လက္ရွိစီးပြားေရးအေျခအေနေတြအေၾကာင္းမေရးဘူးလို႔ေတာ႔ေနတာပါပဲ--ဒါေပမဲ့မိတ္ေဆြေတြျဖစ္တဲ့ရန္ကုန္ က ကုန္သည္စီးပြားလုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ viber ကျဖစ္ေစ မက္စင္ဂ်ာ ကျဖစ္ေစ ညဥ့္စဥ္လိုလိုစီးပြားေရးရာကိစၥရပ္ေတြကိုေျပာဆိုေဆြးေႏြးသတင္းဖလွယ္ေလ့ရွိပါတယ္-သူတို႔ကသူတို႔ေဆြးေႏြးတာေတြကိုေရးစမ္းပါ-- ေရးစမ္းပါ နဲ႔ တိုက္တြန္းတတ္ပါတယ္။-လက္ရွိ hot ျဖစ္ေနတဲ့အေၾကာင္းအရာေတြေတာင္ပါ ပါေသး-က်ေနာ္ရဲ႕အယူအဆေတြးေခၚထင္ျမင္ခ်က္ကို ကမ႓ာအေျခအေန ျမန္မာအေျခအေနေတြနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္မူတည္သုံးသပ္ျပလိုက္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကိုလက္ခံပါတယ္--ဒါေပမဲ့ ေစာင့္ေတာ့ၾကည့္ရမယ္လို႔ေတာ့ေျပာတာေပါ့--ဖြဘုတ္ပိတ္သတ္ေတြကိုေတာ့ ဟို ၆၆ ဆိုတာေၾကာက္လို႔ ဘာမွမတင္ျပလိုပါဘူးေနာ္--
ေရွးဦးစြာဝန္ခံလိုတာကယခုက်ေနာ့္တင္ျပခ်က္ေတြဟာက်ေနာ္ေမာင္တိုင္ပင္တစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္းရဲ႕ ေတြးေခၚသုံးသပ္ခ်က္ေတြမဟုတ္ပါဘူး-- ေမာင္တိုင္ပင္တို႔ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကိုျပန္လည္ တင္ျပတာပါ--ရန္ကုန္မွာဘယ္လုပ္ငန္းရွင္ေမးလိုက္ေမးလိုက္စီးပြားေရးမေကာင္းဘူးပဲေျဖၾကတာပါပဲ၊ အဲဒီလူေတြဟာ ေလာေလာဆယ္က်ပ္ေငြမီလီယံေလာက္ကိုင္ႏိုင္တဲ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြျဖစ္ေနပါတယ္။--အခုေခတ္ကစစ္အစိုးလက္ထက္ကလိုတခါးပိတ္မေနေတာ့ပါဘူး။ေငြေၾကးစီးဝင္စီးထြက္ကေကာင္းမြန္လာၿပီး တခ်ိဳ ့လုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာက်ပ္ေငြကိုဘီလီယံ နဲ႔ပဲစကားေျပာလာၾကပါတယ္။ အခုဆိုစက္သုံးဆီဆိုင္ေတြႏိုင္ငံျခားနဲ႔ဖက္စပ္လုပ္လာၾကၿပီဆိုေတာ့ ေနာက္ ၂-၃ ႏွစ္ေလာက္ဆို ျမန္မာတျပည္လုံးဒီဖက္စပ္ဆိုင္ေတြပဲေတြ႕ေနရေတာ့မွာပါ။ေငြရင္းကႀကီးမားလာၿပီဆိုေတာ့ မီလီယံေလာက္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံတဲ့ဆိုင္ေတြတျဖည္းျဖည္းေပ်ာက္ကုန္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တင္ျပခ်က္ေတြဟာ ကရင္ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒၚနန္းခင္ေထြးျမင့္ကိုေလးစားစြာဦးတည္တင္ျပတာျဖစ္ပါေၾကာင္းေရွးဦးစြာေျပာ ျကားလိုပါတယ္--ဘယ္ႏွယ္ဗ်ာ--လာေစခ်င္လိုက္တာကလည္း FDI ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ -- ဘယ္မွာလည္းလွ်ပ္စစ္--တစ္ေန႔က 7 days tv turning point မွာ ဒီဂ်ီ ဦးေအာင္ ႏိုင္ဦးတင္ျပေဆြးေႏြးသြားတဲ့ investment ကိုအဟန္႔အတားျဖစ္ေစတဲ့ ၄ ခ်က္ထဲမွာ လွ်ပ္စစ္ပါတယ္ဗ်-- ေက်ာက္မီးေသြးကမထုတ္ခ်င္ဘူး-- ေရအားမွ-- ေနေရာင္ခ်ည္ renewable မွ-- ေလအားမွ နဲ႔ ကမ႓ာပတ္ဝန္းက်င္ activist ေတြေရးထားတဲ့ စါတမ္းေတြ reference လုပ္ၿပီး ဘယ္ႏိုင္ငံမွာေတာ့ ဘယ္လိုျဖစ္ကုန္တယ္--က်န္းမာေရးဘယ္လိုထိခိုက္ကုန္ၿပီ စသည္ျဖင့္အမ်ားႀကိဳက္ေတြဖန္တီးကန္႔ကြက္ေနတာကိုပုံတူကူးခ် ေလာ္ဘီ လုပ္ေနတာနဲ႔ပဲေရွ ့မေရာက္ေတာ့ဘူး-- ဘယ္မွာလဲတီက်စ္ကစက္႐ုံမႈးကိုယ္တိုင္လာၿပီး ေက်ာက္မီးေသြးမေကာင္ဘူးဗ်ဳ ိ ့ဘာျဖစ္ ႏိုင္တယ္ ညာျဖစ္ ႏိုင္တယ္ ဆိုလက္ေတြ႕လုပ္ခဲ့တာမို႔ ယုံခ်င္ယုံရေသး-- အခုေတာ့ ဘာေဒါက္တာ ညာေဒါက္တာ ဆိုတဲ့ အမည္ေရွ ့ ကတပ္-- တိုင္းျပည္ကေတာ့ ကုန္းေကာက္စရာမရွိေလာက္ေအာင္ဆင္းရဲ-- ျပည္သူေတြလူေမႊးသူေမႊးမေျပာင္--အဓိကလိုတာကလွ်ပ္စစ္ဆိုတာေတာင္-- မသိသားဆိုးဝါးစြာေလာ္ေနၾကေနေလရဲ႕-- သူ႔အေဖေတြက ဂက္စ္ဆိုတာကိုေအာက္ေစ်းနဲ႔ေရာင္းစားခဲ့ေတာ့ ထုတ္စရာဆိုလို႔ ဒီနည္းလမ္းပဲရွိေတာ့တာကို-- ကရင္ျပည္နယ္ ဝကခ ကသတၱိရွိစြာေက်ညာ လိုက္ေတာ့ ဒီ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ကိုပဲ ေလးစားစြာဦးတည္လိုက္ရေတာ့တာေပါ့-- ၾကည့္ေနပါ--လာမဲ့ ၁၀ ႏွစ္အတြင္း ကရင္ျပည္နယ္ ေထာင္တက္သြားပါလိမ့္မယ္--ထိုင္းဖက္မွာေရာက္ေနတဲ့ ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ေတြရဲ႕စက္႐ုံေတြသာကရင္ျပည္နယ္မွာ လာရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံဖို႔ အေျခအေနေကာင္းေတြဖန္တီးေပးပါ။
ကုန္သည္မိတ္ေဆြေတြက ရန္ကုန္ရဲ႕စီးပြားေရးေလာကႀကီးဟာအရင္၁၀-၁၅ ႏွစ္တုံးကလိုမဟုတ္ေတာ့ဘူး--ေငြရင္းကႀကီးမားလာၿပီး က်ပ္ဘီလီယံနဲ႔စကားေျပာလာတဲ့အခ်ိန္မွာက်ပ္မီလီယံေလာက္ေျပာႏိုင္တဲ့သူေတြဟာ ကြက္ ေပ်ာက္ေနပါတယ္-တဲ့--ကုန္ပစၥည္းထုတ္လုပ္သူျဖစ္ေစ ကုန္ပစၥည္းတင္သြင္းသူျဖစ္ေစ ကုန္သည္လုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာ ၾကားထဲမွာသူတို႔ေရာင္းကုန္ေတြအတြက္ လက္ကားကိုယ္စားလွယ္ပင္မထားေတာ့ ပဲလက္လီ outlet ေတြအထိကိုယ္တိုင္ distribution လုပ္လာၾကတဲ့အတြက္ၾကားထဲက လက္ကားသမားေတြကြက္ေပ်ာက္ျဖစ္ကုန္ၾကပါတယ္ တဲ့-- ဒါေၾကာင့္လည္းပဲ ဆန္တစ္ခုကလြဲလို႔ ဘုရင္ေနာင္လက္ကားေစ်း၊ ေညာင္ပင္ေလးေစ်း ေတြမွာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား'အ' ကုန္ပါတယ္--အရင္တုံးကလို--ဟိုကုန္သယ္ဒီကုန္သယ္ နဲ႔အလြန္နည္းသြားပါတယ္-- ဒါဟာလက္ႀကီးသမားပင္ရင္းေတြဟာ လက္လီေစ်းကြက္ေတြထိကိုယ္တိုင္ဆင္းလာၿပီးေငြအင္အားပမာ ဏကလည္းက်ပ္ဘီလီယံ နဲခ်ီမ်ားျပားလာပါတယ္--
ကိုကာကိုလာကိုၾကည့္ပါ-- ျမစ္ႀကီးနားမွာလည္း၁ပုလင္း၃၀၀က်ပ္ ရန္ကုန္မွာလည္း ၁ ပုလင္း ၃၀၀ က်ပ္ပါ--ေမာင္တိုင္ပင္တို႔ ကုန္သြယ္လယ္ယာဆိုရွယ္လစ္ေခတ္ကခ်င္းျပည္နယ္မွာလည္းဆန္ ၁ ၿပီ ၂:၅၀ က်ပ္ ပုသိမ္ မွာလည္း ဆန္ ၁ ၿပီ ၂:၅၀ က်ပ္ဆိုတုံးက ဒီဦးဘၿငိမ္ဆိုတဲ့ပုဂၢိဳလ္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ကိုင္တြယ္စရိတ္ထည့္ မတြက္ခဲ့ ဘူးလားေျပာခဲ့ျကတယ္--အခုလက္ႀကီးသမားေတြကအကုန္စါးရိတ္တြက္ၿပီးသား-- ဘယ္ေနရာေရာက္ေရာက္ ဒီေစ်းပဲ-- ေစ်းကြက္ကိုအားလုံးျဖန္႔ခ်ပစ္လိုက္တာ--အျမတ္မ်ားတဲ့ေနရာ နည္းတဲ့ေနရာေတြ မွ်သြားတာေပါ့--
ေနာက္ေျပာခ်င္တာတစ္ခု--ျမန္မာမွာလူႀကိဳက္မ်ားၿပီး အင္တာေနရွင္နယ္မွာထုတ္တဲ့ ထုတ္ကုန္ေတြကိုလိုင္စင္ဝယ္ယူၿပီး အိမ္နီးနားခ်င္းႏိုင္ငံေတြမွာ ထုတ္လုပ္တယ္-- ယူနန္၊ မေလးရွား၊ ထိုင္း စတဲ့ေနရာေတြမွာ စက္႐ုံေထာင္ရတာလည္းလြယ္တယ္-- ကုန္ပစၥည္းထုတ္လုပ္ရတာေစ်းသက္သာတယ္-- အမယ္ skilled labour ေတာင္ျမန္မာေတြပါပဲ-- ၿပီးမွ ပိုင္ရွင္က ျမန္မာ ျပည္ထဲကို သြင္းကုန္ပါမစ္နဲ႔ သြင္းတယ္-- ျပည္တြင္းမွာ သူကိုယ္တိုင္ လက္လီ အထိျဖန္႔တယ္ လက္ကားဆိုတာေဖ်ာက္ ထားတယ္--ဘာေၾကာင့္အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြမွာသြားထုတ္လုပ္တာလည္းလို႔ေမးၾကည့္ေတာ့ျမန္မာျပည္မွာထုတ္ရင္အခြန္အခႀကီးလို႔တဲ့-- ကုန္ၾကမ္းသြင္းရင္အခြန္အခကတစ္မ်ိဳး ကုန္ေခ်ာျဖစ္လာရင္အခြန္အခကတစ္မ်ိဳး--ေနာက္စက္႐ုံေထာင္ဖို႔ ေျမေနရာအခက္အခဲ-- ကိုယ္ပိုင္ေျမရွိေတာင္သြားလိုက္ရတဲ့ဌာနဆိုင္ရာေတြ-- အရစ္ခံလိုက္ရတာလည္းလႈပ္လို႔ေတာင္မရ-- တဲ့-- ဒါေတြဟာကိုယ္တိုင္လုပ္ဖူးတဲ့သူရွိမွ သိပါလိမ့္မယ္။ အဲေတာ့ အိမ္နီးနားခ်င္းႏိုင္ငံေတြမွာပဲစက္႐ုံေထာင္ၿပီး ျပန္ import သြင္းတာကတြက္ေခ်အကိုက္ဆုံးျဖစ္ေနတယ္။ အေရးႀကီးဆုံး ေျပာဖို႔က်န္သြားတယ္-- ျမန္မာမွာလွ်ပ္စစ္ကေသမွ မေသခ်ာတာပဲ။ဒီလိုေငြရင္းႀကီးတဲ့အလုပ္ေတြလုပ္ေနၾကတဲ့ ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ေတြအမ်ားႀကီး တဲ့-- သူတို႔စီးပြားေရးေတြျဖစ္ေနေတာ့ ဘာပစၥည္းေတြလဲဆိုတာမေျပာလိုပါဘူး။ သက္ဆိုင္ရာတာဝန္ရွိေတြပဲစုံစမ္းၾကည့္ လိုက္ပါ။အလွကုန္ပစၥည္းေတြနဲ႔ စားကုန္ပစၥည္းေတြေတာ့ မ်ားပါလိမ့္မယ္။
အဲေတာ့ကြက္ေပ်ာက္ေနၾကတဲ့အလယ္အလတ္သမားကုန္သည္ေတြ အေနနဲ႔ ဘာမွလုပ္စားစရာမရွိကြက္ေပ်ာက္ေနၾကတယ္။ သူတို႔ ကို labour intensive ျဖစ္တဲ့အဲလို SME ထုတ္လုပ္မႈလုပ္ငန္းေလးေတြကို ျပည္တြင္းမွာျပန္ဝင္လာၿပီးရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံလာေအာင္လုပ္ၾကပါအုံး-- အဲလိုလုပ္ႏိုင္ ဖို႔အတြက္ ဝန္ႀကီးဌာတစ္ခုထဲနဲ႔ေတာ့လုပ္မရႏိုင္ဘူး။ဘာေတြလုပ္ရမလဲဆိုေတာ့--
(၁) အလုပ္သမားေကာအလုပ္ရွင္ေကာ လက္ခံႏိုင္ေလာက္တဲ့စည္းကမ္းခ်က္ေတြ ျပန္လည္သတ္မွတ္ဖို႔ပါပဲ--
(၂) အခြန္ဥပေဒစည္းမ်ဥ္းေတြကရႈပ္ေထြးၿပီး လုပ္သာကိုင္သာမရွိပဲအခြန္ထမ္းကိုလယ္ပင္းၫွစ္ဖို႔စဥ္းစားလုပ္ေဆာင္ေနသေရြ ့တိုင္းျပည္ဖြံ ့ၿဖိဳးမတိုးတက္ လာႏိုင္ပါ။ အခြန္ဌာန ကမိုးက်ေတြလုပ္နည္းတစ္ခုရွိပါတယ္။ဒီႏွစ္ဒီၿမိဳ ့နယ္ က က်ပ္သိန္းေပါင္း၁၀၀၀၀ အခြန္ရခဲ့ရင္ ေနာက္ႏွစ္ ဘာမွမစဥ္းစားနဲ႔ က်ပ္သိန္းေပါင္း ၁၂၀၀၀ ပဲဆိုတဲ့ ပညာသားမပါ တဲ့သတ္မွတ္ခ်က္မ်ိဳးရွိခဲ့ဘူးပါတယ္။ သူမ်ားႏိုင္ငံက ဘယ္လိုအခြန္ေကာက္သလဲေလ့ လာဖို႔လိုပါတယ္။
(၃) စက္႐ုံေျမေနရာပိုင္ဆိုင္မႈကိစၥ ကိုအရွင္းဆုံးျဖစ္ေအာင္လုပ္ေပးဖို႔ လိုပါလိမ့္မယ္။
(၄) ေနာက္ဆုံးတစ္ခုကေတာ့ လွ်ပ္စစ္ကိစၥပါ။
အထက္ပါအခ်က္ေတြေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္မွပဲ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြမွာစက္႐ုံတည္-- ပစၥည္းထုတ္လုပ္-- ျပည္တြင္းကို import ျပန္သြင္း လုပ္ေနတဲ့လုပ္ငန္းရွင္ေတြျပည္တြင္းမွာ ျပန္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံလာေအာင္business environment ကိုေျပာင္းလဲျပဳျပင္မွသာလွ်င္ ဂ်က္ေလယာဥ္ႀကီး take off လုပ္လို႔ရပါမယ္။
Wholesale markets ေတြေလ့လာၾကည့္ပါ။ ဘာေတြျဖစ္ေနလဲ? ဘာေတြျပဳျပင္ေပးရမလဲ? သိလာပါလိမ့္မယ္။ လွ်ပ္စစ္မေသခ်ာတဲ့ေနရာ၊ ေျမေနရာ အာဏာပိုင္ကထုတ္ေပးသည့္တိုင္အရင္ပိုင္ခဲ့တဲ့ လယ္သမားကလာကန္႔ကြက္ လို႔ဘာမွမလုပ္ႏိုင္၊ skilled labour ရွားၿပီးလုပ္ခလစာေတြေစ်းျမင့္၊ အလုပ္သမားဆႏၵျပမႈမ်ား အာမ မခံႏိုင္၊အခြန္အခေတြအမ်ိဳးမ်ိဳးေကာက္ခံ၊ စတဲ့ ႏိုင္ငံမွာ ကိုယ့္ျပည္တြင္းကလုပ္ငန္းရွင္ေတြ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြမွာ ပုံစံအမ်ိဳးမ်ိဳး နဲ႔ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံေနတာေတြ ျပန္ေရာက္ေအာင္လုပ္ႏွိင္မွာသာ ပထမႏွစ္ phase (1) ေအာင္ျမင္မႈ ရလာႏိုင္ပါလိမ့္မည္--
ေမာင္တိုင္ပင္
၁၃-၀၇-၂၀၁၇
