းေပးရန္လိုအပ္ပါသည္--ႏိုင္ငံအႀကီးအကဲအေနျဖင့္ သက္ဆိုင္ဝန္ႀကီးဌာနမ်ားကိုဝက္အူတင္းေပးရန္လိုအပ္ပါသည္--ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔လာေရာက္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံရန္ အလားအလာရွိေသာ ႏိုင္ငံစုံမွ MNC ကုမၸဏီ ႀကီးမ်ား ၁၀ ခုခန္႔ကို ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ ဝန္ႀကီးဌာန မွတိုက္႐ိုက္ခ်ဥ္းကပ္ၿပီး case by case စဥ္းစားကာ သူတို႔ ဘာလိုသလဲ ဆိုသည္ကိုေဆြးေႏြးေဖၚထုတ္၍ ခ်က္ခ်င္းလုပ္ကိုင္ခြင့္ေပးသည့္ လုပ္နည္းစနစ္တစ္ခုကိုစဥ္းစားေစခ်င္ပါသည္။ ASEAN briefing ရဲ႕ outlook ကေတာ့ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးသည့္  National Export Strategy  ေပၚမူတည္ လွ်က္ရွိၿပီး အဓိကအားသာခ်က္မ်ားရွိေနတဲ့အပိုင္းကေတာ့ garment sector, natural resources, agricultural products, ႏွင့္ tourism ( eco-tourism) communication technology တို႔ျဖစ္ေၾကာင္းေဖၚထုတ္ထားပါသည္။ေနာက္တစ္ခုထပ္ျဖည့္စြက္လိုသည္မွာ retailing business ျဖစ္ပါသည္။

က်မ္းကိုး  Myanmar’s investment outlook for 2019
                ASEAN Business News

ဆန္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ဒီလိုေတြးမိတယ္

ကမ႓ာေပၚမွာ က်န္းမာေရးအထူးသတိထားသူေတြဟာသူတို႔ေန႔စဥ္စားေသာက္ေနတဲ့အစားအစာေတြထဲမွာလူကိုဥပါဒ္ေပးႏိုင္တဲ့ ဘာဓါတ္ပစၥည္းေတြပါဝင္ေနသလားဆိုတာအထူးသတိျပဳေလ့လာသုံးသပ္ၿပီးစိတ္ခ်ရမွစားသုံးပါတယ္။ 

ယေန႔ကမ႓ာေပၚမွာ ျပဳျပင္ထုတ္လုပ္ထားတဲ့စားစရာေတြေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာရွိပါတယ္၊အဆိုပါစါးစရာ snacks ေတြထဲမွာ လုံျခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့စားစရာဘယ္ႏွစ္မ်ိဳးပါဝင္ေနပါသလဲ ?ဆရာမႀကီးေဒါက္တာေဒၚခင္ႏြယ္ဝင္းေဟာေျပာခ်က္ေတြထဲမွာကမ႓ာမွာေကာျမန္မာမွာပါ autoimmune ေရာဂါ( ခုခံအားကစင့္ကလ်ားျဖစ္တဲ့ေရာဂါ)ေတြအျဖစ္မ်ားေနတဲ့အေၾကာင္းသူ႔ေဟာေျပာခ်က္ေတြထဲမွာနားေထာင္ရပါတယ္၊အခ်ိဳ႕ကေတာ့အစားအေသာက္အေနအထိုင္မဆင္ျခင္တဲ့အတြက္အူလမ္းေၾကာင္းမွာျဖစ္တဲ့ေရာဂါ ေတြျဖစ္ေနၾက တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္၊

လူေတြအသိမ်ားၿပီး စားစရာမွာပါဝင္ႏိုင္တဲ့ထင္ရွားေသာဓါတုပစၥည္းေတြကေတာ့--ပိုးသတ္ေဆးအႂကြင္းအက်န္ pesticide residue အာဖလာေတာ့ဆင္ aflatoxins, gluten, frutose, artificial sweeteners,MSG Monosodium glutamate, food chemicals codex (FCC) နဲ႔မညီတဲ့ဆိုးေဆး၊စသည္ျဖင့္ရွိၾကပါတယ္။

ဒီေနရာမွာက်ေနာ္ေျပာခ်င္တာက gluten ဓါတ္အေၾကာင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဂလူတင္ ဟာလူခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ ခုခံအားျဖစ္ေပၚမႈကိုထိခိုက္ေစပါတယ္၊အူနရံတစ္ေလ်ာက္ပါးလႊာသြားေစတတ္ပါတယ္ တဲ့။ထင္ရွားတာကေတာ့Celiac disease ျဖစ္ပါတယ္၊ဒီေရာဂါဟာအတိုခ်ဳပ္ေျပာရရင္လူခႏၶာကိုယ္ရဲ႕အစါေခ်စနစ္ကိုဖ်က္ပစ္တတ္ပါတယ္၊ ဝမ္းေလွ်ာဝမ္းပ်က္မယ္ ဗိုက္နာမယ္ ဝမ္းဗိုက္ျပည့္ေနလိုခံစားရမယ္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေလ်ာ့လာမယ္ ေမာပန္းလြယ္မယ္  ဒီလကၡဏာေတြခံစားရလာႏိုင္တယ္။ဂလူတင္ဓါတ္က ဂ်ဳံ  ဘာလီ  rye လို႔ေခၚတဲ့ဂ်ဳံ႐ိုင္းေတြမွာ ပါတယ္ လို႔သုေတသီေတြကဆိုၾကပါတယ္။

ဂလူတင္ဓါတ္ဟာ ဆန္မွာပါေနသလားဆိုတာဆန္စပါးကိုအၿမဲေလ့လာေနတဲ့က်ေနာ္ကသိခ်င္လာတာပါ--ဆရာမႀကီးရဲ႕ေဟာေျပာခ်က္ေတြထဲမွာ ဂ်ဳံ ကေတာ့ေသခ်ာေပါက္ပါတယ္၊ ဂ်ဳံကျပဳလုပ္တဲ့ ေပါင္မုန္႔ ကိတ္မုန္႔ ဂ်ဳံေခါက္ဆြဲစတဲ့ စားစရာေတြကို ထမင္းလြတ္စားခဲ့တဲ့ သူလူနာေတြထဲမွာ Celiac ေရာဂါလကၡဏာအေျခအေနေတြေတြ႕ခဲ့ရတယ္လို႔ဆိုပါတယ္၊ သူကဆန္ဆိုေပမဲ့ GMO ဆန္ေတြကိုေျပာတာျဖစ္ပါတယ္၊ genetically modified ေပါ့။ ဆန္စပါး terminoligy ေတြနဲ႔အကြ်မ္းမဝင္လို႔ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္၊ Hybrid rice အဖိုပင္  အမပင္ နဲ႔စိုက္ရတဲ့စပါးမ်ိဳးျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဦးသိန္းစိန္သမၼတႀကီးလက္ထက္ကစိုက္ပ်ိဳးေရးဝန္ႀကီးဌာနက႐ူးသြတ္ခဲ့တဲ့ ပုလဲသြယ္ စပ္မ်ိဳးစပါးျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကေတာ့ ဂလူတင္ ဓါတ္ကိုစမ္းသလား မစမ္းခဲ့ဘူးလား က်ေနာ္ေတာ့ မသိပါ။ သိသူေတြရွိရင္ မန္႔ေပးၾကပါအုံး။

ဆရာမႀကီးကေတာ့ သူပိုစ့္ထဲမွာ ဒီလိုေရးထားပါတယ္

" Gluten ဟာ ေအာက္ ေဖာ္ ျပ ပါ ျပႆနာ မ်ား ကိုု ျဖစ္ ေစ တတ္ တဲ့ အေၾကာင္း တစ္ပါး ထဲ မွာ ပါ ဝင္ ေန တာ ျဖစ္ ပါ တယ္။

၁. ရင္ပူ ျခင္း

၂. ေလထ ျခင္း/ ေလပြ ျခင္း

၃ ဗိုုက္နာ၊ ဝမ္းေလ်ာ၊ ဝမ္းခ်ဳပ္

၄. Autoimmune ေရာဂါ မ်ိဳးစံုု

၅. ပင္ပန္းနြမ္းလ် ၊ အားမရွိ

၆. ေခါင္း ကိုုက္

၇. ေသြး အားနည္း

၈. စိတ္ဓာတ္ က် ဆင္း ျခင္း

၉ . အရိုုးပါး ျခင္း

၁၀. မူးေဝတတ္ ျခင္း၊ နားအူျခင္း၊ ေလထြက္ ျခင္း

၁၁. အေရ ျပား ေရာဂါ မ်ိဳးစံုု၊ ဝဲနွင္းခူ

၁၂. သားသမီး မရ နိုုင္ ျခင္း

 ( autoimmune နွင့္ ဆက္စပ္ ေန တတ္ ပါ တယ္ )

ေရွးေရွး က အစားအစာ ေတြ နဲ႔ ယခုုေခတ္ အစားအစာ ေတြ ဟာ အရည္အေသြး မတူ ၾက ေတာ့ ပါ။

ေရွးေရွး က ေတာ့ သဘာဝ အတိုုင္း

ပိုုးသတ္ေဆး၊ ေပါင္းသတ္ေဆး၊

 ဓာတ္ေျမၾသဇာ မပါ

အေစ့ မ်ိဳးရိုု ဗီဇ က လည္း ပင္ကိုုယ္ သဘာဝ ျဖစ္ ပါ တယ္။

အခုု ေခတ္ မွာ က ေတာ့ -----

အေစ့ မ်ိဳးရိုုးဗီဇ ေတြ လဲ ေျပာင္း လဲ

ပိုုးသတ္ေဆး၊ ေပါင္း သတ္ေဆး

ဓာတ္ေျမၾသဇာ

သဘာဝ အေန နဲ႔ အစား အေသာက္ ေတြ ရဲ႕ ပံုုစံ ဟာ လည္း ေျပာင္းကုုန္ ျပီ မိုု႕ကိုုယ္ က ဒါ ေတြ ကိုု နားလည္ သေဘာ မေပါက္ ဖူး ဆိုု ရင္ ေရာဂါ သံသရာ မွာ ခ်ာခ်ာ လည္ ၾက ျပီ ျဖစ္ ပါ တယ္။

အဆိပ္ မ်ိဳးစံုု ျခံရံ ျပီး ေန ရ တဲ့ ဘဝ မွာ အစာ ပါ မေက် တဲ့ ရ လာဘ္ က ေတာ့ Autoimmune ေရာဂါ မ်ိဳးစံုု ပါ ပဲ။"

credit: To a better health

" ဆန္သည္ Gluten free မဟုုတ္ ပါ။ဆန္ က အေစ့ အမ်ိဳးအစား grains ေတြ ထဲ မွာ ပါ ေန ပါ တယ္။

ဆန္ ထဲ မွာ ပါ ေန တဲ့ gluten ရဲ႕ အမည္ က ေတာ့ Oryzeninျဖစ္ ပါ တယ္။

 ထိုု နည္း တူ စြာ ေျပာင္း ဖူး မွာ ပါ ေန တဲ့ gluten က Zein ျဖစ္ ပါ တယ္။"

credit: To a better health

ထိုင္းမွာ၂၀၁၆ခုႏွစ္ေလာက္ကဘုရင္ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္တစ္ေယာက္နဲ႔သိကြ်မ္းခဲ့ရၿပီးသူက Berry rice အေၾကာင္းကိုေျပာျပၿပီးဆန္နမူနာတစ္ထုတ္ေပးပါတယ္။

https://www.facebook.com/100006641833488/posts/1901186676779375/

 ေကာက္ညႇင္းငခ်ိတ္လိုအေရာင္အေသြးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ health food အေနနဲ႔သူတို႔ မ်ိဳးစပ္ထုတ္လုပ္တာျဖစ္ပါတယ္--က်ေနာ္ထင္တာကေတာ့ အနည္းငယ္သာပါဝင္ႏိုင္တဲ့ ဂလူတင္ဓါတ္ကို agronomy နည္းပညာနဲ႔ဖယ္ထုတ္ပစ္လိုက္ၿပီး  Berry rice ဆိုၿပီးထုတ္လုပ္တာျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ၂၀၁၆မွာ ထိုင္းကိုသြားေတာ့ Big C မွာ Berry rice နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ promotion တစ္ခုလုပ္ေနတာေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။

https://www.facebook.com/100006641833488/posts/1910958569135519/

ဒီေန႔မနက္အေတြးေတြေပၚလာတာကေတာ့ျမန္မာဆန္ျပည္ပတင္ပို႔တဲ့အခါ အီးယူ က long grain rice ေတြကို prefencial treatment မေပးေတာ့ဘူးဆိုေတာ့ အလားတူရေနၾကတဲ့ ကေမ႓ာဒီးယား  လာအိုတို႔ထက္ျမန္မာကတပန္းသာေနတဲ့အေၾကာင္းဖတ္ရပါတယ္၊ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ျမန္မာကစပါးအမ်ိဳးစုံစိုက္ၾကလို႔ျဖစ္ပါတယ္။ long grain ကိုေလွ်ာ့ၿပီး medium grain တို႔ short grain တို႔ပို႔ႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရး ရွိေနတယ္ လို႔သုံးသပ္ၾကတယ္။ တကယ္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ အရင္ေကာ အခုထိေကာ အစိုက္မ်ားတဲ့ စပါးအမ်ိဳးအစား တစ္ခုက ငစိန္ လို႔ေခၚတဲ့ medium grain ျဖစ္ပါတယ္။ ကမ႓ာမွာ medium grain ကိုသီးျခားစားသုံးၾကတဲ့ ေစ်းကြက္တစ္ခုရွိပါတယ္။ ထင္ရွားတာကေတာ့ အီဂ်စ္ ပါ။ အခုဆိုရင္ ထိုင္းဆန္ေခါက္ေဒါ့မာလီ long grain rice ဟာ ကမ႓ာအႏွံ့ပို႔ခဲ့ေတာ့ဆန္စားတဲ့ႏိုင္ငံတိုင္းလိုလို နဲ႔ဥေရာပေတြအထိက်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ေရာက္ရွိပါတယ္။ စင္ကာပူမွာ ထိုင္းဆန္ပဲရွိေတာ့မညည္းမညဴႏိုင္ပဲႀကိတ္မွိတ္စားေနရပါတယ္။ဆန္အေနနဲ႔သာ အျမင္လွတာပါ။ ထမင္းခ်က္လိုက္တဲ့အခါ eating quality ကေတာ့ထိပ္တန္းမွာမရွိပါ။ တခါတေလေတာ့ လည္းေပၚဆန္း တို႔ မေနာ္သုခ တို႔လိုဆန္မ်ိဳးကခ်က္တဲ့ထမင္းစားခ်င္လာပါတယ္--  

က်ေနာ္လိုပဲထိုင္းဆန္ကိုအေျပာင္းအလဲစားခ်င္ေနၾကတဲ့ consumers ေတြလည္း ကမ႓ာေပၚမွာရွိၾကမွာပါ။ ေပၚဆန္းဟာလုံးရွည္ေတြအျမင္မ်ားေနတဲ့အတြက္ short and round grain ဟာအျမင္ဆန္းေနတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ေပၚဆန္းထုတ္လုပ္မႈဟာအျခားစပါးေတြနဲ႔ယွဥ္ရင္အထြက္ကအေတာ္အတန္နည္းေနပါတယ္။ ျပည္တြင္း ဝယ္လိုအား ကလည္းမ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ျပည္ပကိုပို႔တဲ့အခါ ျပည္တြင္းေစ်းထက္ပိုမရႏိုင္ေတာ့ လို႔ exporter ေတြလက္ေရွာင္ၾကပါတယ္၊ productivity တက္လာမယ္၊ ျပည္ပဝယ္လိုအားက တက္လာမယ္၊ ဆိုရင္ဒီဆန္ေခ်ာအမ်ိဳးအစားကို ေဒသေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ တိုးခ်ဲ႕ စိုက္ပ်ိဳးလာၾကမယ္ဆိုရင္ေတာ့အလားအလာရွိတယ္လို႔ထင္ပါတယ္၊ ထိုင္းေတြလည္းသူတို႔ေခါက္ေဒါ့မာလီကို ကမ႓ာဆန္စားသုံးသူေတြအၾကားမွာ ႐ိုးအီလာေနၿပီဆိုတာသူတို႔လည္းသတိျပဳမိလာေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ျဗဳန္းဆို short and round grain ေပၚဆန္း ကို သူတို႔ဆီမွာမ်ိဳးထုတ္လုပ္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ စိုက္ၿပီး အဆက္အသြယ္ေကာင္းတဲ့ သူတို႔က မ်ားကမ႓ာကိုမ်ားတင္ပို႔ လိုက္လို႔ေတာ့ က်ဳပ္တို႔တေတြဟုတ္ေပ့ရွိေနပါလိမ့္မယ္ ဆရာတို႔ေရ--

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သစ္စီမံကိန္း

NYDC ႏွင့္ပတ္သက္၍ရွင္းလင္းေျပာၾကားခ်က္၂နာရီခြဲေက်ာ္ကိုအခ်ိန္ေပးၿပီးနားေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ moderator အေနနဲ႔ အခ်ိန္ကို timely ျဖစ္ေအာင္ထိန္းသိမ္းေပးရတာကိုနားလယ္ပါတယ္။ ဒါလည္းfloor ကေမးတဲ့သူရဲ႕ အေၾကာင္းအရာေပၚမူတည္ၿပီးလိုတိုးပိုေလွ်ာ့ကစားသင့္ပါတယ္။ဒီလိုပြဲမ်ိဳးမွာ ေမးခြန္းေမးသူေတြက အခရာက်ပါတယ္၊ ေမးခြန္းကိုသိုင္းဝိုင္းၿပီးေမးမွသာ good question ျဖစ္ပါမယ္--ဒဲ့ ေမးခြန္းကိုမသိုင္းမဝိုင္းပဲေမးပါက လူရီစရာျဖစ္ပါမယ္--ေမးသူေတြ အားလုံးအေတြ႕အၾကံဳ ရွိ အင္ဂ်င္နီယာေတြမ်ားပါတယ္ေမးသြားတဲ့ေမးခြန္းေတြေကာင္းပါတယ္။

ဒီ ဖိုရမ္ ကိုၾကည့္ေနရင္းက်ေနာ့္ရဲ႕ေခါင္းထဲမွာေပၚလာတာ၂ခုရွိပါတယ္။ ပထအခ်က္က Alibaba ရဲ႕CEO Jack Ma ေျပာသြားတဲ့မွတ္သားစရာအခ်က္တစ္ခုပါ။ Jack Ma ဟာ တကၠသိုလ္မွာထူးခြ်န္တဲ့ေက်ာင္းသားမဟုတ္ သလိုသူ႔ဘဝအစဦးပိုင္းကာလေတြမွာကံေတာ္ေတာ္ဆိုးခဲ့သူပါ။သူက သူဘာမွမတတ္ ပါဘူး။ပညာအေျခခံလည္းမထူးခြ်န္ပါဘူး။ Alibaba ကိုထူေထာင္ေတာ့သက္ဆိုင္ရာဘာသာရပ္အလိုက္အထူးခြ်န္ဆုံးလို႔ထင္ရသူေတြကိုသူေငြေကာင္းေကာင္းေပးၿပီးငွားရမ္းခဲ့ပါတယ္။စာရင္းအင္းဆိုရင္လည္းစာရင္းအင္းအေလ်ာက္၊ အိုင္တီဆိုရင္လည္းသူ႔ နယ္ပယ္မွာထူးခြ်န္သူေတြကိုငွားရမ္းအသုံးျပဳေစခိုင္းခဲ့ပါတယ္ တဲ့--(Jack Ma ကိုျမန္မာျပည္ လာဖို႔ ဖိတ္ဖို႔ အၾကံျပဳထားပါတယ္-- သူနဲ႔လည္းအာရွသားခ်င္းျဖစ္လို႔ အလုပ္တူတြဲ လုပ္ လို႔ရမယ္ထင္ပါတယ္)

အခု NYDC ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရဟာျမန္မာ developer ေလာကမွာအမည္ေကာင္းရွိေနတဲ့ ဦးသိမ္းေဝကိုတာဝန္ေပးခဲ့တဲ့အျပင္သူကေနတဆင့္စင္ ကာပူက ေဂ်ာခ်္ ႐ိုးကိုပါ independent director အျဖစ္တာဝန္ေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ဒီအဆင့္အထိ ရန္ကုန္အစိုးရ ရဲ႕ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးၿဖိဳးမင္းသိန္းလုပ္ရပ္ဟာသင့္ေလ်ာ္မွန္ကန္ေနတယ္လို႔ယူဆပါတယ္-- Jack Ma လုပ္သလိုပဲကိုယ္တိုင္နားမလည္မကြ်မ္းက်င္ေပမဲ့နားလည္တတ္ကြ်မ္းတဲ့သူကိုတာဝန္ေပးခဲ့ေတာ့ဒီ NYDC ပ႐ိုဂ်က္ကိုစတင္စဥ္အခ်ိန္ကာလထက္ယခုအခ်ိန္မွာျပည္သူကတစ္စထက္တစ္စလက္ခံလာတာကိုေတြ႕ရပါတယ္။ဒီလို ဖိုရမ္ ေတြလုပ္ေပးျခင္းကလည္း accountability ျဖစ္ခဲ့တာကိုေတြ႕ရပါတယ္။လူေတြလည္းသေဘာေပါက္လက္ခံလာၾကပါလိမ့္မယ္--

ဒီနမူနာေကာင္းကိုယူၿပီးအျခားအစိုးရအဖြဲ႕ institutions ေတြလည္းကိုယ္မလုပ္တတ္ဘူး၊မကြ်မ္းက်င္ဘူးဆိုရင္ကြ်မ္းက်င္သူကိုရွာေဖြၿပီး advisor ျဖစ္ေစ consultant ျဖစ္ေစ တာဝန္ေပးေစခိုင္းၿပီးလုပ္ငန္း စီမံကိန္းေတြအေကာင္အထည္ေဖၚေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။ ဒီနမူနာေကာင္းေတြထဲက ဦးသိမ္းေဝေျပာတဲ့ ဘဏ္ေတြမွာ CEO ကိုႏိုင္ငံျခားသားမခန္႔ရဘူးလို႔ ဗဟိုဘဏ္ကကန္႔သတ္ထားပါတယ္ လို႔ေျပာခဲ့တာကိုအေလးေပးေဆြးေႏြးခ်င္ ပါတယ္-- ဒါေပမဲ့ဘဏ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ႏိုင္ငံျခားသား အခ်ိဳ  ့ခန္႔ထားၿပီး ဘဏ္ကို run လုပ္ေနၾကတာကိုသိေနရပါတယ္။ CEO လို႔ေတာ့အမည္ခံခိုင္းခ်င္မွခိုင္းပါလိမ့္မယ္။အရင္ကေတာ့ ဘဏ္ကိုႏိုင္ငံျခားသားမ်ားခန္႔ထားျခင္းဟာကုန္က်စရိတ္ကိုတက္ေစတယ္လို႔ က်ေနာ္ယူဆခဲ့ပါတယ္။ ျပည္တြင္းမွာပဲ ဘဏ္လုပ္ငန္းဟာ ေငြလႊဲ အေပါင္ခံ ေငြေခ်း စတဲ့ အေျခခံ conventional banking products ေတြပဲလုပ္ေနတာျဖစ္လို႔ မလိုအပ္ေသးဘူးလို႔ယူဆခဲ့ပါတယ္။အခုအခါမွာေတာ့ international banking, core banking, စတဲ့ ႏိုင္ငံတကာဘဏ္ေတြနဲ႔ဆက္စပ္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြလုပ္ကိုင္ေနတာျဖစ္လို႔ အေတြ႕အၾကံဳရွိတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသားေတြလိုအပ္လာမွာျဖစ္ပါတယ္။ စင္ကာပူမွာ ဘဏ္၂ ခုမွာအေကာင့္ဖြင့္ထားေတာ့ ေအာက္ေျခဘဏ္လုပ္သားေတြနဲ႔ ဆက္ဆံရတဲ့အခါကိုယ္ဘဏ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ အျခားႏိုင္ငံတကာနဲ႔ဆက္သြယ္လုပ္ ကိုင္ေပးရတဲ့လုပ္ငန္းေတြမွာ ကြ်မ္းက်င္မႈရွိၾကပါတယ္။ KYC ကိုေကာင္းေကာင္းနားလည္ၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဘဏ္နဲ႔ဆက္ဆံတဲ့ စီးပြားေရးသမားေတြနဲ႔ဆိုရင္ဘဏ္ က personal manager တစ္ေယာက္ထားေပးထားေတာ့ သူနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥအဝဝ ဟာမ်က္ေျခမျပတ္ေတာ့ပါဘူး။ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ေတာင္ ေရွာန္တာနယ္လ္ လိုျမန္မာစီးပြားေရးကြ်မ္းက်င္သူကိုေတာင္ Advisor ခန္႔ထားေသးတာပဲ ဒီအခ်က္ကေတာ့ ျပင္သင့္မျပင္သင့္စဥ္းစားဖို႔ေကာင္းေနပါၿပီ  ႏိုင္ငံျခားသားကိုစိုးရြံ  ့တဲစိတ္ xenophobia ဟာဦးေနဝင္းကအစ စစ္အာဏာရွင္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားစိတ္ထဲမွာကိန္းေအာင္းေနတတ္ပါတယ္-- ယုတ္စြအဆုံးမေၾကာက္ေတာင္ယုံၾကည္ဖို႔မသင့္ဘူးကိုယ့္ကိုေဆာ္သြားေကာင္းေဆာ္ႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့စိတ္နဲ႔ေတာ့ဆက္ဆံေလ့ရွိတတ္ပါတယ္--ႏိုင္ငံျခားသားကိုဆန္႔က်င္လိုက္ရရင္ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ငါေတာ္ေတာ္အမ်ိဳးခ်စ္စိတ္ရွိတာပဲလို႔အထင္ေရာက္တတ္ပါတယ္-- ဒီလိုမ်ိဳးဆန္မရွိေသာက္စားႀကီးေျပာတတ္တဲ့စစ္အာဏာရွင္တစ္ေယာက္သူ႔ သားကႏိုင္ငံျခားသူေကာက္ယူလိုက္ေတာ့ အရွက္ေျပ သတင္းစာေတြမွာ သားအျဖစ္မွစြန္႔လႊတ္ေၾကာင္းထည့္ရေတာ့တာပါပဲ-- ဒါေၾကာင့္အခုေခတ္အခ်ိန္အခါမွာ အေျပာမႀကီးဖို႔ လိုပါတယ္--

နံပါတ္၂အခ်က္ေခါင္းထဲေရာက္လာတာေတာ့ ဘယ္သူမွ ေနျပည္ေတာ္ႀကီးတည္ေဆာက္ခဲ့ပုံနဲ႔မႏိုင္းယွဥ္ခဲ့ၾကဘူး ဆိုတာပါ--ထိုစဥ္က ေဆာက္ေနမွန္းလည္းဘယ္သူမွဂဃနဏမသိၾကဘူး-- အစပထမေတာ့ စစ္႐ုံးကိုအလံျပဘုရားလမ္းကေနပ်ဥ္းမနားေျပာင္းမယ္ဆိုတာေလာက္ပဲ သတင္းသဲ့သဲ့ၾကားရပါတယ္-- ၂၀၀၅ေလာက္ၾကမွအစိုးရ႐ုံးေတြပါေရႊ  ့ရမယ္ဆိုတာသတင္းၾကားခဲ့ရပါတယ္--ဖိုရမ္မွာ ဦးသိမ္းေဝက NYCD project မွာ lane ၂၀ ပါလမ္းမႀကီးေတာ့မေဖါက္ပါဘူးလို႔ မဝံ့မရဲေလးေျပာပါေသးတယ္- ဟုတ္တယ္ေလ--သူ  ့ရန္သူေတာ္ႀကီးရွစ္လုံး ဦးေဆာင္တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ေနျပည္ေတာ္မဟုတ္လား--

ေနျပည္ေတာ္ႀကီးတည္ေဆာက္ၿပီးစီးတာ ၁၂-၁၃ ႏွစ္ေလာက္ရွိၿပီ-- လုံးဝစည္ကားတာမေတြရဘူး-- အစိုးရ႐ုံးစိုက္ၿမိဳ  ့ျဖစ္လို႔သာ႐ုံးဖြင့္ရက္ေတြမွာလူမ်ားတာေတြ႕ရပါတယ္-- လမ္းေတြေပၚမွာလည္းယဥ္အသြားအလာနည္းပါးပါတယ္-ဒါေပမဲ့လမ္းေတြကအက်ယ္ႀကီးပါ။-ေငြလည္းေသာက္ေသာက္လဲကုန္ခဲ့တယ္လို႔သိရေပမဲ့ေဆာက္လုပ္ခြင့္ရခဲ့တဲ့ so called တိုင္းရင္းသားလုပ္ငန္းရွင္ေတြကေတာ့ခ႐ိုနီ သူေဌးဘြဲ႕ေတြရၿပီးစားမကုန္ေအာင္ခ်မ္းသာလာခဲ့ၾကပါတယ္ -- ေနျပည္ေတာ္စည္ကားဖို႔လုပ္ခ်င္ရင္ ႏိုင္ငံျခားမွာနာမည္ႀကီးေနတဲ့တကၠသိုလ္ေတြလာဖြင့္ခိုင္းပါ-- အစိုးရကလည္း အခုစိုက္ပ်ိဳးေရး  ေမြးကု အျပင္ အျခား အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း institutes ေတြဖြင့္ရပါမယ္-ေနျပည္ေတာ္ေကာင္စီေဒသကို free trade zone အျဖစ္သတ္မွတ္မလား--အခြန္အေကာက္မရွိဘူး--ပစၥည္းေတြအျခားေနရာေဒသေတြထက္သက္သာမယ္။  ေဆး႐ုံေကာင္းေတြရွိေနတဲ့ အတြက္ ေဆးေက်ာင္း ကို ႏိုင္ငံျခားနဲ႔ပူးေပါင္းဖြင့္လွစ္မလား -- ဒါေတြ လုပ္ႏိုင္ပါတယ္-- တကၠသိုလ္ေတြကေတာ့ campus life ရွိတဲ့ boarding and lodging ေပါ့-- ေနျပည္ေတာ္တည္ေဆာက္မႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ယခုအခ်ိန္ထိaccountability လုံးဝမရွိတာေတာ့ေသခ်ာပါတယ္--တာဝန္ယူလုပ္ခဲ့တဲ့သူေတြကလည္းလုံးဝႏႈတ္ဆိတ္ေန ေနၾကတယ္။

တည္ေဆာက္ၿပီးခါစ ဟိုတယ္ဇုန္ေရွ  ့ကလမ္းမီးတိုင္ေတြဟာ ၄ ခါေျပာင္းခဲ့တာကိုမွတ္မွတ္ရရသတိထားမိခဲ့ပါတယ္ -- ဒီဇိုင္းေျပာင္းတယ္-- ေနရာေျပာင္းတယ္-- လမ္းေဘးကေန လမ္းလယ္ကြ်န္း-- လမ္းလယ္ကြ်န္းကေန လမ္းေဘး၂ဖက္ေျပာင္းတာျဖစ္ပါတယ္ -- ဘယ္သူကၫႊန္ၾကားလို႔ ဘယ္သူကေျပာင္းတာလဲေတာ့မသိပါ-- အိမ္ေတြေဆာက္ရင္ ၂ ထပ္မေဆာက္ရပါဘူး-- ေျမကြက္ေပးႏိုင္သူကေတာ့ အာဏာအရွိဆုံးပါပဲ-- ဘယ္လိုမူနဲ႔ေပးသလဲေတာ့ မသိပါ-- ဒီေန႔ လုပ္ငန္းတည္ေထာင္ထားသူမ်ားအေနျဖင့္ ခ်ေပးလိုက္တဲ့သူဆီကေစ်းႀကီးေပးဝယ္ ရတာခ်ည္းပါပဲ--ေငြေၾကးစည္းစနစ္မရွိ ဗ်ဲလ်ံ model နဲ႔တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ ေနျပည္ေတာ္နဲ႔ ယခု NYDC နဲ႔ေတာ့အေတာ္ ကြာ ျခားပါလိမ့္မယ္-- ယူစရာ သခၤမ္းစာေတြလည္းအမ်ားႀကီးရွိပါလိမ့္မယ္--ၿမိဳ  ့ေတာ္တည္ေဆာက္မႈအပိုင္းမွာ NYCD နဲ႔ႏိုင္းယွဥ္ရင္ project formulation ကအစကြာျခားပါလိမ့္မယ္--

လူဘိန္းတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ေျပာရရင္ေနျပည္ေတာ္တည္ေဆာက္မႈ model နဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ပါက ၅ ႏွစ္ေလာက္အတြင္းမွာ ဒီလိုပုံစံႏွဳန္းထားနဲ႔ဆိုရင္ phase 1 ကေတာ့ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ျဖစ္လာလိမ့္မယ္ လို႔ယုံၾကည္ပါတယ္--နည္းစနစ္အသစ္ေတြနဲ႔စဥ္းစားတည္ေဆာက္ၾကမွာျဖစ္လို႔တစ္ ခုႏွင့္တစ္ခု sequence ျဖစ္ၾကမယ္ ဆိုရင္ျမန္ျမန္အေကာင္အထည္ေပၚလာလိမ့္မယ္။ ဒါကိုျမင္ၿပီး investment ေတြကတစ္ခုၿပီးတစ္ခု လိုက္လာမယ္ဆိုရင္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးၿဖိဳးမင္းသိန္း လက္ခေမာင္းခတ္ႏိုင္ပါၿပီ--

လႈဒါန္းျခင္း

စင္ကာပူ တကၠသိုလ္ေတြ ေပၚလီတက္ကနစ္ေတြ မွာ Business Center ေတြရွိလားမသိပါ-- စာသင္တာနဲ႔ပဲဆိုင္တဲ့ Business Department ကိုဆိုလိုတာမဟုတ္ပါဘူး တကၠသိုလ္ေတြ ေက်ာင္းေတြရဲ႕  ဘ႑ာေရး စီမံခန္႔ခြဲေရးဆိုင္လုပ္ငန္းေတြကို တာဝန္ယူ လုပ္ကိုင္ေပးတဲ့ ဌာန ကိုဆိုလိုတာပါ။ National University Hospital NUH ေဆး႐ုံ မွာ ေတာ့ Business Center ဆိုတာ ရွိတာ ေတြ႕ရပါတယ္-- ေဆး႐ုံတက္လာတဲ့လူနာ (ဥပမာ ခြဲစိပ္ကုခံရမဲ့လူနာ) နဲ႔ အထူးကုဆရာဝန္ team ေတြ႕ ဆုံေဆြးေႏြးတဲ့အခါ ဆရာဝန္ consultant ေတြကလူနာရဲ႕က်န္းမာေရးအေျခအေနကို အေသးစိပ္ရွင္းျပေျပာဆိုေဆြးေႏြးသလို လိုက္ပါလာတဲ့ Business Manager ကလည္း လူနာ ရွင္ကိုကုန္က်ႏိုင္ဖြယ္ရာရွိတဲ့ စရိတ္ေတြ ႏိုင္ငံသားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ခြင့္ျပဳထားတဲ့ ပံပိုးမႈထဲက ဘယ္ေလာက္ခံစားႏိုင္တယ္-- က်န္းမာေရး အာမခံရွိရင္လည္း ဘာေတြလိုအပ္တယ္ဆိုတာ မကုသခင္ကတည္းကေသခ်ာရွင္းလင္းပါတယ္--ေဆး႐ုံရဲ႕ဝင္ေငြ၊ အသုံးစရိတ္၊ စီမံခန္႔ခြဲေရး အလုပ္ေတြ ဟာ Business Center ရဲ႕ တာဝန္ျဖစ္ပါတယ္—ဒါေၾကာင့္ ဆရာဝန္ consultant team ထဲမွာ Business Manager တစ္ေယာက္ထည့္ ထားရတာျဖစ္ပါလိမ့္မယ္--တကၠသိုလ္ ေတြ ေပၚလီေတြ အျခား Institutions ေတြမွာလည္း ရွိလိမ့္မယ္ထင္ပါတယ္--

က်ေနာ္တို႔ တကၠသိုလ္ေတြမွာေတာ့ ေလာေလာဆယ္အစိုးရဘတ္ဂ်က္ကိုပဲေမွ်ာ္ၿပီးသုံးစြဲေနရတာေၾကာင့္ဒီလို ေခတ္နဲ႔ အညီအစီအမံမ်ိဳးရွိဟန္မတူေသးပါ-- တကၠသိုလ္ေတြ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရလာရင္ေတာ့ လိုအပ္လာလိမ့္မယ္ထင္ပါတယ္-- အဲလိုဆိုရင္တကၠသိုလ္ဖြဲ႕စည္းပုံကေတာ့ လက္ရွိဖြဲ႕ စည္းပုံနဲ႔ မကိုက္ညီႏိုင္ေတာ့ပါ-- ေက်ာင္းသားေရးရာကိစၥေတြကို ေက်ာင္းသားသမဂၢကလုပ္မယ္၊ ေငြေရးေၾကးေရးကိစၥ၊စီမံခန္႔ခြဲေရးကိစၥေတြကို Business Center ကလုပ္မယ္--သင္ၾကားေရးကိစၥေတြကိုပါေမာကၡေတြစုဖြဲ႕ထားတဲ့အဖြဲ႕ကလုပ္မယ္၊ သုေတသနလုပ္ငန္းေတြ ကိုပါေမာကၡေတြစုဖြဲ႕ထားတဲ့သုေတသန လုပ္ငန္းအဖြဲ႕ နဲ႔ Business Center ကႀကီးၾကပ္မယ္၊ ျပင္ပကလာအပ္တဲ့သုေတသန လုပ္ငန္းေတြလုပ္ရကိုင္ရေတာ့မယ္ဆိုရင္ ေငြေရးေၾကးေရးကိစၥကပါလာၿပီ မဟုတ္လား၊

ဖြဘုတ္ ပိုစ္ေတြ ေလွ်ာက္ဖတ္ရင္း စိတ္ကူးယဥ္မိတာေလးေတြခ်ေရးလိုက္ တာပါ၊ရန္ကုန္ေဆး႐ုံႀကီးဆိုရင္ ျပဳျပင္မြမ္းမံေနပါတယ္-- အစိုးရဘတ္ဂ်က္လည္းပါ ပါလိမ့္မယ္ --Contribution လို႔ေခၚႏိုင္တဲ့ လႈဒါန္းေငြေတြကိုစီမံခန္႔ခြဲရတာလည္း Business Center ရဲ႕ အလုပ္ပါ ဥပမာ ေဆး႐ုံ လူျမင္ကြင္းမွာ ဘယ္အဖြဲ႕အစည္း၊ ဘယ္ပုဂၢိဳလ္ က ဘယ္ႏွစ္မွာ ဘယ္ေလာက္လႈဒါန္းသလဲဆိုတာ LED display screen ႀကီးေတြေထာင္ေပးထားၿပီးဆြဲေဆာင္ရမွာပါ၊ ေဆး႐ုံေတြ ေက်ာင္းေတြ တကၠသိုလ္ေတြမွာ contribution ေတြလိုပါတယ္၊ သူငယ္ခ်င္း WHO ဆိုရင္ အာအိုင္တီ ပရဝဏ္ထဲကထြက္ၿပီး ေဆး႐ုံႀကီးမွာေတာင္ contribution လုပ္ခဲ့ပါတယ္— Business Center ဟာေဆး႐ုံမွာ ဘာေတာ့ လိုေနတယ္ ဆိုတာလိုက္ၾကည့္ၿပီး ဘယ္ေလာက္ကုန္က်စရိတ္ရွိႏိုင္တယ္ဆိုတာေတြလည္း potential ရွိတဲ့ လႈဒါန္း လိုသူေတြကို ခ်ဥ္းကပ္ဆြဲေဆာင္စည္း႐ုံးႏိုင္ပါတယ္-- marketing ဆင္းသလိုမ်ိဳးေပါ့—ဒါဆိုရင္ လႈတဲ့သူေတြကလည္း သူတို႔အလႈ ဟာထိေရာက္မႈရွိတဲ့ အတြက္လႈလိုၾကမွာပါ၊ စင္ကာပူလိုခ်မ္းသာတဲ့ ႏိုင္ငံ က အစိုးရေဆး႐ုံမွာေတာင္ contribution လုပ္တဲ့အဖြဲ႕အစည္းေတြလူပုဂၢိဳလ္အမည္ေတြ ကို LED display လုပ္ထားပါတယ္၊ ထင္ရွားတဲ့ အစိုးရေခါင္းေဆာင္အမည္ေတြလည္းေတြ႕ရပါတယ္၊အစိုးရအဖြဲ႕ ဝင္ေတြဟာလစာေတာ္ေတာ္ေကာင္းၾကတာကိုး။

ျမန္မာကပိုလိုပါတယ္--organised ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ထားႏိုင္ရင္ ျပည္သူေတြဆီကလႈဒါန္းတာေတြမ်ားလာမွာပါ—ေနာက္ၿပီး ေလာက္ ေလာက္လားလား ထိထိေရာက္ေရာက္ လႈဒါန္းတဲ့အလႈရွင္ေတြကိုလည္း သမၼတ ကဘြဲ႕ထူးဂုဏ္ထူးေတြ ေပးၾကရမွာေပါ့ဗ်ာ--

ဆန္ႏွင့္ပတ္သက္၍ေတြးမိသမွ်

ဆန္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ဒီလိုေတြးမိတယ္--

ကမ႓ာေပၚမွာ က်န္းမာေရးအထူးသတိထားသူေတြဟာသူတို႔ေန႔စဥ္စားေသာက္ေနတဲ့အစားအစာေတြထဲမွာလူကိုဥပါဒ္ေပးႏိုင္တဲ့ ဘာဓါတ္ပစၥည္းေတြပါဝင္ေနသလားဆိုတာအထူးသတိျပဳေလ့လာသုံးသပ္ၿပီးစိတ္ခ်ရမွစားသုံးပါတယ္။

ယေန႔ကမ႓ာေပၚမွာ ျပဳျပင္ထုတ္လုပ္ထားတဲ့စားစရာေတြေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာရွိပါတယ္၊အဆိုပါစါးစရာ snacks ေတြထဲမွာ လုံျခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့စားစရာဘယ္ႏွစ္မ်ိဳးပါဝင္ေနပါသလဲ ?ဆရာမႀကီးေဒါက္တာေဒၚခင္ႏြယ္ဝင္းေဟာေျပာခ်က္ေတြထဲမွာကမ႓ာမွာေကာျမန္မာမွာပါ autoimmune ေရာဂါ( ခုခံအားကစင့္ကလ်ားျဖစ္တဲ့ေရာဂါ)ေတြအျဖစ္မ်ားေနတဲ့အေၾကာင္းသူ႔ေဟာေျပာခ်က္ေတြထဲမွာနားေထာင္ရပါတယ္၊အခ်ိဳ႕ကေတာ့အစားအေသာက္အေနအထိုင္မဆင္ျခင္တဲ့အတြက္အူလမ္းေၾကာင္းမွာျဖစ္တဲ့ေရာဂါ ေတြျဖစ္ေနၾက တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္၊

လူေတြအသိမ်ားၿပီး စားစရာမွာပါဝင္ႏိုင္တဲ့ထင္ရွားေသာဓါတုပစၥည္းေတြကေတာ့--ပိုးသတ္ေဆးအႂကြင္းအက်န္ pesticide residue အာဖလာေတာ့ဆင္ aflatoxins, gluten, frutose, artificial sweeteners,MSG Monosodium glutamate, food chemicals codex (FCC) နဲ႔မညီတဲ့ဆိုးေဆး၊စသည္ျဖင့္ရွိၾကပါတယ္။

ဒီေနရာမွာက်ေနာ္ေျပာခ်င္တာက gluten ဓါတ္အေၾကာင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဂလူတင္ ဟာလူခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ ခုခံအားျဖစ္ေပၚမႈကိုထိခိုက္ေစပါတယ္၊အူနရံတစ္ေလ်ာက္ပါးလႊာသြားေစတတ္ပါတယ္ တဲ့။ထင္ရွားတာကေတာ့Celiac disease ျဖစ္ပါတယ္၊ဒီေရာဂါဟာအတိုခ်ဳပ္ေျပာရရင္လူခႏၶာကိုယ္ရဲ႕အစါေခ်စနစ္ကိုဖ်က္ပစ္တတ္ပါတယ္၊ ဝမ္းေလွ်ာဝမ္းပ်က္မယ္ ဗိုက္နာမယ္ ဝမ္းဗိုက္ျပည့္ေနလိုခံစားရမယ္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေလ်ာ့လာမယ္ ေမာပန္းလြယ္မယ္  ဒီလကၡဏာေတြခံစားရလာႏိုင္တယ္။ဂလူတင္ဓါတ္က ဂ်ဳံ  ဘာလီ  rye လို႔ေခၚတဲ့ဂ်ဳံ႐ိုင္းေတြမွာ ပါတယ္ လို႔သုေတသီေတြကဆိုၾကပါတယ္။

ဂလူတင္ဓါတ္ဟာ ဆန္မွာပါေနသလားဆိုတာဆန္စပါးကိုအၿမဲေလ့လာေနတဲ့က်ေနာ္ကသိခ်င္လာတာပါ--ဆရာမႀကီးရဲ႕ေဟာေျပာခ်က္ေတြထဲမွာ ဂ်ဳံ ကေတာ့ေသခ်ာေပါက္ပါတယ္၊ ဂ်ဳံကျပဳလုပ္တဲ့ ေပါင္မုန္႔ ကိတ္မုန္႔ ဂ်ဳံေခါက္ဆြဲစတဲ့ စားစရာေတြကို ထမင္းလြတ္စားခဲ့တဲ့ သူလူနာေတြထဲမွာ Celiac ေရာဂါလကၡဏာအေျခအေနေတြေတြ႕ခဲ့ရတယ္လို႔ဆိုပါတယ္၊ သူကဆန္ဆိုေပမဲ့ GMO ဆန္ေတြကိုေျပာတာျဖစ္ပါတယ္၊ genetically modified ေပါ့။ ဆန္စပါး terminoligy ေတြနဲ႔အကြ်မ္းမဝင္လို႔ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္၊ Hybrid rice အဖိုပင္  အမပင္ နဲ႔စိုက္ရတဲ့စပါးမ်ိဳးျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဦးသိန္းစိန္သမၼတႀကီးလက္ထက္ကစိုက္ပ်ိဳးေရးဝန္ႀကီးဌာနက႐ူးသြတ္ခဲ့တဲ့ ပုလဲသြယ္ စပ္မ်ိဳးစပါးျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကေတာ့ ဂလူတင္ ဓါတ္ကိုစမ္းသလား မစမ္းခဲ့ဘူးလား က်ေနာ္ေတာ့ မသိပါ။ သိသူေတြရွိရင္ မန္႔ေပးၾကပါအုံး။

ဆရာမႀကီးကေတာ့ သူပိုစ့္ထဲမွာ ဒီလိုေရးထားပါတယ္

" Gluten ဟာ ေအာက္ ေဖာ္ ျပ ပါ ျပႆနာ မ်ား ကိုု ျဖစ္ ေစ တတ္ တဲ့ အေၾကာင္း တစ္ပါး ထဲ မွာ ပါ ဝင္ ေန တာ ျဖစ္ ပါ တယ္။
၁. ရင္ပူ ျခင္း
၂. ေလထ ျခင္း/ ေလပြ ျခင္း
၃ ဗိုုက္နာ၊ ဝမ္းေလ်ာ၊ ဝမ္းခ်ဳပ္
၄. Autoimmune ေရာဂါ မ်ိဳးစံုု
၅. ပင္ပန္းနြမ္းလ် ၊ အားမရွိ
၆. ေခါင္း ကိုုက္
၇. ေသြး အားနည္း
၈. စိတ္ဓာတ္ က် ဆင္း ျခင္း
၉ . အရိုုးပါး ျခင္း
၁၀. မူးေဝတတ္ ျခင္း၊ နားအူျခင္း၊ ေလထြက္ ျခင္း
၁၁. အေရ ျပား ေရာဂါ မ်ိဳးစံုု၊ ဝဲနွင္းခူ
၁၂. သားသမီး မရ နိုုင္ ျခင္း
 ( autoimmune နွင့္ ဆက္စပ္ ေန တတ္ ပါ တယ္ )

ေရွးေရွး က အစားအစာ ေတြ နဲ႔ ယခုုေခတ္ အစားအစာ ေတြ ဟာ အရည္အေသြး မတူ ၾက ေတာ့ ပါ။
ေရွးေရွး က ေတာ့ သဘာဝ အတိုုင္း
ပိုုးသတ္ေဆး၊ ေပါင္းသတ္ေဆး၊
 ဓာတ္ေျမၾသဇာ မပါ
အေစ့ မ်ိဳးရိုု ဗီဇ က လည္း ပင္ကိုုယ္ သဘာဝ ျဖစ္ ပါ တယ္။

အခုု ေခတ္ မွာ က ေတာ့ -----
အေစ့ မ်ိဳးရိုုးဗီဇ ေတြ လဲ ေျပာင္း လဲ
ပိုုးသတ္ေဆး၊ ေပါင္း သတ္ေဆး
ဓာတ္ေျမၾသဇာ

သဘာဝ အေန နဲ႔ အစား အေသာက္ ေတြ ရဲ႕ ပံုုစံ ဟာ လည္း ေျပာင္းကုုန္ ျပီ မိုု႕ကိုုယ္ က ဒါ ေတြ ကိုု နားလည္ သေဘာ မေပါက္ ဖူး ဆိုု ရင္ ေရာဂါ သံသရာ မွာ ခ်ာခ်ာ လည္ ၾက ျပီ ျဖစ္ ပါ တယ္။

အဆိပ္ မ်ိဳးစံုု ျခံရံ ျပီး ေန ရ တဲ့ ဘဝ မွာ အစာ ပါ မေက် တဲ့ ရ လာဘ္ က ေတာ့ Autoimmune ေရာဂါ မ်ိဳးစံုု ပါ ပဲ။"

credit: To a better health

" ဆန္သည္ Gluten free မဟုုတ္ ပါ။ဆန္ က အေစ့ အမ်ိဳးအစား grains ေတြ ထဲ မွာ ပါ ေန ပါ တယ္။
ဆန္ ထဲ မွာ ပါ ေန တဲ့ gluten ရဲ႕ အမည္ က ေတာ့ Oryzeninျဖစ္ ပါ တယ္။
 ထိုု နည္း တူ စြာ ေျပာင္း ဖူး မွာ ပါ ေန တဲ့ gluten က Zein ျဖစ္ ပါ တယ္။"

credit: To a better health

ထိုင္းမွာ၂၀၁၆ခုႏွစ္ေလာက္ကဘုရင္ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္တစ္ေယာက္နဲ႔သိကြ်မ္းခဲ့ရၿပီးသူက Berry rice အေၾကာင္းကိုေျပာျပၿပီးဆန္နမူနာတစ္ထုတ္ေပးပါတယ္။

https://www.facebook.com/100006641833488/posts/1901186676779375/

 ေကာက္ညႇင္းငခ်ိတ္လိုအေရာင္အေသြးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ health food အေနနဲ႔သူတို႔ မ်ိဳးစပ္ထုတ္လုပ္တာျဖစ္ပါတယ္--က်ေနာ္ထင္တာကေတာ့ အနည္းငယ္သာပါဝင္ႏိုင္တဲ့ ဂလူတင္ဓါတ္ကို agronomy နည္းပညာနဲ႔ဖယ္ထုတ္ပစ္လိုက္ၿပီး  Berry rice ဆိုၿပီးထုတ္လုပ္တာျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ၂၀၁၆မွာ ထိုင္းကိုသြားေတာ့ Big C မွာ Berry rice နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ promotion တစ္ခုလုပ္ေနတာေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။

https://www.facebook.com/100006641833488/posts/1910958569135519/

ဒီေန႔မနက္အေတြးေတြေပၚလာတာကေတာ့ျမန္မာဆန္ျပည္ပတင္ပို႔တဲ့အခါ အီးယူ က long grain rice ေတြကို prefencial treatment မေပးေတာ့ဘူးဆိုေတာ့ အလားတူရေနၾကတဲ့ ကေမ႓ာဒီးယား  လာအိုတို႔ထက္ျမန္မာကတပန္းသာေနတဲ့အေၾကာင္းဖတ္ရပါတယ္၊ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ျမန္မာကစပါးအမ်ိဳးစုံစိုက္ၾကလို႔ျဖစ္ပါတယ္။ long grain ကိုေလွ်ာ့ၿပီး medium grain တို႔ short grain တို႔ပို႔ႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရး ရွိေနတယ္ လို႔သုံးသပ္ၾကတယ္။ တကယ္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ အရင္ေကာ အခုထိေကာ အစိုက္မ်ားတဲ့ စပါးအမ်ိဳးအစား တစ္ခုက ငစိန္ လို႔ေခၚတဲ့ medium grain ျဖစ္ပါတယ္။ ကမ႓ာမွာ medium grain ကိုသီးျခားစားသုံးၾကတဲ့ ေစ်းကြက္တစ္ခုရွိပါတယ္။ ထင္ရွားတာကေတာ့ အီဂ်စ္ ပါ။ အခုဆိုရင္ ထိုင္းဆန္ေခါက္ေဒါ့မာလီ long grain rice ဟာ ကမ႓ာအႏွံ့ပို႔ခဲ့ေတာ့ဆန္စားတဲ့ႏိုင္ငံတိုင္းလိုလို နဲ႔ဥေရာပေတြအထိက်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ေရာက္ရွိပါတယ္။ စင္ကာပူမွာ ထိုင္းဆန္ပဲရွိေတာ့မညည္းမညဴႏိုင္ပဲႀကိတ္မွိတ္စားေနရပါတယ္။ဆန္အေနနဲ႔သာ အျမင္လွတာပါ။ ထမင္းခ်က္လိုက္တဲ့အခါ eating quality ကေတာ့ထိပ္တန္းမွာမရွိပါ။ တခါတေလေတာ့ လည္းေပၚဆန္း တို႔ မေနာ္သုခ တို႔လိုဆန္မ်ိဳးကခ်က္တဲ့ထမင္းစားခ်င္လာပါတယ္--

က်ေနာ္လိုပဲထိုင္းဆန္ကိုအေျပာင္းအလဲစားခ်င္ေနၾကတဲ့ consumers ေတြလည္း ကမ႓ာေပၚမွာရွိၾကမွာပါ။ ေပၚဆန္းဟာလုံးရွည္ေတြအျမင္မ်ားေနတဲ့အတြက္ short and round grain ဟာအျမင္ဆန္းေနတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ေပၚဆန္းထုတ္လုပ္မႈဟာအျခားစပါးေတြနဲ႔ယွဥ္ရင္အေတာ္အတန္နည္းေနတတ္ပါတယ္။ ျပည္တြင္း ဝယ္လိုအား ကလည္းမ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ျပည္ပကိုပို႔တဲ့အခါ ျပည္တြင္းေစ်းထက္ပိုမရႏိုင္ေတာ့ လို႔ exporter ေတြလက္ေရွာင္ၾကပါတယ္၊ productivity တက္လာမယ္၊ ျပည္ပဝယ္လိုအားက တက္လာမယ္၊ ဆိုရင္ဒီဆန္ေခ်ာအမ်ိဳးအစားကို ေဒသေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ တိုးခ်ဲ႕ စိုက္ပ်ိဳးလာၾကမယ္ဆိုရင္ေတာ့အလားအလာရွိတယ္လို႔ထင္ပါတယ္၊ ထိုင္းေတြလည္းသူတို႔ေခါက္ေဒါ့မာလီကို ကမ႓ာဆန္စားသုံးသူေတြအၾကားမွာ ႐ိုးအီလာေနၿပီဆိုတာသူတို႔လည္းသတိျပဳမိလာေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ျဗဳန္းဆို short and round grain ေပၚဆန္း ကို သူတို႔ဆီမွာမ်ိဳးထုတ္လုပ္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ စိုက္ၿပီး အဆက္အသြယ္ေကာင္းတဲ့ သူတို႔က မ်ားကမ႓ာကိုမ်ားတင္ပို႔ လိုက္လို႔ေတာ့ က်ဳပ္တို႔တေတြဟုတ္ေပ့ရွိေနပါလိမ့္မယ္ ဆရာတို႔ေရ--

ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားမ်ားလာေစခ်င္ရင္

ဒီလိုေတြးၾကည့္မိပါသည္

FDI ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ မ်ား ဝင္လာေအာင္လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ရာတြင္အဓိက စိန္ေခၚမႈသည္ရခိုင္ေဒသ႐ိုဟင္ဂ်ာအေရးကိစၥျဖစ္သည္ဟုေယဘူယ်သုံးသပ္ၾကပါသည္-- မွန္သင့္သေလာက္မွန္ေသာ္လည္းလက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းအေျခအေနကိုမွန္မွန္ကန္ကန္သုံးသပ္ၾကည့္ဖို႔လိုမည္ဟုထင္ပါသည္--အေမရိကန္၊အေနာက္ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားမွရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ ကိုယခုအခ်ိန္၌ေမွ်ာ္လင့္၍မရႏိုင္ေသးေသာ္လည္းတ႐ုတ္၊ ဂ်ပန္၊ စင္ကာပူ၊ ကိုရီးယား၊ ထိုင္း တို႔၏ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ မ်ားကေတာ့အလားအလာေကာင္းသည္ဟုဆိုႏိုင္ပါသည္။

တ႐ုတ္ကိုေတာ့ ျမန္မာတြင္လာေရာက္ရင္းႏွီးမွာကိုျပည္သူအမ်ားကေၾကာက္ၾကပါသည္၊လက္ရွိလုပ္ကိုင္လွ်က္ရွိေသာတ႐ုတ္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ အခ်ိဳ႕သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ေဒသအက်ိဳးစီးပြားမ်ားကိုလစ္လ်ဴရႈခဲ့ေသာေၾကာင့္ေဒသခံမ်ားႏွင့္ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္မႈမ်ားျဖစ္ေပၚခဲ့ကာျပႆနာမ်ားေပၚေပါက္ခဲ့ျခင္းကိုမလိုလားၾက ပါ။ တ႐ုတ္ျပည္တြင္းမွာလည္း manufacturing industry ကိုတျဖည္းျဖည္းေလွ်ာ့ၿပီး service industry ဘက္ကိုကူးေျပာင္းရန္မူဝါဒမ်ားေျပာင္းလဲသတ္မွတ္ထားရာ တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ားအေနျဖင့္ ၎တို႔၏ manufacturing industry လုပ္ငန္းမ်ားကိုအားသာခ်က္ရွိေသာႏိုင္ငံမ်ားသို႔ေရႊ႕ေျပာင္းေတာ့မည္ျဖစ္ရာ အေနာက္ဥေရာပ၊အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတို႔ ႏွင့္အဆင္မေျပေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ေျပာင္းေရႊ႕လာရန္အလားအလာနည္းပါသည္ဟုဆိုၾကပါသည္။

ဂ်ပန္တြင္လည္း ငယ္ရြယ္သည့္ ကြ်မ္းက်င္အလုပ္သမား မ်ားရွားပါးလ်က္ရွိရာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားသည္မလြဲမေသြဂ်ပန္ျပင္ပသို႔ မ်ားထြက္လာရဖြယ္ရွိေပသည္။ထိုေၾကာင့္ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ဂ်ပန္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားကိုေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္ပါသည္။ ထိုအတြက္လည္းျမန္မာႏိုင္ငံကအစိုးရပိုင္းေကာပုဂၢလိက ပိုင္းကပါ အားစိုက္ျပင္ဆင္ထားရန္လိုအပ္ပါသည္--

စင္ကာပူသည္ အာဆီယံႏိုင္ငံခ်င္းျဖစ္ ၍ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမ်ားမွာ ထိပ္တန္းမွာရွိေနပါသည္။အမ်ားစုမွ USD million ပ႐ိုဂ်က္မ်ား ျဖစ္ၿပီး billion ႏွင့္ခ်ီေသာပ႐ိုဂ်က္အနည္းအက်ဥ္းသာရွိပါသည္--

၂၀၁၈ခုႏွစ္မွာ GDP သည္ ၆.၄% မွ ၅.၉% သို႔အနည္းငယ္က်ဆင္းခဲ့ပါသည္။ဒီအခ်က္ကလည္း ရခိုင္ျပႆနာေၾကာင့္ FDI ဝင္ေရာက္မႈ ေႏွးေကြးသြား၍ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ၂၀၁၇ခုႏွစ္ ႏွစ္လည္ မွ ၂၀၁၈ခုႏွစ္အထိ FDI ဝင္ေရာက္မႈ ပမာဏမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၅.၇ ဘီလီယံရွိခဲ့ပါသည္။အထူးသျဖင့္ထုတ္လုပ္မႈက႑မွာသိသာထင္ရွားသည့္တိုးတက္မႈမ်ားရွိခဲ့ပါသည္။အထူးသျဖင့္ CMPအထည္ခ်ဳပ္က႑၌ လုပ္ခေစ်းႏႈန္းသက္သာျခင္း ႏွင့္ ပို႔ကုန္သက္သာခြင့္မ်ား (  အထူးသျဖင့္အေနာက္ဥေရာပ ႏွင့္အေမရိကန္)ရရွိခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။

၂၀၁၈ခုႏွစ္တြင္ကုမၸဏီအက္ဥပေဒအသစ္ကိုျပဌါန္းသတ္မွတ္ႏိုင္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ျပည္တြင္းရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈအခြင့္အလန္းမ်ားေပၚေပါက္လာခဲ့ပါသည္။ျပည္ပမွ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူမ်ားသည္ျပည္တြင္းကုမၸဏီမ်ားတြင္ရွယ္ယာ ၃၅% အထိပါဝင္ႏိုင္ပါသည္။Doing business အပိုင္း၌ ranking တက္လာေစရန္ရည္ရြယ္၍ Myanmar Companies Online ( MyCO) မွတ္ပုံတင္ျခင္းကို တည္ေထာင္ခြင့္ျပဳခဲ့ပါသည္။

ပညာေရးက႑၌လည္းေျဖေလ်ာ့မႈမ်ားေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ၿပီး ျမန္မာဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းတိုးတက္ေရးကိုေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ေဒသတြင္းႏိုင္ငံမ်ားမွ ပုဂၢလိ ေက်ာင္း၊ ေကာလိပ္မ်ား လာေရာက္ဖြင့္လွစ္ခဲ့ၾကပါသည္။ ျပည္ပကုမၸဏီမ်ားကို လက္လီလက္ကားေဆာင္ရြက္ခြင့္ျပဳခဲ့ျခင္းေၾကာင့္Metro ကဲ့သို႔ႏိုင္ငံျခား retailing ကုမၸဏီမ်ား မ်ားမၾကာမီကာလအတြင္းျပည္တြင္းသို႔ဝင္ေရာက္လာဖြယ္ရာရွိပါသည္။

၎ျပင္ျမန္မာႏိုင္ငံဗဟိုဘဏ္ကလည္းႏိုင္ငံျခားအာမခံကုမၸဏီမ်ား ႏိုင္ငံျခားဘဏ္မ်ားကိုျပည္တြင္း၌ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားေပးႏိုင္ရန္ခြင့္ျပဳေပးခဲ့ပါသည္။ဘဏ္မ်ား၏က႑တိုးတက္လာရျခင္းမွာအင္တာနက္အဆက္အသြယ္မ်ားတိုးတက္လာရျခင္းသည္အဓိကျဖစ္ေနပါသည္။သို႔ေသာ္ျပည္သူလူထုအမ်ားစုသည္ဘဏ္ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားကိုအျပည့္အဝမခံစားႏိုင္ရေသးပါ။mobile banking, internet banking, QR code, bank pay စသည့္ အင္တာနက္အြန္လိုင္းအေျခခံဘဏ္ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားသည္ျပည္သူလူထုအၾကားစိမ့္ဝင္ပ်ံ႕ႏွံ့လွ်က္ရွိရာ လက္လုပ္လက္စားလူတိုင္းလိုလို smart ဖုန္းမ်ားကိုင္ႏိုင္လာၾကျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။ အစားအေသာက္အငတ္ခံခ်င္ခံမည္၊အဝတ္အစားေခြ်တာဝတ္မည္ smart ဖုန္းေလးေတာ့ တ႐ုတ္လုပ္ပင္ျဖစ္ေစ လူငယ္လူရြယ္တိုင္းလိုလို ကိုင္ၾကသည့္အခါဘဏ္မ်ားသို႔ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္လုပ္ကိုင္ျခင္းထက္ on line payment မ်ားေဆာင္ရြက္ရန္အားသန္ေနျခင္းေၾကာင့္ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္တြင္တိုးတက္မႈမ်ားရွိလာႏိုင္ပါသည္။ payment စနစ္မ်ားအဓိကေဆာင္ရြက္သည့္ Red Dot ကုမၸဏီပိတ္သိမ္း၍ထြက္ေျပးရျခင္းမွာလည္းဘဏ္မ်ား၏ on line payment စနစ္ မ်ားဖြံၿဖိဳးတိုးတက္လာျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္အတြင္း TOP Up Card အေရာင္းအဝယ္လုပ္ငန္းမ်ားလည္းက်ဆင္းလာႏိုင္ဖြယ္ရွိပါသည္။ဘဏ္မ်ာသည္ ေအာက္ေျခ မွအေျခခံ လူတန္းစားမ်ားလုံျခံဳစိတ္ခ်စြာအသုံးျပဳႏိုင္ရန္ ရွင္းလင္းတိက်ေသာျမန္မာလိုလမ္းၫြန္ေရးထားသည့္စနစ္မ်ားႏွင့္ထိေတြ႕ေပးရန္လိုပါသည္။

ဗဟိုဘဏ္အေနျဖင့္ဘဏ္အသုံးျပဳသူမ်ား transaction ျပဳလုပ္ရာတြင္ေငြသားစကၠဴမ်ားကိုဆာလာအိတ္မ်ားတြင္ထည့္၍ေငြအသြင္းအထုတ္လုပ္ျခင္းကိုအားမေပးပဲ ခ်က္လက္မွတ္ မ်ားအသုံးျပဳလာေစရန္ promotion မ်ားလုပ္သင့္ပါသည္။ နယ္တစ္နယ္မွ တစ္နယ္ေငြလႊဲရာတြင္လည္းဆာလာအိတ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ေငြစကၠဴမ်ားဘဏ္သို႔ယူလာေပးသြင္းၿပီးအျခားတစ္ဖက္၌ လႊဲေပးလိုက္ေသာေငြစကၠဴမ်ားကိုဆာလာအိတ္ႀကီးမ်ားျဖင့္ျပန္ထုတ္ယူျခင္းသည္ ပုဂၢလိက ဘဏ္ မ်ား၏ေန႔စဥ္ျမင္ကြင္းမ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။ ခ်က္ လက္မွတ္မ်ားဘာေၾကာင့္အသုံးမျပဳၾကပါသလဲ ? ရွင္းပါသည္။ clearing အခ်ိန္ၾကာေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။စင္ကာပူဘဏ္မ်ားမွာလည္း ခ်က္လက္မွတ္ကိုနံနက္ပိုင္းမွာ ဘဏ္ကို မသြင္းႏိုင္ လွ်င္ေနာက္တစ္ရက္မွမိမိအေကာင့္မွာေငြဝင္ လာႏိုင္ပါသည္။clearing အတြက္ကေတာ့ ေန႔တစ္ဝက္ခန္႔ အခ်ိန္ယူႏိုင္ပါသည္။ ၿပီးခဲ့ေသာအစိုးရမ်ားလက္ထက္က ေငြစကၠဴ မ်ားအေပၚတရားမဝင္ေၾကာင္းေက်ညာခ်က္မ်ားမၾကာခဏထုတ္တတ္ေသာေၾကာင့္ျပည္သူလူထု၏စိတ္သႏၲါန္ တြင္ေငြစကၠဴမ်ားကိုကိုင္တြယ္ေရတြက္ေနရမွသာစိတ္ခ်ရသည့္သေဘာရွိေနတတ္ပါသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေနသူေဌးအမ်ားစု၏ေနအိမ္တြင္ vault မ်ားတည္ေဆာက္ထားၾကသည္ဟု ၾကားဘူးပါသည္။ဟုတ္မဟုတ္ေတာ့ မေျပာႏိုင္ပါ။ဆိုလိုသည္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအျမစ္တြယ္ေနသည့္ ေငြစကၠဴမ်ားဆာလာအိတ္မ်ားတြင္ေငြအသြင္းအထုတ္လုပ္ေနျခင္းကိုေလ်ာ့ပါးလာေစရန္နည္းလမ္းတစ္ခုခု ေဆာင္ရြက္သင့္ပါသည္။လက္ငင္းအက်ိဳးေက်းဇူးမွာ ေငြစကၠဴမ်ားကို ေရတြက္ကိုင္တြယ္ေနျခင္းသက္သာသြားသျဖင့္ဘဏ္ဝန္ထမ္းမ်ားက်န္းမာေရးကိုအေထာက္အကူျဖစ္ေစျခင္း၊ေငြစကၠဴ႐ိုက္ႏိုပ္ရသည့္စရိတ္အကုန္အက်အနည္းငယ္သက္သာသြားႏိုင္ျခင္းစသည့္အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားရႏိုင္ပါသည္။

ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈမ်ားသည္ ၂၀၁၈ မွ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္သို႔ဆက္လက္ ေရြ႕လ်ားႏိုင္ဖြယ္ရွိၿပီး ပ်မ္းမွ် GDP တိုးတက္မႈသည္ ၆.၄% ခန္႔ရွိႏိုင္မည္ဟုေမွ်ာ္လင့္ထားပါသည္။e-government စနစ္အေကာင္အထည္ေဖၚရန္ဝန္ႀကီးဌာနမ်ား ႏွင့္ ေဒသအစိုးရမ်ား ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ေနၾကေသာ္လည္းအားနည္းခ်က္မ်ားရွိေနဆဲျဖစ္ပါသည္။ အင္တာနက္အဆက္အသြယ္မ်ားေကာင္းမြန္ လာေသာေၾကာင့္ ျပည္တြင္း၌  on line marketing လုပ္ငန္းမ်ားကိုတစ္ႏိုင္တစ္ပိုင္လုပ္လာၾကပါသည္။ျပည္ပမွ Alibaba, e Bay, Amazon  စသည့္ on line marketing giant မ်ားလည္း ျမန္မာ့ products မ်ားအေပၚလုပ္ကိုင္လာခဲ့ဲၾကပါသည္။ တစ္ဖက္၌လည္း shopping mall, Super Market, Super Center စသည့္ retailing outlets မ်ားလည္းရန္ကုန္ၿမိဳ႕တင္သာမက နယ္ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္ပါ shopping mall မ်ားတည္ေဆာက္လုပ္ကိုင္လာၾကပါသည္။ shopping mall မ်ားသို႔ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္ ေစ်းဝယ္ရန္အခ်ိန္ မ ေပးႏိုင္သူမ်ားသည္ လူမႈ မီဒီယာမ်ားမွတဆင့္ on line shopping မ်ားတြင္တြင္က်ယ္က်ယ္လုပ္လာၾကပါသည္။ on line marketing လုပ္ငန္းမ်ားတြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ လုပ္ကိုင္လာၾကသည္ႏွင့္အတူျပည္တြင္းစာတိုက္လုပ္ငန္းမ်ား၊ courier services လုပ္ငန္းမ်ား၊ ေၾကာ္ျငာလုပ္ငန္းမ်ားလည္းတစ္ဖက္၌ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္လာႏိုင္ပါသည္။

ျပင္ပမွရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ား အမ်ားအျပားဝင္ေရာက္လာေစရန္ ဆြဲေဆာင္ရာ၌ ျပည္တြင္းဌာနဆိုင္ရာဗ်ဴ႐ိုကေရစီ ယႏၲရား က investment process friendly ျဖစ္ရန္အေရးပါေသာအပိုင္းမွာရွိေနပါသည္ process friendly ျဖစ္မျဖစ္ ကို doing business ranking ကိုၾကည့္႐ုံႏွင့္သိသာႏိုင္ပါသည္--သူတို႔ criteria အရတခ်က္ခ်င္းျပင္၍ရႏိုင္ေသာအခ်က္မ်ားကိုသက္ဆိုင္ရာ ဝန္ႀကီးဌာနအဖြဲ႕အစည္းအေနျဖင့္ခ်က္ခ်င္းျပင္ဆင္ျပဌါန္းေပးရန္လိုအပ္ပါသည္--ႏိုင္ငံအႀကီးအကဲအေနျဖင့္ သက္ဆိုင္ဝန္ႀကီးဌာနမ်ားကိုဝက္အူတင္းေပးရန္လိုအပ္ပါသည္--ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔လာေရာက္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံရန္ အလားအလာရွိေသာ ႏိုင္ငံစုံမွ MNC ကုမၸဏီ ႀကီးမ်ား ၁၀ ခုခန္႔ကို ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ ဝန္ႀကီးဌာန မွတိုက္႐ိုက္ခ်ဥ္းကပ္ၿပီး case by case စဥ္းစားကာ သူတို႔ ဘာလိုသလဲ ဆိုသည္ကိုေဆြးေႏြးေဖၚထုတ္၍ ခ်က္ခ်င္းလုပ္ကိုင္ခြင့္ေပးသည့္ လုပ္နည္းစနစ္တစ္ခုကိုစဥ္းစားေစခ်င္ပါသည္။ ASEAN briefing ရဲ႕ outlook ကေတာ့ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးသည့္  National Export Strategy  ေပၚမူတည္ လွ်က္ရွိၿပီး အဓိကအားသာခ်က္မ်ားရွိေနတဲ့အပိုင္းကေတာ့ garment sector, natural resources, agricultural products, ႏွင့္ tourism ( eco-tourism) communication technology တို႔ျဖစ္ေၾကာင္းေဖၚထုတ္ထားပါသည္။ေနာက္တစ္ခုထပ္ျဖည့္စြက္လိုသည္မွာ retailing business ျဖစ္ပါသည္။

က်မ္းကိုး  Myanmar’s investment outlook for 2019
                ASEAN Business News

ပုဂၢလိကလက္ထဲကဆန္စပါးလုပ္ငန္း

ဆယ္စုႏွစ္(၄)ခုခန္႔ႏိုင္ငံေတာ္ကသာလုပ္ကိုင္ခဲ့သည့္ျမန္မာဆန္စပါးလုပ္ငန္း သည္၂၀ဝ၃ခုႏွစ္မွစ၍ပုဂၢလိကအပိုင္းမွလုပ္ကိုင္ႏိုင္ရန္ေျဖေလ်ာ့မႈမ်ားလုပ္ေပးခဲ့ေသာ္လည္းဆန္သည္တစ္မ်ိဳးသားလံုး၏အဓိကအစားအစာျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ႏိုင္ငံေတာ္ကေစာင့္ၾကည့္ၿပီးလမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚေရာက္ေအာင္တည့္မတ္ေပးခဲ့ပါသည္။၂၀ဝ၃ခုႏွစ္ဆန္စပါးလုပ္ငန္းမ်ားေျဖေလွ်ာ့မႈေပးခဲ့ခ်ိန္မွစ၍ခုႏွစ္ႏွစ္တာကာလအတြင္းျပည္တြင္းဆန္စပါးေရာင္းဝယ္မႈလုပ္ငန္းအပိုင္း၌ တိုးတက္မႈမ်ားရွိသည္ကိုေတြ႔ ျမင္ရပါသည္။ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခုေက်ာ္ပုဂၢလိကလက္ဝယ္ေရာက္ေနသည့္ဆန္စပါးလုပ္ငန္းသည္အစိုးရမွပါဝင္စြက္ဖက္မႈ နည္းပါးစြာျဖင့္လႈပ္ရွားလွ်က္ရွိရာ အားသာခ်က္၊အားနည္းခ်က္၊အခြင့္အလန္းႏွင့္စိန္ေခၚမႈမ်ားကို ေဖၚထုတ္ေလ့လာၿပီးေရရွည္မွာ အလားအလာေကာင္းမ်ားေတြ႕ေနရၿပီျဖစ္ပါသည္။ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈမွာလည္းျပည္တြင္းဆန္ေစ်းကြက္၌သိသာထင္ရွားစြာေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈမ်ားရွိခဲ့ၿပီးျပည္ပတင္ပို႔ေရးအပိုင္းႏွင့္ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားအဆင္ေျပစြာစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္လာႏိုင္ေရးကိုေဇာင္းေပးလုပ္ကိုင္သြားမည္ဆိုပါကေနာက္ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခုအတြင္း Top rice exporter စာရင္းဝင္ျဖစ္လာႏိုင္မည္ဟုယုံၾကည္ပါသည္။

SWOT Analysis

Strength

(၁) အရည္အေသြးေကာင္းမြန္ေသာစပါးအမ်ိဳးအစားအခ်ိဳ႕ေပၚထြက္လာျခင္း။(ဥပမာ – ဆင္းသြယ္လတ္၊ ေပၚဆန္းေဘးၾကား)

(၂)ဆည္ေျမာင္းတာတမံမ်ားေၾကာင့္ဆန္လိုတိုင္းေဒသႀကီးျဖစ္သည့္စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီးသည္ဆန္ပိုတိုင္းေဒသႀကီးၿဖစ္လာခဲ့ျခင္း(စစ္ကိုင္းေရႊဘိုမွဆန္မ်ားသည္ ရန္ကုန္ဘုရင့္ေနာင္သို႔ပင္ျပန္ပို႔ခဲ့ရပါသည္။)

(၃) ေပၚဆန္းေဘးၾကားကိုေရသြင္းစိုက္ပ်ိဳးေသာေဒသ၌ေအာင္ျမင္ျဖစ္ထြန္းခဲ့ေသာသာဓကမ်ား

 ေၾကာင့္တိုင္းေဒသႀကီးအခ်ိဳ႕ႏွင့္ျပည္နယ္အခ်ိဳ  ့တို႔တြင္ ဆန္ေခ်ာ စပါးမ်ိဳးမ်ားပိုမိုစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္

လာၾကပါသည္။

(၄)ျပည္တြင္းဆန္အေရာင္းအဝယ္မ်ားတြင္ဆန္အမ်ိဳးအစားအခ်ိဳ ႔၏ဆန္စီးဆင္းမႈသည္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားၿဖစ္ေပၚခဲ့ျခင္း။

(၅)ဆန္ကိုတစ္ေနရာမွတစ္ေနရာသို႔သယ္ေဆာင္ရာတြင္ဟန္႔တားပိတ္ဆို႔မႈမ်ားနည္းပါးသြားျခင္း။(နယ္စပ္ကုန္သြယ္မႈမွတဆင့္တစ္ဖက္ႏိုင္ငံမ်ားသို႔တရားမဝင္ကုန္သြယ္မႈမ်ားရွိႏိုင္)

(၄)ၿပည္တြင္းဆန္ေဈးႏႈန္းမ်ားတည္ၿငိမ္မႈရွိေနျခင္း။(ျပည္တြင္းဆန္ေဈးႏႈန္းမ်ားတက္လာႏိုင္သည့္အေျခအေနမ်ားရွိပါကအသင္းအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ေဒသအာဏာပိုင္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားဆန္ကုန္သည္မ်ားအခ်င္းခ်င္းၫွိႏိႈင္း၍ ေဈးကြက္ကို ထိန္းၿပီးေစ်းျပန္က်ေအာင္ ေလ့ရွိၾကပါသည္။)

(၅) ေစ်းအသီးသီးႏွင့္ ရပ္ကြက္အသီးသီးရွိဆန္လက္လီဆိုင္မ်ား၌အရည္အေသြးကိုအေလးထား ၍ေရာင္းဝယ္ၾကျခင္း။(ဆန္လက္လီဆန္မ်ား၌၂၅မွတ္၊၃၅မွတ္ဆန္မ်ားမေတြ႔သေလာက္ပင္ျဖစ္ပါသည္။)

(၆)ၿမိဳ႕ေပၚရွိစူပါမားကတ္မ်ားတြင္၅၊၁၀၊၂၅ကီလိုအိတ္မ်ားတြင္ထည့္သြင္း၍ ကိုခင္ယ္ပိုင္branded ျပဳလုပ္ေရာင္းခ်လာျခင္း။

(၇) ဆန္အမ်ိဳးအစားအစံုေရာင္းဝယ္လာျခင္း။ရွမ္းဆန္၊ဘာစမာတီဆန္၊ ေပါင္းဆန္၊ေကာက္ညႇင္းဆန္း၊အဆင့္ျမင့္လံုးသြယ္ေမႊး၊ေပၚဆန္းေမႊးဆန္မ်ား။

(၈) ဆန္စားသံုးသူၿပည္သူမ်ားကလည္းအရည္အေသြးေကာင္းမြန္ေသာ ဆန္မ်ားကိုေရြးခ်ယ္စားသံုးလာၾကျခင္း(ၿမိဳ႕ေပၚရွိအလုပ္သမားလူတန္းစားမ်ားပင္လွ်င္ ၁၅ မွတ္အဆင့္ ဆန္မ်ားကိုသာေရြးခ်ယ္စားသံုးၾကပါသည္။)

(၉) ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ား၌ဆန္ကိုလက္လီေရာင္းခ်သူမ်ားသည္brandedဆန္အိတ္မ်ားကို အိမ္အေရာက္ ပို႔စနစ္မ်ားအသံုးျပဳေရာင္းခ်လာၾကျခင္း။

(၁၀)ဆန္စက္အသစ္မ်ားတည္ေဆာက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားရွိလာသည့္အျပင္ ကုန္သြယ္လယ္ယာပိုင္ဆန္စက္မ်ားကိုဝယ္ယူၿပီး၊ဆန္စက္ယူနစ္အသစ္မ်ားတိုးခ်ဲ႕တပ္ဆင္လာခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္ ဆန္စက္စုစုေပါင္း ႀကိတ္ခြဲအား သည္ စပါးထုတ္လုပ္မႈပမာဏႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြရွိေနဆဲျဖစ္ျခင္း။

(၁၁)ဆန္စက္လုပ္ငန္းရွင္မ်ားသည္ၿပည္တြင္းၿပည္ပေဈးကြက္အတြက္ရည္ရြယ္ၿပီးဆန္စက္မ်ား၊ေပါင္းစက္မ်ားကိုရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားၿပဳလုပ္လာျခင္း။

(၁၂)ဆန္စပါးအထူးျပဳကုမၸဏီမ်ားကိုစပါးစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္သည့္ေဒသမ်ား၌ဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္ၿပီးsupply chain ကိုတည္ေဆာက္လာႏိုင္ၿခင္း( သို႔ေသာ္ေကာင္းမြန္စနစ္က်ေသာ mechanism တစ္ခု တည္ေဆာက္မလုပ္ကိုင္ႏိုင္ေသး၍ ရာႏွဳန္းျပည့္ေအာင္ျမင္မႈ မရေသးပါ) အလုပ္႐ုံေဆြးေႏြးပြဲတစ္ခုျပဳလုပ္ၿပီး follow up action plan မ်ားျဖင့္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါသည္။

(၁၃)  MRF ၏လမး္ညႊန္ႀကီးႀကပ္မွဳၿဖင္႔ အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီၿဖစ္ေသာ  Myanmar Agricultural Public Corporation MAPCO  ကုိဆန္စပါးလုပ္ငန္းstakeholders မ်ားပါ၀င္ၿပီးထူေထာင္ ႏိုင္ခဲ႔ၿခင္း

(၁၄)ဆန္စပါးလုပ္ငန္းႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ႏိုင္ငံေတာ္၊civil society အသင္းအဖြဲ႕ ၊ႏွင့္ပုဂၢလိက stakeholders တို႔အၾကားပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားမၾကာခဏ ျပဳလုပ္လာႏိုင္ျခင္း။ (public private partnership)

(၁၅) ျမန္မာဆန္စပါးလုပ္ငန္းအသင္းခ်ဳပ္Myanmar Rice Federation MRF ကို စုစည္းညီၫြတ္စြာတည္ေထာင္ ဖြဲ႔စည္း ႏိုင္ခဲ့ျခင္း။

(၁၄) ျမန္မာဆန္စပါးလုပ္ငန္းသည္လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ရင္းႏွီးေငြ ခန္႔မွန္းေျခ ႏွစ္စဥ္က်ပ္ဘီလီယံေပါင္းေထာင္က်ာ္ရွိသည့္ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔ေသာလယ္ယာစီးပြားေရးလုပ္ငန္းတစ္ရပ္ အျဖစ္ တည္ရွိေနျခင္း။

(၁၅) ႏိုင္ငံေတာ္၏လမ္းၫႊန္မႈအရ MRF သည္စပါးတင္း၁၀၀အနိမ့္ဆုံးေစ်းကိုက်ပ္ေငြ ၅ သိန္းသတ္မွတ္ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။သို႔ေသာ္ အဆိုပါ mechanism ကိုလည္းလက္ေတြ႕၌လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္ျပဳျပင္ေပးဖို႔လိုပါေသးသည္။

အထက္ေဖၚျပပါအားသာခ်က္မ်ားသည္ျမန္မာ့ဆန္စပါးလုပ္ငန္းကိုပုဂၢလိကအပိုင္းမွယခုဆယ္စုႏွစ္(၂၀ဝ၃မွ၂၀၁၉ထိ)လုပ္ကိုင္ရာတြင္ေပၚေပါက္ခဲျ့ခင္းျဖစ္ၿပီး ေအာက္ပါအားနည္းခ်က္မ်ား၊အဟန္႔အတားမ်ား၊စိန္ေခၚမႈမ်ားလည္းရွိေနဆဲျဖစ္ပါသည္ –

Weakness

(၁)တစ္ဧကစပါးစိုက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္မွဳ စရိတ္မ်ားၿမင္႔တက္လာပါသည္။လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္၏စိုက္ပ်ိဳးခ်ိန္၊ရိတ္သိမ္းခ်ိန္ကာလမ်ား၌လယ္ယာလုပ္သားငွားရမ္းရသည္႔စရိတ္ႀကီးၿမင္႔လာျခင္း၊ သြင္းအားစုမ်ားေစ်းႏႈန္းမ်ာျမင့္တက္လာျခင္း၊တို႔ေႀကာင္႔ၿဖစ္ပါသည္။

(၂)MADB မွစိုက္ပ်ိဳးစရိတ္ေထာက္ပံ့ေငြပမာဏသည္တိုးတက္လာေသာတစ္ဧကစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္မႈကုန္က်စရိတ္အတြက္အလုံးစုံမကာမိႏိုင္ေသာေၾကာင့္ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုအထိေတာင္သူလယ္သမားမ်ားသည္ျပင္ပမွေခ်းေငြရယူေနရဆဲျဖစ္ပါသည္။

(၃) ဘဏ္မ်ား၌လယ္ကိုအေပါင္ထား၍ေတာင္သူမ်ားေငြေခ်းယူႏိုင္ရန္ ႏွင္႔ေက်းလက္ေဒသရွိေက်းရြာေၿမႏွင္႔အိမ္ယာမ်ားကုိအေပါင္ထားႏိုင္ရန္ေက်းရြာအိမ္ဂရန္မ်ားၿပဳလုပ္ေပးခဲ႔ေသာ္လည္းတလြဲအသုံးျပဳျခင္းမ်ားရွိခဲ့သလိုပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွဳအပိုင္း၌လည္းအားနည္းခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ရာႏွဳန္းျပည့္ေအာင္ျမင္ႏိုင္ရန္ အခ်ိန္တစ္ခုလိုပါသည္။

(၄)   ေက်းလက္ေဒသမ်ား၌အရြယ္ေကာင္းလူငယ္လူရြယ္မ်ားတစ္ဖက္ႏိုင္ငံမ်ားသို႔အလုပ္သြားေရာက္လုပ္ကိုင္ေနေသာေႀကာင္႔ လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္တြင္လုပ္ႏိုင္ကိုင္ႏို္င္ေသာလုပ္သားမ်ားရွားပါးလာ

ပါသည္။

(၅) ႏိုင္ငံေတာ္သည္လယ္ယာလုပ္ငန္းႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ေႀကြးၿမီမ်ားအာမခံေသာစနစ္ကိုထိထိေရာက္ေရာက္က်င့္သုံးႏိုင္ရန္ဥပေဒေပၚေပါက္လာေစေရး၊ ေျကြးၿမီမ်ားအာမခံေသာအဖြဲ႔အစည္းCredit Insurance Institution ေပၚေပါက္လာေရး၊ကိုယခင္အစိုးရလက္ထက္ကတည္းကလႈံ  ့ေဆာ္စည္း႐ုံးခဲ့ေသာ္လည္းမည္သူမွ်စိတ္မဝင္စားခဲ့ေသာေၾကာင့္ယေန႔တိုင္မေပၚေပါက္လာႏိုင္ေသးပါ။

(၆)ရိတ္သိမ္းခ်ိန္ကာလ၌စပါးကိုလယ္ကြင္းကန္သင္းေပၚတြင္ရက္ၾကာျမင့္စြာစုပံုထားရေသာေၾကာင့္အရည္အေသြးေလလြင့္ဆံုး႐ံႈးမႈမ်ားႏွစ္စဥ္ျဖစ္ေပၚလ်က္ရွိေနပါသည္။လယ္ယာသုံးစက္မႈ ကိရိယာ

မ်ားရွားပါးေနဆဲျဖစ္ေသာေၾကာင့္ရိတ္သိမ္းခ်ိန္ကာလ( peak season) တြင္ကြန္ဗိုင္း ဟာဘက္စတာ လိုမ်ိဳးစက္ကိရိယာမ်ားအေျမာက္အမ်ားလိုအပ္ပါသည္။

(၇)စက္မႈလယ္ယာစနစ္ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာေစရန္ေဆာင္ရြက္မႈအပိုင္း၌ ပုဂၢလိက ၁ ဦးခ်င္းလုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားရွိေနေသာ္လည္းအားနည္းေနဆဲျဖစ္ပါ သည္။ကုမၸဏီ၊ေက်းလက္လယ္ယာလုပ္ငန္း

သမဝါယမအဖြဲ႕ အစည္းမ်ားမွ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ေရးအတြက္ သက္ဆိုင္ရာဌာန မ်ားကစည္း႐ုံးလွဳံ  ့ေဆာ္ေပးဖို႔လိုပါသည္။

(၈)မ်ိဳးစပါးထုတ္လုပ္မႈကိုပုဂၢလိကအပိုင္းမွစိတ္ပါဝင္စားမႈအားနည္းေသာေျကာင့္ မ်ိဳးစပါး ထုတ္လုပ္မႈမွာ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာျခင္းမရွိေသးပါ။ႏုိင္ငံေတာ္မွမ်ိဳးေစ႔ထုတ္လုပ္ေသာမ်ိဳးၿခံမ်ားကိုပုဂၢလိကသိုလႊဲေၿပာင္းေရာင္းခ်ခဲ႔ၿခင္းသည္ မွားယြင္းေသာလုပ္ရပ္ၿဖစ္ပါသည္။

(၉) ဆန္စပါးလုပ္ငန္းအတြက္ supply chain mechanism စနစ္၊ supplier buyer ကန္ထ႐ိုက္လယ္ယာ စနစ္မ်ားတည္ေထာင္လုပ္ကိုင္ရမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ယေန႔တိုင္ ေတာင္သူလယ္သမားေကာင္း ႏိုးရာရာ စိုက္ပ်ိဳးေသာစပါးမ်ဳိးမ်ားကိုသာဆန္စပါးကုန္သည္ exporter မ်ားက၀ယ္ယူေနရဆဲၿဖစ္ပါသည္။

(၁၀ )သီးႏွံအေရာင္းအ၀ယ္လုပ္ရာတြင္ ကိန္းဂဏန္းအခ်က္အလက္မ်ားအေရးႀကီးေသာ္လည္း MRF, MRMA, MPRMA,MPPA စသည္႔အဖြဲ ႔အစည္းမ်ား၏ websites ထူေထာင္မွဳအပိုင္း၌အားနည္းေနပါသည္။နားလည္တတ္ကြ်မ္းေသာ ပညာရွင္မ်ားငွားရမ္း၍ stakeholders မ်ားလိုအပ္ခ်က္ကိုေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ရပါမည္။

(၁၁)Myanmar Rice Exporter Association တစ္ခု MRF တြင္ cluster တစ္ခုအေနျဖင့္တည္ေထာင္ရန္လိုအပ္ေနၿပီးကမၻာဆန္ေစ်းကြက္တြင္ထဲထဲ၀င္၀င္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ဦးေဆာင္လႈပ္ရွား

ၿပီး ျမန္မာဆန္ exporter မ်ားကိုဆြဲေဆာင္ေခၚယူသြားသည့္အစီအစဥ္မ်ားလိုအပ္ေနပါသည္။

(၁၂) ၿမန္မာဆန္စပါးလုပ္ငန္းသည္ ဆန္ႀကိတ္ခြဲထုတ္လုပ္ေရးတစ္ခုတည္းသာဦးမတည္သင္႔ပဲ rice based food industry, animal feed industry, rice bran oil industry, rice husk power generating industry  မ်ားကို ဦးတည္ေဆာင္ရြက္မႈအပိုင္း၌အားနည္းေနပါသည္။

(၁၃)ေပါင္းဆန္ကိုၿပည္တြင္း၌health food အေနၿဖင္႔စားသုံးလာႏိုင္ေရးအတြက္ promotion မ်ားကို လက္လီအသင္းအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ျပန္ၾကားေရး ဝန္ႀကီးဌာနမ်ားႏွင့္MRF တို႔ ပူးေပါင္းလုပ္ကိုင္သင္႔ပါသည္။  

(၁၄)ဆန္စပါးလုပ္ငန္းဖြံၿဖိဳးတိုးတက္လာေစေရးအတြက္ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းရွင္မ်ားေဆာက္ရြက္ႏိုင္ရန္ project loan အျဖစ္ဘဏ္မ်ားမွေခ်းေငြရရွိရန္နည္းလမ္းမ်ားရွာေဖြသည့္အပိုင္း၌အားနည္းေနပါသည္။ Credit Bureau ဖြဲ႕စည္းခြင့္ရၿပီျဖစ္ေသာ္လည္းလုပ္ငန္းမ်ားစလုပ္ဖို႔အတြက္ ဘယ္ကစလုပ္ရမည္ကိုမသိသည့္သေဘာရွိေနပါသည္။ 

(၁၅)ဆန္စပါးလုပ္ငန္း၌လူ႔စြမ္းအားအရင္းအျမစ္မ်ားေပၚေပါက္လာေစေရးအတြက္ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ပုဂၢလိကတို႔အၾကားပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားမရွိသေလာက္ပင္ျဖစ္ပါသည္။ပညာရွင္မ်ား၊ကြ်မ္းက်င္လုပ္သားမ်ား တျဖည္းျဖည္းျပဳန္းတီးလာေနေသာ္လည္းျမန္မာဆန္စပါးလုပ္ငန္း stakeholders မ်ားသည္ မျဖစ္ျဖစ္သည့္နည္းမ်ားျဖင့္ လုပ္ငန္းလည္ပတ္ရန္လုပ္ကိုင္ေနရၿပီး ဤ က႑၌ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားဝင္လာပါကcertificate ရွိေသာ ကြ်မ္းက်င္လုပ္သားမ်ားမရွိသေလာက္ပင္ျဖစ္ပါသည္။

(၁၆)ဆန္စပါးႏွင့္ပတ္သက္သည့္ကိန္းဂဏန္းအခ်က္အလက္မ်ားကိုတာဝန္ယူႏိုင္ေသာအစိုးရအဖြဲ႔အစည္း regulatory authority တစ္ရပ္ထူေထာင္ရန္လိုအပ္လ်က္ရွိေနေသာ္လည္းမည္သည့္ဝန္ႀကီးဌာန ကမွစိတ္ဝင္စားမႈ မရွိၾကပါ။ လိုအပ္သည္ဟူ၍လည္း မသိၾကသူမ်ားကမ်ားေနပါသည္။ျမန္မာဆန္စပါးလုပ္ငန္း၏ GDP ပါဝင္မႈအခ်ိဳးသည္မည္မွ်ရွိေနႏိုင္သည္ကိုမသိၾကရပါ။မသိ၍လည္းအေရးမႀကီးဟုထင္ျမင္ေနၾကျခင္းျဖစ္ပါသည္။ 

(၁၇)အထူးျပဳကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားအၾကားခိုင္မာေသာဆက္သြယ္မႈတစ္ရပ္တည္ေဆာက္ႏိုင္ရန္အက်ိဳးတူဖက္စပ္ေက်းရြာသမဝါယမအသင္းမ်ားကို ပံုစံအသစ္ျဖင့္ တည္ေထာင္ေဆာင္ရြက္မႈအပိုင္း၌အားနည္းပါသည္။ အစဥ္အလာအရ သမဝါယမ ဆိုလွ်င္အုပ္ခ်ဳပ္သူလူတန္းစားကအားမေပးသည့္သေဘာရွိပါသည္။ေနာက္ဆုံးအေဟာသိကံျဖစ္သြားႏိုင္ဖြယ္ရာရွိႏိုင္ပါသည္။အမွန္တကယ္ျဖစ္ခဲ့သည့္ျဖစ္စဥ္မ်ားလည္းရွိခဲ့ သည္ကိုမျငင္းႏိုင္ပါ။ဗီယက္နမ္သည္ေက်းရြာလယ္ယာသမဝါယမအသင္းမ်ားေအာင္ျမင္မႈ ရေနပါသည္။ သူတို႔မည္သို႔ လုပ္ကိုင္ေနၾကသည္ကိုေလ့ လာႏိုင္ပါသည္။

(၁၈)ျပည္တြင္းဆန္ေဈးႏႈန္းမ်ားတည္ၿငိမ္ေရး၊ျပည္တြင္းေရာင္းဝယ္မႈလုပ္ငန္းမ်ားေခတ္မီတိုးတက္လာေရး၊လူတစ္ဦးခ်င္း ဆန္စားသံုးမႈပမာဏေလွ်ာ့ခ်ေရး၊ ဆန္ကြဲကိုကုန္ၾကမ္းအျဖစ္အသံုးျပဳ၍ တြက္ေျခကိုက္ေသာစားစရာမ်ားထုတ္လုပ္လာႏိုင္ေရး၊တိရစၦာန္အစားအစာထုတ္လုပ္ေရးစသည့္လုပ္ငန္းအပိုင္းမ်ားကိုပုဂၢလိကမ်ားကလုပ္ကိုင္လွ်က္ရွိေသာ္လည္းသက္ဆိုင္ရာကထဲထဲဝင္ဝင္အားေပးမႈအပိုင္းမွာအားနည္းေနဆဲျဖစ္ပါသည္။မည္သည့္ဌာန ကႀကီးၾကပ္မည္ အားေပးလွဳံ့ေဆာ္မည္ကိုပင္မေရြးခ်ယ္ႏိုင္ပါ။

Opportunity

(၁)ၿမန္မာႏိုင္ငံသည္အာရွအတြက္ဆန္ကို အဓိကအားျဖင့္ ပံ႔ပိုးေပးႏိုင္ေသာႏိုင္ငံအၿဖစ္လာမည္႔ဆယ္စုႏွစ္အတြင္းေရာက္ရွိ လာႏိုင္ပါသည္။

(၂)ဆန္စပါး supply chain လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား တစ္ခုႏွင့္တစ္ခုခိုင္မာေသာ ခ်ိတ္ဆက္မႈရွိေစရန္ ဆန္စပါးsupply chain mechanism model အခ်ိဳ႕ကို ဆန္စပါးလုပ္ငန္းႏွင့္ပါဝင္ပတ္သက္သူပညာရွင္မ်ားစဥ္းစားတည္ေဆာက္ထားလွ်င္လက္ေတြ႕လုပ္ငန္းခြင္တြင္ စမ္းသပ္လုပ္ကိုင္ႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။

(၃) ေပၚဆန္းေဘးၾကားသည္အရည္အေသြးေကာင္းေသာ ျမန္မာမ်ိဳးရင္းစပါးမ်ိဳးျဖစ္ရာထိုင္းေခါက္ေဒါ့မာလီကဲ့သို႔ေဒသတြင္းသာမကႏိုင္ငံတကာတြင္ေက်ာ္ၾကားေသာလုံးပုဆန္ short and round grain

အျဖစ္ေရာက္ရွိလာေစေရးရည္မွန္းခ်က္ထား၍ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါသည္။ productivity တက္လာပါကတစ္ဧကထုတ္လုပ္မႈကုန္က်စရိတ္မ်ားေလ်ာ့လာႏိုင္ပါသည္။နံမည္ႀကီး စပယ္ဆန္၊ ဘာစမာတီဆန္

တို႔လာရာလမ္းေၾကာင္းကိုၾကည့္ပါကအထြက္ႏႈန္းနည္းပါးျခင္း၊ထုတ္လုပ္မႈကုန္က်စရိတ္မ်ားျခင္းရွိေသာ္လည္းလူႀကိဳက္မ်ားလာသည့္အခါ သူ႔ထိုက္တန္ေသာေစ်းကို ရလာႏိုင္ဖြယ္ရွိပါသည္။

(၄) ျမန္မာဆန္စပါးသည္လြတ္လပ္ေရးရၿပီးခ်ိန္မွစ၍အရည္အေသြးပိုင္းဆိုင္ရာကိုပါဝင္ပတ္သက္ခဲ့သည့္ stakeholders မ်ားလစ္လ်ဳရႈခဲ့ၿပီး စပါးအထြက္မ်ားေရးကိုသာဦးတည္ခဲ့ၾကသည့္အတြက္ ၿပီးခဲ့သည့္ဆယ္စုႏွစ္ ၄ စုစလုံးျမန္မာဆန္သည္အရည္အေသြးႏွင့္ပတ္သက္၍အႀကိမ္ႀကိမ္မ်က္ႏွာပ်က္ခဲ့ရပါသည္။ယခုအခ်ိန္သည္ပုဂၢလိကမွ ဆန္စပါးကိုဦးေဆာင္လုပ္ကိုင္ေနခ်ိန္ျဖစ္သျဖင့္ဆန္စပါးအရည္အေသြးကိုဂ႐ုတစိုက္လုပ္ကိုင္ရန္က႑အသီးသီး၌အခြင့္အလန္းမ်ားရွိေနၿပီျဖစ္ရာပါဝင္ပတ္သက္သူ stakeholders အားလုံးအရည္အေသြးထိန္းသိမ္းေရးကိုဦးစားေပးလုပ္ကိုင္သြားမည္ဆိုပါကမၾကာခင္ကာလတစ္ခုအတြင္းအရည္အေသြးေကာင္းမြန္ေသာျမန္မာဆန္အမ်ိဳးအစားမ်ားေစ်းကြက္တြင္ျပန္လည္ေနရာယူႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။

(၅) အစဥ္သျဖင့္လိုလို ျမန္မာဆန္တင္ပို႔ေရာင္းခ်ရာတြင္ marketing ကိုမႏိုင္နင္းသျဖင့္ေစ်းအႏွိမ္ခံရသည့္ သာဓကမ်ားရွိခဲ့ပါသည္။ႏိုင္ငံအသီးသီး၌ဆန္စါးသုံးမႈပုံစံမ်ားေျပာင္းလဲလာရာက်န္းမာေရးႏွင့္ညီၫြတ္ေၾကာင္းအာမခံသည္ marketing မ်ိဳးလုပ္ေဆာင္ရန္လိုပါသည္။ မိမိဆန္သည္ ဓါတုေဆးႂကြင္းမ်ားပါဝင္ေနသလား။ ဂလူတင္ဓါတ္မ်ားပါဝင္ေနသလား။ Glycemic index နိမ့္သည့္ဆန္အမ်ိဳးအစားလား။ အာဟာရဓါတ္ႏွင့္ျပည့္စုံသည့္ဆန္အမ်ိဳးအစားလား  စသည္ျဖင့္ေစ်းကြက္တြင္စားသုံးသူကိုဆြဲေဆာင္ႏိုင္သည့္ အရည္အေသြးထူးျခားခ်က္မ်ားကိုေဖၚထုတ္၍ေစ်းကြက္တြင္ေရာင္းခ်ႏိုင္စြမ္းရွိရပါမည္။ဥပမာဆန္နီမ်ားစြာပါဝင္ေသာ ငလုံးႀကီး ကဲ့သို႔ေသာစပါးမွႀကိတ္ခြဲရရွိေသာ လုံးတီးဆန္သည္မည္ကဲ့ သို႔အရည္အေသြးႏွင့္ျပည္စုံသည္ကိုထူးျခားစြာေဖၚျပ၍ကုန္သြယ္ႏိုင္ရန္အခြင့္အလန္းမ်ားရွိပါသည္။

Threat

(၁)  စက္မွဳလက္မွဳလုပ္ငန္းမ်ားဖြံ ႔ၿဖိဳးလာေသာေၿကာင္႔စက္မွဳဇုန္မ်ားတည္ေဆာက္လာႀကၿခင္းေႀကာင္႔အခ်ိဳ ႔ေဒသမ်ား၌လယ္ယာေၿမဆုံးရႈံးမွဳမ်ားရွိႏိူင္ပါသည္။အဆိုပါဆုံးရႈံးမွဳေႀကာင္႔စပါးအထြက္ထိခိုက္ႏိုင္ပါသည္။

(၂)  လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္မွလုပ္ႏိုင္ကိုင္ႏိုင္ေသာလူငယ္လူရြယ္အမ်ားအၿပားအိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားသို႔ေရႊ ႔ေၿပာင္းအလုပ္သမားအၿဖစ္သြားေရာက္လုပ္ကိုင္ႀကေသာေႀကာင္႔လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္ လယ္ယာလုပ္သားရွားပါးသည္႔ ၿပႆနာမ်ားႀကံဳေတြ႔ေနရပါသည္။

(၃) ၂၁ရာစုႏွစ္အတြင္းရာသီဥတုေဖါက္ၿပန္မွဳမ်ားမႀကာခဏ ႀကံဳေတြ႔ခဲ႔ရေသာေႀကာင္႔ စပါးအထြက္ ကိုထိခိုက္လာႏိုင္ပါသည္။

(၄)ဆန္စပါးႏွင္႔ပတ္သက္၍တိက်ေသာဆန္စပါးမူ၀ါဒကိုယေန႔ထိတိုင္ မေရးဆြဲႏိုင္ေသာေႀကာင္႔ဆန္စပါးလုပ္ငန္းတြင္ပါ၀င္ပတ္သက္သူမ်ားသည္စမ္းတ၀ါး၀ါးႏွုင္႔လုပ္ငန္းမ်ားကိုအေကာင္အထည္ေဖၚေနရပါသည္။

(၄) ဆန္စက္ပညာရပ္ႏွင္႔ပတ္သက္၍အရည္အခ်င္းၿပည္႔မွီေသာအင္ဂ်င္နီယာ မ်ားကြ်မ္းက်င္လုပ္ သားမ်ား၊စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ကြပ္ကဲႏိုင္ေသာ မန္ေနဂ်ာမ်ားအခါအားေလ်ာ္စြာၿပဳန္းတီးလာသည္ၿဖစ္ရာလူငယ္ မ်ားကိုေမြးထုတ္ေပးႏိုင္ေသာသက္ေမြးပညာသင္ေက်ာင္းမ်ား၊ဒီပလိုမာေပးႏိုင္ေသာသိပၸံမ်ား၊ေကာလိပ္မ်ားတည္ေထာင္လုပ္ကိုင္ေပးၿခင္းမရွိေသးပါ။

(၅)ဆန္စပါးလုပ္ငန္း၏ supply chain သည္စပါးစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္သည္မွစ၍စားသုံးသူလက္၀ယ္ေရာက္ရွိသည္ လုပ္ငန္းအဆင္႔ဆင္႔ရွိရာအဆိုပါလုပ္ငန္းမ်ားကိုထိန္းေႀကာင္းလမ္းညႊန္ေပးႏိုင္ရန္ အစိုးရ ဖက္၌ regulatory body တစ္ခုလိုအပ္ေနေသာ္လည္းစိုက္ပ်ိဳးေရးကလုပ္မည္လိုလိုစားသုံးသူေရးရာကလုပ္မည္လိုလိုႏွင္႔ၿမန္မာဆန္စပါးလုပ္ငန္းသည္လြတ္ဟာေနသည္႔သေဘာေတြ႕႔ရွိရပါသည္။ဤအခ်က္သည္ႏိုင္ငံၿခားႏွင္႔ေၿပာဆိုဆက္ဆံသည္႔အခါအေရးႀကီးပါသည္။၂၀၂၀တြင္ ဆန္စပါးလုပ္ငန္းညီလာခံတစ္ခုက်င္းပမည္ၿဖစ္ရာစိုက္ပ်ိဳးေရးဖက္ကဦးေဆာင္မည္ဆိုလွ်င္ယခုအခ်ိန္ကတည္းက ဘယ္အပိုင္းကိုေဇာင္းေပးမည္ဆိုသည္႔အခ်က္ ကိုစဥ္းစားထားဖို႔အခ်ိန္ၿဖစ္ပါသည္။

(၆)ၿမန္မာဆန္ၿပည္ပကိုတင္ပို႔သည္႔အခါ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးအသုံးၿပဳသည္႔အခါၿမန္မာဆန္သည္တရုတ္ဘက္မွအမ်ိုးမ်ိဳးေသာႏိုမ္ႏွင္းၿခင္းကိုခံေနရပါသည္။ တရုတ္ဗဟိုအစိုးရသည္နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရး ကို အေလးမထားပဲယူနန္အဆင္႔မွတာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင္႔တန္းတူထားဆက္ဆံေနရပါသည္။ ဤကိစၥကိုစီးပြားကူးသန္း၀န္ႀကီးဌာနအေနၿဖင္႔ အေလးအနက္ထားေဆြးေႏြးသင္႔ၿပီးဗီယက္နမ္ႏွင္တရုတ္နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးကိုမည္ကဲ႔သို႔အေကာင္အထည္ေဖၚေနသည္ကုိလည္းသြားေရာက္ေလ႔လာသင္႔ၿပီးအေၿဖတစ္ခုခုရွာရမည္ၿဖစ္ပါသည္။

(၇)ယေန႔ထက္တိုင္ၿမန္မာဆန္သည္အရည္အေသြးပိုင္း၌ေၿပာစရာတစ္ခုၿဖစ္ေနပါသည္။ၿပည္တြင္းဆန္ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ရာတြင္အရည္အေသြးပိုင္း၌ေၿပာစရာမရွိေသာ္လည္း ၿပည္ပပို႔ဆန္မ်ားတြင္ ကမ႓ ာ႔စံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ားကိုမွီေအာင္မလုပ္ႏိုင္ေသးေႀကာင္းေတြ႔ရပါသည္။

(၈) လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္၌လုပ္သားရွားပါးလာသၿဖင္႔စက္မွဳလယ္ယာကိုပုဂၢလိကအပိုင္းမွာ၀န္ေဆာင္မွဳလုပ္ငန္းအေနၿဖင္႔က်ယ္က်ယ္ၿပန္႔ၿပန္႔ၿဖစ္လာေစရန္အစိုးရအပိုင္းမွာအားေပးေဆာင္ရြက္သင္႔ပါသည္။အဆိုပါလယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္သုံးစက္ကိရိယာမ်ားကိုစနစ္တက်ကိုင္တြယ္ေမာင္းႏွင္ၿခင္း၊ၿပဳၿပင္ထိန္းသိမ္းၿခင္း သင္တန္းမ်ား အေရးေပၚလိုအပ္ေနပါသည္။ အဆိုပါစက္ကိရိယာမ်ားၿပည္ပမွတင္သြင္းရာအခြန္ႏွဳန္းထားမ်ားပါေလွ်ာ႔ေပါ႔ေပးၿခင္းမ်ားလုပ္ေဆာင္ေပးရပါမည္။

(၉ )ဆန္စပါးကန္ထရုိက္လယ္ယာစနစ္ကိုႏိုင္ငံၿခားကုမၸဏီမ်ား၀င္ေရာက္လုပ္ကိုင္ႏိုင္ေစရန္ကန႔္သပ္ခ်က္မ်ားကိုေလွ်ာ႔ေပါ႔ေပးသင္႔ပါသည္။ကုမၸဏီအခ်ိဳ ႔၀င္ေရာက္လုပ္ကိုင္ေနေသာ္လည္းအရင္းအႏွီးမ်ားစြာ၀င္ေရာက္လုပ္ကုိင္ႏိုင္သည္႔ကုမၸဏီမ်ားကိုဆြဲေဆာင္ႏိုင္ရန္မက္လုံးမ်ားေပးသင္႔ပါသည္။

ေလ႔လာသုံးသပ္ခ်က္

ပုဂၢလိကမွကိုင္တြယ္လုပ္ကိုင္ေနသည္႔ ၿမန္မာဆန္စပါးလုပ္ငန္းသည္အလွည္႔အေၿပာင္း၌လွွွ်င္ၿမန္စြာတိုးတက္ေၿပာင္းလဲလာေသာ္လည္း marketing ေစ်းကြက္အပိုင္း၌အားနည္းေနသည္ကိုေတြ႔ရပါသည္။ၿပည္တြင္းေစ်းကြက္သည္အရည္အေသြးပိုင္း၌တိုးတက္ေၿပာင္းလဲရာယခုအခါ၂၅ မွတ္  ၃၅ မွတ္ဆိုသည့္ဆန္ၾကမ္းမွာေစ်းကြက္တြင္မေတြ႔ရေလာက္နီးပါးၿဖစ္ေနပါၿပီ။ဆန္မ်ိဳးစုံ ကိုလွပေသသပ္ေသာ packaging မ်ားၿဖင္႔အေလးခ်ိန္အမ်ိဳးမ်ိဳးအသင္႔ခ်က္ဆန္အၿဖစ္ေရာင္းခ်ေနေသာေႀကာင္႔ လူတန္းစားမေရြး ေရြးခ်ယ္စားသုံးႏိုင္လာသည္မွာေက်နပ္ဖြယ္ေကာင္းေသာေၿပာင္းလဲမွဳတစ္ရပ္ကိုေတြ႔ေနရပါသည္။

ၿပည္ပဆန္တင္ပို႔ရာတြင္ယခင္ကတင္ပို႔ခဲ႔ဘူးေသာအာဖရိက၊ ဘဂၤလားဒက္ရွ္ေစ်းကြက္ၿဖစ္ေသာေၿကာင္႔အရည္အေသြးႏွင္႔ပတ္သက္၍မႀကာခဏၿပႆနာမ်ားၿဖစ္ခဲဘူး႔ပါသည္။ ၿပည္တြင္းဆန္ေခ်ာေစ်းသည္ ကမၻာေစ်းကြက္၌အလားတူအရည္အေသြးရွိေသာဆန္အမ်ိဳးအစားအခ်ိဳ ႔ထက္ေစ်းပိုမ်ားေနေသာေႀကာင္႔ၿပည္ပတင္ပို႔ရန္တြက္ေခ်မကိုက္ႏိုင္ပါ။(ဥပမာေပၚဆန္းေဘးႀကားဆန္)ထိုင္းဆန္ေခါက္ေဒါ႔မာလီကိုၿပိဳင္ႏိုင္သည္႔အရည္အေသြးရွိေသာ္လည္းေစ်းကြက္တစ္ခုရရွိရန္ မ်ားစြာအခ်ိန္ယူမည္ၿဖစ္ပါသည္။တစ္ဖက္၌စိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္သူမ်ားကလည္းအလ်င္မွီေအာင္အရည္အေသြးမွီေအာင္စိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္ေပးရန္လည္းလိုအပ္ပါသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ပဲမ်ိဳးစံုစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္တင္ပို႔ေရာင္းဝယ္မႈလုပ္ငန္းသည္ ဆယ္စုႏွစ္၁-၂ ခုအတြင္းအရွိန္အဟုန္ျမင့္မားစြာႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္သြားျခင္းမွာ ပုဂၢလိကအပိုင္းမွလြတ္လြတ္လပ္လပ္လုပ္ကိုင္ႏိုင္ခဲ့၍ျဖစ္ပါသည္။ပဲမ်ိဳးစံုကိုလြတ္လြတ္လပ္လပ္သိုေလွာင္ေဈးကစားႏိုင္သည္။ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားလည္းျပည္တြင္းျပည္ပပဲေဈးကြက္တြင္ဝင္ေရာက္လႈပ္ရွားေဈးကစားႏိုင္သည္။ထို႔ေၾကာင့္လည္း၂၀ဝ၉ခုႏွစ္ကပဲမ်ိဳးစံုႏွင့္ပတ္သက္၍ျပႆနာျဖစ္ေပၚခဲ့ရာႏိုင္ငံေတာ္ကပါဝင္ေျဖရွင္းေပးခဲ့ရသည္ကို အမ်ားအသိပင္ျဖစ္ပါ သည္။ သို႔ေသာ္ ဆန္စပါးကို ပုဂၢလိကအားလုပ္ကိုင္ခြင့္ျပဳခဲ့ေသာ္လည္းပဲမ်ိဳးစံုကဲ့သို႔လြတ္လပ္မႈမ်ိဳးေတာ့ရႏိုင္မည္မဟုတ္ပါ။ဆန္စပါးျပည္တြင္းေဈးႏႈန္းမတက္လာေစေရးသည္ပုဂၢလိကအပိုင္းမွအဓိကအာ႐ံုစိုက္ရမည့္အခ်က္ျဖစ္ၿပီးျပည္ပတင္ပို႔ေရးသည္ျပည္တြင္း၌ပိုလွ်ံမွသာတင္ပို႔ႏိုင္မည္ဟူေသာမူဝါဒကိုဆက္လက္ကိုင္စြဲထားဆဲျဖစ္၍ယခင္ကကဲ့သို႔ဆန္အမ်ားဆံုးတင္ပို႔သည့္ႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္လာေရးမွာဆယ္စုႏွစ္တစ္ခု အတြင္း အထက္တြင္ေဖၚျပခဲ့သည့္ အားသာခ်က္၊ အားနည္းခ်က္မ်ားအေပၚ ေဝဖန္သံုးသပ္ကာမဟာဗ်ဴဟာ၊နည္းဗ်ဴဟာမ်ားစနစ္တက်ေရးဆြဲ၍ အခ်ိန္ ယူ ေဆာင္ရြက္ၾကရန္လိုအပ္ေပသည္။

ေမာင္တိုင္ပင္

၀၃-၀၂-၂၀၁၉