မောင်တိုင်ပင်၏အတွေးပုံရိပ်
Saturday, June 4, 2022
Saturday, May 16, 2020
ကိုဗစ်အလွန်
cruise သဘော်တွေတောင် ဟိုတယ် ပြောင်းလို့မရရင် service appartment ဖြစ်လာနိုင်သလို studio apartment ဖြစ်လာနိုင်တယ်--လေယာဥ်အချို့ လည်း cargo တွေပြောင်း သယ်လာကြလိမ့်မယ်--ဘာကြောင့်ဆိုတော့ ကမ္ဘာမှာ supply chain ကအရေးကြီးလာပြီ တပြိုင်တည်း global logistic နဲ့ ထွက်လာမဲ့ သီးနှံများ ရဲ့ logistic ကအရေးကြီးလာလိမ့်မယ် မြန်မာလိုစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်တဲ့နေရာကနေ အစားအစာလိုအပ်နေတဲ့ ကမ္ဘာ့တစ်ဖက်ခြမ်းကို ဘယ်နည်းနဲ့ ပို့ကြမလဲ ?စိုက်ပျိုးရေး ကအရေးပါလာပြီ မြန်မာစိုက်ပျိုးရေး မွေးမြူရေး ဝန်ကြီး တို့ ဒုတိယ ဝန်ကြီးတို့ ဒီအရေးမှာဘယ်လိုဦးဆောင်လုပ်ကြမလဲ ခါတိုင်းလိုရိုးရိုးပဲ နောက်ကလိုက်လုပ်နေလို့ကတော့ ဘာမှဖြစ်လာမှာမဟုတ်ဘူး--အားထည့်ဖို့လိုတယ် -- initiative လိုတယ်--သူတို့ကြည့်ပြီး စိတ်တော့အတော်လေပါတယ်--
မြို့ပြတွေမှာလည်း ကားလမ်းမတွေကျဥ်းပစ်ပြီးလူသွားလမ်းတွေ စက်ဘီးလမ်း တွေထည့်သွင်းတည်ဆောက်လာမယ်--ရန်ကုန်လိုစီးပွါးရေးမြို့တော်မှာနယ် လိုင်စင်ကားတွေကန့်သတ်လိုက်သင့်တယ်--စနေဖြစ်ဖြစ် တနဂ်နွေဖြစ်ဖြစ် တစ်ရက်သို့မဟုတ်၂ ရက် ကိုရပ်ကွက် တွင်းနေနေသူအများမှအပမော်တော်ကား အားလုံးလော့ဒေါင်းလုပ် သင့်တယ် မော်တော်ကားအစား e bike စီး ဒါမှမဟုတ် စက်ဘီးစီးနိုင်တယ် public transport စီးနိုင်တယ် -- digital transaction တွေလုပ်လာကြလိမ့်မယ်-- user friendly ဖြစ်အောင်ကျိုးစားဖို့ ပြောချင်တယ်--မြန်မာမှာ digital banking ဘယ်ဘဏ် အကောင်းဆုံးလဲလို့ မေးကြည့် ရင်CB လို့ပြောကြတယ် တချို့ ဘဏ်တွေ core banking တောင်ကောင်းကောင်းမတည်ဆောက်နိုင်ဘူး -- ဗဟိုဘဏ်ကmerging အတင်း လုပ်ခိုင်းသင့်တယ် ထင်တယ်--ပြည်သူ customer မျက်နှာပဲကြည့်သင့်တယ်--
မိုးပျံလမ်းအစား ဘန်ကောက် မှာ လို မြို့ထဲမှာsky walk တွေဆောက်မပေးသင့်ဘူးလား? ပြည်သူတွေလမ်းလျှောက်ပါစေ ဘတ်စ်ကား တွေကတော့ပြေးဆွဲခွင့်ပြုသင့်ပြီး down town ထဲမှာအရှိန်ကန့်သတ် ထားသင့်ပါတယ်-လမ်းဘေးစျေး ညစျေးတွေ ဖန်တီးပေးသင့်တယ် လက်လုပ်လက်စားတွေလာဝယ်စားနိုင်မယ် အသေးစားထုတ်လုပ်သူတွေလာရောင်းနိုင်မယ်--
စီးပွါးရေးလုပ်ငန်းအသေးစားလေးတွေကို ပေါ်လာအောင်ဖန်တီးပေးရမယ် bottle neck ကဘယ်မှာလဲ အသိသာချည်း ပါ --ဖယ်ရှားပစ်နိုင်ရပါမယ်--delivery service တွေဖွံဖြိုးလာနိုင်တယ် super market shopping mall အချို့ လည်း on line service အတွက်လုပ်ငန်းနေရာတွေဖြစ်လာနိုင်တယ်စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းတွေခေတ် ပြန်ထလာမယ် အထူးသဖြင့်တစ်နိုင်တစ် ပိုင် စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းတွေကို လူအများအာရုံစိုက်လာကြမယ်--မြေရှိတဲ့သူတွေ home gardening လုပ်လာကြမယ် တိုက်ခန်းနေသူတွေ ဝရံတာမှာ အိုးတွေနဲ့စားပင်သီးပင်တွေစိုက်ကြမယ်--အဲတော့ပျိုးပင် ပန်းပင်ရောင်းသူတွေရောင်းကောင်းလာကြလိမ့်မယ်--လွင်မိုးတို့လိုထုတ်လုပ်နိုင်သူတွေအများကြီးပေါ်လာဖို့ လိုပါတယ် စျေးကွက်ကရှိနေပါတယ် တစ်ခုနဲ့တစ်ခု link မိကြဖို့ပဲ လိုပါတယ်--
အဲတော့ အခုကာလမှာကော beyond COVID ကာလတွေမှာ food လွဲ၍မလိုအပ်တာတွေလူတွေမဝယ်ကြတော့ပါ--on line cooking vedio တွေကြည့်လာကြတာကြောင့် wifi လိုင်းတွေ ဟာ မြို့ပြနေလူတန်းစားတွေအတွက် essentials တွေဖြစ်နေကြအုံးမှာဖြစ်ပါတယ်
ကဲအသင်ကောဘယ်လိုစဥ်းစားမိလဲ?
Tuesday, March 5, 2019
ဤလိုစိတ်ကူးတည့်ရာတွေးမိတယ်
ကိုဗစ်ကာလအတွင်း နဲ့ beyond COVID ကမ္ဘာကလူတွေ ရဲ့ life style ပြောင်းလဲမှရပါတော့မယ်--minimalism သိုမဟုတ် frugal living တွေနဲ့အစားထိုးကြရတော့မလားစဥ်းစားသင့်နေပြီ--နေရာတကာမှာ New Normal style ကအရေးပါနေပြီ AI လိုပဲခေတ်လူသားတွေအလေးထားရတော့မှာပါ-- luxury& high end products တွေ ကိုလူတွေစိတ်မဝင်စားတော့ပဲအစားအသောက်နဲ့ ဆေးဝါး၊ ဖြည့်စွက် အစာ supplyment တွေကို ပဲ ဦးစားပေးလာကြပါတော့မယ်--အဝတ်အစားတောင်ထိုင်းလုပ် မြန်မာလုပ် ချည် တီရှပ်တွေဦးစားပေးဝတ်ဆင်လာကြလိမ့်မယ် H&M, M&S, ZARA တွေမှာဖက်ရှင်ကျတဲ့အဝတ်အစားတွေတောင်လိုလာပုံလိမ့်မယ် မြန်မာအထည်ချုပ်တွေ စျေးပေါတဲ့ ချည်သား Tee shirt တွေချုပ်လာရလိမ့်မယ်--နောင်တစ်ခုက အီးယူကပေးနေတဲ့ GSP အခွင့်အရေးလည်း ရချင်မှရနိုင်ပါတော့မယ်--အဲတော့ labour intensive industry စက်ရုံတွေ ဘယ်ဖက်ကိုပြောင်းမလဲ ? Holiday တွေအပန်းဖြေခရီးထွက် တာတွေ လျော့လာတာနဲ့အမျှ လေယာဥ် ခရီးစဥ်တွေသဘော်ခရီးစဥ် တွေ ယခင်လိုခရီးသည်ံ အရေအတွက်မျိုးရမလာနိုင် တော့ပါ ဟိုတယ်တွေလည်းအလားတူပါ--ဝတ်ရေး နေရေးမှာ luxury style ကိုရှောင်ကျဥ်လာပြီး ဇူကာဘတ်တို့လိုသဌေးလိုမျိုးရိုးရိုးလေးပဲဝတ်စားဆင်ယင်လာကြလိမ့်မယ်--
cruise သဘော်တွေတောင် ဟိုတယ် ပြောင်းလို့မရရင် service appartment ဖြစ်လာနိုင်သလို studio apartment ဖြစ်လာနိုင်တယ်--လေယာဥ်အချို့ လည်း cargo တွေပြောင်း သယ်လာကြလိမ့်မယ်--ဘာကြောင့်ဆိုတော့ ကမ္ဘာမှာ supply chain ကအရေးကြီးလာပြီ တပြိုင်တည်း global logistic နဲ့ ထွက်လာမဲ့ သီးနှံများ ရဲ့ logistic ကအရေးကြီးလာလိမ့်မယ် မြန်မာလိုစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်တဲ့နေရာကနေ အစားအစာလိုအပ်နေတဲ့ ကမ္ဘာ့တစ်ဖက်ခြမ်းကို ဘယ်နည်းနဲ့ ပို့ကြမလဲ ?စိုက်ပျိုးရေး ကအရေးပါလာပြီ မြန်မာစိုက်ပျိုးရေး မွေးမြူရေး ဝန်ကြီး တို့ ဒုတိယ ဝန်ကြီးတို့ ဒီအရေးမှာဘယ်လိုဦးဆောင်လုပ်ကြမလဲ ခါတိုင်းလိုရိုးရိုးပဲ နောက်ကလိုက်လုပ်နေလို့ကတော့ ဘာမှဖြစ်လာမှာမဟုတ်ဘူး--အားထည့်ဖို့လိုတယ် -- initiative လိုတယ်--သူတို့ကြည့်ပြီး စိတ်တော့အတော်လေပါတယ်--
မြို့ပြတွေမှာလည်း ကားလမ်းမတွေကျဥ်းပစ်ပြီးလူသွားလမ်းတွေ စက်ဘီးလမ်း တွေထည့်သွင်းတည်ဆောက်လာမယ်--ရန်ကုန်လိုစီးပွါးရေးမြို့တော်မှာနယ် လိုင်စင်ကားတွေကန့်သတ်လိုက်သင့်တယ်--စနေဖြစ်ဖြစ် တနဂ်နွေဖြစ်ဖြစ် တစ်ရက်သို့မဟုတ်၂ ရက် ကိုရပ်ကွက် တွင်းနေနေသူအများမှအပမော်တော်ကား အားလုံးလော့ဒေါင်းလုပ် သင့်တယ် မော်တော်ကားအစား e bike စီး ဒါမှမဟုတ် စက်ဘီးစီးနိုင်တယ် public transport စီးနိုင်တယ် -- digital transaction တွေလုပ်လာကြလိမ့်မယ်-- user friendly ဖြစ်အောင်ကျိုးစားဖို့ ပြောချင်တယ်--မြန်မာမှာ digital banking ဘယ်ဘဏ် အကောင်းဆုံးလဲလို့ မေးကြည့် ရင်CB လို့ပြောကြတယ် တချို့ ဘဏ်တွေ core banking တောင်ကောင်းကောင်းမတည်ဆောက်နိုင်ဘူး -- ဗဟိုဘဏ်ကmerging အတင်း လုပ်ခိုင်းသင့်တယ် ထင်တယ်--ပြည်သူ customer မျက်နှာပဲကြည့်သင့်တယ်--
မိုးပျံလမ်းအစား ဘန်ကောက် မှာ လို မြို့ထဲမှာsky walk တွေဆောက်မပေးသင့်ဘူးလား? ပြည်သူတွေလမ်းလျှောက်ပါစေ ဘတ်စ်ကား တွေကတော့ပြေးဆွဲခွင့်ပြုသင့်ပြီး down town ထဲမှာအရှိန်ကန့်သတ် ထားသင့်ပါတယ်-လမ်းဘေးစျေး ညစျေးတွေ ဖန်တီးပေးသင့်တယ် လက်လုပ်လက်စားတွေလာဝယ်စားနိုင်မယ် အသေးစားထုတ်လုပ်သူတွေလာရောင်းနိုင်မယ်--
စီးပွါးရေးလုပ်ငန်းအသေးစားလေးတွေကို ပေါ်လာအောင်ဖန်တီးပေးရမယ် bottle neck ကဘယ်မှာလဲ အသိသာချည်း ပါ --ဖယ်ရှားပစ်နိုင်ရပါမယ်--delivery service တွေဖွံဖြိုးလာနိုင်တယ် super market shopping mall အချို့ လည်း on line service အတွက်လုပ်ငန်းနေရာတွေဖြစ်လာနိုင်တယ်စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းတွေခေတ် ပြန်ထလာမယ် အထူးသဖြင့်တစ်နိုင်တစ် ပိုင် စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းတွေကို လူအများအာရုံစိုက်လာကြမယ်--မြေရှိတဲ့သူတွေ home gardening လုပ်လာကြမယ် တိုက်ခန်းနေသူတွေ ဝရံတာမှာ အိုးတွေနဲ့စားပင်သီးပင်တွေစိုက်ကြမယ်--အဲတော့ပျိုးပင် ပန်းပင်ရောင်းသူတွေရောင်းကောင်းလာကြလိမ့်မယ်--လွင်မိုးတို့လိုထုတ်လုပ်နိုင်သူတွေအများကြီးပေါ်လာဖို့ လိုပါတယ် စျေးကွက်ကရှိနေပါတယ် တစ်ခုနဲ့တစ်ခု link မိကြဖို့ပဲ လိုပါတယ်--
အဲတော့ အခုကာလမှာကော beyond COVID ကာလတွေမှာ food လွဲ၍မလိုအပ်တာတွေလူတွေမဝယ်ကြတော့ပါ--on line cooking vedio တွေကြည့်လာကြတာကြောင့် wifi လိုင်းတွေ ဟာ မြို့ပြနေလူတန်းစားတွေအတွက် essentials တွေဖြစ်နေကြအုံးမှာဖြစ်ပါတယ်
ကဲအသင်ကောဘယ်လိုစဥ်းစားမိလဲ?
Wednesday, February 20, 2019
Business Center လိုတယ္
က်ေနာ္တို႔ တကၠသိုလ္ေတြမွာေတာ့ ေလာေလာဆယ္အစိုးရဘတ္ဂ်က္ကိုပဲေမွ်ာ္ၿပီးသုံးစြဲေနရတာေၾကာင့္ဒီလို ေခတ္နဲ႔ အညီအစီအမံမ်ိဳးရွိဟန္မတူေသးပါ-- တကၠသိုလ္ေတြ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရလာရင္ေတာ့ လိုအပ္လာလိမ့္မယ္ထင္ပါတယ္-- အဲလိုဆိုရင္တကၠသိုလ္ဖြဲ႕စည္းပုံကေတာ့ လက္ရွိဖြဲ႕ စည္းပုံနဲ႔ မကိုက္ညီႏိုင္ေတာ့ပါ-- ေက်ာင္းသားေရးရာကိစၥေတြကို ေက်ာင္းသားသမဂၢကလုပ္မယ္၊ ေငြေရးေၾကးေရးကိစၥ၊စီမံခန္႔ခြဲေရးကိစၥေတြကို Business Center ကလုပ္မယ္--သင္ၾကားေရးကိစၥေတြကိုပါေမာကၡေတြစုဖြဲ႕ထားတဲ့အဖြဲ႕ကလုပ္မယ္၊ သုေတသနလုပ္ငန္းေတြ ကိုပါေမာကၡေတြစုဖြဲ႕ထားတဲ့သုေတသန လုပ္ငန္းအဖြဲ႕ နဲ႔ Business Center ကႀကီးၾကပ္မယ္၊ ျပင္ပကလာအပ္တဲ့သုေတသန လုပ္ငန္းေတြလုပ္ရကိုင္ရေတာ့မယ္ဆိုရင္ ေငြေရးေၾကးေရးကိစၥကပါလာၿပီ မဟုတ္လား၊
ဖြဘုတ္ ပိုစ္ေတြ ေလွ်ာက္ဖတ္ရင္း စိတ္ကူးယဥ္မိတာေလးေတြခ်ေရးလိုက္ တာပါ၊ရန္ကုန္ေဆး႐ုံႀကီးဆိုရင္ ျပဳျပင္မြမ္းမံေနပါတယ္-- အစိုးရဘတ္ဂ်က္လည္းပါ ပါလိမ့္မယ္ --Contribution လို႔ေခၚႏိုင္တဲ့ လႈဒါန္းေငြေတြကိုစီမံခန္႔ခြဲရတာလည္း Business Center ရဲ႕ အလုပ္ပါ ဥပမာ ေဆး႐ုံ လူျမင္ကြင္းမွာ ဘယ္အဖြဲ႕အစည္း၊ ဘယ္ပုဂၢိဳလ္ က ဘယ္ႏွစ္မွာ ဘယ္ေလာက္လႈဒါန္းသလဲဆိုတာ LED display screen ႀကီးေတြေထာင္ေပးထားၿပီးဆြဲေဆာင္ရမွာပါ၊ ေဆး႐ုံေတြ ေက်ာင္းေတြ တကၠသိုလ္ေတြမွာ contribution ေတြလိုပါတယ္၊ သူငယ္ခ်င္း WHO ဆိုရင္ အာအိုင္တီ ပရဝဏ္ထဲကထြက္ၿပီး ေဆး႐ုံႀကီးမွာေတာင္ contribution လုပ္ခဲ့ပါတယ္— Business Center ဟာေဆး႐ုံမွာ ဘာေတာ့ လိုေနတယ္ ဆိုတာလိုက္ၾကည့္ၿပီး ဘယ္ေလာက္ကုန္က်စရိတ္ရွိႏိုင္တယ္ဆိုတာေတြလည္း potential ရွိတဲ့ လႈဒါန္း လိုသူေတြကို ခ်ဥ္းကပ္ဆြဲေဆာင္စည္း႐ုံးႏိုင္ပါတယ္-- marketing ဆင္းသလိုမ်ိဳးေပါ့—ဒါဆိုရင္ လႈတဲ့သူေတြကလည္း သူတို႔အလႈ ဟာထိေရာက္မႈရွိတဲ့ အတြက္လႈလိုၾကမွာပါ၊ စင္ကာပူလိုခ်မ္းသာတဲ့ ႏိုင္ငံ က အစိုးရေဆး႐ုံမွာေတာင္ contribution လုပ္တဲ့အဖြဲ႕အစည္းေတြလူပုဂၢိဳလ္အမည္ေတြ ကို LED display လုပ္ထားပါတယ္၊ ထင္ရွားတဲ့ အစိုးရေခါင္းေဆာင္အမည္ေတြလည္းေတြ႕ရပါတယ္၊အစိုးရအဖြဲ႕ ဝင္ေတြဟာလစာေတာ္ေတာ္ေကာင္းၾကတာကိုး။
ျမန္မာကပိုလိုပါတယ္--organised ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ထားႏိုင္ရင္ ျပည္သူေတြဆီကလႈဒါန္းတာေတြမ်ားလာမွာပါ—ေနာက္ၿပီး ေလာက္ ေလာက္လားလား ထိထိေရာက္ေရာက္ လႈဒါန္းတဲ့အလႈရွင္ေတြကိုလည္း သမၼတ ကဘြဲ႕ထူးဂုဏ္ထူးေတြ ေပးၾကရမွာေပါ့ဗ်ာ--
ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား
ေမာင္တိုင္ပင္တို႔ႏိုင္ငံက ျပည္သူေတြ ေရႊ ့ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြအေနနဲ႔ဘယ္ႏိုင္ငံမွာဘယ္ေလာက္သြားအလုပ္လုပ္ေနၾကသလဲဆိုတာစာရင္းရွိၾကပါသလား ? သူတို႔တေတြမိသားစုဆီပို႔တဲ့ ျမန္မာက်ပ္ေငြဘယ္ေလာက္မ်ားရွိပါသလဲ? ေမာင္တိုင္ပင္ခန္႔မွန္းျကည့္တာကေတာ့ျမန္မာက်ပ္ေငြ ကုေဋနဲ႔ခ်ီၿပီးရွိမယ္ထင္ပါတယ္--အဲဒီေငြပမာဏဟာအရင္ကမေျပာပေလာက္ေပမဲ့ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ GDP တြက္ခ်က္တဲ့ေနရာမွာ ဝင္ေငြအေနနဲ႔ထည့္သြင္းတြက္ခ်က္ရေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္--ျမန္မာစီးပြားေရးအေၾကာင္းေျပာေနၾကတဲ့သူေတြ GDP နဲ႔ခ်ိန္ထိုးႏိုင္းယွဥ္ၾကတဲ့သူေတြ ကိုေျပာခ်င္တာကဒီေငြပမာဏဟာအခုခ်ိန္မွာအေလးထားရမဲ့ပမာဏျဖစ္ေနပါၿပီ-- ေအာက္ေျခလူတန္းစားရဲ႕ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ကိုကုစားေပးႏိုင္တဲ့ေတာေနဆင္းရဲသားလူတန္းစားေတြအတြက္ အဓိကမိသားစုဝင္ေငြတစ္ရပ္ျဖစ္လာပါၿပီ-- ေျပာႏိုင္ပါတယ္-- ဒီအပိုင္းမွာေတာ့ data ေကာက္ယူမႈအားနည္းေနလိမ့္မယ္ဆိုတာ--စာရင္းေကာက္ယူမႈအားနည္းေနေတာ့ ဘယ္ေလာက္သြားေနတယ္ ?ဘယ္ေလာက္ဝင္ေငြရွိေနသလဲ? သြားတဲ့သူေတြအေနနဲ႔ ျပည္ပမွာဘာအလုပ္ေတြအမ်ားဆုံးလုပ္ရသလဲ? skilled လား? unskilled လား? ေတာေနလူတန္းစားေတြလား ? အေျခခံပညာအရည္အခ်င္းအနိမ့္ဆုံး-- အျမင့္ဆုံးဘယ္ေလာက္ရွိၾကသလဲ? ျမန္မာ့စီးပြားေရး ပမာဏ မွာ ျမန္မာေရႊ ့ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြရဲ႕ဝင္ေငြ ကဘယ္အခ်ိဳးအစားေလာက္ပါဝင္ေနသလဲ? အခ်ိဳးအစားပမာဏ ကအေလးထားေလာက္တဲ့ ပမာဏျဖစ္ေနၿပီဆိုရင္ အားေပးမလား? မင္းတို႔မသြားရဘူး ျပည္တြင္းမွာပဲ ရရာ ၾကံဳရာ က်ပန္းလုပ္ပဲ လုပ္ လို႔တားဆီးသင့္ပါသလား? မရပါခင္ဗ်ား--
ဒီလိုကိစၥရပ္ေတြအတြက္ ေမာင္တိုင္ပင္သာ မသိတာ-- ျမန္မာလူငယ္ေတြေလ့လာထားတဲ့ research ေတြရွိလိမ့္မယ္ထင္ပါတယ္-- ဘယ္လိုပညာရပ္အဆင့္အတန္းေတြအတြက္ ရက္တိုေလ့က်င့္ေပးလိုက္ဖို႔ သင္တန္းေတြ ဖြင့္ႏိုင္ၿပီလား? ပုဂၢလိကအပိုင္းကေကာစိတ္ဝင္စားမႈ ရွိပါသလား? ဒီအပိုင္းေတြမွာ ႐ိုက္စား တနပ္စား ေတြဝင္လာႏိုင္တဲ့ risk အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္-- ဂတိတည္ ေျဖာင့္မတ္တဲ့ ေအဂ်င္စီအသင္းေတြလည္းလိုပါလိမ့္မယ္--ဥပမာတစ္ခုေျပာရရင္ domestic workers ေတြလႊတ္တဲ့အခါ လႊတ္မဲ့ႏိုင္ငံရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္နဲ႔ ကိုက္ညီေသာ ရက္တိုသင္တန္းေတြဖြင့္ရပါမယ္ -- ဒီေနရာမွာ သြားလိုၾကတဲ့ျပည္သူေတြဟာဆင္းရဲသားလူတန္းစားမ်ားပါမယ္-- သင္တန္းတက္ႏိုင္ဖို႔ေငြေၾကးသုံးစြဲဖို႔ရာမွာအခက္အခဲရွိႏိုင္ပါတယ္--အၾကမ္းဖ်င္းသိရတာက domestic workers ေတြအေနနဲ႔ ပထမဆုံး လာတဲ့အေခါက္မွာ ၇-၈ လစာေလာက္ ကို ၂ဖက္ေအဂ်င့္ ေတြကယူေလ့ရွိပါတယ္--ဒါမ်ိဳးကစိတ္ထားေကာင္းမြန္တဲ့အိမ္ရွင္ဆီေရာက္ရင္ေတာ္ေသးေပမဲ့ စိတ္ထားမေကာင္းတဲ့အိမ္ရွင္ဆီေရာက္ရင္စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာအထိ ထိခိုက္မႈရွိႏိုင္ပါတယ္--ဒီစနစ္ ဒီအေလ့အက်င့္ေတြရွိတာသိေနတဲ့အေလ်ာက္သက္ဆိုင္ရာ ဌာနအေနနဲ႔ဘဏ္ေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ရင္ေကာင္းပါတယ္။အခုေျပာေနတာေတြကိုဌာနေတြကေမာင္တိုင္ပင္ထက္ပိုသိပါလိမ့္မယ္--
းGDP ဝင္ေငြမွာ ေရႊ ့ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြျပန္ပို႔တဲ့ေငြအခ်ိဳးအစားဟာ ေလာက္ေလာက္လားလားရွိေနၿပီဆိုရင္ သူတို႔တေတြသြားႏိုင္လာႏိုင္လုပ္ႏိုင္ကိုင္ႏိုင္ဖို႔ ေမာင္တိုင္ပင္တို႔ ဝန္ႀကီးဌာနေတြကဘာေတြလုပ္ကိုင္ေပးထားပါသလဲ? ျပန္ဆန္းစစ္ၾကည့္ဖို႔ လိုပါတယ္ --labour intensive industry ေတြျပည္တြင္းကို ဝင္လာပါ လုပ္ပါ ကိုင္ပါ နဲ႔ ဘိတ္ေခၚေနမယ္-- အဲဒီ industry ေတြမွာ ဝင္လုပ္ကိုင္ႏိုင္ဖို႔လုပ္သားေတြေမြးထုတ္ေပးတဲ့အပိုင္းမွာ အစိုးရလည္းလုပ္မယ္-- အစိုးရ နဲ႔ ပုဂၢလိ ေပါင္းၿပီး PPP အေနနဲ႔ လုပ္ေပးေမြးထုတ္မယ္--ျပည္ပမွာသြားအလုပ္လုပ္လိုၾကတဲ့ ျပည္သူေတြအတြက္ ရက္တို training program ေတြဖြင့္ႏိုင္ေအာင္အားေပးရမယ္-- လုပ္ေပးရမယ္-- barriers ေတြရွိသလား ? အစိုးရက ဘာဘာ ညာညာ စဥ္းစားမေနနဲ႔ ေျဖေလွ်ာ့ေပးႏိုင္ရမယ္--financial support လည္းဘဏ္ေတြနဲ႔ ၫွိႏွိ ုင္းၿပီး SME loan အေနနဲ႔ေပးရပါမယ္--အဲေတာ့ဗ်ာ -- မလုပ္ မရႈပ္ မျပဳတ္ ေသြးေအးေနၾကတဲ့ ဌာန ေတြအျဖစ္ႏိုင္ဆုံး အလုပ္ေတြစလုပ္ၾကဖို႔ အခ်ိန္အခါ ေရာက္ေနပါၿပီ -- ႀကီးက်ယ္ တဲ့ အလုပ္ေတြလည္းလုပ္ဖို႔ စဥ္းစားၾကေပါ့ဗ်ာ-- တစ္ဖက္ကေသးငယ္ေပမဲ့ လတ္တေလာေဇာင္းေပး လုပ္ရမဲ့အလုပ္ေတြလည္းစဥ္းစားၿပီးလုပ္ႏိုင္ဖို႔ လိုပါတယ္ -- က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာေတြ ဆန္မရွိ ေစာက္စားႀကီးေကာင္ေတြမဟုတ္ပါဘူး အလုပ္ဟူသမွ်ဂုဏ္ရွိစြ လို႔ အမ်ားကခံယူထားပါတယ္--
ဒီလိုေတြးၾကည့္မိပါတယ္
တ႐ုတ္ကိုေတာ့ ျမန္မာတြင္လာေရာက္ရင္းႏွီးမွာကိုျပည္သူအမ်ားကေၾကာက္ၾကပါသည္၊လက္ရွိလုပ္ကိုင္လွ်က္ရွိေသာတ႐ုတ္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ အခ်ိဳ႕သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ေဒသအက်ိဳးစီးပြားမ်ားကိုလစ္လ်ဴရႈခဲ့ေသာေၾကာင့္ေဒသခံမ်ားႏွင့္ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္မႈမ်ားျဖစ္ေပၚခဲ့ကာျပႆနာမ်ားေပၚေပါက္ခဲ့ျခင္းကိုမလိုလားၾက ပါ။ တ႐ုတ္ျပည္တြင္းမွာလည္း manufacturing industry ကိုတျဖည္းျဖည္းေလွ်ာ့ၿပီး service industry ဘက္ကိုကူးေျပာင္းရန္မူဝါဒမ်ားေျပာင္းလဲသတ္မွတ္ထားရာ တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ားအေနျဖင့္ ၎တို႔၏ manufacturing industry လုပ္ငန္းမ်ားကိုအားသာခ်က္ရွိေသာႏိုင္ငံမ်ားသို႔ေရႊ႕ေျပာင္းေတာ့မည္ျဖစ္ရာ အေနာက္ဥေရာပ၊အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတို႔ ႏွင့္အဆင္မေျပေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ေျပာင္းေရႊ႕လာရန္အလားအလာနည္းပါသည္ဟုဆိုၾကပါသည္။
ဂ်ပန္တြင္လည္း ငယ္ရြယ္သည့္ ကြ်မ္းက်င္အလုပ္သမား မ်ားရွားပါးလ်က္ရွိရာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားသည္မလြဲမေသြဂ်ပန္ျပင္ပသို႔ မ်ားထြက္လာရဖြယ္ရွိေပသည္။ထိုေၾကာင့္ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ဂ်ပန္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားကိုေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္ပါသည္။ ထိုအတြက္လည္းျမန္မာႏိုင္ငံကအစိုးရပိုင္းေကာပုဂၢလိက ပိုင္းကပါ အားစိုက္ျပင္ဆင္ထားရန္လိုအပ္ပါသည္--
စင္ကာပူသည္ အာဆီယံႏိုင္ငံခ်င္းျဖစ္ ၍ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမ်ားမွာ ထိပ္တန္းမွာရွိေနပါသည္။အမ်ားစုမွ USD million ပ႐ိုဂ်က္မ်ား ျဖစ္ၿပီး billion ႏွင့္ခ်ီေသာပ႐ိုဂ်က္အနည္းအက်ဥ္းသာရွိပါသည္--
၂၀၁၈ခုႏွစ္မွာ GDP သည္ ၆.၄% မွ ၅.၉% သို႔အနည္းငယ္က်ဆင္းခဲ့ပါသည္။ဒီအခ်က္ကလည္း ရခိုင္ျပႆနာေၾကာင့္ FDI ဝင္ေရာက္မႈ ေႏွးေကြးသြား၍ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ၂၀၁၇ခုႏွစ္ ႏွစ္လည္ မွ ၂၀၁၈ခုႏွစ္အထိ FDI ဝင္ေရာက္မႈ ပမာဏမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၅.၇ ဘီလီယံရွိခဲ့ပါသည္။အထူးသျဖင့္ထုတ္လုပ္မႈက႑မွာသိသာထင္ရွားသည့္တိုးတက္မႈမ်ားရွိခဲ့ပါသည္။အထူးသျဖင့္ CMPအထည္ခ်ဳပ္က႑၌ လုပ္ခေစ်းႏႈန္းသက္သာျခင္း ႏွင့္ ပို႔ကုန္သက္သာခြင့္မ်ား ( အထူးသျဖင့္အေနာက္ဥေရာပ ႏွင့္အေမရိကန္)ရရွိခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။
၂၀၁၈ခုႏွစ္တြင္ကုမၸဏီအက္ဥပေဒအသစ္ကိုျပဌါန္းသတ္မွတ္ႏိုင္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ျပည္တြင္းရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈအခြင့္အလန္းမ်ားေပၚေပါက္လာခဲ့ပါသည္။ျပည္ပမွ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူမ်ားသည္ျပည္တြင္းကုမၸဏီမ်ားတြင္ရွယ္ယာ ၃၅% အထိပါဝင္ႏိုင္ပါသည္။Doing business အပိုင္း၌ ranking တက္လာေစရန္ရည္ရြယ္၍ Myanmar Companies Online ( MyCO) မွတ္ပုံတင္ျခင္းကို တည္ေထာင္ခြင့္ျပဳခဲ့ပါသည္။
ပညာေရးက႑၌လည္းေျဖေလ်ာ့မႈမ်ားေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ၿပီး ျမန္မာဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းတိုးတက္ေရးကိုေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ေဒသတြင္းႏိုင္ငံမ်ားမွ ပုဂၢလိ ေက်ာင္း၊ ေကာလိပ္မ်ား လာေရာက္ဖြင့္လွစ္ခဲ့ၾကပါသည္။ ျပည္ပကုမၸဏီမ်ားကို လက္လီလက္ကားေဆာင္ရြက္ခြင့္ျပဳခဲ့ျခင္းေၾကာင့္Metro ကဲ့သို႔ႏိုင္ငံျခား retailing ကုမၸဏီမ်ား မ်ားမၾကာမီကာလအတြင္းျပည္တြင္းသို႔ဝင္ေရာက္လာဖြယ္ရာရွိပါသည္။
၎ျပင္ျမန္မာႏိုင္ငံဗဟိုဘဏ္ကလည္းႏိုင္ငံျခားအာမခံကုမၸဏီမ်ား ႏိုင္ငံျခားဘဏ္မ်ားကိုျပည္တြင္း၌ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားေပးႏိုင္ရန္ခြင့္ျပဳေပးခဲ့ပါသည္။ဘဏ္မ်ား၏က႑တိုးတက္လာရျခင္းမွာအင္တာနက္အဆက္အသြယ္မ်ားတိုးတက္လာရျခင္းသည္အဓိကျဖစ္ေနပါသည္။သို႔ေသာ္ျပည္သူလူထုအမ်ားစုသည္ဘဏ္ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားကိုအျပည့္အဝမခံစားႏိုင္ရေသးပါ။mobile banking, internet banking, QR code, bank pay စသည့္ အင္တာနက္အြန္လိုင္းအေျခခံဘဏ္ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားသည္ျပည္သူလူထုအၾကားစိမ့္ဝင္ပ်ံ႕ႏွံ့လွ်က္ရွိရာ လက္လုပ္လက္စားလူတိုင္းလိုလို smart ဖုန္းမ်ားကိုင္ႏိုင္လာၾကျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။ အစားအေသာက္အငတ္ခံခ်င္ခံမည္၊အဝတ္အစားေခြ်တာဝတ္မည္ smart ဖုန္းေလးေတာ့ တ႐ုတ္လုပ္ပင္ျဖစ္ေစ လူငယ္လူရြယ္တိုင္းလိုလို ကိုင္ၾကသည့္အခါဘဏ္မ်ားသို႔ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္လုပ္ကိုင္ျခင္းထက္ on line payment မ်ားေဆာင္ရြက္ရန္အားသန္ေနျခင္းေၾကာင့္ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္တြင္တိုးတက္မႈမ်ားရွိလာႏိုင္ပါသည္။ payment စနစ္မ်ားအဓိကေဆာင္ရြက္သည့္ Red Dot ကုမၸဏီပိတ္သိမ္း၍ထြက္ေျပးရျခင္းမွာလည္းဘဏ္မ်ား၏ on line payment စနစ္ မ်ားဖြံၿဖိဳးတိုးတက္လာျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္အတြင္း TOP Up Card အေရာင္းအဝယ္လုပ္ငန္းမ်ားလည္းက်ဆင္းလာႏိုင္ဖြယ္ရွိပါသည္။ဘဏ္မ်ာသည္ ေအာက္ေျခ မွအေျခခံ လူတန္းစားမ်ားလုံျခံဳစိတ္ခ်စြာအသုံးျပဳႏိုင္ရန္ ရွင္းလင္းတိက်ေသာျမန္မာလိုလမ္းၫြန္ေရးထားသည့္စနစ္မ်ားႏွင့္ထိေတြ႕ေပးရန္လိုပါသည္။
ဗဟိုဘဏ္အေနျဖင့္ဘဏ္အသုံးျပဳသူမ်ား transaction ျပဳလုပ္ရာတြင္ေငြသားစကၠဴမ်ားကိုဆာလာအိတ္မ်ားတြင္ထည့္၍ေငြအသြင္းအထုတ္လုပ္ျခင္းကိုအားမေပးပဲ ခ်က္လက္မွတ္ မ်ားအသုံးျပဳလာေစရန္ promotion မ်ားလုပ္သင့္ပါသည္။ နယ္တစ္နယ္မွ တစ္နယ္ေငြလႊဲရာတြင္လည္းဆာလာအိတ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ေငြစကၠဴမ်ားဘဏ္သို႔ယူလာေပးသြင္းၿပီးအျခားတစ္ဖက္၌ လႊဲေပးလိုက္ေသာေငြစကၠဴမ်ားကိုဆာလာအိတ္ႀကီးမ်ားျဖင့္ျပန္ထုတ္ယူျခင္းသည္ ပုဂၢလိက ဘဏ္ မ်ား၏ေန႔စဥ္ျမင္ကြင္းမ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။ ခ်က္ လက္မွတ္မ်ားဘာေၾကာင့္အသုံးမျပဳၾကပါသလဲ ? ရွင္းပါသည္။ clearing အခ်ိန္ၾကာေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။စင္ကာပူဘဏ္မ်ားမွာလည္း ခ်က္လက္မွတ္ကိုနံနက္ပိုင္းမွာ ဘဏ္ကို မသြင္းႏိုင္ လွ်င္ေနာက္တစ္ရက္မွမိမိအေကာင့္မွာေငြဝင္ လာႏိုင္ပါသည္။clearing အတြက္ကေတာ့ ေန႔တစ္ဝက္ခန္႔ အခ်ိန္ယူႏိုင္ပါသည္။ ၿပီးခဲ့ေသာအစိုးရမ်ားလက္ထက္က ေငြစကၠဴ မ်ားအေပၚတရားမဝင္ေၾကာင္းေက်ညာခ်က္မ်ားမၾကာခဏထုတ္တတ္ေသာေၾကာင့္ျပည္သူလူထု၏စိတ္သႏၲါန္ တြင္ေငြစကၠဴမ်ားကိုကိုင္တြယ္ေရတြက္ေနရမွသာစိတ္ခ်ရသည့္သေဘာရွိေနတတ္ပါသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေနသူေဌးအမ်ားစု၏ေနအိမ္တြင္ vault မ်ားတည္ေဆာက္ထားၾကသည္ဟု ၾကားဘူးပါသည္။ဟုတ္မဟုတ္ေတာ့ မေျပာႏိုင္ပါ။ဆိုလိုသည္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအျမစ္တြယ္ေနသည့္ ေငြစကၠဴမ်ားဆာလာအိတ္မ်ားတြင္ေငြအသြင္းအထုတ္လုပ္ေနျခင္းကိုေလ်ာ့ပါးလာေစရန္နည္းလမ္းတစ္ခုခု ေဆာင္ရြက္သင့္ပါသည္။လက္ငင္းအက်ိဳးေက်းဇူးမွာ ေငြစကၠဴမ်ားကို ေရတြက္ကိုင္တြယ္ေနျခင္းသက္သာသြားသျဖင့္ဘဏ္ဝန္ထမ္းမ်ားက်န္းမာေရးကိုအေထာက္အကူျဖစ္ေစျခင္း၊ေငြစကၠဴ႐ိုက္ႏိုပ္ရသည့္စရိတ္အကုန္အက်အနည္းငယ္သက္သာသြားႏိုင္ျခင္းစသည့္အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားရႏိုင္ပါသည္။
ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈမ်ားသည္ ၂၀၁၈ မွ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္သို႔ဆက္လက္ ေရြ႕လ်ားႏိုင္ဖြယ္ရွိၿပီး ပ်မ္းမွ် GDP တိုးတက္မႈသည္ ၆.၄% ခန္႔ရွိႏိုင္မည္ဟုေမွ်ာ္လင့္ထားပါသည္။e-government စနစ္အေကာင္အထည္ေဖၚရန္ဝန္ႀကီးဌာနမ်ား ႏွင့္ ေဒသအစိုးရမ်ား ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ေနၾကေသာ္လည္းအားနည္းခ်က္မ်ားရွိေနဆဲျဖစ္ပါသည္။ အင္တာနက္အဆက္အသြယ္မ်ားေကာင္းမြန္ လာေသာေၾကာင့္ ျပည္တြင္း၌ on line marketing လုပ္ငန္းမ်ားကိုတစ္ႏိုင္တစ္ပိုင္လုပ္လာၾကပါသည္။ျပည္ပမွ Alibaba, e Bay, Amazon စသည့္ on line marketing giant မ်ားလည္း ျမန္မာ့ products မ်ားအေပၚလုပ္ကိုင္လာခဲ့ဲၾကပါသည္။ တစ္ဖက္၌လည္း shopping mall, Super Market, Super Center စသည့္ retailing outlets မ်ားလည္းရန္ကုန္ၿမိဳ႕တင္သာမက နယ္ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္ပါ shopping mall မ်ားတည္ေဆာက္လုပ္ကိုင္လာၾကပါသည္။ shopping mall မ်ားသို႔ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္
ေစ်းဝယ္ရန္အခ်ိန္ မ ေပးႏိုင္သူမ်ားသည္ လူမႈ မီဒီယာမ်ားမွတဆင့္ on line shopping မ်ားတြင္တြင္က်ယ္က်ယ္လုပ္လာၾကပါသည္။ on line marketing လုပ္ငန္းမ်ားတြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ လုပ္ကိုင္လာၾကသည္ႏွင့္အတူျပည္တြင္းစာတိုက္လုပ္ငန္းမ်ား၊ courier services လုပ္ငန္းမ်ား၊ ေၾကာ္ျငာလုပ္ငန္းမ်ားလည္းတစ္ဖက္၌ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္လာႏိုင္ပါသည္။
ျပင္ပမွရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ား အမ်ားအျပားဝင္ေရာက္လာေစရန္ ဆြဲေဆာင္ရာ၌ ျပည္တြင္းဌာနဆိုင္ရာဗ်ဴ႐ိုကေရစီ ယႏၲရား က investment process friendly ျဖစ္ရန္အေရးပါေသာအပိုင္းမွာရွိေနပါသည္ process friendly ျဖစ္မျဖစ္ ကို doing business ranking ကိုၾကည့္႐ုံႏွင့္သိသာႏိုင္ပါသည္--သူတို႔ criteria အရတခ်က္ခ်င္းျပင္၍ရႏိုင္ေသာအခ်က္မ်ားကိုသက္ဆိုင္ရာ ဝန္ႀကီးဌာနအဖြဲ႕အစည္းအေနျဖင့္ခ်က္ခ်င္းျပင္ဆင္ျပဌါန္းေပးရန္လိုအပ္ပါသည္--ႏိုင္ငံအႀကီးအကဲအေနျဖင့္ သက္ဆိုင္ဝန္ႀကီးဌာနမ်ားကိုဝက္အူတင္းေပးရန္လိုအပ္ပါသည္--ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔လာေရာက္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံရန္ အလားအလာရွိေသာ ႏိုင္ငံစုံမွ MNC ကုမၸဏီ ႀကီးမ်ား ၁၀ ခုခန္႔ကို ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ ဝန္ႀကီးဌာန မွတိုက္႐ိုက္ခ်ဥ္းကပ္ၿပီး case by case စဥ္းစားကာ သူတို႔ ဘာလိုသလဲ ဆိုသည္ကိုေဆြးေႏြးေဖၚထုတ္၍ ခ်က္ခ်င္းလုပ္ကိုင္ခြင့္ေပးသည့္ လုပ္နည္းစနစ္တစ္ခုကိုစဥ္းစားေစခ်င္ပါသည္။ ASEAN briefing ရဲ႕ outlook ကေတာ့ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးသည့္ National Export Strategy ေပၚမူတည္ လွ်က္ရွိၿပီး အဓိကအားသာခ်က္မ်ားရွိေနတဲ့အပိုင္းကေတာ့ garment sector, natural resources, agricultural products, ႏွင့္ tourism ( eco-tourism) communication technology တို႔ျဖစ္ေၾကာင္းေဖၚထုတ္ထားပါသည္။ေနာက္တစ္ခုထပ္ျဖည့္စြက္လိုသည္မွာ retailing business ျဖစ္ပါသည္။
က်မ္းကိုး Myanmar’s investment outlook for 2019
ASEAN Business News