ၿမန္မာ ဆန္စပါးအရည္အေသြး

ၿမန္မာ႔ဆန္စပါးေလာက၏ ပါရာဒိုင္းသည္ ၂၀၀၉ခုႏွစ္က စတင္ေၿပာင္းလဲေနၿပီၿဖစ္ပါသည္။ ပုဂလိကပိုင္းမွာတိုး တက္ေၿပာင္းလဲမႈမ်ားကိုလည္း ေတြ႔ၿမင္ေနရပါၿပီ။ SAMB လက္ထက္မွ လယ္ယာထြက္ကုန္ေခတ္အထိ ႏုိင္ငံ ပုိင္ဆန္စပါးလုပ္ငန္းကိုေဆာင္ရြက္ခဲ႔ရာတြင္ supply chain mechanism ကိုပီပီၿပင္ၿပင္တည္ ေဆာက္ခဲ႔ ၿပီးoperationsလုပ္ငန္းမ်ားကို လည္းေကာင္းစြာ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ႏုိင္သည္႔အတြက္ supply chain management ကိုကြ်မ္းက်င္ပိုင္ႏိုင္စြာေဆာင္ရြက္ႏုိင္ခဲ႔ပါသည္။ တစ္ႏိုင္ငံလုံးအတိုင္းအတာတစ္ရပ္အထိ အေကာင္အထည္ ေဖၚရေသာေၾကာင္႔ၾကီးမားက်ယ္ၿပန္႔ေသာ supplychain ၾကီးတစ္ခုဟုဆိုႏိုင္ပါသည္။

ဆန္စပါးလုပ္ငန္းဟူသည္ ၂ ပို္င္းရွိပါသည္။ pre-harvest ဟုေခၚႏုိင္သည္႔ စပါးစိုက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္မႈအပိုင္းႏွင္႔
post harvest ဟုေခၚသည္႔ ဆန္ၾကိတ္ခြဲထုတ္္လုပ္သည္႔အပိုင္း တိုၿဖစ္ပါသည္။ပြင္႔လင္းစြာတင္ၿပရ လွ်င္ၿမန္မာ ႏုိင္ငံအေနၿဖင္႔ စပါးထုတ္လုပ္မႈအ ပိုင္းသာလွ်င္အေရးပါသည္ဟုအမ်ားကယူဆၾကသည္။တစ္ဧကစပါး ဘယ္ ေလာက္ ထြက္သည္ဆိုသည္သာအဓိကစဥ္းစားၾကသည္။ဆန္ဘယ္ေလာက္ထြက္ႏုိင္္သည္ ကို ဂဏန္း အတြက္ အခ်က္ေပၚတြင္သာတြက္ခ်က္ၾကသည္။ တကယ္ေတာ႔ စပါးဘ၀ မွ ဆန္ၿဖစ္သည္အထိ လုပ္ရသည္႔လမ္းေၾကာင္း တစ္ေလွ်ာက္လုပ္ငန္းအဆင္႔မ်ားကိုဂရုတစိုက္ မလုပ္ကိုင္ႏိုင္ပါက ဆန္ေတာ႔ၿဖစ္လာပါ မည္။ ဆန္ကြဲၿဖစ္သြားခ်င္ လည္း ၿဖစ္သြားႏိုင္ပါသည္။ အရည္အေသြးညံ႔ေသာ ဆန္ဘ၀သို႔လည္း ေရာက္ခ်င္ေရာက္သြားႏိုင္ပါသည္။

ဆန္၏အရည္အေသြးသည္ စပါး၏အရည္အေသြးေပၚတြင္ အမ်ားၾကီးမူတည္သလို ရိတ္သိမး္ၿပီးေနာက္ပုိင္း လုပ္ငန္းအဆင္႔မ်ားစနစ္တက်ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မႈအေပၚတြင္လည္းမူတည္ပါသည္။ ယေန႔လူၾကိဳက္မ်ားေနေသာ ဆန္၏အရည္အေသြးဟူသည္ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားႏွင္႔ကိုက္ညီသည္မကိုက္ညီသည္ဆိုသည္႔ အခ်က္မ်ားအေပၚ မူတည္သည္။

• ဆန္၏အလ်ားသည္အဆင္႔လြန္အလ်ားရွိသလား( ဥပမာ ရ မီလီမီတာေက်ာ္)
• ဗိုက္ၿဖဴ ၀မ္းၿဖဴကင္းစင္ၿပီး ဆန္အေရာင္အေသြးသည္ translucent ၿဖစ္သလား၊
• မစီးေသာမဖြယ္ေသာ စားေကာင္းေသာဆန္ၿဖစ္ရဲ႔လား ( လူမ်ဳိးတစ္ဦးခ်င္းအၾကိဳက္ေတာ႔မတူညီႏိုင္ပါ)
• ဆန္ကြဲနည္းရဲ႔လား (ယခုအခါတန္းၿမင္႔ဆန္သည္ဆန္ကြဲလုံး၀မပါေတာ႔ပါ)
• အေရာင္အေသြးညီညာေသာဆန္ၿဖစ္ရဲ႔လား (ဆန္၀ါ၊ဆန္နီကင္းစင္ရန္)
• စားခ်င္စဖြယ္အနံ႔ရွိရဲလား ( လူမ်ဳိးတိုင္းအနံ႔ရွိေသာဆန္ကိုမၾကိဳက္ပါ)
• ဆန္ထြက္ေအာက္တန္းေကာင္းရဲ႔လား( အေရးၾကီးဆုံးၿဖစ္ပါသည္)
• ဆန္ေစ႔မွာဖြဲကပ္ေနပါသလား (wet polishing)

translucent ၿဖစ္ေသာ long grain white rice (extra long length)

ေၿမၿဖဴေရာင္ဆန္chalky white belly white centre ပုံမ်ား

ေမာင္တိုင္ပင္တို႔အလုပ္စ၀င္စဥ္က၂၅မွတ္ဆန္တစ္တန္ရရန္ စပါး၇၅တင္းၾကိတ္ရပါသည္။ ေနာက္ပိုင္းတၿဖည္း
ၿဖည္းနဲ႔တိုးလာခဲ႔ရာယေန႔ စပါး၈၅-၉၀တင္းခန္႔ၾကိတ္ရသည္ဟုဆန္စက္ေလာကတြင္ေၿပာဆိုေနသံၾကားရ
ပါသည္။အဆိုပါအခ်က္သည္ စပါး၏ milling quality က်ဆင္းလာသည္ဆိုသည္႔ အခ်က္ကိုမီးေမာင္း ထိုးၿပ ေနၿခင္းပင္ၿဖစ္ပါသည္။ milling quality သည္ရိတ္သိမ္းၿပီးေနာက္ပိုင္းလုပ္ငန္းမ်ားစနစ္တက်ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မႈ
အေပၚမ်ားစြာမူတည္ သည္႔အၿပင္ စပါး၏နဂိုမူလဗီဇအရည္အေသြး (intrinsic quality) အေပၚတြင္လည္းမူ တည္ပါသည္။

ၿမန္မာဆန္စပါး ၏ hardness သည္ပ်မ္းမွ်ၿခင္းအားၿဖင္႔ ၃-၄ ကီလိုဂရမ္ခန္႔သာရွိပါသည္။ မာေက်ာေသာ
ၿပဳတ္ဆန္၏ hardness သည္ ၈ ကီလိုဂရမ္ ေက်ာ္ရွိပါသည္။ထုိင္းဆန္စပါး ၏ hardness သည္ ၅-၆ ကီလို ဂရမ္ခန္႔ရွိပါသည္။ထုိေၾကာင္႔ အၾကိတ္ခံသည္ဟုေၿပာရပါသည္။ ဆန္၏ hardnessသည္အခ်က္မ်ားစြာအေပၚ မူတည္ပါသည္။ chalky ဆန္မ်ားပါကအၾကိတ္မခံပါ။supply chain mechanism တြင္ စပါး စိုက္ပ်ဳိး ထုတ္လုပ္ သည္မွ ဆန္အၿဖစ္ ၾကိတ္ခြဲထုတ္လုပ္္ၿပီးထုပ္ပိုးသည္ အထိ လုပ္ငန္း အဆင္႔မ်ား၊ ေရာင္း၀ယ္မႈလုပ္ငန္း( marketing, export) အဆင္႔မ်ားပါ ၀င္ပါသည္။ ေဒသအလိုက္ဖြဲ႔စည္းထားေသာဆန္ဦးေဆာင္ ကုမဏီမ်ား သည္ ေဒသအလိုက္ လုပ္ငန္းအဆင္႔မ်ားကိုအေကာင္အထည္ေဖၚရန္လိုပါသည္။