ဒီလ၁၃ရက္ေန႔ထုုတ္ The Strait Times သတင္းစာမွာ စင္ကာပူမွာအေပါင္ဆိုုင္လုုပ္ငန္း၌အႀကီး
ဆုုံးၿဖစ္သည္႔ Maxi-Cash Financial Service Corporation
Ltd ကုုမၺဏီ၏ IPO ေႀကာ္ၿငာကိုုဖတ္
လိုုက္ရပါတယ္။Maxi-cash သည္စင္ကာပူတစ္၀ွမ္းအေပါင္ဆိုုင္လုုပ္ငန္းဖြင္႔လွစ္လုုပ္ကိုုင္လ
ွ်က္ရွိပါ
တယ္။Maxi-Cash ကုုမၺဏီဟာလုုပ္ငန္းတိုုးခ်ဲ႔ရန္အတြက္အရင္းအႏွီးစုုေဆာင္းလိုုေသာေႀကာင္႔
The Strait Times သတင္းစာေနာက္ေက်ာမွေန၍ Initial Public Offering( IPO) မိမိပိုုင္ကုုမၺဏီမွာအမ်ုုားၿပည္သူ
သိုု႔ရွယ္ယာစတင္ေရာင္းခ်ၿခင္းကိုုေဆာင္ရြက္မည္ၿဖစ္ေႀကာင္းမ်က္ႏွာၿပည္႔ေႀကာ္ၿငာတာ
ၿဖစ္ပါတယ္။ရွယ္
ယာေပါင္း၅၆၀၀၀၀၀၀ကိုုစင္ကာပူေဒၚလာ၀.၃၀ၿဖင္႔ထုုတ္ေရာင္းမည္ဟုုေႀကာ္ၿငာထားပါတယ္။
ႏိုု္င္ငံတကာ
တြင္အမ်ားပိုုင္ကုုမၺဏီအၿဖစ္ေၿပာင္းလဲလုုပ္ကိုုင္ရန္အတြက္ ရွယ္ယာမ်ားစတင္ထုုတ္ေရာင္းပါ
က”IPOလုုပ္သည္”ဟုုသုုံးႏွဳန္းပါတယ္။အဲဒီသတင္းစာမွာပဲအေရွ႔ေတာင္အာရွ IPOေစ်းကြက္ဟာအေတာ္
အားေကာင္းေနတယ္လိုု႔ဆိုုထားပါတယ္။ မေလးရွားကFelda Global
Venturing Holdings ဟာ IPO ေပါင္းအေမရိကန္ေဒၚလာ ၃.၂ ဘီလီယံခန္႔ မႀကာခင္မွာေရာင္းခ်မယ္လိုုသိရပါတယ္။အဲဒီလိုုပဲအေရွ႔ေတာင္
အာရွႏိုုင္ငံရွိကုုမၺဏီမ်ားရဲ႔ IPO ေရာင္းခ်ရမႈဟာသိသိသာသာတိုုးတက္လာခဲ႔တယ္လိုု႔
Deutsche Bank ကခန္႔မွန္းေၿပာဆိုုထားပါတယ္။
တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲလြန္ခဲ႔ေသာအပတ္ Voice ဂ်ာနယ္မွာမႏၱေလးမွာၿမိဳ႔သစ္စီမံကိန္းလုုပ္ကိုုင္ရန္အတြက္
နံမည္ႀကီးစီးပြားေရးလုုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦး ဦးေဆာင္ၿပီး မႏၱေလးဖံြ႔ၿဖိဳးတိုုးတက္ေရးအမ်ားပိုုင္ကုုမၺဏီ
အၿဖစ္ဖဲြ႔စည္းလုုပ္ကိုုင္မွာၿဖစ္တဲ႔အတြက္ IPO ရွယ္ယာတစ္စုုလ ွ်င္၁၀၀၀၀က်ပ္ထည္႔၀င္ႏိုုင္ေႀကာင္း၊
၂၀၁၂
ႏွစ္ကုုန္လ ွ်င္IPO ကိုုစတင္ေရာင္းခ်မွာၿဖစ္ေႀကာင္း၊အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂ ဘီလီယံ
( ၿမန္မာက်ပ္
၁၇၀၀ ဘီလီယံ)ကုုန္က်မည္ဟုုခန္မွနး္ထားေႀကာင္းေၿပာႀကားခဲ႔တယ္ လိုု႔ The Voice ၈်ာနယ္
မွာ
ဖတ္ လိုုက္ရပါတယ္။ဒါေလာက္မ်ားတဲ႔ေငြေႀကးဆိုုေတာ႔စနစ္တက်စည္းကမ္းနဲ႔လုုပ္သင္႔သလိုုသိသာၿမင္သာ
ထင္သာေစရမွာၿဖစ္ပါတယ္။
IPO ေရာင္းၿပီဆိုုရင္
ကုုမၺဏီအေႀကာင္း(coporate profile)ဘယ္အပိုုင္းမွာရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမယ္( investment
highlights)ဘာေတြအက်ဳိးခံစားရမယ္(prospectous)ဆိုုတာေတြကိုုအက်ဥ္းေလာက္ၿဖစ္ၿဖစ္ေဖၚၿပေပးရမွာ
ၿဖစ္ပါတယ္။ဒီလိုုေဆာင္ရြက္ၿခင္းဟာအမ်ားပိုုင္ကုုမၺဏီတည္ေထာင္ၿခင္းရဲ႔အစပိုုင္းသိသာၿမင္သာထင္သာ
ေအာင္လုုပ္ၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။စင္ကာပူမွာေတာ႔ဒီလိုုကိစၥေတြေဆာင္ရြက္ႏိုုင္ဖိုု႔ဥပေဒ၊နည္းဥပေဒ၊စည္းမ်ဥ္း
စည္းကမ္းေတြအေသအခ်ာေရးဆြဲထားၿပီးစည္းကမ္းလည္းအင္မတန္တင္းႀကပ္ပါတယ္။အခုုဆိုုရင္ကုုန္
သြယ္မႈဆိုုင္ရာအၿငင္းပြားမႈ( arbitration)အတြက္စင္ကာပူဟာႏိုုင္ငံတကာမွာအေကာင္းဆုုံးလိုု႔အ
သိအမွတ္ၿပဳ ထားၿပီးေတာေတာ္မ်ားမ်ား ကစင္ကာပူဥပေဒကိုုလက္ခံၿပီးပဲလုုပ္တာကိုုင္တာဟာတရား
မ ွ်တတယ္လိုု႔ယူဆလာႀကပါတယ္။
၂၀၁၅ခုုႏွစ္၌ၿမန္မာႏိုု္င္ငံတြင္စေတာ႔အိတ္ခ်ိန္းမ်ားရန္ကုုန္၊မႏၱေလး၊ေနၿပည္ေတာ္တိုု႔တြင္တည္ေထာင္ရန္
၁၉၉၆ခုုႏွစ္ကတည္းကၿမန္မာႏိုုင္ငံမွာေရာက္ရွိေနတဲ႔ ဒိုုင္၀ါသုုေတသနဌာန၊တိုုက်ဳိစေတာ႔အိတ္ခ်ိန္း
ႏွင္႔ၿမန္မာႏိုုင္ငံဗဟုုိဘဏ္တိုု႔အႀကားနားလည္မႈစာခြ်န္လႊာကိုုသေဘာတူလက္မွတ္ေရးထိုုးခဲ႔သည္႔သတင္း
မ်ား မႀကာေသးမီကထြက္ေပၚခဲ႔ပါတယ္။အမ်ားပိုုင္ကုုမၼဏီ၊စေတာ႔အိတ္ခ်ိန္း၊အရင္းအႏွီးေစ်းကြက္
မ်ားၿမန္မာႏုုိင္ငံတြင္ေပၚေပါက္လာေရးကိုုေႀကြးေက်ာ္ေနခဲ႔သည္မွာဆယ္စုုႏွစ္တစ္စုုေက်ာ္ေလာက္ႀကာ
ခဲ႔ၿပီထင္ပါတယ္။၁၉၉၆ ခုုႏွစ္ကဒိုုင္၀ါသုုေတသန Securities နဲ႔ၿမန္မာစီးပြားေရးဘဏ္တိုု႔အႀကားစာခ်ဳပ္
ခ်ဳပ္ဆိုုၿပီး Myanmar Securities Exchange Centre ထူေထာင္ခဲ႔ေသာ္လည္း အမ်ားပိုုင္စာရင္း၀င္ကုုမၼဏီသည္ယေန႔ထိ
၂ ခုုသာရွိခဲ႔ပါတယ္။ အမ်ားပိုုင္စာရင္း၀င္ကုုမၼဏီမ်ားမ်ားမရွိသည္႔အတြက္
အရင္းအႏွီးေစ်းကြက္
လည္းၿမန္မာတြင္ေပၚေပါက္မလာခဲ႔ပါ။သက္ဆိုုင္ရာကဆႏၵမေစာပါႏွင္႔လိုု႔တြင္တြင္ေၿပာလာခဲ႔သည္မွာဆယ္
စုုႏွစ္တစ္စုုသာေက်ာ္လာခဲ႔သည္၊ဘာမွၿဖစ္မလာခဲ႔ပါ။လုုပ္လည္းမလုုပ္၊နားလည္တဲ႔သူကိုုလည္းဆရာမတင္ပဲေနခဲ႔တယ္။
အတိုုးမ်ားမ်ားေပးၿပီးတရားမ၀င္ အရင္းအႏွီးစုုေဆာင္းခဲ႔သည္႔ကုုမၼဏီမ်ားေပၚေပါက္လာခဲ႔ရာၿပည္သူမ်ား
သည္ခဲမွန္ဘူးသည္႔စာသူငယ္ကဲ႔သိုု႔ အယုုံသြင္း
ခံရကာမရွိမဲ႔ရွိမဲ႔စုုေဆာင္းထား
ေသာေငြမ်ားအလိမ္ခံရမည္ကိုုစိုုးရိမ္ပူပန္ေနေသာေႀကာင္႔အမ်ားပိုုင္ကုုမၺဏီဆိုုလ
ွ်င္ခပ္လန္႔လန္႔ၿဖစ္ေနႀက
ပါတယ္။
အဲဒီလိုုကုုမၼဏီေတြမဟုုတ္တာလုုပ္ခဲ႔ေတာ႔ထုုံးစံအတိုုင္းေၿပာစရာကရသြားၿပီး
လိမ္တဲ႔ကုုမၼဏီေတြေပၚလာ
မွာစိုုးလိုု႔ဆိုုကာ အမ်ားပိုု္င္ကုုမၼဏီေပၚေပါက္လာေရး ကိုအားမထုုတ္ေတာ႔
ပဲေခ်ာင္ထိုုးခဲ႔ပါတယ္။
ဒါအၿပင္အေႀကာင္းရင္းကိုုမရွာ သိမ္းက်ဴံးၿပီးဘာမလုုပ္ရညာမလုုပ္ရနဲ႔
ပိတ္ပင္တဲ႔စည္းမ်ဥ္း(barriers) ေတြ တစ္ခုုၿပီးတစ္ခုုထြက္ေပၚလာကာလြယ္ေနတာအားလုုံးခက္သြားၿပီးၿပည္သူေတြမညည္းရဲ
မညဴရဲ နဲ႔ လုုပ္ ခဲ႔ႀကရတာေတြကိုစာဖတ္သူမ်ားေမ႔လိမ္႔ ႀကအုုံးမယ္မထင္ပါ။
ေမာင္တိုုင္ပင္တိုု႔ ကိုုတစ္ဖြဖြေၿပာေနတာက ၿပည္သူေတြရဲ႔ဖ်ာေအာက္ကေငြေတြကိုုအရင္းအႏွီးေစ်းကြက္
ထဲေရာက္ေအာင္လုုပ္ရမယ္ဆိုုေသာ္လည္း လုုပ္ငန္းရွင္ေတြကေတာ႔ ဆာလာအိတ္ေတြနဲ႔ တစ္ေနရာ
မွတစ္ေနရာကိုုေငြေတြသယ္၊ဘဏ္ေတြေရွ႔မွာဆာလာအိတ္ေတြကိုုဘဏ္အေစာင္႔ေတြကသယ္၊အသြင္း
အထုုတ္လုုပ္ၿပီးထရန္ဆက္ရွင္ေတြလုုပ္ႀကရပါတယ္။ေဒသတြင္းမွာ ဘယ္ႏိုုင္ငံမွာ
မွ မေတြ႔ရတဲ႔ၿမင္ကြင္း
ေတြကိုု ယေန႔တိုုင္ေတြ႔ေနရဆဲပါ။(တစ္ေသာင္းတန္ထုုတ္လိုုက္ေတာ႔ေငြေတြက်စ္သြားလိမ္႔ထင္ပါတယ္)
သူေဌးေတြသူႀကြယ္ေတြရဲ႔ေငြေတြလည္းေရႊဖက္ေရာက္လိုုက္၊ကားဖက္ေရာက္လိုုက္၊အိမ္ၿခံေၿမတိုုက္ခန္း
ေစ်းကြက္ေရာက္လိုုက္နဲ႔ငါးပြက္ရာငါးစာခ်ခဲ႔ႀကၿပီး မတည္ၿငိမ္ေသာေစ်းကြက္မ်ားဖန္တီးၿခင္းသာ
အဖတ္တင္ခဲ႔ပါတယ္။
တေလာကဆိုုပါကအစိုုးရရဲ႔မူ၀ါဒအလႊဲအေၿပာင္းကိုုမခန္းမွန္းႏိုုင္တဲ႔အတြက္(သိုု႔မဟုုတ္အငိုုက္မိသြား
သည္႔အတြက္) လုုပ္ငန္းရွင္မ်ားကားေစ်းကြက္မွာ သိန္းေပါင္းေသာင္းခ်ီရႈံးခဲ႔ႀကၿခင္းဟာ
ေစ်းကြက္ပုုံပ်က္
သြားၿခင္းရဲ႔အက်ိဳးဆက္တစ္ခုုၿဖစ္တယ္လိုု႔ုုဆိုုႏိုုင္ပါတယ္။လုုပ္ငန္းရွင္ေတြနစ္နာၿခင္းဟာတိုုင္းၿပည္နစ္နာၿခင္းပါပဲ။
တာကိုုေတာ႔ေနာင္ကာလေတြမွာသတိထားသင္႔ပါတယ္။ေနာက္တစ္ခုုကခိုုင္မာေသာေပၚလစီတစ္ရပ္
မခ်မွတ္ႏိုုင္ပဲလက္တန္းေလ ွ်ာက္လုုပ္ေနတဲ႔သေဘာမ်ားပါ၀င္ေန တာကိုုေတြ႔ရပါတယ္။
အိမ္ၿခံေၿမေစ်းမွာလည္းအာဆီယံႏိုုင္ငံမ်ားအနက္အၿမင္႔ဆုုံးအဆင္႔၌ေရာက္ရွိခဲ႔ၿပီးႏိုု္င္ငံၿခားရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈမ်ားကိုုအဟန္႔အတားသဖြယ္ၿဖစ္ေစခဲ႔ပါတယ္။စေတာ႔ေစ်းကြက္ေပၚေပါက္လာေရးအတြက္ေမာင္တိုုင္ပင္မေဆြး
ေႏြးလိုုပါ။အမ်ားပိုုင္ကုုမၼဏီမရွိရင္စေတာ႔ေစ်းကြက္ႀကီးဘယ္လိုုမွမပီၿပင္နိုုင္ပါ။
ဒါေႀကာင္႔ေမာင္တိုုင္ပင္
အေနနဲ႔စေတာ႔ေစ်းကြက္ကိုုအသာထား-ပညာရွင္ေတြအမ်ားႀကီးပဲ၊သူတိုု႔ေဆြးေႏြးႀကလိမ္႔မယ္။ေမာင္တိုုင္ပင္
ကေတာ႔အမ်ားပိုုင္ကုုမၼဏီမ်ား စနစ္တက်ေပၚေပါက္လာေရးကိုုပဲတင္ၿပလိုုပါတယ္။
ၿမန္မာကုုမၼဏီမ်ားသည္မိသားစုုစီးပြားေရးလုုပ္ငန္မ်ားၿဖစ္ႀကၿပီးအခ်ဳိ႔မွာအစုုစပ္ပုုဂၢလိကကုုမၼဏီမ်ား
(private company)ၿဖစ္ႀကပါတယ္။ ကုုမၼဏီမ်ားလုုပ္ငန္းတိုုးခ်ဲ႔လိုုသည္႔အခါ ရန္ပုုံေငြ
(fund) ရရွိေရးအတြက္ၿပင္ပမွ
အတိုုးႏွဳန္းၿမင္႔ၿမင္႔ ၿဖင္႔ေခ်းငွားႀကရသလိုုအခ်ဳိ႔
မေရႊ႔မေၿပာင္းႏိုုင္ေသာအိမ္တိုုက္တာေၿမမ်ား
ရွိပါကဘဏ္တြင္အေပါင္ထား၍ေငြေခ်းႀကရပါတယ္။ သိုု႔ေသာ္အိမ္ၿခံေၿမေစ်းႏွဳန္း
valuation သည္book value မဟုုတ္ပဲ market value ေပၚအေၿခခံေခ်းရပါတယ္။ ဘဏ္မ်ားအေနၿဖင္႔
risk အလြန္မ်ားၿပီး NPL (non performing loan) မ်ားၿဖစ္သြားႏိုုင္္ေခ်ရွိပါတယ္။ စင္ကာပူကဲ႔သိုု႔ႏိုုင္ငံ၌
အရင္းအႏွီးရရွိေရး (fund raising) အတြက္ ပုုဂၢလိကကုုမၼဏီ (private )မ်ားသည္ အမ်ားပိုုင္ကုုမၼဏီ
(public listed company)အၿဖစ္သိုု႔ စနစ္တက်ေၿပာင္းလဲ
ႀကရပါတယ္။ဤသိုု႔ေၿပာင္းလဲရာတြင္လုုပ္ငန္းစဥ္မ်ားသည္ရႈပ္ေထြးလွပါတယ္။သတ္မွတ္ထားသည္႔ပုုံစံ
၀င္ေစရန္ေငြေႀကးစီမံခန္႔ခြဲမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ား(financial
advisory firms ) ေကာ္ပိုုရိတ္ဥပေဒအႀကံေပးအဖြဲအစည္းမ်ား( coporate law firms)၏အႀကံဥာဏ္ကိုုရယူၿပီးစေတာ႔အိတ္ခ်ိန္းတြင္မိမိကုုမၼဏီေစ်းကြက္၀င္ေစရန္
လုုပ္ေဆာင္ရပါတယ္။
လုုပ္ေဆာင္ရပါတယ္။
ကနဦးရွယ္ယာမ်ားကိုုမည္မ
ွ်ႏွင္႔ေရာင္းခ်သင္႔သည္(initial public offering, IPO)ကိုုလည္းအဆိုုပါအဖြဲအ
စည္းမ်ားထံမွာအႀကံဥာဏ္မ်ားရယူေဆာင္ရြက္ရပါတယ္။စေတာ႔အိတ္ခိ်န္းတြင္အေၿခအေနေကာင္းပါက
ရွယ္ယာမ်ားကိုုအလုုအယက္၀ယ္ယူၿခင္းေႀကာင္႔ကုုမၼဏီဟာ၆လ မ ွ၉ လအတြင္းမိမိလိုုခ်င္သည္႔အရင္း
အႏွီးမ်ားရရွိလာႏိုုင္ပါတယ္။
ၿမန္မာကုုမၼဏီအမ်ားအၿပားအေနၿဖင္႔ အမ်ားပုုိင္ကုုမၼဏီအၿဖစ္ေၿပာင္းလဲလုုပ္ကိုုင္လိုုႀကေသာ္လည္းမည္
သိုု႔ေဆာင္ရြက္ရမည္ကိုု သိရွိနားလည္သည္႔ကုုမၼဏီအေတာ္နည္းပါလိမ္႔မည္။
တစ္ဖက္၌လည္းသက္ဆိုုင္ရာ
ဥပေဒ၊နည္းဥပေဒမ်ားၿပဌါန္းသတ္မွတ္ထားၿခင္းမရွိေသးသည္႔ၿပင္ခိုု္င္မာတိက်ေသာလုုပ္ငန္းစဥ္
(well established procedures)လည္းမရွိေသးပါ။ ယင္းနွင္႔သက္ဆိုုင္ေသာအဖြဲအစည္းမ်ားၿပည္တြင္း၌
ဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္ေရးအတြက္ယခုုအခ်ိန္ကတည္းကအားေပးေဆာင္ရြက္သင္႔ပါတယ္။ယင္းသိုု႔ေဆာင္
ရြက္ရာတြင္္ Financial advisory Firms, Corporate law firms, Audit
firms မ်ားစသည္႔ ႏိုုင္ငံတကာအဆင္႔မီ အေထာက္အကူၿပဳကုုမၼဏီမ်ား မ်ားမ်ားစားစားေပၚေပါက္လာရန္
လိုုပါတယ္။
ၿမန္မာႏိုုင္ငံ၌ကုုမၼဏီေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသည္ စာရင္း(book)ႏွစ္ခုုထားႀကတာကိုုေဒသတြင္းႏိုုင္ငံ
ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကသိေနႀကပါတယ္။ အခြန္ေပးရဖိုု႔သက္သာေအာင္စာရင္းႏွစ္ခုုထားႏိုုင္ေအာင္လည္း
Audit firms မ်ားကလုုပ္ေပးႀကပါတယ္။(နံမည္ရွိၿပီးAudit firmsမ်ားမပါ၀င္ပါ)။
ၿမန္မာႏိုုင္ငံမွာကုုမၼဏီမ်ားႏွင္႔ပတ္သက္၍တိတိက်က်လုုပ္ကိုုင္ႏိုုင္သည္႔အေလ႔အက်င္႔မ်ားရလာမွသာလ
ွ်င္ အမ်ားပုုိင္ကုုမၼဏီမ်ားအၿဖစ္ေၿပာင္းလဲလုုပ္ကိုုင္ရာတြင္ေဒသတြင္းႏိုု္င္ငံမ်ားရွိကုုမၼဏီမ်ားနည္းတူရင္ေဘာင္တန္း
လုုပ္ကိုုင္လာႏိုုင္မွာၿဖစ္ပါတယ္။
အမ်ားပိုုင္ကုုမၼဏီေၿပာင္းလဲၿခင္း (go public) ကိုုေဆာင္ရြက္ရာတြင္မည္သည္႔အစိုုးရ
အဖြဲ႔အစည္းမွတာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ေပးမည္ကိုုပီပီၿပင္ၿပင္ေက်ညာထားသင္႔ပါတယ္။
အဆိုုပါအပိုုင္း၌
အစိုုးရကၿဖစ္ေစ၊UMFCCI
ကဲ႔သိုု႔ civil societies ေတြကၿဖစ္ေစ အာဆီယံႏိုုင္ငံအတြင္းမွ အဆိုုပါအဖဲြ႔အစည္းမ်ားကိုု
ၿမန္မာႏိုုင္ငံတြင္ရုုံးခြဲမ်ားလာေရာက္ဖြင္႔လွစ္၍လုုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္ႏုုိင္ရန္အခြင္႔ အလန္းမ်ားဖြင္႔
ေပးခ်ိန္တန္ပါၿပီ။ ဥပေဒမရွိေသးဘူး၊လုုပ္မဲ႔ကုုမၼဏီမရွိေသးဘူး
ဆိုုသည္႔ဆင္ေၿခေတြေပးမေနသင္႔ေတာ႔ပါ။
ဒါၿပီးမွ ဒါလုုပ္မယ္ဆိုုၿပီး sequencing ကိုုစဥ္းစားေနလိုု႔ကေတာ႔
ေမာင္တိုုင္ပင္အေႀကာက္ဆုုံးမွာ စေတာ႔အိတ္ခ်ိန္း ႀကီးပီပီၿပင္ၿပင္ဖြင္႔ၿပီးခါ မွ
listed companies သည္တစ္ခုု ႏွစ္ခုုသာရွိေနမည္ဆိုုလ ွ်င္ တိုု႔ေရႊေတြေတာ္ေတာ္ည႔ံရာက်ေပေတာ႔မည္။ကေမၻာဒီးယားစေတာ႔အိတ္ခ်ိန္းသည္
listed companies အလြန္နည္းပါးေနသည္ဟုုသတင္းႀကားသိေနရပါတယ္။
ယခုုအခ်ိန္ကတည္းက
family business companies ေတြကိုု ဘယ္လိုုpublic listed companies သိုု႔ဘယ္လိုုေၿပာင္းလဲမလဲ၊
ဘယ္လိုုအက်ိဳးေက်းဇူးေတြရမလဲ ? ႏိုုင္ငံၿခားရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံသူေတြကေကာၿမန္မာ
public listed companies ေတြရဲ႔ရွယ္ယာေတြကိုု၀ယ္ခြင္႔ၿပဳမွာ လား ?Myanmar stock
exchange တည္ေထာင္တာနဲ႔တၿပိဳင္နက္တည္းအၿခား ဆက္စပ္လုုပ္ငန္းေတြကိုုတည္ေထာင္ဖိုု႔အတြက္ယခုုအခ်ိန္မွာ
ၿမန္မာ၌
capacity မရွိပါ။ ရွိ လ ွ်င္လည္းအလြန္နည္းပါတယ္။ တၿခားမႀကည္႔ပါနဲ႔ corporate law
firms, audit firms ေတြကိုုႀကည္႔ပါ၊ႏိုုင္ငံတကာအဆင္႔မွီတာေတြဘယ္ေလာက္ရွိပါသလဲ ?
၂၀၁၅ ေရာက္လ ွ်င္ၿမန္မာ SME ေတြဟာအာဆီယံႏိုု္င္ငံက၀င္လာမဲ႔ SME
ေတြနဲ႔မယွဥ္ႏိုုင္ေတာ႔ပဲေပ်ာက္
ကြယ္သြားလိမ္႔မယ္လိုု႔ေၿပာေနႀကပါတယ္။ တခ်ဳိ႔ႏိုုင္ငံၿခား ကုုမၼဏီေတြကလည္းၿပည္တြင္းမွာ
local partnerေတြရွာၿပီး joint venture လုုပ္ဖိုု႔ကိုုစိုုင္းၿပင္းေနႀကပါတယ္။ ႏိုုင္ငံၿခားကုုမၼဏီမ်ားဟာ
ကုုန္သြယ္မႈကိုုခြင္႔မၿပဳထားေတာ႔ ၿပည္တြင္းမွာပဲ local partners ေတြရွာၿပီး
ထုုတ္လုုပ္ရရွိတဲ႔ပစၥည္းေတြကိုု ေရာင္းခ်ႏိုုင္ဖိုု႔အတြက္ႀကံဆ
ႀကၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမဲ႔ႏိုုင္ငံၿခားကုုမၼဏီေတြကိုု
ေတာ႔ကုုန္သြယ္မႈလုုပ္ငန္းခြင္႔ၿပဳ တယ္လိုု႔သိရပါတယ္။
ဒါေပမဲ႔ ဒီအခ်က္အလက္ေတြအားလုုံးဟာအခုုအခ်ိန္မွာၿပင္ဖိုု႔ လိုုၿပီလား
? ေဒသတြင္းႏိုု္င္ငံေတြမွာ ဘာေတြလုုပ္ေနလဲ ? စတာေတြကိုုတေစ႔တေစာင္းႀကည္႔ၿပီးၿပင္စရာရွိရင္ (အရင္ကဘယ္လိုုရွိရွိ)ၿပင္ဖိုု႔ေတာ႔ေကာင္းေနပါၿပီ။
ကုုန္သြယ္မႈမူ၀ါဒ
ကိုုတၿခား က႕႑ေတြ ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲတဲ႔ reform မ်ားအတိုုင္းေၿပာင္းလဲက်င္႔သုုံးဖိုု႔
လိုုေနပါၿပီ။ ကုုန္သြယ္မႈမူ၀ါဒေကာင္စီ လက္ထက္က မူ၀ါဒအတိုုင္းမၿပင္မဆင္ဆက္လက္က်င္႔သုုံးေနလိုု႔ကေတာ႔
ႏုုိင္ငံတကာမွာ ၀င္ဆန္႔ႏိုုင္ဖိုု႔ အမ်ားႀကီးလုုပ္ ရအုုံးမွာ ၿဖစ္ပါတယ္။ အေရွ႔ေတာင္အာရွေဒသမွာေဒသတြင္းရွိကုုမၺဏီမ်ားသာမက
ႏိုုင္ငံတကာကုုမၺဏီႀကီးမ်ားအပါအ၀င္ IPO ေစ်းကြက္မ်ားၿဖစ္ေပၚလာခဲ႔ေႀကာင္းMorgan
Stanley ကတာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးကေၿပာၿပပါတယ္။ ၂၀၁၂ခုုႏွစ္အတြင္းကမၻာအဆင္႔မီကုုမၺဏီမ်ားဟာစင္ကာပူ၊
မေလးရွားအင္ဒိုုနးီရွားစတဲ႔ႏိုုင္ငံေတြမွာ IPO မ်ားေရာင္းခ်ၿပီးအရင္းအႏွးီမ်ားစုုေဆာင္းလ်က္ရွိပါတယ္
လိုု႔သူဆက္လက္ေၿပာၿပပါတယ္။ အဆိုုပါေဒသတြင္းႏိုုင္ငံေတြမွာ ကုုမၺဏီအမ်ားအၿပားဟာအမ်ားပိုုင္
ကုုမၺဏီႀကီးေတြအၿဖစ္ေၿပာင္းလဲလုုပ္ကိုုင္ေနႀကာတာ အားရစရာေကာင္းလွပါတယ္။
ၿမန္မာမွာစေတာ႔အိတ္ခ်ိန္းက ၂၀၁၅ ေလာက္ေပၚမယ္လိုု႔မွန္းထားေတာ႔ အၿမင္က်ယ္တဲ႔ၿမန္မာကုုမၺဏီေတြ
ဟာအရင္းအႏွီးရလိုုတဲ႔အတြက္စင္ကာပူ SGX မွာမွတ္ပုုံတင္ႏိုုင္ေအာင္
go public လာလုုပ္ေနႀကပါၿပီ။ အဲဒီထဲက Yoma Strategic Holdings ကေတာ႔စင္ကာပူကလူေတြေတာ္ေတာ္သိေနႀကၿပီးIPO
ဟာ စင္ကာပူေဒၚလာ ၀.၂၂ ကေနအခုုဆိုုရင္ ၀.၃၂ေလာက္ထိတၿဖည္းၿဖည္းတက္လာတာကိုုေတြ႔ရပါတယ္။ၿမန္မာလုုပ္ငန္းရွင္ေတြ
အၿမင္က်ယ္ႀကစမ္းပါ၊စင္ကာပူ၊မေလးရွား၊အင္ဒိုုနီရွား၊ႀသစေတးလ်စတဲ႔ႏိုုင္ငံေတြမွာသူတိုုစည္းမ်ဥ္း
စည္းကမ္းမ်ားအရ IPO မ်ားေရာင္းခ်ၿပီး go
public လုုပ္ႀကစမ္းပါ။ ၿမန္မာမွာresources ေတြအမ်ားႀကီးရွိပါတယ္၊
resources ေတြလိုု႔ႀကား လိုုက္တာနဲ႔သူတိုု႔တစ္ေတြမ်က္လုုံးၿပဴး၊နားစြင္႔ေခါင္းေထာင္လာမွာေသခ်ာပါတယ္၊ လုုပ္တတ္ဖိုု႔ပဲလိုုပါတယ္----
