ၿမန္မာဆန္စပါးအေႀကာင္းမေရးတာလည္းေတာ္ေတာ္ႀကာပါၿပီ။ ၃-၄ လေလာက္ၿမန္မာဆန္စပါးလုုပ္ငန္း
နဲ႔မ်က္ေခ်ၿပတ္ခဲ႔ပါတယ္။ဒါေပမဲ႔သတင္းေတြေတာ႔အၿမဲနားေထာင္ၿဖစ္ပါတယ္။
ႏြားေၿခရာကြက္အၿပင္မွာ
ေရာက္ေနေတာ႔ ၿပည္တြင္းၿပည္ပ သတင္းေတြကလည္းစုုံတယ္၊up to date ပါပဲ။ၿမန္မာဆန္စပါးလုုပ္ငန္း
ဟာ၂၀၀၉ ခုုႏွစ္ေလာက္ကစၿပီး ၄ ႏွစ္ေလာက္အတြင္းတိုုးတက္မႈ အရိပ္အေယာင္
အမ်ဳိးမ်ဳိးေတြေတာ္
ေတာ္ၿပခဲ႔ပါတယ္။ အားလုုံးကိုုၿခဳံငုုံႀကည္႔ရင္ဆရာေဇာ္ဂ်ီရဲ႔နံမည္ေက်ာ္ကဗ်ာတစ္ပုုဒ္ထဲကေဗဒါပင္လိုုပါပဲ၊
ေတာ္ေတာ္အယက္ကန္ခံခဲ႔ရေပမဲ႔ stakeholders အားလုုံးပါ၀င္တဲ႔ၿမန္မာဆန္စပါးလုုပ္ငန္းဟာ
ဒီကေန႔ ပန္းပန္လ်က္ပါပဲဆိုုတာေတြ႔ေနရပါတယ္။
စင္ကာပူကိုု လြန္ခဲ႔တဲ႔ ၃လေလာက္ကေရာက္လာေတာ႔တစ္ပတ္ေလာက္ထမင္းစားလိုု႔မေကာင္းဘူး။
သမီးကေတာ႔ေၿပာရွာပါတယ္။ေဖေဖ လာမွာမိုု႔ လိုု႔ယိုုးဒယားဆန္အေကာင္းစား၀ယ္ထားတယ္တဲ႔--ဆန္ေလာကမွာ
ႏွစ္ေပါင္း၃၀ေက်ာ္က်င္လည္လာခဲ႔တဲ႔ေမာင္တိုုင္ပင္အဖိုု႔ၿပန္ၿပီးေစာဒကတက္မေနေတာ႔ပါ
ဘူး။ေမာင္တိုု္င္ပင္တိုု႔ၿမန္မာေတြကယိုုးဒယားဟုုန္မာလီဆန္ကခ်က္တဲ႔ထမင္းကိုုခံတြင္းသိပ္မေတြ႔ႀကဘူး။
Rice Cooker နဲ႔မ်ားခ်က္ခဲ႔ရင္ပိုုေတာင္ခံတြင္းမေတြ႔ေသး-စားမေကာင္းတာလည္းမဟုုတ္--တစ္ပန္းကန္
ေလာက္စားၿပီးတယ္ဆိုုရင္ဆက္မစားခ်င္ေတာ႔ဘူး။ ေမာင္တိုုင္ပင္တ႔ိုရန္ကုုန္မွာေပၚဆန္းေတာင္ေရႊသြယ္
တိုု႔မေနာသုုခတိုု႔နဲ႔စပ္စားေနတာ(ေရႊသြယ္ဆိုုလိုု႔ အခုုေခတ္စားေနတဲ႔hybrid
ပုုလဲသြယ္မဟုုတ္ဘူးေနာ္)
အိမ္ကထမင္းခ်က္ႀကီးကိုု
အဲဒီလိုုစပ္ထားတဲ႔ဆန္ကိုုငွဲ႔ခ်က္ခိုုင္းတာ-အဲေတာ႔မွစားရတာခံတြင္းေတြ႔တယ္။
ကိုုယ္တင္ပဲလားဆိုုေတာ႔မဟုုတ္ေသးဘူး၊ အိမ္ကလူေတြလည္း ေပၚဆန္းခ်ည္းပဲဆိုုရင္
အီတယ္တဲ႔။ အဲလိုု--ေမာင္တိုုင္ပင္တိုု႔ကေခ်းမ်ားႀကတာ။
ဒါနဲ႔ ေမာင္တိုုင္ပင္လည္းစင္ကာပူေရာက္တုုံး ရပ္ကြက္နားတစ္၀ုုိက္မွာရွိတဲ႔
NTUC FairPrice ဆိုုင္အႀကီးႀကီး
ေတြအေသးေတြအကုုန္ေလ ွ်ာက္ႀကည္႔တယ္။ယိုုးဒယားဆန္ဟုုန္မာလီကပဲတံဆိပ္အမ်ဳိးမ်ိဳးနဲ႔ေစ်းကြက္ကို
စိုုးမိုုးထားဟန္တူတယ္။ဗီယက္နမ္၊ကေမၺာဒီးယားဆန္၊ပါကစၥတန္ဘာစမာတီဆန္ေတြနည္းနည္း
ေတြ႔တယ္။
ၿမန္မာဆန္ ကိုု္လုုံး၀မေတြ႔ဘူး။တရုုတ္တန္းဘက္ေရာက္ေတာ႔လည္းရွာႀကည္႔ပါေသးတယ္။
ၿမန္မာပုုဂၢလိက
ကုုန္သည္ဆန္exporterေတြကေတာ႔စင္ကာပူကိုုပိုု႔တယ္လိုု႔ေတာ႔သတင္းႀကားပါတယ္။ဘယ္ေခ်ာင္ဘယ္
နားမွာေရာင္းေနသလဲေတာ႔မသိဘူး။ထားပါေတာ႔ေလ-စဥ္ဆက္မၿပတ္မပိုု႔လိုု႔ၿဖစ္ပါလိမ္႔မယ္။ကမၻာဆန္ေစ်း
ကြက္ကိုုဗိယက္နမ္ဆန္၊ပါကစၥတန္ဆန္၊ထိုုင္းဆန္၊ၿမန္မာဆန္ စသည္ၿဖင္႔ထုုတ္လုုပ္တဲ႔ႏိုုင္ငံေပၚမူတည္ၿပီး
ေစ်းကြက္အသီးသီးတင္ပိုု႔ေနႀကေပမဲ႔ယိုုးဒယားဆန္ကေတာ႔ေစ်းကြက္ကိုုလႊမ္းမိုုးထားတုုံးပဲလိုု႔ဆိုုႏိုုင္ပါတယ္။
ထိုုင္းႏိုုင္ငံဟာကမၻာ႔ဆန္ေစ်းကြက္မွာ အဓိက player ၿဖစ္ေနေသာ္လည္းသူလည္းသူ႔ၿပႆနာေတြနဲ႔သူ
ရွိေနပါတယ္။သူတိုု႔ယခုုတိုုင္က်င္႔သုုံးလ ွ်က္ရွိတဲ႔ “စပါးအေပါင္ခံစနစ္”rice
pledging scheme ဟာထိုုင္း
လယ္သမားမ်ားထံမွစပါးကိုုေစ်းၿမွင္႔ေပး၀ယ္ယူလ်က္ရွိရာ ထိုုင္းဆန္ကိုုကမၻာ႔ေစ်းကြက္၌
ေစ်းအႀကီးဆုုံး
ဆန္အၿဖစ္တြန္းပိုု႔ ရာေရာက္ေနပါတယ္။ထိုုင္းဆန္ကုုန္သည္ေတြက ထိုုင္းအစိုုးရ
ေပးတဲ႔ စပါးအေပါင္ခံေသာ
ေစ်းဟာၿဖစ္သင္႔တဲ႔ေစ်းထက္၂ဆေလာက္ရွိေနတယ္လိုု႔ဆိုုပါတယ္။ဒီအက်ဳိးဆက္ေႀကာင္႔ထိုုင္းအစိုုးရ
ရဲ႔လက္၀ယ္မွာဆန္ခ်ိန္ ၁၁ သန္းေလာက္ပိုုက္ေဘာမိေနပါတယ္။ ဒီနွစ္ပထမႏွစ္၀က္မွာကတည္းကထိုုင္း
ရဲ႔ဆန္ အိတ္စပိုုစ္ဟာ၅၀%ေက်ာ္က်ဆင္းသြားခဲ႔ပါတယ္။
ထိုုင္းဆန္ကုုန္သည္ေတြကေတာ႔ဒီအခ်က္ကိုုခါးသီးစြာတုုန္႔ၿပန္ေနႀကပါတယ္။ထိုုင္းပိုု႔ကုုန္ေတြအနက္ဆန္
ရဲ႔အခန္းက႑ဟာတၿဖည္းၿဖည္းေမွးမွိန္လာလ်က္ရွိတယ္လိုု႔ေၿပာေနႀကေသာ္လည္းပဲထိုုင္းဟာကမၻာနံပါတ္
၁ ဆန္တင္ပိုု႔သူအေနအထားကိုုအစိုုးရကေလာင္းကစားလုုပ္ေနတယ္လိုု႔ ေၿပာႀကပါတယ္။Thailand
Development Research Institute TDRI ေလ႔လာေတြရရွိခ်က္က၂၀၁၂ခုုႏွစ္ပထမ ၆ လမွာထိုုင္းဆန္
ၿပည္ပတင္ပိုု႔မႈဟာ မႏွစ္ကအေနအထားထက္ ၄၄%ေလာက္က်သြားတယ္ လိုု႔သုုံးသပ္
ခဲ႔ပါတယ္။
TDRIရဲ႔ေလ႔လာခ်က္အရထိုုင္းႏိုုင္ငံစပါးစိုုက္ပ်ဳိးထုုတ္လုုပ္မႈဟာဆယ္စုုႏွစ္တစ္ခုုအတြင္းစပါးအထြက္ႏွဳန္း
(yield) ဟာ ၁၇.၂% က်ဆင္းသြားခဲ့ ပါတယ္၊ ဘာေႀကာင္႔ဒီလိုုၿဖစ္ရသလဲေလ႔လာႀကည္႔ေတာ႔အရည္အ
ေသြးမေကာင္းတဲ႔စပါးေတြတိုုးတက္စိုုက္ပ်ဳိးလာလ႔ုုိၿဖစ္တယ္၊စပါးစိုုက္ပ်ဳိးဖိုု႔မသင္႔ေလ်ာ္တဲဧရိယာေတြမွာ
စပါးစိုုက္ပ်ဳိးလာႀကလိုု႔ၿဖစ္ပါတယ္၊မုုိးေရကိုုအားကိုုးေနရတဲ႔ေဒသေတြမွာ
ဆည္ေၿမာင္းတာတမံမ်ားတည္
ေဆာက္မႈလုုပ္ငန္းမ်ားေႏွးေကြးေနတာေႀကာင္႔ၿဖစ္တယ္လိုုသံုုးသပ္ထားပါတယ္။အေရးႀကီးဆုုံးအခ်က္က
ေတာ႔စပါးစိုုက္ပ်ဳိးထုုတ္လုုပ္မႈကုုန္က်စရိတ္ေတြတိုုးတက္မ်ားၿပားလာတာကအဓိကအေႀကာင္းရင္းၿဖစ္ေနပါ
တယ္။
ထိုုင္းမွာယခုုလက္ရွိအာဏာရပါတီကမွတ္ပုုံတင္ထားတဲ႔ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားထံကေနေစ်းကြက္ေပါက္ေစ်း၂ဆေလာက္ရွိတဲ႔ေစ်း
နဲ႔စပါး ကိုုအေပါင္ခံေနပါတယ္္။ရုုိးရုုိးဆန္ၿဖဴႀကိတ္ႏိုုင္တဲ႔စပါးအမ်ဳိးအစား ကိုု
၁ တန္လ ွ်င္ ထိုုင္းဘတ္ ၁၅၀၀၀ (ၿမန္မာက်ပ္ ၃၉ ၇၉ ၅၀၊ ၿမန္မာအတြက္အခ်က္
တင္း၁၀၀နဲ႔တြက္ရင္ ၈၃၁၂၃၀ က်ပ္)၊ဟုုန္မာလီစပါးမ်ိဳးဆိုုရင္ ဘတ္၂၀၀၀၀ (ၿမန္မာက်ပ္ ၅၃၀၆၀၀၊ၿမန္မာအတြက္အခ်က္
တင္း၁၀၀နဲ႔တြက္ရင္ ၁၁၀၈၄၀၀က်ပ္)ေလာက္ရွိေနပါတယ္။တကယ္ကိုုၿမင္႔တဲ႔ေစ်းေတြပါ။
စင္ကာပူမွာ
လက္လီေရာင္းတဲ႔ ထိုုင္းဆန္ေတြရဲ႔ေစ်းေတြႀကည္႔ လိုုက္ေတာ႔ ၅ ကီလိုု ကိုု ပ်မ္းမ ွ် စင္ကာပူေဒၚလာ ၁၆.၅ ေလာက္ရွိပါတယ္။(ၿမန္မာက်ပ္နဲ႔တြက္ရင္
၅၀ကီလိုုတစ္အိတ္ကိုုလက္လီ ၃၄၀၀၀ က်ပ္ေလာက္ရွိပါတယ္) ေစ်းႀကီးတဲ႔ ပါကစၥတန္ကသြင္းတဲ႔
ဘာစမာတီ ဆန္ကေတာ႔ ၅ ကီလိုုကိုု စင္ကာပူေဒၚလာ ၂၁.၅ ေလာက္
ရွိပါတယ္။( ၿမန္မာက်ပ္နဲ႔ဆိုုရင္ ဘာစမာတီဆန္တစ္အိတ္ဟာ ၅၀ကီလိုု၀င္
၁၄၆၂၀၀ က်ပ္ ေလာက္ရွိ
ပါတယ္။) ဒီေစ်းႏွဳန္းေတြဟာထိုုင္းအစိုုးရ၀ယ္တဲ႔စပါးေစ်းနဲ႔ တြက္ရင္ေတာ႔နညး္နည္းနီးစပ္ပါတယ္။
ၿမန္မာ
မွာ ေပၚဆန္းအေကာင္းစား
က စပါးတင္း ၁၀၀ လ ွ်င္ ၇ သိန္းေလာက္ရွိတာပဲ။ ၿမန္မာမွာေပၚဆန္းဆန္
ဆိုုရင္ တစ္အိတ္
၃၀၀၀၀ေက်ာ္ ၄၀၀၀၀ နားကပ္ေနၿပီ။ တြက္ေခ်ကိုုက္ေအာင္ စင္ကာပူကုုန္သည္ေတြက ထိုုင္းကုုန္သည္ေတြနဲ႔ေပါင္းၿပီးထိုုင္းႏိုုင္ငံထဲမွာကိုုယ္တိုုင္စိုုက္ပ်ဳိးထုုတ္လုုပ္တင္သြင္းလာတာလည္းၿဖစ္ႏိုုင္ပါတယ္။သူတိုု႔
marketing ကဘယ္လိုုရွိေနတယ္ဆိုုတာအေသးစိပ္ေတာ႔မသိရပါဘူး။
အာဏာရပါတီအႀကီးအကဲေတြကေတာ႔ထိုုင္းကုုန္သည္ရဲ႔အက်ဳိးစီးပြားကိုုႀကည္႔မဲ႔အစားထိုုင္းလယ္သမားေတြရဲ႔အက်ဳိးစီးပြားကိုုႀကည္႔တာပုုိေကာင္းတယ္လိုု႔
ႏိုုင္ငံေရးစကားေၿပာပါတယ္။တကယ္ေတာ႔ ထိုုင္းဆန္တင္ပိုု႔ေနတဲ႔ကုုမၺဏီႀကီးမ်ားဟာစုုစုုေပါင္း
၃၀ ေက်ာ္ေလာက္ရွိၿပီးထိုုင္းၿပည္ပ
ပိုု႔ဆန္စုုစုုေပါင္းရဲ႔ ၇၀%ေလာက္က ိုုသူတိုု႔ကိုုင္တြယ္ေနတာၿဖစ္ပါတယ္။
ထိုုင္းကုုန္သည္ႀကီးေတြကလည္းစပါးေစ်းေကာင္းေနေတာ႔လယ္သမားေတြေပ်ာ္ေနႀကတာေတြကိုုမုုဒိတာ
ပြားႏိုုင္ႀကပါတယ္။သူတိုု႔ေၿပာတာကေတာ႔အခုုအခ်ိန္မွာထိုုင္းရဲ႔ အဓိကပိုု႔ကုုန္
၁၀ခုု ထဲမွာ ဆန္ မပါ၀င္ေတာ႔
ေပမဲ႔ အစဥ္အလာအရထိုုင္းဆန္ဟာႏိုုင္ငံၿခားေငြ ရွာေဖြဘူးခဲ႔တဲ႔ ပိုု႔ကုုန္
တစ္ခုုၿဖစ္ ခဲ႔ဘူးတာကိုုေတာ႔တန္
ဖိုုးထားရမွာၿဖစ္တယ္။ ထိုုင္းဆန္ၿပည္ပတင္ပိုု႔သူအသင္း ဥကၠဌကေတာ႔
“ ဒီအစီအစဥ္ဟာဘယ္အခ်ိန္ႀက
ရင္ၿပိဳလဲသြားမယ္ဆိုုတာယ္သူမွခန္႔မွန္း လိုု႔မရႏိုုင္ပါဘူး။တစ္ေန႔ေန႔ႀကရင္
ထိုုင္းအစိုုးရဟာ ငါတိုု႔မွာစပါး
အေပါင္ခံစရာဘတ္ဂ်က္ မရွိေတာ႔ဘူးလိုု႔ေၿပာလာႏိုုင္ပါတယ္“ ဟုုတ္ပါတယ္၊ထိုုင္းအစိုုးရဟာ
ဆန္တန္ခ်ိန္ ၁၁ သန္းရွိတဲ႔ဆန္ပုုံႀကီးေပၚမွာ ထိုုင္ေနတာပါ။ ၿပည္တြင္းမွာလည္းဒီဆန္ေတြကိုုၿဖန္႔ၿဖဴးဘိုု႔ဆိုုတာမၿဖစ္ႏိုုင္
ပါ။ၿပည္ပတင္ပိုု႔ ဖိုု႔ကလည္းထိုုင္းဆန္ေစ်းဟာ ေစ်းႀကီးေနၿပီး
competitive မၿဖစ္ပါဘူး။ကုုန္သည္ေတြက
ေတာ႔ဒီလိုုအေၿခအေနမ်ဳိးဟာ ေနာက္ ၂ ႏွစ္ေလာက္ပဲခံမွာ ပါလိုု႔ခန္႔မွန္းႀကပါတယ္။
အဲဒီအခါႀကရင္ ထိုုင္းလယ္သမားေတြစပါးဆက္စိုုက္မွာလား? မစိုုက္ရဘူးလား ? ေၿပာရပါေတာ႔မယ္။
တကယ္ေတာ႔
စပါးအေပါင္ခံၿခင္း အစီအစဥ္ဟာ ယခင္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းသက္ဆင္ရဲ႔အစီအမံၿဖစ္ပါတယ္။အေၿဖကိုု
တိုုတိုုနဲ႔ လိုုရင္းေၿပာရရင္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ထိုုင္းလယ္သမားေတြရဲ႔ မဲ ရခ်င္တာပါ။ထိုုင္းစီးပြားေရးပညာရွင္
ေတြကေတာ႔အစိုုးရဟာဒီပုုံစံအတိုုင္းဆက္သြားေနရင္ ဥေရာပ က ဂရိ ႏုုိင္ငံလိုုပဲစီးပြားေရးယိုုယြင္း
ပ်က္စီးသြားႏိုုင္တယ္လိုု႔ သတိေပးႀကပါတယ္။သိတယ္မဟုုတ္လား၊ ဂရိ ႏိုုင္ငံ
ဟာသူ႔ ၿပည္သူေတြကိုု
အလိုုလိုုက္ရင္း လိုု္က္ရင္းကေနအေႀကြးေတြတင္ၿပီးဟိုုႏိုုင္ငံကယ္ပါ၊ဒီႏိုုင္ငံကယ္ပါ
နဲ႔ လုုပ္ခဲ႔ႀကရတာ။
အင္တာနက္သတင္းေတြထဲမွာထိုုင္းၿမန္မာဆန္စပါးအသင္းဖြဲ႔ေရးႏွင္ပတ္သက္ၿပီးထိုုင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က
သမၼတဦးသိန္းစိန္ကို ေတြ႔ဆံုစဥ္မွာ ေၿပာႀကားခဲ႔တယ္လိုု႔ဖတ္ရပါတယ္။
ထိုုင္း၊ဗိယက္နမ္၊ၿမန္မာစတဲ႔
ဆန္စပါးထုုတ္လုုပ္ေနတဲ႔ႏိုုင္ငံေတြေပါင္းၿပီး “ဆန္စပါးထုုတ္လုုပ္သည္႔
ႏုုိင္ငံမ်ားအသင္း“ ဆိုုတာမ်ဳိးဖြဲ႔
စည္းခ်င္တာယခင္ကတည္းက ထိုုင္းႏိုုင္ငံစိတ္ကူးထဲမွာ ရွိခဲ႔ပါတယ္။
ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ႔ကမၻာဆန္စပါး
ေစ်းႏွဳန္းကိုု ထိန္းခ်ဳပ္ခ်င္တာပါ။ အုုိပက္ လိုုေပါ႔။ ဒါေပမဲ႔
အိုုပက္ ကေရနံကိုု မထုုတ္ပဲထားလည္းဘာမွမ
ၿဖစ္ဘူး၊ႀကိဳက္ေစ်းမရရင္သိမ္းထား လိုု႔ရတယ္။ဆန္ကေတာ႔အဲလိုုမဟုုတ္ဘူး၊
ႀကိတ္ခဲြထုုတ္လုုပ္ၿပီးရင္
၃ - ၄ လေလာက္ပဲခံမယ္။ ပိုုးထိုုးမယ္၊မႈိစြဲမယ္၊ ေအာက္ေစာ္နံမယ္၊
ဆန္စပါးက seasonal ၿဖစ္တယ္၊
ေနာက္စပါးအသစ္ေပၚလာမယ္၊တကယ္ေတာ႔ ဆန္ ကိုုdurable product လိုု႔ေခၚေပမဲ႔
သူမွာshelf life
ရွိတယ္။ ဆန္စပါးလုုပ္ငန္းလုုပ္တဲ႔သူေတြေကာင္းေကာင္းသိပါတယ္။ တစ္ႏိုုင္ငံနဲ႔
တစ္ႏိုုင္ငံေနာက္ခံအခ်က္
အလက္ကမတူႀကဘူး၊ ထိုုင္း က အထက္မွာ ဆိုုခဲ႔တဲ႔အတိုုင္းေလာေလာဆယ္
လယ္သမားေတြအတြက္ pledging scheme ရွိတယ္၊ ၿမန္မာလယ္သမားေတြက လယ္ယာစိုုက္ပ်ဳိးေရးဘဏ္က
မစိုု႔တပိုု႔ ေထာက္ပံ့
တဲ႔ ေငြပဲရွိတယ္၊ လယ္သမားေတြက အၿပင္ကေန ပင္ေထာင္ေပး၊အလွမ္းေပး၊
အငံ့ေပးေတြနဲ႔ ယူႀက
ရတယ္။ ဗီယက္နမ္မွာ ဆိုုရင္ လည္းလယ္လုုပ္သူလယ္သမားေတြကိုု အႏွစ္
၅၀ ဂရန္ထုုတ္ေပးထားၿပီး
အဲဒီလယ္ေၿမကိုုေပါင္ႏွံခြင္႔
ရွိတယ္။ အဲေတာ႔ဒီ ၃ ႏိုုင္ငံကိုုႀကည္႔ ရင္ အဓိကကဆန္စပါးကိုစိုုက္
ပ်ဳိးထုုတ္လုုပ္တဲ႔လယ္သမားေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးအေၿခခံအခ်က္အလက္ေတြက
မတူႀကဘူး။ ထိုုင္းကေတာ႔
လုုပ္ခ်င္ေနတာႀကာပါၿပီ။အရင္ကထိုုင္းဟာကမၻာဆန္တင္ပိုု႔မႈအမ်ားဆုုံးႏိုုင္ငံၿဖစ္ခဲ႔ေပမဲ႔အခုုႏွစ္
၆ လပိုုင္း
အထိဗိယက္နမ္၊အိႏၵိယတိုု႔ေနာက္တတိယေနရာမွာရွိေနပါတယ္။ထိုုင္းၿပည္ပဆန္တင္ပိုု႔သူမ်ားအသင္းဥကၠဌက
“ထိုုင္းအစိုုးရအေနနဲ႔ေၿပာေနတာေတာ႔ႀကာပါၿပီ၊ဒါေပမဲ႔လက္ေတြ႔ၿဖစ္လာဖိုု႔ဆိုုတာ မၿဖစ္ႏိုုင္ေသးဘူး
“ လိုု႔ဆိုုပါတယ္။
ကဲ--ထိုုင္းႏိုုင္ငံရဲ႔ဆန္စပါးလုုပ္ငန္းအေႀကာင္းဒီေလာက္နိဒါန္း
ပ်ဳိးေနရတာကအေႀကာင္းရွိပါတယ္။ထိုုင္း
ၿပည္ပဆန္တင္
ပိုု႔ေနတဲ႔ကုုမၺဏီေတြဟာၿပည္တြင္းစပါးေစ်းႀကီးၿမင္႔တာေႀကာင္႔ထြက္ေပါက္ရွာေနႀက
ပါတယ္။ထိုုင္းၿပည္ပဆန္တင္ပိုု႔သူမ်ားအသင္း ဥကၠဌကေတာ႔ “ၿပည္ပကလုုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာထိုုင္းဆန္စပါး
လုုပ္ငန္းထဲ၀င္လာၿပီးသူတိုု႔အစီအစဥ္နဲ႔စပါးစိုုက္၊ႀကိတ္ခြဲ၊တင္ပိုု႔ေနႀကပါတယ္။(
ဟုုတ္ပါတယ္၊တေလာက စင္ကာပူ The Strait Times သတင္းစာထဲမွာဖတ္ လိုုက္ရပါတယ္။စင္ကာပူကဆန္တင္သြင္းသူအခ်ဳိဟာ
ထိုုင္းႏိုုင္ငံမွာကိုုယ္အစီအစဥ္နဲ႔ ကိုုယ္စပါးစိုုက္ပ်ဳိးထုုတ္လုုပ္ၿပီးစင္ကာပူကိုုၿပန္ၿပီးဆန္တင္သြင္းေနႀက
ပါတယ္) အဲေတာ႔ထိုုင္းဆန္တင္ပိုု႔ေနတဲ႔ကုုမၺဏီေတြလည္းၿပည္ပကိုုထြက္ဖိုု႔
အခ်ိန္တန္ၿပီ “ လိုု႔တိုုက္တြန္း
ထားပါတယ္။ တၿခားႏိုုင္ငံေတြမွာ ဘာအခြင္႔အလန္းေတြရွိႀကသလဲ ဆိုုတာႀကည္႔
ရမယ္၊ ပါကစၥတန္၊အိႏၵိယ
ကဆန္ေတြကိုု ၀ယ္ၿပီးတရုုတ္ၿပည္ဒါမွမဟုုတ္အၿခားႏိုုင္ငံေတြကိုု ပိုု႔
လိုု႔ရရင္ပိုု႔ရမယ္။ ဒီအလုုပ္ေတြရဲ႔ ၿဖစ္ႏိုုင္ေခ်ေတြကိုုေလ႔လာသြားရမယ္လိုု႔တိုုက္တြန္းေၿပာႀကားထားပါတယ္။
ထိုုင္းဆန္ၿပည္ပတင္ပိုု႔သူေတြဟာ ၿမန္မာ ကိုု နဂိုုကတည္းက မ်က္ေစ႔က်ေနခဲ႔တာပါ။ၿပည္တြင္းမွာ
၀င္ေရာက္စိုုက္ပ်ဳိးထုုတ္လုုပ္ၿပီး တၿခားႏိုုင္ငံေတြကိုုတင္ ပိုု႔ခ်င္ ေနႀကပါတယ္။ ၿမန္မာဆန္က
ိုုေအာက္ေစ်း
နဲ႔၀ယ္သူတိုုေဖါက္သည္ဆန္၀ယ္သူေတြဆီတင္ပိုု႔ခ်င္ႀကပါတယ္။ၿမန္မာေရႊ႔ေၿပာင္းအလုုပ္သမားအမ်ားအ
ၿပားလည္းသူတိုု႔ဆီမွာ ရွိေနေတာ႔ ေစ်းေပါတဲ႔ ၿမန္မာဆန္ဟာနည္းမ်ဳိးစုုံနဲ႔ ထိုုင္းႏိုုင္ငံဘက္ကိုုထြက္ေနမွာ
ပါ။ ဒီေဆာင္းပါးေရးေနခ်ိန္မွာပဲ ရန္ကုုန္ၿမိဳ႔Sedona Hotel မွာ Agri,Trade,
Investment and Infrastructure
global summit ကိုု
OLAM လိုုဆန္၀ယ္တဲ႔ကုုမၺဏီေတြကႀကီးမႈးက်င္းပၿပဳလုုပ္ေနတဲ႔အေႀကာင္း
ႀကားသိရပါတယ္။ဘာေတြေဆြးေႏြးႀကေၿပာႀကသလဲဆိုုတာေတာ့ ေမာင္တိုုင္ပင္
မသိရေသးပါ။
ေမာင္တိုုင္ပင္တုုိ႔ၿမန္မာဆန္စပါးလုုပ္ငန္းကိုုၿပန္လွန္ႀကည္႔လိုုက္ရင္
၂၀၀၃ ခုုႏွစ္ဧၿပီလမွာအစိုုးရ
ကစတင္ေၿဖေလ်ာ႔ေပးခဲ႔ပါတယ္။သိုု႔ေသာ္ တိက်ၿပတ္သားေသာလမ္းညြန္ခ်က္မ်ား
ပီပီ ၿပင္ၿပင္ မရွိခဲ႔ပဲ ဟိုုဟာေကာင္းႏွဳိးႏွဳိးဒီဟာေကာင္းႏွဳိးႏွဳိး ႏွင္႔စမ္းတ၀ါး၀ါးအေၿခအေနမ်ဳိးၿဖင္႔
၆ ႏွစ္ခန္ ေနခဲ႔ရပါတယ္။
ဒါဟာသက္ဆိုုင္ရာတာ၀န္ရွိသူေတြကိုုအၿပစ္ဖိုု႔ေနၿခင္းမဟုုတ္ပဲ အေၿခအေနအခ်ိန္အခါအရ
လုုပ္ရ
ကိုုင္ရတယ္ဆိုုတာသေဘာေပါက္နားလည္ခဲ႔ႀကပါတယ္။သိုု႔ေသာ္လည္း၂၀၀၉ ခုုႏွစ္ေလာက္က
စပါးစိုုက္ပ်ိဳးထုုတ္လုုပ္တဲ႔ေဒသေတြမွာ အထူးၿပဳကုုမၺဏီေတြတည္ေထာင္ခြင္႔ၿပဳခဲ႔ရာ
စုုစုုေပါင္း
ယေန႔ထိကုုမၺဏီ ၄၀ ေက်ာ္တည္ေထာင္လုုပ္ကိုုင္္ႏိုုင္ခဲ႔ပါတယ္။အစပိုုင္းမွာေတာ႔အထူးၿပဳကုုမၺဏီေတြကို
လယ္သမားေတြနဲ႔ကန္ထရုုိက္လယ္ယာစနစ္(contract farming)လုုပ္ကိုုင္ၿပီးၿပည္ပကိုုအရည္အေသြးအ
ဆင္႔ၿမင္႔ဆန္ေတြတင္ပို႔္သြားရန္ ဆိုုၿပီးရည္ရြယ္ခဲ႔ပါတယ္။ဒါေပမဲ႔ပထမစီစဥ္ခဲ႔သလိုုမၿဖစ္ပဲတိုုတိုုနဲ႔
လိုုရင္းေၿပာရရင္လယ္သမားမ်ားကိုု ကိုုယ္႔ေငြနဲ႔ကိုု အမေတာ္ေႀကးေပးရတဲ႔အေၿခအေန သိုု႔ေရာက္ခဲ႔ပါတယ္။
အထူးၿပဳကုုမၺဏီေတြစပါးၿပန္၀ယ္ရင္ေတာင္အစပထမပိုုင္းမွာေပါက္ေစ်းေအာက္ပဲေပးသလိုုလိုုမ်ဳိး
သတင္းေတြၿဖစ္ခဲ႔ပါေသးတယ္။
ၿမန္မာဆန္စပါးလုုပ္ငန္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးဘာလုုပ္သင္႔သလဲဆိုုတာလြန္ခဲ႔ေသာ
ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္း က ဆန္စပါးနဲ႔ပတ္သက္တဲ႔အလုုပ္ရုုံေဆြးေႏြးပြဲ ၃ ႀကိမ္လုုပ္ခဲ႔ပါတယ္။ေထာက္ခံတင္ၿပခ်က္ေတြ
လည္းေဆြး
ေႏြးေဖၚထုုတ္ခဲ႔ ၿပီးၿဖစ္ပါတယ္။ အေၿခအေနအခ်ိန္အခါအရ ဘာေတြဆက္လုုပ္သင္႔သလဲဆိုုတာစဥ္းစား
ဆုုံးၿဖတ္ႀကဖိုု႔ပါပဲ။ၿပသာနာေတြကေတာ႔အမ်ားႀကီးပါပဲ။ ပုုဂၢလိကပိုုင္းမွာ
stakeholdersေတြအားလုုံးအတြက္ ၿမန္မာဆန္စပါးလုုပ္ငန္းအသင္း ကေန အသင္းခ်ဳပ္ေပၚေပါက္လာဖိုု႔လည္း
ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိ
ပါတယ္။သိုု႔ေသာ္အမ်ဳိးသားအဆင္႔ ဆန္စပါးမူ၀ါဒကိုုေတာ႔ မ ခ်မွတ္ႏိုုင္ႀကေသးပါဘူး။
ေနာက္အသင္းက ကမကထၿပဳလုုပ္ၿပီး စားနပ္ရိကၡာေရာင္း၀ယ္ေရးအမ်ားပိုုင္ကုုမၺဏီကိုုလည္းထူေထာင္ၿပီးပါၿပီ။
ဆန္စပါးထုုတ္လုုပ္တဲ႔ႏိုုင္ငံေတြဟာ သူ႔လယ္သမား၊သူေရေၿမသဘာ၀၊
grassroot အဆင္႔ၿဖစ္တဲ႔လယ္
သမားေတြရဲ႔အေတြအေခၚ၊စိုုက္ပ်ဳိးထုုတ္လုုပ္မႈလုုပ္နည္းစနစ္ေတြေပၚမွာမူတည္ၿပီးမူ၀ါဒခ်မွတ္လုုပ္ကိုုင္
ႀကရမွာၿဖစ္ပါတယ္။ ၿမန္မာဆန္စပါးလုုပ္ငန္းမွာစိုုက္ပ်ဳိးထုုတ္လုုပ္မႈအပိုုင္းကႀကည္႔ရင္ေတာင္သူလယ္သမား
ေတြလိုုအပ္ေနတဲ႔ စိုုက္ပ်ဳိးစရိတ္ေငြကိုုတိုုးတက္ၿဖစ္ေပၚလာတဲ႔ကုုန္ေစ်းႏွဳန္းေတြနဲ႔အညီလုုံလုုံေလာက္
ေလာက္ေပးႏုုိင္ဖိုု႔နည္းလမ္းေတြရွာႀကံရမွာၿဖစ္ပါတယ္။အခုုအခါဒီကြက္လပ္ကိုု၀င္ၿဖည္႔ေပးလိုုတဲ႔
ႏိုုင္ငံၿခား က microfinancing အဖြဲ႔ေတြကစိုုင္္းၿပင္းေနႀကပါၿပီ။အေမရိကန္ႏိုုင္ငံ
Harvard Kennedy School ကလည္းၿမန္မာလယ္ယာလုုပ္ငန္းရဲ႔ေငြြေႀကးလိုုအပ္ခ်က္ ကိုုမီးေမာင္းထိုုးၿပထားၿပီး
လက္ရွိ nework ေကာင္းေကာင္းနဲ႔လုုပ္ကိုုင္ေနတဲ႔ ၿမန္မာလယ္ယာစိုုက္ပ်ဳိးေရးဘဏ္ရဲ႔စြမ္းေဆာင္
ရည္က ိုု ၿမွင္႔တင္ေပး
ဖိုု႔အႀကံၿပဳထားပါတယ္။ဒီအပိုုင္းကေတာ႔အစိုုးရကပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေပးမွသာအဆင္ေၿပႏိုုင္မဲ႔သေဘာရွိၿပီး
လယ္သမားမ်ားဘက္ကလည္းစိုုက္ပ်ဳိးစရိတ္အၿဖစ္ရရိွလာတဲ႔ေငြေတြကိုုအက်ဳိးရွိရွိ ၿပန္လည္သုုံးစြဲႀကဖိုု႔
လိုုပါတယ္။ ဒါေႀကာင္႔အထူးၿပဳကုုမၺဏီမ်ား စိုုက္ပ်ဳိးစရိတ္အေနနဲ႔ထုုတ္ေပးေနတာကိုုၿပန္လည္သုုံးသပ္
သင္႔ၿပီးကုုမၺဏီနဲ႔ လယ္သမား အႀကားကန္ထရုုိက္လယ္ယာစနစ္ကိုုစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုုလုုပ္ကိုုင္သြားလ
ွ်င္ ႏွစ္ဖက္ win-winအေၿခအေနမ်ဳိးရရွိႏုုိင္ပါမယ္လိုု႔ထင္ပါတယ္။ကုုန္သည္ဆိုုတာရွင္းရွင္းေၿပာရရင္
အက်ိဳးအၿမတ္ပါးပါးေလးနဲ႔ အက်ဳိးအၿမတ္မ်ားမ်ားလိုုခ်င္ႀကတာပါပဲဲ။အက်ိဳးအၿမတ္မရွိေတာ႔ဘူး၊
တစ္ဖက္သတ္ပဲဆိုုရင္ေတာ႔ကုုန္သည္ေတြလည္းဘာသားထုုထားတာမွတ္ လိုု႔လဲဲ။တၿဖည္းၿဖည္း
စြန္႔ခြာသြားမွာပါပဲ။ စားနပ္ရိကၡာေတြဟာလူသားအားလုုံးအတြက္လိုုအပ္ေနတယ္၊
စားနပ္ရိကၡာေတြစိုုက္ပ်ဳိးဖိုု႔ေၿမေတြအလုုံအေလာက္ရွိၿပီးရာသီဥတုုေရေၿမအေၿခအေနေပးတဲ႔
ၿမန္မာကိုု
ႏုုိင္ငံတကာကုုမၺဏီေတြမ်က္ေစ႔က်ေနပါတယ္။ ဒါေႀကာင္႔ဖက္ေပါင္းစုုံပါ၀င္တဲ႔
စိုုက္ပ်ဳိးထုုတ္ကုုန္စား
နပ္ရိကၡာမူ၀ါဒ တစ္ခုုေတာ႔လိုုအပ္ေနၿပီၿဖစ္ပါတယ္။ တိုုင္းရင္းသားလုုပ္ငန္းရွင္ေတြ
စားနပ္ရိကၡာ စိုုက္ပ်ဳိးေရး ထုုတ္လုုပ္တဲ႔အပိုုင္းမွာ လုုပ္ကိုုင္ႏိုုင္ရင္လုုပ္ကိုုင္ႀကပါ။
တိုုင္းေဒသႀကီးနဲ႔ၿပည္နယ္အသီးသီးမွာ စိုုက္ပ်ဳိး
လုုပ္ကိုုင္ႏိုုင္တဲ႔ေၿမလြတ္ေၿမရုုိင္းေတြအမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။မလုုပ္ႏုုိင္ရင္ၿပည္ပကလာလုုပ္ကိုုင္လိုုသူေတြ
ကိုုလုုပ္ကိုုင္ခြင္႔ေပးမလား။ ဒီေနရာမွာအခ်က္တစ္ခုုေတာ႔တင္ၿပလိုုပါတယ္။အမ်ဳိးသားလုုံၿခဳံေရးႏွင္႔သက္
ဆိုုင္ပါတယ္။လြန္ခဲ႔ေသာနွစ္အနည္းငယ္ကအိမ္နီးခ်င္းႏိုု္င္ငံတစ္ခုုဟာၿမန္မာႏိုုင္ငံတြင္းမွာစိုုက္ပ်ဳိးေရးလုုပ္
ငန္းေတြ၀င္ေရာက္လုုပ္ကိုုင္လိုုေႀကာင္းအဆိုုၿပဳခဲ႔ဘူးပါတယ္။အဲဒီအခ်ိန္ကတာ၀န္ရွိတဲ႔သူေတြကခြင္႔မၿပဳခဲ႔ပါဘူး။ငါးစာသာၿမင္ၿပီး
ငါးမ ွ်ားခ်ိတ္ကိုုမၿမင္တဲ႔အၿဖစ္မ်ဳိးပါ။ အဲဒီတုုံးကမ်ားခြင္႔ ၿပဳလိုုက္လိုု႔ကေတာ႔
ယေန႔ၿဖစ္ေပၚေနတဲ႔ ၿပသာနာ ဟာပိုုေတာင္ဆိုုးလာစရာရွိပါတယ္။ ဒါေႀကာင္႔ ဒီအခ်က္ဟာေနာင္ဆိုုရင္
အမ်ဳိးသားလုုံၿခဳံေရးအၿမင္ေတြနဲ႔ ႀကည္႔ရႈသြားဖိုု႔လိုုပါတယ္။
စပါးအထြက္ႏွဳန္းေတြတက္လာဖိုု႔ အဓိကၿပသာနာမဟုုတ္ဘူးလိုု႔ထင္ပါတယ္။
လြန္ခဲ႔ေသာဆယ္စုုႏွစ္ ၄-၅ခုုေလာက္ကိုုၿပန္ႀကည္႔လိုုက္ရင္လယ္သမားေတြဟာ လိုုအပ္ရင္ႏုုိင္ငံေတာ္ကလမ္းညႊန္တဲ႔အတိုုင္း
လုုပ္ကိုုင္ႏုုိင္္ခဲ႔ႀကလိုု႔ဒီကေန႔စပါးဖူလုုံေနတာၿဖစ္ပါတယ္။လတ္တေလာအေရးတႀကီး
လုုပ္ရမွာ ကေတာ႔ လယ္သမားေတြကိုု ဘယ္နည္းဘယ္ပုုံနဲ႔ စိုုက္ပ်ဳိးစရိတ္ေငြထုုတ္ေပးမလဲ၊
စဥ္းစားႀကဖိုု႔ပါ။ေနာက္တစ္ခုုက ဆန္စပါး သိုု႔မဟုုတ္စားနပ္ရိကၡာ နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အမ်ဳိးသားအဆင္႔မူ၀ါဒတစ္ရပ္
ေရးဆြဲခ်မွတ္ႏိုုင္ေရး ၿဖစ္ပါတယ္။တၿခားအေရးပါတဲ႔ မ်ဳိးေစ႔၊ နည္းပညာ၊ post harvest technology,သြင္းအားစုုဓါတ္ေၿမႀသဇာ၊
လယ္ယာသုုံးစက္ကိရိယာ၊လယ္ယာေၿမၿပဳၿပင္ေရးအပိုုင္း၊ pricing
policy စတာေတြကလည္း တစ္ခုုႏွင႔္
တစ္ခုုဆက္စပ္မႈရွိၿပီးဒီစိန္ေခၚမႈေတြကိုုအပိုုင္းလိုုက္ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုုးတက္ေအာင္ေဆာင္ရြက္သြားဖိုု႔လိုုပါတယ္။
macro level ကိုုစဥ္းစားေဆာင္ရြက္တဲ႔အပိုုင္းမွာ အထက္ေအာက္အလယ္အဆင္႔ေတြမွာ အားနည္းတယ္
ဆိုုတာ၀န္ခံရမွာၿဖစ္ပါတယ္။ဒါေတြကိုုအၿမန္ဆုုံးၿပဳၿပင္လိုုက္မယ္ဆိုုရင္ေဆာင္းပါးအစပိုုင္းမွာေၿပာခဲ႔သလိုုပါပဲ၊ၿမန္မာဆန္စပါးလုုပ္ငန္းဟာအတြင္းအၿပင္စိန္ေခၚမႈေတြနဲ႔ႀကံဳရေပမဲ႔ေဗဒါပင္လိုုပန္းပန္လ်က္ရွိေနဆဲၿဖစ္မွာပါ။
