Friday, September 27, 2013

ဘယ္ အမ်ားပိုုင္ကုုမၺဏီ ကရွယ္ယာ၀ယ္သင္႔လဲ??


ကေမၻာဒီးယားနဲ႔လာအိုုမွာလြန္ခဲ႔ ၂ႏွစ္ေလာက္ကတည္းက CSX, LSX  စေတာ႔အိတ္စ္ခ်ိန္း
မ်ားေပၚလာခဲ႔ေသာ္လည္းယေန႔ထက္တိုုင္ေအာင္ၿမင္မႈမ်ားမရရွိေသးေႀကာင္းအင္တာနက္
စီးပြားေရးသတင္းမ်ားအရသိရပါတယ္။ ၿမန္မာတြင္လည္း MMSX စေတာ႔အိတ္စ္ခ်ိန္းသည္
၂၀၁၅ ခုုႏွစ္တြင္ စတင္မည္ဟုုေက်ညာထားေသာ္လည္း ယေန႔ထိ ဥပေဒမွာေရးဆြဲေနဆဲ
အဆင္႔သာရွိေနေသးသၿဖင္႔ ခန္႔မွန္းထားသည္႔၂၀၁၅ခုုႏွစ္္တြင္စတင္ႏိုုင္မစတင္ႏုုိင္တိုု႔မွာ
ေရမရာရွိေနဆဲၿဖစ္ပါတယ္။သိုု႔ေသာ္ၿမန္မာကုုမၺဏီအခ်ိဳ႔ဟာအမ်ားႏွင္႔သက္ဆိုုင္ေသာ
ကုုမၺဏီမ်ားေၿပာင္းလဲထူေထာင္ၿခင္း၊အခ်ိဳ႔စတင္ဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္ၿခင္းမ်ားၿပဳလုုပ္လွ်က္
ရွိရာယေန႔ထိအမ်ားႏွင္႔သက္ဆိုုင္ေသာကုုမၺဏီေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္ ရွိေနၿပီၿဖစ္ပါတယ္။
သိုု႔ေသာ္အမ်ားစုုမွာႏိုုင္ငံတကာအဆင္႔မွီေသာအမ်ားႏွင္႔သက္ဆိုုင္ေသာကုုမၺဏီအၿဖစ္သိုု႔မေရာက္ရွိေသးပဲဟိုုမေရာက္ဒီမေရာက္အဆင္႔၌သာရွိေနဆဲၿဖစ္ပါတယ္။

ကေမၻာဒီးယား ႏွင္႔လာအိုု ႏိုုင္ငံမ်ား၌စေတာ႔အိတ္စ္ခ်ိန္းလုုပ္ငန္းမ်ားတိုုးတက္မႈမရွိၿဖစ္
ေနၿခင္းကိုုသုုံးသပ္ႀကတဲ႔ သူေတြကၿပည္တြင္းမွာရွိေသာကုုမၺဏီမ်ားဟာသူတိုု႔ရဲ႔ ေငြေႀကး
အေၿခအေနမ်ားကိုုအမ်ားၿမင္သာေအာင္ထုုတ္ေဖၚေၿပာဆိုုလိုုစိတ္မရွိႀကၿခင္းပဲၿဖစ္တယ္လိုု႔ေငြေႀကးပိုုင္းဆိုုင္ရာ
သတင္းမ်ားက ဆိုုႀကပါတယ္။ ဒီလိုုပုုံစံဟာၿမန္မာနဲ႔မ်ားတူေနသလားလိုု႔
စဥ္းစားမိပါတယ္။ၿမန္မာမွာ မိသားစုုပိုုင္စီးပြားေရးလုုပ္ငန္းေတြမ်ားပါတယ္၊တခ်ိဳ႔ကေတာ႔
အစုုစပ္ ၅၀ ဦးထက္မေက်ာ္တဲ႔ အစုုစပ္ လုုပ္ငန္းေတြလည္းရွိပါတယ္။ဘိုုးစဥ္ေဘာင္ဆက္
မိသားစုုလုုပ္ငန္းေတြမွာအၿမင္က်ယ္တဲ႔မိသားစုုအႀကီးအကဲေတြလည္းရွိပါတယ္။

စင္ကာပူမွာအေဖၿဖစ္သူကမုုန႔္တီ၊ဆန္ေခါက္ဆြဲဆန္မႈန္႔လုုပ္ငန္းေတြကိုုေရွးကတည္းက
ဘိုုးစဥ္ေဘာင္ဆက္လုုပ္ခဲ႔ၿပီး သားၿဖစ္သူကိုုအေမရိကန္မွာ MBA သင္တန္းသြားေရာက္တက္
ေစခဲ႔ပါတယ္။ ေမာင္တိုုင္ပင္နဲ႔စေတြ႔စဥ္ ၁၉ ၉ ၄ ေလာက္က MBA သင္တန္းတက္ၿပီး ၿပန္လာခါစပါ။ ၿမန္မာကိုုလာေလ႔လာေတာ႔သူပါ ပါလာတယ္။သူအေဖ ကလုုပ္ငန္းကိုု
ဦးေဆာင္ေပမဲ႔ တစ္ေန႔ႀကရင္ေတာ႔ဒီလူငယ္ေလးဟာသူအေဖလုုပ္ငန္းကိုုဦးေဆာင္ႏိုုင္
လိမ္႔မယ္ လိုု႔ယုုံႀကည္ထားခဲ႔ပါတယ္။ အခုု ၂၀၁၂ မွာၿပန္ေတြ႔ေတာ႔ ေမာင္တိုုင္ပင္ကိုု
ေကာင္းေကာင္းမွတ္မိတယ္။ သူကပဲလုုပ္ငန္းကိုုစီမံခန္႔ခြဲေနပါတယ္။ သူ႔လုုပ္ငန္းမွာ သင္႔
ေလ်ာ္တဲ႔ကုုန္ႀကမ္းေတြကိုု ယခင္ကေမာင္တိုုင္ပင္ေၿပာခဲ႔တာေတြမွတ္ထားၿပီးယ
ေန႔တိုုင္ၿမန္မာကေနတင္သြင္းေနဆဲၿဖစ္တယ္လိုု႔ေၿပာၿပပါတယ္။ MBA တစ္ေယာက္
စီမံအုုပ္ခ်ဳပ္ေတာ႔သူလုုပ္ငန္းဟာအင္မတန္မွ စနစ္က်ပါတယ္။ သူလုုပ္ငန္းဟာအလား
အလာရွိတဲ႔ လုုပ္ငန္းၿဖစ္ေတာ႔ SGX  မွာ  listed ၿဖစ္ေအာင္လုုပ္ဖိုု႔ႀကိဳးစားေနၿပီ လိုု႔သိရ
တယ္။ သူ႔ရဲ႔ products ေတြကိုု အေမရိကားကတရုုတ္ေတြေစ်းကြက္အထိေတာင္ ပိုု႔ ႏုိင္တယ္။ၿမန္မာကလုုပ္ငန္းရွင္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဒီေကာင္ေလး ကိုုသိႀကပါတယ္။ ေနာက္မိသားစုုစီးပြားေရးလုုပ္ငန္းတစ္ခုုကေတာ႔သားၿဖစ္သူကတိုုးတက္ေသာအၿမင္ အိုုင္ဒီယာေတြနဲ႔လုုပ္ခ်င္ေပမဲ႔ conservative ၿဖစ္တဲ႔အေဖကကန္႔သတ္ထိန္းခ်ဳပ္ထား
ေတာ႔သူအုုိင္ဒီယာရွိသေလာက္မလုုပ္ႏိုုင္ခဲ႔ဘူး။ အရင္းအႏွီးကိုု စုုေဆာင္းခ်င္လိုု႔ အမ်ားႏွင္႔သက္ဆိုုင္ေသာကုုမၺဏီေၿပာင္းလဲ၍လုုပ္ခ်င္ေသာ္လည္းအေဖကသေဘာမတူ၍လုုပ္မရခဲ႔ဘူး။

                  ေဒါက္တာေအာင္ထြန္းသက္ကလည္းအမ်ားႏွင္႔ သက္ဆိုုင္ေသာကုုမၺဏီမ်ား
ၿမန္မာႏိုုင္ငံတြင္အေၿမာက္အမ်ားဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္လာၿခင္းသည္စနစ္တက်စီစဥ္
စစ္ေဆးမႈမ်ားမရွိသည္႔အတြက္ပြင္႔လင္းၿမင္သာမႈ ႏွင္႔ အခ်က္အလက္ၿပည္႔ၿပည္႔
စုုံစုုံေဖၚထုုတ္မႈအေပၚ စိုုးရိမ္မိေႀကာင္းေန႔စဥ္ထုုတ္အစိုုးရသတင္းစာမွာေဖၚၿပခဲ႔ပါ
တယ္။အထူးသၿဖင္႔ IPO ေရာင္းခ်ၿခင္းအေပၚ အမ်ားႏွင္႔သက္ဆိုုင္ေသာကုုမၺဏီမ်ား
မွာ ရွိသင္႔ ရွိ ထိုုက္ေသာအရည္အေသြးမ်ိဳးစုုံရွိဖိုု႔ လိုုတယ္လိုု႔ ေထာက္ၿပထားပါတယ္။
အထူးသၿဖင္႔ ရွယ္ယာေစ်းႏွဳန္းသတ္မွတ္ၿခင္း၊ေရာင္းခ်ၿခင္းမ်ားကိုုလြယ္လြယ္ႏွင္႔ လုုပ္ေနသလိုုၿဖစ္ေနၿပီး အဆိုုပါကုုမၺဏီမ်ား ကိုု မည္သူက ထိန္းေက်ာင္းမွာ လဲ ဆိုု
သည္႔ေမးခြန္တစ္ခုုေပၚေပါက္ လာပါတယ္။ အမွန္ကေတာ႔ investment bank တစ္ခုုက underwriter အၿဖစ္ေဆာင္ရြက္ၿပီး လုုပ္ငန္းတန္ဖိုုးဘယ္လာက္ရွိတယ္၊ prospectus အရ အနာဂါတ္မွာ ဘယ္လိုုၿဖစ္လာႏိုုင္တယ္။ စသည္ၿဖင္႔ တြက္ခ်က္ၿပီး ရွယ္ယာေပါင္း ဘယ္ေလာက္၊ရွယ္ယာတစ္ခုုခ်င္းေစ်းႏွဳန္းဘယ္ေလာက္နဲ႔ေရာင္းသင္႔တယ္လိုု႔အႀကံၿပဳ
တဲ႔အေပၚမွာ  IPO ဘယ္ေလာက္နဲ႔ေရာင္းမယ္၊အရင္းအႏွီးဘယ္ေလာက္စုုေဆာင္းမယ္ ဆိုုတာေတြၿဖစ္ေပၚလာရမွာပါ။ ၿမန္မာမွာ investment bank ကလည္းထူေထာင္ခြင္႔မ
ၿပဳေသးေတာ႔ ဒါေတြမလုုပ္ႏိုုင္ႀကေသးပါ။

အိမ္ေစ်းေၿမေစ်းေတြအဆမတန္ေစ်းၿမွင္႔ေနခ်ိန္၊ ဘဏ္တိုုးႏွဳန္းသည္ ႏိုုင္ငံတကာစံႏွဳန္းမ်ားအတိုုင္းေလွ်ာ႔ ခ်သင္႔တယ္ဟုုဆိုုုုေန
ႀကခ်ိန္၌ ေငြပိုုေငြလွ်ံရွိၿပီးစီးပြားေရးလည္းမလုုပ္တတ္၊အၿပင္မွာေငြေခ်းၿပန္ရင္ လည္း
လိမ္သူေကာက္သူေတြကမ်ားေနေတာ႔မလုုပ္တတ္မကိုုင္တတ္တဲ႔ လူလတ္တန္းစား ၿပည္သူေတြခမ်ာ မွာအခုုေပၚလာတဲ႔အမ်ားႏွင္႔သက္ဆိုုင္ေသာကုုမၺဏီမ်ားမွေရာင္းခ်
မည္ဟုုေက်ညာထားေသာရွယ္ယာမ်ားကိုု၀ယ္ရမွာ လား၊ စိတ္ခ်ရ ရဲ႔ လား၊ ႏွစ္ကုုန္လွ်င္ divident ဘယ္ေလာက္ရမွာ လဲ စသည္ ေမးခြန္းေတြကိုု ပဲ ေမးလာႀကပါတယ္။ အမွန္ေတာ႔ divident ထက္ရွယ္ယာ တန္ဖိုုးတက္လာၿခင္း ကိုုႏိုုင္ငံတကာမွာ အေလးထားႀကည္႔ ရႈၿပီး ရွယ္ယာမ်ားေရာင္းၿခင္း ၀ယ္ၿခင္းသည္ စေတာ႔အိတ္ခ်ိန္း
၏အႏွစ္သာရတစ္ခုုၿဖစ္သည္ကိုုမသိရွိၿခင္းေႀကာင္႔ၿဖစ္ပါတယ္။အိမ္ေစ်းေၿမေစ်းေတြ
တက္လာခ်ိန္မွာဘိုုးဘြားလက္ထက္ ကပိုုင္တဲ႔အေမြဆိုုင္ၿခံနဲ႔တိုုက္ကိုုေရာင္း၊
အေမြခြဲ၊ တိုုက္ခန္းေပၚတက္ေန၊ ပိုုတာေလးကိုုဘဏ္အပ္ထား၊ဘဏ္ကရတဲ႔
အတိုုးေလးနဲ႔စား မယ္ဆိုုတ႔ဲ အေတြး ေဟာင္းေတြဟာ ေခတ္နဲ႔ မညီ အံေခ်ာ္ေနပါၿပီ။ဒါေတြေႀကာင္႔ ဘဏ္တိုုးႏွဳန္း မ်ား ေလွ်ာ႔က်သြားခဲ႔ရင္ဆိုုတဲ႔သတင္းေတြေႀကာင္႔စိတ္
ပူပန္မယ္ဆိုုရင္လည္းပူပန္ေလာက္ပါတယ္။ စစ္အစိုုးရလက္ထက္က ၿပည္သူမ်ားရဲ႔ ဖ်ာေအာက္ကေငြေတြကိုုအရင္းအႏွီးၿဖစ္လာေအာင္လုုပ္မယ္ဆိုုေပမဲ႔ ဘယ္ လိုု စ လုုပ္ရ မယ္ မွန္းမသိႀကတဲ႔အတြက္ ဖ်ာေအာက္ကေန ကား၊ေရႊ၊အိမ္ၿခံေၿမ ဖက္တၿဖည္းၿဖည္း
ေရာက္မွန္းမသိေရာက္သြား လိုုက္တာ ကမၻာမွာေၿမေစ်းအႀကီးဆုုံးႏိုုင္ငံဘ၀ေရာက္ေန
ပါေရာ။

ၿမန္မာမွာစေတာ႔ေစ်းကြက္ေရာက္မလာခင္သက္ဆိုုင္ရာအစိုုးရဌာနတစ္ခုုခုုက ဖြဲ႔စည္း ခြင္႔ၿပဳခဲ႔ေသာအမ်ားႏွင္႔ သက္ဆိုုင္ေသာကုုမၺဏီမ်ား ကိုု monitor လုုပ္သည္႔     taskforce ေလးတစ္ခုုတည္ေထာင္ရင္ေကာငး္မလား လိုု ႔စဥ္းစားမိလိုု႔ပါ။ အဲဒီ taskforce ကိုုဦးေဆာင္
ရမွာ ကေတာ႔ ကုုမၺဏီမ်ားမွတ္ပုုံတင္ ႏွင္႔ ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈ ဌာန က ဦးေဆာင္ သင္႔ ၿပီး ပါ၀င္သင္႔သည္႔ ဌာန၊ လူပုုဂၢိဳလ္ မ်ားၿဖင္႔ဖြဲ႔ စည္းရန္ၿဖစ္ပါတယ္။ ရန္ကုုန္မွာ ႏိုုင္ငံၿခား Financial Advisory firm, Corporate Law firm, Audit firm မ်ားအသီးသီးလာေရာက္
ရုုံးခန္းမ်ားဖြင္႔လွစ္တည္ေထာင္ထားေသာ္လည္းအမ်ားစုုမွာၿမန္မာႏိုင္ငံတြင္လာေရာက္
ရင္းႏွီးၿမဳပ္ ႏွံ မည္႔ ႏိုင္ငံၿခားကုုမၺဏီမ်ား၏လုုပ္ငန္းအက်ိဳးစီးပြားမ်ားကိုုသာေဆာင္
ရြက္ေပးေနတဲ႔အေၿခအေနမွာ ပဲ ရွိပါေသးတယ္။ ၿမန္မာႏိုုင္ငံမွာ ရွိတဲ႔ နံမည္ႀကီးကုုမၺဏီ
အခ်ိဳ႔ လည္း အဆိုုပါ firms မ်ားမွ တဆင္႔ စင္ကာပူ SGX တြင္  listed ၿဖစ္ရန္ႀကိဳးစား
လ်က္ရွိႀကပါတယ္။ေလာေလာဆယ္ဖြဲ႔စည္းထားေသာအမ်ားႏွင္႔သက္ဆိုုင္ေသာကုုမၺဏီ
မ်ားသည္ အဆိုုပါႏိုုုင္ငံၿခား   firms မ်ားႏွင္႔ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားမွာအကန္႔အသတ္
 သာရွိႏိုုင္ပါတယ္။ ႏိုုင္ငံၿခား firms မ်ားရယူေသာေစ်းႏွဳန္းမ်ားမွာ ႏိုင္ငံတကာအဆင္႔ၿဖစ္
သၿဖင္႔ ၿပည္တြင္း ရွိ firms  မ်ားႏွင္႔ ႏိုုင္းယွဥ္လွ်င္ ေငြေႀကးမ်ားေနႏိုုင္ပါတယ္။

ထိုုေႀကာင္႔အမ်ားႏွင္႔သက္ဆိုုင္ေသာကုုမၺဏီမ်ားဖြဲစည္းတည္ေထာင္ႀကရာတြင္ႏုုိင္ငံတကာ
စံႏွဳန္းမ်ားအတိုုင္းၿဖစ္ မ လာေသးပဲကုုမၺဏီ၏ Board of Director ဆုုံးၿဖတ္ခ်က္ၿဖင္႔
သာရွယ္ယာေရာင္းခ်ၿခင္း၊ Prospectus မ်ားတင္ၿပၿခင္း တိုု႔ကိုုသာ ၿပည္တြင္း ရွိ law firm , audit firm မ်ား အကူအညီမ်ားၿဖင္႔သာေဆာင္ရြက္ေနၿခင္းၿဖစ္သၿဖင္႔စနစ္တက် ဖြဲ႔စည္း
ေပၚထြက္လာၿခင္း မရွိေသးပါ။ၿပည္တြင္းရွိၿပည္သူမ်ားမွာလည္းတခါေသဘူးၿပီၿဖစ္၌ယခင္
ကေပၚေပါက္လာခဲ႔ဘူးေသာ ”အင္”အမ်ားပိုုင္ကုုမၺဏီမ်ားအၿဖစ္မ်ိဳးသိုု႔ေရာက္ႏိုုင္ေသာေႀကာင္႔ အဆိုုပါကုုမၺဏီမ်ားထံမွ ရွယ္ယာ၀ယ္ယူေရးမွာထင္သေလာက္တက္ မ လာသည္႔အခါ အခ်င္းခ်င္း၀ယ္ယူၿခင္း၊လက္သိပ္ထိုုးေဆာင္ရြက္ၿခင္းမ်ားရွိ လာ ႏိုုင္ၿပီး သိသာၿမင္သာပြင္႔ လင္းမႈမ်ား မရွိေလေလ ၿပည္သူ ကမယုုံရဲၿဖစ္ေလေလ ႏွင္႔ ဂ်ာေအး သူအေမရုုိက္ကိန္း ဆိုုက္ေနႏိုုင္
ပါတယ္။ MMSX ေပၚလာသည္႔အခါ၌ ၿပည္တြင္းတြင္ underwriter အၿဖစ္ေဆာင္ရြက္ႏိုုင္ရန္   investment banks မ်ား၊ေငြေႀကးကိစၥမ်ားအႀကံေပးႏိုုင္ရန္ Financial Firmsမ်ား၊ ဥပေဒကိစၥ
မ်ားကူညီေဆာင္ရြက္ႏိုုင္ရန္ corporate law firms မ်ား၊ စါရင္းမ်ားစစ္ေဆးႏိုုင္ရန္ audit firms မ်ား(ေလာေလာဆယ္ ႏုုိင္ငံၿခား audit firms မ်ားကိုုလုုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ခြင္႔ မၿပဳေသးေသာ္လည္းၿပည္ တြင္း audit firms မ်ားႏွင႔္ ဖက္စပ္လုုပ္ကိုုင္ခြင္႔ ရွိပါသည္) စသည္တိုု႔ တၿပိဳင္နက္တည္းေပၚေပါက္ လာရန္ လိုုအပ္ပါတယ္။ MMSX တည္ေထာင္ၿပီးခ်ိန္ႀကရင္  ကေမၻာဒီးယားလိုု လာအိုု လိုုမၿဖစ္ေအာင္ အနည္း
ဆုုံး public listed companies ၂၀ ခန္႔ စနစ္တက်ႏွင္႔္တည္ေထာင္ထားႏိုုင္ပါက
ရုုပ္မပ်က္ႏိုုင္ေတာ႔ပါ။  မင္းကလည္း MMSX ဥပေဒက ဘယ္ေနမွန္းမသိဘူး
ဒါေတြႀကိဳလုုပ္ထားလိုု႔ သင္႔ပါမလားလိုု႔ေမးစရာရွိလာႏိုုင္ပါတယ္။အမ်ားႏွင္႔ သက္ဆိုုင္ေသာ ကုုမၺဏီ ၅၀ခန႔္ ကုုမၺဏီမ်ားမွတ္ပုုံတင္ရုုံးမွာ မွတ္ပုုံတင္ ထားပါ
တယ္။ အဲဒီအထဲကၿဖစ္ႏိုုင္ေခ်အရွိဆုုုုံး ကုုမၺဏီ ၃၀ ေလာက္ေရြးထုုတ္ၿပီး public listed companies မ်ားရွိရမည္႔အခ်က္မ်ားႏွင္႔ၿပည္စုုံမႈရွိ မရွိ ကိုု လစဥ္ၿဖစ္ေစ၊
၃ လတစ္ႀကိမ္ၿဖစ္ေစ စာရင္းဇယားမ်ားတင္ၿပေစၿပီးစစ္ေဆးႀကည္ရႈကာ ေလာေလာဆယ္ ၿပည္သူမ်ား၏ယုုံႀကည္မႈ ရရွိေစရန္ အတြက္ အစီအမံမ်ားေဆာင္ရြက္ထားႏိုုင္ေရးကိုု္ႀကီးႀကပ္လမ္းညႊန္ရန္ၿဖစ္ပါတယ္။

ကေမၻာဒီးယား၊လာအိုု၌ပုုဂၢလိက ကုုမၺဏီမ်ား၏အားနည္းခ်က္သည္စာရင္းဇယားမ်ား
ကိုုအမွန္အကန္ မ ေဖၚၿပလိုုၿခင္းၿဖစ္ေႀကာင္းအထက္မွာေဖၚၿပခဲ႔ၿပီး ၿဖစ္ပါတယ္။
ၿမန္မာတြင္လည္းကုုမၺဏီအမ်ားအၿပားသည္စာရင္း၂ မ်ိဳး ၃ မ်ိဳး ထားေသာအေလ႔အ
က်င္႔ရွိႀကပါတယ္။ ဒါကိုုလည္း စာရင္းေရးဆြဲ ေပးသူ ၿပည္တြင္းမွ audit firm မ်ားကလည္းသေဘာေပါက္ႀကၿပီး အလုုပ္အပ္ႏွံသည္႔အခါတြင္ စာရင္း ၂ ခုု ဆြဲ
ေပးရမလား ဟုုေမးေလ႔ရွိေသာေႀကာင္႔အဆိုုပါအေလ႔အက်င္႔ ကိုုေဖ်ာက္ရန္ေရွး
ဦးစြာေလ႔က်င္႔ေပးရမွာၿဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိက်င္႔သုုံးေနေသာအခြန္စနစ္ေႀကာင္႔ လည္းၿဖစ္ႏိုုင္ၿပီး ၿမန္မာလုုပ္ငန္းရွင္မ်ားသည္ အခြန္ဖိစီးမႈမ်ား ရွိသည္ဟုုယုုံႀကည္ႀက
ေသာေႀကာင္႔ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူနည္းလမ္းမ်ားၿဖင္႔ေၿဖရွင္းေဆာင္ရြက္ လိုုၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခုုစဥ္းစားမိသည္႔အခ်က္မွာ MSEC သည္ၿမန္မာႏိုုင္ငံ၌ စေတာ႔ေစ်းကြက္
ေပၚေပါက္လာေရးကိုုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းကေဆာင္ရြက္လွ်က္ရွိေသာ္လည္း MSEC  ၏အခန္းက႑မွာ မွန္တာေၿပာရလွ်င္ေမွးမွိန္ေနသည္႔သေဘာရွိပါတယ္။ယခုု
public companies မ်ားဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္လာသည္႔အခါ taskforce တြင္ MSEC ပါ ပါ၀င္ပူးေပါင္းေစၿပီး public companies မ်ား ကိုုေစာင္႔ႀကည္႔ ႀကီးႀကပ္ထိန္းသိမ္း
စစ္ေဆးသြားႏိုုင္ပါမည္။ အမွန္ေတာ႔ MMSX ေပၚေပါက္လာေစရန္တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္သာလိုုေတာ႔သည္ၿဖစ္ၿပီးလုုပ္ရမည္႔လုုပ္ငန္း
မ်ားစြာ ရွိေနရာတစ္ခုုၿပီးမွတစ္ခုုလုုပ္မည္ဆိုုလွ်င္အခ်ိန္ႀကာၿမင္႔သြားႏိုုင္ၿပီးတစ္ခုု
လုုပ္ေနတုုံးတစ္ခုု ကိုုကိုုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္ၿခင္းၿဖင္႔sequencingၿပဳလုုပ္ကာေဆာင္ရြက္
သြားမည္ဆိုုပါကသြက္လက္ၿမန္ဆန္လာႏိုုင္သည္႔သေဘာရွိပါတယ္။ MMSX ေပၚေပါက္လာသည္႔အခါ  stock brokers သင္တန္းမ်ားဖြင္လွစ္သင္ႀကားေပးၿခင္း၊
 MRTV4, MRTV,Channel 7 တိုု႔မွ ကြ်မ္းက်င္သူမ်ားႏွင္႔ေဆြးေႏြးၿခင္း၊ကြမ္းက်င္သူမ်ားမွ 
သရုုပ္ၿပ ေဟာေၿပာပိုု႔ခ်ေပးၿခင္း၊ၿဖစ္ႏိုုင္လွ်င္ ယခုုတည္ေထာင္ထားသည္႔ အမ်ားႏွင္႔ သက္ဆိုုင္ေသာကုုမၺဏီမ်ား ကုုိတစ္ခုုခ်င္းေလ႔ လာသုုံးသပ္ၿပၿခင္း၊စသည္
တိုု႔ကိုုေဆာင္ရြက္ေပးႏိုုင္ပါတယ္။ (ထိုုေႀကာင္႔အမ်ားႏွင္႔ သက္ဆိုုင္ေသာကုုမၺဏီတည္ေထာင္ထားသူမ်ားသည္ ၃ လတစ္ႀကိမ္ေလာက္စာရင္းဇယားမ်ားထုုတ္ၿပန္မွ သာလွ်င္ အမ်ားႏွင္႔ သက္ဆိုုင္ေသာ
ဂုုဏ္အဂၤါႏွင္ညီပါမည္။)

အေရးႀကီးဆုုံးေသာအခ်က္မွာ ယခုုဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္ထားေသာအမ်ားႏွင္သက္ဆိုုင္
ေသာ ကုုမၺဏီ ၅၀ ခုုေက်ာ္၏ IPO မ်ားသိုု႔မဟုုတ္ရွယ္ယာမ်ားကိုု ၀ယ္ယူရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံ
ႏိုုင္သည္ဟုုအာမခံခ်က္ေပးရန္ၿဖစ္ပါတယ္။ ၿပည္သူမ်ားက ႏိုုင္ငံေတာ္ ခြင္႔ၿပဳခ်က္ၿဖင္႔တည္ေထာင္ထားသည္႔ public co: မ်ား၏ IPO မ်ားသည္ေနာင္တစ္ခ်ိန္
၌ေစ်းကြက္တြင္ရွယ္ယာေစ်းတက္လာႏိုုင္သည္ဟုုယုုံႀကည္မႈမ်ားေပၚေပါက္လာေစရန္အတြက္အစီအမံမ်ားလုုပ္ေဆာင္ေပးရန္ၿဖစ္သည္။ ၿမန္မာႏိုုင္ငံမွ ၿပည္သူအမ်ားစုု
သည္အတိတ္ကာလ မွအရိပ္မဲႀကီးမ်ားလႊမ္းမိုုးထားရွိၿပီးကုုမၺဏီအစုုရွယ္ယာမ်ား၀ယ္ယူ
ရန္ေနာက္တြန္႔ေနသည္မွာ မဆန္းလွပါ။ ဒီေန႔ဒီအခ်ိန္ကာလ၌အဖက္ဖက္မွ လုုပ္ရန္က်န္ေနေသးသည္႔အတြက္ၿပည္သူမ်ားအကဲၿဖတ္ရန္အေရးႀကီးဆုုံးေသာအခ်က္မွာပြင္႔လင္းၿမင္သာမႈ transparency ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲ? ကုုမၺဏီ၏ အေႀကာင္းခ်င္းရာအားလုုံး ကိုု ရွယ္ယာရွင္ေတြကိုုအသိေပးသလား? ရွယ္ယာရွင္သည္ ကုုမၺဏီအေႀကာင္း တစ္ခုုခုု သိခ်င္လွ်င္တာ၀န္ရွိသူမ်ားးကိုုေမးၿမန္းပိုုင္ခြင္႔ရရွိရမည္။ ကုုမၺဏီ၏ ၀င္ေငြထြက္ေငြစာရင္း  balance sheet ကိ ုု၃ လတစ္ႀကိမ္အသိေပးေနရမယ္။လုုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္မႈသည္စနစ္တက် ရွိမရွိ သူတိုု႔၏သတင္းထုုတ္ၿပန္မႈအေပၚ ကိုု အၿမဲေလ႔လာဆန္းစစ္ေနရမည္။ဘဏ္ကဲ႔သိုုေသာလုုပ္ငန္းမ်ားသည္ႏွစ္စဥ္အၿမတ္ရွိႏိုုင္ေသာေႀကာင္႔ divident ေပးႏိုုင္သည္႔အေၿခအေနရွိႏိုုင္ေသာ္လည္းအၿခားလုုပ္ငန္းလုုပ္ကိုုင္ေသာကုုမၺဏီမ်ားအေနၿဖင္႔ေအာင္ၿမင္ေနလွ်င္ရွယ္ယာတန္ဖိုုးတက္လာႏိုုင္သည္အခါရွယ္ယာအေရာင္း
အ၀ယ္ေစ်းကစားႏိုုင္ပါမည္။ ေလာေလာဆယ္ ဘဏ္မ်ားဆန္စပါးလုုပ္ငန္းMAPCOတိုု႔သည္ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံထားသင္႔ေသာ
လုုပ္ငန္းမ်ားၿဖစ္သည္ဟုုသုုံးသပ္ပါတယ္။




Saturday, September 21, 2013

ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈမွာ ဘာေႀကာင္႔ wait and see ၿဖစ္ရသလဲ


ကိုုရီးယားကလည္းwait and see ဂ်ပန္ကလည္း” အေၿခအေနအားလုုံးကိုုေလ႔ လာသုုံးသပ္ေနပါတယ္၊” အေမရိကန္ကလည္းေစာင္႔ႀကည္႔ေနတယ္၊ တရုုတ္ကေတာ႔အရင္ကတည္း
ကခြင္ရုုိက္ၿပီး၀င္ထားေတာ႔ အတည္ၿပဳၿပီးသား ပရုုိဂ်က္ေတြၿပန္သုုံးသပ္မွာကိုုစိုုးရိမ္ေနတယ္။ စင္ကာပူကေတာ႔ အစိုုးရက “go” လိုု ွ႔ဆိုုလိုုက္ရင္၀င္လာမွာပဲ။ စလုုံးမွာေတြ႔ ခြင္႔ ရ လိုုက္တဲ႔ လူငယ္
စီးပြားေရးသမားေတြကေတာ႔ business အေႀကာင္းေၿပာႀကရင္ပါးစပ္ကေဒၚလာသန္းကမခ်ေတာ႔
ဘူး၊ တကယ္လည္းရွိႀက ပုုံ ရပါတယ္။ အခ်ိဳ႔ ကုုမၺဏီေတြလည္းစတင္ေၿခလွမ္းစၿပဳေနပါၿပီ။
ယပက္လက္ကေတာ႔ အရင္ကတည္းက ၀င္လိုုက္ထြက္လိုုက္
ဆိုုေတာ႔ ဘယ္ေနရာ ခြင္ေကာင္းတယ္ဆိုုတာသိၿပီးၿဖစ္လိုု႔ သူတိုု႔ ႏုုိင္ငံမွာအေၿခအေနအေႀကာင္း
အမ်ိဳးမ်ိဳးေႀကာင္႔ လုုပ္လိုု႔ မရတဲ႔ businesses ေတြၿမန္မာကိုုေၿပာင္းဖိုု႔က်ိဳးစား ႀကတယ္။ ဥပမာ ေရ
အေၿမာက္အမ်ားလိုုတဲ႔ ပရုုိဂ်က္ ေတြေပါ႔။ ဘန္ေကာက္မွာ အ၀ိဇိ တြင္း တူးခြင္မရေတာ႔ဘူးေလ--မေလးရွားကေတာ႔ labour intensive ေတြေၿပာင္းခ်င္ႀကတယ္။ သူတိုု႔ၿပည္တြင္းမွာ အလုုပ္သမားၿပသာနာကတက္ေတာ႔မယ္။ တန္ေခ်ာင္အုုပ္စုုကေတာ႔ နစ္ဆန္း ကား စက္ရုုံေဆာက္ ဖိုု႔ ပထမဆုုံး၀င္လာႀကပါၿပီ။ ဗိယက္နမ္ကေတာ႔ အလုုံးအရင္းနဲ႔ ၀င္လာခ်င္ေပမဲ႔ ၿမန္မာ
ကလုုပ္ငန္းေတြကိုုစီစစ္ခြင္႔ၿပဳေနတာေႀကာင္႔ အနည္းအက်ဥ္းပဲ၀င္ေရာက္လာႏိုုင္ေသးတယ္။ ဒါေပမဲ႔ ဟိုုတယ္ ပရုုိဂ်က္ႀကီးတစ္ခုုကေတာ႔ ထင္ထင္ရွားရွား ကိုု ၀င္ ေရာက္ လုုပ္ကိုုင္ေနပါၿပီ။ အီးယူကလည္း တၿခားႏိုုင္ငံေတြ လိုုပဲ wait and see လုုပ္ေနဆဲၿဖစ္ပါတယ္။ကဲ---ဘာေႀကာင္႔မ်ား wait and see ၿဖစ္ေနရပါလဲ--SWOT နဲ႔ သုုံးသပ္ႀကည္႔ရင္ မေကာင္ဘူးလား--

Strength:

(၁) အစိုုးရမွ ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈ ကိုု လိုုလိုု လားလားလက္ခံႏိုု္င္ၿခင္း
(၂) လူဦးေရသန္း ၆၀ေက်ာ္ေသာ ေစ်းကြက္ရွိေနၿခင္း
(၃)ႏိုုင္ငံ ၿပင္ပမွာအလုုပ္လုုပ္ေနေသာၿမန္မာလူမ်ိဳး workforce မ်ားစြာရွိေနၿခင္း
(၄) ၿပည္တြင္း၌သယံဇာတအေၿမာက္အမ်ားရွိေနၿခင္း
(၅) တကၠသိုုလ္ေကာလိပ္စက္မႈေက်ာင္းမ်ားေဒသအနွံ႔အၿပား၍ အမ်ားအၿပားရွိေနၿခင္း( ဆရာအရည္အေသြးတိုုးတက္လာေစရန္အခ်ိန္တိုုအတြင္းေဆာင္ရြက္ႏိုုင္၊ေက်ာင္းသခၤမ္းစာ/သင္ႀကားေရး စနစ္မ်ားအားသာခ်က္ရွိလာေအာင္လုုပ္ႏိုုင္)
(၆) labour workforce ႀကီးႀကီးမားမားရွိေနၿခင္း
(၇) လုုပ္ခလစာမွာမွ်တေသာလုုပ္ခလစာၿဖစ္ေနၿခင္း
(၈) ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈဥပေဒမွာႏိုုင္ငံတကာ ကလက္ခံႏိုုင္ေသာဥပေဒၿဖစ္ေနၿခင္း

Weak:

(၁) လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားမလုုံေလာက္ၿခင္း/Indepentent Power Producers IPP  ၌အားနည္းၿခင္း(အစိုုးရမွ ဦးစားေပးအဆင္႔ ၁ မွာ ထား၍ လုုပ္ကိုုင္ေနၿပီၿဖစ္ပါသည္)
(၂) ေၿမေနရာေစ်းႀကီးေနၿခင္း/ ရုုံးခန္းငွားရမ္းခေစ်းႀကီးေနၿခင္း (ေၿမေစ်းက်ဆင္းေရးအတြက္နည္းလမ္းမ်ိဳးစုုံလုုပ္ကိုုင္လွ်က္ရွိပါသည္)
(၃) ဆက္သြယ္ေရး / အင္တာနက္ အြန္လိုုင္းႏိုုင္ငံတကာအဆင္႔ မမွီေသးၿခင္း (ႏိုု္င္ငံတကာကုုမၺဏီ ၂ ခုု၀င္ေရာက္လုုပ္ကိုုင္လ်က္ရွိပါသည္။)
(၄) ေငြေႀကးက႑ / ဘဏ္လုုပ္ငန္း ဖြံၿဖိဳးတိုုးတက္မႈေနွးေကြးၿခင္း
(၅) ဗ်ဴရုုိကေရစီယႏၱရားဆန္ေသာလုုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မွဳမ်ား မ ပ ေပ်ာက္ေသးၿခင္း
(၆) ကြ်မ္းက်င္လုုပ္သား ရွားပါးမႈ(သိုု႔ေသာ္ႏိုုင္ငံၿပင္ပတြင္ေရာက္ေနေသာၿမန္မာ
လုုပ္သားမ်ားအေၿခအေနေကာင္းလွ်င္အခ်ိန္မေရြးၿပန္၀င္လာႏိုုင္ၿခင္း)
(၇) logistic အပိုုင္းေစ်းႀကီးေနၿခင္း (ဆိပ္ကမ္း၊ၿပည္တြင္းကားခမ်ား)

Opportunity:

(၁) Rate of Returns မွာ အခ်ိန္တိုုအတြင္းအရင္းေႀကကာလသိုု႔ေရာက္ႏုုိင္ၿခင္း
(၂) လုုပ္ငန္းခ်ဲ႔ထြင္ႏိုုင္ရန္ အေၿခအေနမ်ားရွိေနၿခင္း (ရင္းႏွီးၿမဳပ္နံမႈကာလမွာ မွာ ၇၅ ႏွစ္အထိရွိေနၿခင္း
(၃) ႀကီးမားေသာေစ်းကြက္ႀကီး ႏွစ္ခုုသိုု႔ခ်ဲ႔ ႏုုိင္ေသာအေၿခအေနရွိေနၿခင္း( တရုုတ္ႏွုုင္႔ အိႏၵိယ)
(၄) AEC အခြင္႔ အလန္းမ်ား ရရွိႏိုုင္ၿခင္း
(၅) living cost နိမ္႔ၿခင္း
(၆) မပ်က္စီးေသးေသာေရေၿမေတာေတာင္သဘာ၀မ်ားရွိေနၿခင္း

Thread:

(၁) ႏိုုင္ငံေရးအေၿခအေနတည္ၿငိမ္သည္ဟုုဆိုုႏိုုင္ေသာ္လည္းအခ်ိန္မေရြးေပါက္ကြဲ ႏိုုင္ၿခင္း
(၂) ယခင္အစိုုးရလက္ထက္မ်ား၌မူ၀ါဒမ်ားအမ်ိဳးမ်ိဳးေၿပာင္းလဲတတ္ေသာအေလ႔အ
က်င္႔မ်ားရွိခဲ႔ၿခင္း
(၃) အလုုပ္သမားသဘိတ္မ်ားႀကံဳရဖြယ္ရွိၿခင္း (labour law မ်ားအားနည္းႏိုုင္ပါသည္)
(၄) လ်ွပ္စစ္ဓါတ္အားခ မ်ားေစ်းႀကီးၿမင္႔ ႏိုုင္ၿခင္း
(၅) စက္မႈဇုုန္မ်ားေဖၚထုုတ္လုပ္ကိုုင္ရန္ အခက္အခဲမ်ားရွိေနၿခင္း
(၆) ၿပည္တြင္းရွိလုုပ္ငန္းမ်ားမွာေငြအင္အားနည္းပါးသၿဖင္႔ down stream industry အၿဖစ္ေၿပာင္လဲ လုုပ္ကိုုင္ရန္အဟန္႔အတားမ်ားရွိေနၿခင္း
(၇) ၿပည္တြင္းလုုပ္ငန္းမ်ားအေနၿဖင္႔ ၿပည္တြင္းဘဏ္မ်ားမွေငြေခ်းရန္အခက္အခဲရွိႏိုုင္ၿခင္း
(ဂ) မိမိႏိုုင္ငံကဲ႔သိုု႔အေၿခအေနတူေသာ အိမ္နီးခ်င္းႏိုုင္ငံမ်ား ေဘးဘီ ၌ရွိေနၿခင္း

အထက္SWOT နည္းအရအက်ဥ္းခ်ဳပ္သုုံးသပ္ခ်က္ရာတြင္ Strength အရ အားသာခ်က္မ်ားရွိေနၿပီး Weak ႏွင္႔ Thread မ်ားအပိုုင္း၌အခ်ိန္ တိုုအတြင္းကုုစားေပးႏိုုင္မည္႔အေနအထားရွိေနၿခင္းေႀကာင္႔
အခက္အခဲမ်ား ကိုု အခ်ိန္ ႏွင္အမွ်ေက်ာ္လႊားသြားႏိုုင္လိမ္႔မည္ဟုု ယုုံႀကည္ ပါသည္။ ေရးထားတာေတြ ကေတာ႔ အႀကမ္းဖ်င္းသုုံးသပ္ခ်က္ပါ။
လာဘ္ေပးလာဘ္ယူကေတာ႔နံမည္သာႀကီးေနတာပါ၊ Thread ထဲ၌ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ မပါ၀င္ႏိုုင္ပါ။ ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံသူတိုု႔ ကေတာ႔ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူကိုုသိပ္အေလးမထားႀကပါ။ေမာင္တိုုင္ပင္ၿမင္တာကေတာ႔ ေငြေၿကးက႑နဲ႔ေၿမေစ်းႀကီး ၿခင္းပါပဲ။ Samsung ဆိုုရင္ သူတိုု႔ကိုု
ေပးဖိုု႔ လ်ားထားတဲ႔ေၿမကိုု ံHwawai ကိုုေပးလိုုက္လိုု႔ စိတ္ခုု တယ္ လိုု႔ႀကားတယ္။ ႏိုုင္ငံတိုုင္း လိုုလိုု
ကေခၚခ်င္ေနတဲ႔ Samsung ဆိုုေတာ႔ ဒါေလာက္ေတာ႔ရွိမွာေပါ႔။ တန္ေခ်ာင္ အုုပ္စုုရဲ႔ နစ္ဆန္းေမာ္ေတာ္
ကားစက္ရုုံဆိုုရင္ MIC အတည္ၿပဳခ်က္ရဖိုု႔ ကိုုအခက္အခဲေပါင္းမ်ားစြာေက်ာ္လႊား လုုပ္ခဲ႔ ရပါတယ္။
အခ်ိဳ႔ ေသာ အခက္အခဲမ်ားက ဗ်ဴရုုိကေရစီစနစ္ေႀကာင္႔ ၿဖစ္ေပၚေသာၿပသာနာမ်ား၊ chicken or egg ၿပသာနာမ်ား၊စနစ္ေဟာင္းကိုုပဲဖက္တြယ္လိုုေသာ ၀န္ထမ္းမ်ားစိတ္ထားမ်ားေႀကာင္႔ ၿဖစ္ေပၚလာေသာၿပသာနာမ်ား ေႀကာင္႔ ၿဖစ္ႀကတာကိုုေတြ႔ပါတယ္။ ဒါေတြကိုုစိတ္ရွည္ရွည္ထား၍ေက်ာ္လႊားခဲ႔ပါတယ္။
အမွန္ေတာ႔ ကိုုယ္ ကလာေစခ်င္တာမဟုုတ္လားဗ်ာ၊ ကိုုယ္ကလာခ်င္ေအာင္အကုုန္လုုံးအဆင္ေခ်ာ
ေအာင္ လုုပ္ေပးႏိုုင္ရင္ေကာင္းတာေပါ႔-----

( SWOT မွာစဥ္းစားမိသမွ်ပါ၊ ထပ္ၿဖည္႔ ႏိုုင္ပါတယ္)