ေခတ္ေဟာင္းက ပညာေတာ္သင္ ခရီး

ေမာင္တိုင္ပင္အလုပ္ကေန ၁၃ ႏွစ္္ၾကာတဲ႔အခါ ဘီးလတ္ (UK) ကို ပညာေတာ္သင္သြား ဖို႔ အခြင္႔အလန္းရ ခဲ႔တယ္။ ေနာက္၀င္လာတဲ႔ အင္ဂ်င္နီယာ အငယ္ေတြနဲ႔ အတူ စာေမးပြဲ ၀င္ေၿဖၿပီးမွ အမွတ္အနည္းအမ်ား အရသြားရတာပါ။ ကပ္ရပ္ေဖၚလံဖားၿပီးေအာင္တာမဟုတ္ပါ။ အိမ္မွာ ရွိတဲ႔ အေဖ႔စာအုပ္စဥ္မွာ သိပၸံေမာင္၀ ရဲ႔ ေအာက္စ္ဖိုဒ္႔ တကၠသိုလ္ပညာေတာ္သင္ဘ၀မွတ္တမ္းကို ဖတ္မိၿပီးကတည္းက ဘီးလတ္ကိုပညာေတာ္သင္ သြားခ်င္ေနတာပါ။ မွတ္မွတ္ ရရ သိပၸံေမာင္၀ရဲ႔ စာအုပ္ ကို အၾကိမ္ၾကိမ္ ဖတ္ခဲ႔ေတာ႔ ေအာက္စ္ဖိုဒ့္တကၠသိုလ္ ရ႔ဲေကာလိပ္ အမည္ေတြ၊ လမ္းေတြကို မွတ္ မိေနပါတယ္။

ေမာင္တိုင္ပင္ရဲ႔ IELTS အမွတ္က ၆.၅ ၿဖစ္ေတာ႔ အဂၤလိပ္စာသင္တန္းး ကင္းလြတ္ ခဲ႔တယ္။ ေနာက္မွ သိရ တယ္၊ အဂၤလိပ္စာ သင္တန္း တက္ရရင္ အဂၤလိပ္မိသားစုအိမ္ေတြမွာ၃ လ ေလာက္ ေနရမွာေနာ္။ home stay ေပါ႔။ အဲဒီအခြင္႔အေရးေတာ႔လြတ္သြားပါတယ္။ ၁၉၈၃ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလလယ္ေလာက္ ေက်ာင္းဖြင္ခါနွီး ၅ရက္ ေလာက္အလိုမွာ ရန္ကုန္က ထြက္ခြာခဲ႔ရတယ္။ ဘီဘီစီ ၿမန္မာပိုင္း အစီအစဥ္မွာ အလုပ္၀င္မဲ႔ ေဒၚရင္ရင္ ေမနဲ႔ ေလယာဥ္ပ်ံတစ္စီးတည္းပဲ။ British Airways ကိုဘန္ေကာက္ ကေနဆက္စီးရတာပါ။ နယူးေဒလီမွာ ေလယာဥ္ဆီ ၿဖည္႔ ဖို႔ရပ္နားေနတုံးေဒၚရင္ရင္ေမ နဲ႔စကားစၿမည္ေၿပာ ရင္းဘီဘီစီကိုလာလည္ဖို႔ သူမက ၾကိဳ တင္ဘိတ္ခဲ႔ပါတယ္။ေမာင္တိုင္ပင္ ရဲ႔ဇနီး က ေဒၚရင္ရင္ေမနဲ႔တစ္ေက်ာင္းတည္းထြက္ေလ။ လန္ဒန္ ဟီသရုိး ေလဆိပ္ ေရာက္ေတာ႔ ေယာက္ဖၿဖစ္သူ ေဒါက္တာ ပီတာစိုး၀င္း လာၾကဳိပါတယ္။ အတူေနေယာက္ဖ အငယ္ ကိုစိုးလင္း လည္းပါလာတာေပါ႔။ ေလဆိပ္ကေနလန္ဒန္ၿမိဳ႔ထဲေယာက္ဖ ကသူ႔ ကိုယ္ပိုင္ကားေမာင္းၿပီး bed and breakfast ဟုိတယ္ကို လိုက္ပို႔ပါတယ္။ လန္ဒန္စံေတာ္ခ်ိန္ နံနက္ ၆ နာရီ တနဂၤေႏြေန႔ ၿဖစ္ေတာ႔ လမ္းမွာ ကားေတြေတာ္ေတာ္ရွင္းပါတယ္။ လမ္းမွာ ေယာက္ဖအငယ္ က လန္ဒန္ၿမဳိ႔ လမ္းေတြဟာ ဘာထူးသလဲ ဘာ သတိၿပဳမိသလဲ လို႔ေမးပါတယ္။ စာေရးသူ ကေတာ္ေတာ္စဥ္းစားၿပီး ဟြန္း မတီးၾကဘူး လို႔ ၿပန္ေၿပာေတာ႔ ႏွစ္ေယာက္လုံးက ၀ုိင္းရီၾကတယ္။ မွန္ ပါတယ္ လို႔သူတို႔က ေၿပာပါတယ္။ အဂၤလန္မွာ ဟြန္းတီးရင္ ဆဲတယ္လို႔ မွတ္ဟူပါတယ္တဲ႔။ အဲဒီအခ်ိန္တုံးက ရန္ကုန္ၿမိဳ႔မွာ ဟြန္းကိိုတီးသလားမေမးနဲ႔ တတီတီ နဲ႔ တ ေပၚေပၚ နဲ႔ ဆူညံေနတာပဲ။ ေယာက္ဖ အငယ္ ရန္ကုန္ ကိုတေလာကခဏၿပန္လာတုံးက ရန္ကုန္ၿမိဳ႔ေတာ္ဟာဟြန္းသံတိတ္ ဆိတ္ေနတာေၾကာင္႔ အေတာ္အံ့ၾသသြားတယ္။

ဟိုတယ္မွာ ပစၥည္းေတြေနရာခ်ထား ၿပီး ကားကိုတစ္ေနရာမွာရပ္ထားခဲ႔တယ္။ ေယာက္ဖေတြ ကေၿမေအာက္ ရထားစီး ပုံစီးနည္း ကိုသင္ေပးတယ္။ ေန႔လည္စာကို လန္ဒန္တရုတ္တန္းမွာရွိတဲ႔ restaurant တစ္ခု မွာသြား စားၾကတယ္။ စားေရးသူအတြက္ ပထမဆုံးေဟာင္ေကာင္တရုတ္စာကို လန္ဒန္ တရုတ္တန္း ဆိုဟို ရပ္ကြက္မွာ စားဘူးတာပါ။ ညေန ၃နာရီေလာက္ ေယာက္ဖေတြ က လန္ဒန္နဲ႔ ကီလိုမီတာ ၁၈၀ ေလာက္ေ၀းတဲ႔ Leeds မွာ ေနတာၿဖစ္ေတာ႔ ႏွဳတ္ဆက္ၿပီးၿပန္သြားၾကေရာ။ စာေရးသူတစ္ေယာက္တည္းညေန ၅ နာရီေလာက္ၾကေတာ႔

jet lag ၿဖစ္ၿပီး အရမ္း အိပ္ခ်င္တာနဲ႔ ဟိုတယ္မွာ ေစာေစာအိပ္ရာ၀င္ခဲ႔ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ေန႔ မုိးလင္းေတာ႔ လန္ဒန္ၿမိဳ႔ ထဲ ေရွာက္ၾကည္႔ရင္္း McDonald ဟန္ဘာဂါ နဲ႔ အဂၤလိပ္အစားအစာ fish and chips ကိုပထမ ဆုံး၀ယ္စားမိတယ္။ fish and chips အနံ့ကိုမခံႏိုင္ဆုံးပဲ။ ဒါေပမဲ႔ ေနာက္ေတာ႔ fish and chips ကို ၾကိဳက္သြားၿပီး မၾကာခဏ ၀ယ္စားတဲ႔ meal တစ္ခု ၿဖစ္လာပါတယ္။ ေန႔လည္မွာ ဟိုတယ္က check out လုပ္ၿပီး ဗစ္တိုရီးယား ဘူတာရုံကို taxi နဲသြားပါတယ္။ British Council က personal coordinator Ms. Vicky နဲ႔ေတြ႔ပါတယ္။ Silsoe college ကိုသြားမဲ႔ အၿခားအာရွႏိုင္ငံသားေတြေကာ၊ အာဖရိကႏုိင္ငံသားေတြ ေကာ၊ coordinator ကမိတ္ဆက္ေပးလိုေတြ႔ပါတယ္။ အမ်ားစုကေတာ႔ လြန္ခဲ႔တဲ႔ ၃ လေလာက္ကတည္း က လန္ဒန္ေရာက္ေနၾကသူေတြၿဖစ္ေနေတာ႔ သူတို႔မ်က္ႏွွာေတြဟာ ခတ္္မွန္မွန္္ ခတ္တည္တည္ပါပဲ။ စာေရးသူ တစ္ေယာက္တည္း ၿမန္မာပါ။ တခ်ဳိ႔ ကေတာ႔ သူ႔ႏိုင္ငံသားခ်င္း သူ႔စကားနဲ႔ အခ်င္းခ်င္းေလေပးေၿဖာင္႔ေနေပရဲ႔။

ထုံးစံအတုိင္းပဲ ဟိုၾကည္႔ ဒီၾကည္႔နဲ႔ အားငယ္တဲ႔စိတ္ကို ဖုံးဖိရင္း ဘာမွ မၿဖစ္သလို ဟန္ေဆာင္ေနရေပမဲ႔ ရင္ ထဲမွာေတာ႔ တစ္ဒိန္းဒိန္း နဲ ႔ ဒီ ႏွစ္ ႏွစ္ခရီးကို ငါဘယ္လိုေလွ်ာက္လွမ္းရမလဲ ဗေလာင္ဆူေအာင္ေတြးေတာ ေနရပါတယ္ ။ ဒါကေတာ႔ လြန္ခဲ႔ေသာ ၂၆ ႏွစ္က ပုံရိပ္ပါ။ ဒီကေန႔ ၂၀၀၈ ၂၀၀၉ သမီးတိုု႔ မွာေတာ႔ ပညာသင္ ခရီး ၾကမ္းတမ္းမႈမရွိေတာ႔ ပဲ အနည္းငယ္ ေၿဖာင္႔ၿဖဴးစၿပဳေနၿပီၿဖစ္ပါတယ္။ ဒါမွလည္း xenophobia ဆိုတဲ႔ ႏုိင္ငံၿခားသားေတြေၾကာက္စိတ္ေပ်ာက္ၿပီး သူတို႔နဲ႔ရင္ေဘာင္တန္းအလုပ္လုပ္ႏုိင္ၾကမွာပါ။

စိတ္ၿဖစ္တဲ႔ဌာန (၆) ခု

မ်က္ေစ႔ထဲမွာ စကၡဳပသာဒ လို႔ေခၚတဲ႔ အၾကည္ရုပ္ရွိတယ္။ၿမင္တတ္ေသာသတၱိရွိတယ္။မွန္ခ်ပ္ေလးနဲ႔တူတယ္။၀ဏၰ အဆင္းရုပ္ဟုေခၚေသာရူပါရုံ က စကၡဳပသာဒကုိ
လာတိုက္လွ်င္စကၡဳ၀ိဥာဏ္စိတ္ ၿဖစ္ေပၚလာမည္။ စကၡဳပသာဒသည္ အခံဓါတ္၊ ၀ဏၰ အဆင္းရုပ္က အတိုက္ဓါတ္၊ စကၡဳ၀ိဥာဏ္စိတ္က အေပၚဓါတ္ ဟုမွတ္ရပါမည္။

စကၡဳဓါတ္ ----------------------ရူပါဓါတ္----------------------စကၡဳ၀ိဥာဏ္ဓါတ္
အခံဓါတ္------------------------အတိုက္ဓါတ္----------------------အေပၚဓါတ္
မ်က္ေစ႔-------------------------အဆင္း---------------------------ၿမင္သိစိတ္

အဲေတာ႔ ငါ၊လူ၊ေယာကၤ်ားး၊ မိန္းမ က ၿမင္တာလား? ဓါ တ္ ၃ ပါးတိုက္ ဆိုင္ၿပီးေတာ႔ ၿမင္တာလား၊

နားအတြင္းမွာ လက္စြပ္ကြင္းသဏၭာန္ ေသာတအၾကည္ရုပ္ရွိတယ္။ မွန္ခ်ပ္ကေလးကဲ႔ သို႔သူလာတိုက္လွ်င္ ၾကားတတ္ေသာ သတၱိရွိသည္။ ၾကား သိစိတ္ေလး ေသာတ၀ိဥာဏ္ ဓါတ္
ၿဖစ္ေပၚလာတတ္တယ္။

ေသာတဓါတ္-----------------သတၱရုပ္------------------ေသာတ၀ိဥာဏ္ရုပ္
အခံဓါ္တ္----------------------အတုိက္ဓါတ္-------------------------အေပၚဓါတ္
နား---------------------------- အသံ-------------------------------ၾကားသိစိတ္

ႏွာေခါငး္အတြင္းမွာ ဆိတ္ခြံသဏၭာန္ဃာနပသာဒအၾကည္ရုပ္ေလးရွိတယ္။ အနံ႔မ်ဳိးစုံလာတိုက္ရင္ နံသိစိတ္ေလးၿဖစ္ေပၚတယ္။

ဃာနဓါတ္--------------------ဂႏၶါဓါတ္-----------------------ဃာန၀ိဥာဏ္ဓါတ္
အခံဓါတ္---------------------အတုိက္ဓါတ္-------------------------အေပၚဓါတ္
ႏွာေခါင္း---------------------အနံ႔ ---------------------------------နံသိဏိတ္

ပါးစပ္ထဲက လွ်ာေပၚမွာ ၾကာရြက္ဖ်ားသ႑ာန္ ဇိ၀ွာပသာဒအၾကည္ရုပ္ရွိတယ္။ လွ်ာ ----အရသာ-------စားသိစိတ္ ၿဖစ္ေပၚတတ္တယ္။

ဇိ၀ွာဓါတ္----------------ရသဓါတ္--------------------ဇိ၀ွာ၀ိဥာဏ္ဓါတ္
အခံဓါတ္----------------အတို္က္ဓါတ္------------------------အေပၚဓါတ္
လွ်ာ---------------------အရသာ----------------------------စားသိစိတ္

လူခႏၶာကိုယ္မွာတုိ႔ ထိၾကည္႔ မိရင္ နာတတ္တဲ႔ေနရာ ကာယပသာဒရုပ္ရွိတယ္။ တိုတို ေၿပာရရင္ ဆိတ္ၾကည္႔ လို႔ နာတတ္တဲ႔ေနရာတိုင္းမွာ ကာယဓါတ္ဆိုတာရွိတယ္။
အေတ႔ြအထိ ေၾကာင္႔ထိသိစိတ္ၿဖစ္ေပၚရတာပါ။

ကာယဓါတ္-------------ေဖါဠဗၺာဓါတ္------------------------ကာယ၀ီဥာဏ္ဓါတ္
အခံဓါတ္----------------အတိုက္ဓါတ္------------------------အေပၚဓါတ္
ကိုယ္-------------------အေတြ႔အထိ-------------------------ထိသိစိတ္

မေနာအၾကည္ဓါတ္ကေလးကို ဓမၼာရုံ ကလာတိုက္တဲ႔အခါ ေတြးၾကံသိစိတ္ၿဖစ္တယ္။မေနာဓါတ္ဟာႏွလုံးထဲမွာ ရွိတယ္။ ဟာဒယ၀တၱဳ လုိ႔ေခၚတဲ႔ ႏွလုံးခြက္ထဲမွာ ႏွလုံးေသြး တစ္လက္စြမ္းခန္႔ ႏွလုံးခြက္ထဲမွာ ရွိတယ္။ မေနာဓါတ္ဟာ ႏွလုံးထဲမွာရွိတယ္။ ေရွ႔ ၿဖစ္ကိုေတြးတာ အတိတ္အေၾကာင္းကိုေတြးတာေတြအားလုံး မေနာဓါတ္ကေနၿဖစ္တာပါ။ မေနာ၀ိဥာဏ္စိတ္ဆိုတာၿဖစ္ေပၚလာရတယ္။

မေနာအၾကည္ဓါတ္-------------ဓမၼာရုံ--------------------မေနာ၀ိဥာဏ္စိတ္
အခံဓါတ္-----------------------အတိုက္ဓါတ္--------------အေပၚဓါတ္

စိတ္ကူးၾကံစည္လို႔ ရတဲ႔ အာရုံေတြဟာဓမၼာရုံေတြပဲၿဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင္႔ စိတ္ကူးၾကည္႔လိုက္လို႔ေပၚလာတဲ႔ အဆင္း၊အသံ၊အနံ႔၊ အရသာ၊အေတြအထိ၊ေတြအားလုံး
ဓမၼာရုံထဲမွာ ၿပန္ပါလာတတ္ပါတယ္။

သိပၸံမွာ သိစိတ္ကဥေနွာက္ က ေနလာတယ္။ ဗုဒၶါ၀ါဒမွာ သိစိတ္က ႏွလုံးအိမ္ မွာၿဖစ္တယ္။ ေရာဂါနဲ႔ေသသြားတဲ႔ လုနာက္ု အသက္ရွိ မရွိ ႏလုံးမွာပဲစမ္းသပ္ပါတယ္။ႏွလုံး၏သားမွာ
၀ိညာဥ္သိစိတ္ ရွိေနေသးရင္ မေသေသးဘူးေပါ႔။

္

ဘ၀၏ ပုံရိပ္ကို ၿပန္ေစာင္း ၾကည္႔မိၿခင္း

ေမာင္တိုင္ပင္ ဘီအီး ဘြဲ႔ရၿပီးေနာက္တစ္ႏွစ္မွာအေဖၿဖစ္သူပါေမာကၡ ကေနပင္စင္ယူပါတယ္။ မွတ္မိၾက ပါလိမ္႔ မယ္။ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္တုံးက အင္ဂ်င္နီယာ ဘြဲ႔ရေတြ အလုပ္အေတာ္ရွားပါတယ္။ ဆိုရွယ္လစ္ေခတ္ၿဖစ္ေတာ႔ အစိုးရ အလုပ္ပဲ ၀င္လုပ္စရာ လမး္ေၾကာင္းတစ္ခုပဲရွိတယ္ေလ။ တစ္ခ်ဳိ႔ သူငယ္ခ်င္းေတြကေတာ႔ သေဘၤာက်င္းမွာ service ယူၿပီးသေဘၤာအင္၈်င္နီယာတက္လုပ္ၾကတယ္။ အမ်ားစုကေတာ႔ ေရၾကည္ရာ ၿမက္ႏု စင္ကာပူ တိုု႔ ေဟာင္ေကာင္တို႔ကိုထြက္ၾကတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုံးက ႏိုင္ငံၿခားထြက္လုပ္ဖို႔ဆိုတာ ေတာ္ယုံနဲ မစဥ္းစား ၾကဘူး။ အေဖကသားအင္ဂ်င္နီယာၿဖစ္ၿပီ ငါ႔ကိုအိမ္ေဆာက္ေပးအုံး ဆိုတာနဲ႔ အလုပ္သင္ (work charge) လာလုပ္ဖို႔ ရန္ကုန္ ကသူငယ္ခ်င္းေတြကေခၚတာေတာင္ မသြားၿဖစ္ခဲ႔ဘူး။ သတင္းစာထဲမွာေခၚသမွ်အလုပ္ေတြ လိုက္ ေလွ်ာက္ တာ ဗိုလ္သင္တန္းေခၚတာေတာင္၀င္ေလွ်ာက္ လိုက္ေသးတယ္။ မ်က္မွန္ ကိုငယ္ငယ္ေလး ထဲကတတ္ ထားရေတာ႔ ေဆး မွာက်ပါေလေရာ။ ဗိုလ္သင္တန္း ကဆရာၾကီးက ပါေမာကၡ သားမွန္းသိေတာ႔ ေမာင္ရင္ေလး ပါေမာကၡ ပဲလုပ္ ေပေတာ႔ လို႔ဆိုလိုက္ေသး။ အံမယ္ေလးေတာ္ပါေသးရဲ ့။

PSC ကေခၚသမွ်အင္တာဗ်ဳးကုိေၿဖရင္း ကုန္သြယ္ေရး (၁) က လက္ေထာက္အင္ဂ်င္နီယာ ရာထူးကိုေလွ်ာက္ လိုက္မိေတာ႔တယ္။ အေဖ အစ္ကို ဘၾကီးစံမင္း ကဆန္စက္မွာ စက္ပတ္ၾကိဳးနဲ႔ ခ်ိတ္မိၿပီး ေခါင္းနဲ႔ သမံတလင္း နဲ႔ေဆာင္႔မိၿပီး ကြယ္လြန္သြားတာပါ။ အဲေတာ႔ အေဖ ကဆန္စက္အင္ဂ်င္နီယာ လုပ္ရမွာဆိုေတာ ႔ သိပ္ေတာ႔ ဘ၀င္မက်ဘူးေပါ႔။ ဒါေပမဲ႔ စာေရးသူက တမင္းသာစားေနတာ ဆန္ဘယ္လိုၾကိတ္သလဲဆိုတာဘာမွ မသိဘူး။ PSC မွာ အင္တာဗ်ဴးေၿဖရမယ္ဆိုေတာ႔ (စာေရးသူတို႔ေခတ္ကေရးေၿဖမရွိဘူး) ဆန္စက္ဟာဘယ္လိုလုပ္စပါး ၾကိတ္သလဲဆိုတာသိေအာင္လုပ္ရမယ္ဆိုၿပီး ဟာဂ်ီခင္ေမာင္ဦး ( Textile ကမလွသီ မူစလင္ကုလားမနဲ႔ စခ်င္ လုိ႔ ေက်ာင္းမွာေနာက္ေခၚတာ၊ အမွန္ေတာ႔ ဗုဒၶဘာသာပါ) နဲ႔တုိင္ပင္ေတာ႔ အဘိုးၾကီး ထြန္းလႈိင္ ေယာက္ဖ ဆန္စက္ ကိုသြားၾကည္႔မယ္ ဆိုၿပီး ထြန္းလွဳိင္ဆီသြားၾကတယ္။ အဲဒီတုံး က အေဖရဲ ့ေမာရစ္မိုင္နာကားေလး ေမာင္းၿပီး ၿမစ္ငယ္ကို ၃ ေယာက္သားသြားၾကတာေပါ႔။ ထြန္းလႈိင္ေယာက္ဖ ကေတာ႔ ဆန္စက္ဘယ္လိုၾကိတ္ သလဲ ဆိုတာ ရွင္းၿပပါတယ္။ အဲဒီေရာက္ေတာ႔မွ ဘၾကီး ခ်ိတ္ မိၿပီးအသက္ေသဆုံးတဲ႔အထိၿဖစ္ ခဲ႔ ရတဲ႔ စက္ပတ္ၾကိဳးဆိုတာ ဒီလုိ ရွိတာပါလားလို႔သိခဲ႔ရတာပါ။

ေသခ်ာၿပင္ဆင္သြားေပမဲ႔ PSC မွာ ဘာမွ ဆန္စက္အေၾကာင္းမေမးပါဘူး။မႏၱေလးၿပန္လာၿပီး ေမ႔ေမ႔ေပ်ာက္ပဲ ေနေနတုံး ကုန္သြယ္ေရး (၁) မွာ အလုပ္၀င္ဖို႔ ေခၚစာေရာက္လာပါေလေရာ။ အလုပ္၀င္ဖို႔ ရန္ကုန္ မလာခင္ အေဖ ကယေန႔ ထက္တိုင္မေမ႔ ႏုိင္တဲ႔ စကားတစ္ ကိုဆိုပါတယ္။ သူလည္းႏွစ္ေပါင္း၃၀ ေက်ာ ္ တကၠသိုလ္မွာ ဆရာလုပ္လာေတာ႔ ၀န္ထမ္းအေတြ႔အၾကဳံဆိုတာရွိမွာပါ။ အေဖ က " ငါ႔သားအလုပ္လုပ္ ရင္ အလုပ္ကို ဘယ္ ေတာ႔မွ မ်က္ေခ်မၿပတ္ေစနဲ႔ " သူကေတာ႔ အေတြ႔အၾကဳံ အရ သားကို ဆုံးမႏွစ္သိမ္႔ စကားဆိုလိုက္တာ ၿဖစ္ေပမဲ႔ စာေရးသူ ၀န္ထမ္းဘ၀ ၿဖတ္သန္းလာခဲ႔ ရတဲ႔ ခရီးကို ၿပန္စဥ္းစားမိတိုင္း အဲဒီစကားစုဟာ စိတ္ထဲမွာ အၿမဲပဲေပၚ လာတတ္ပါတယ္။ အဲတာေၾကာင္႔ ပဲ အရပ္သား၀န္ထမ္းဘ၀မွာ ဒုတိယအၿမင္႔ဆုံး ေရာက္ခဲ႔ရတာပါ လား လို႔ ထင္မိပါတယ္။

၀န္ထမ္း ဘ၀မွာဒီအဆင္႔အထိေရာက္ခဲ႔ ရတာဟာ အၿခားၿမင္ဆရာ၊ၾကားဆရာ၊ သင္ဆရာေတြ ေၾကာင္႔လည္း အမ်ားၾကီးပါပါတယ္။ စည္းကမ္းစနစ္ၾကီး ၿပီးစနစ္တက်လုပ္တတ္ကိုင္တတ္တဲ႔ ဆရာေတြေအာက္မွာ လုပ္ကိုင္ ခြင္႔ ရေပမဲ႔ အက်င္႔ေကာင္းေတြကို အတုခိုးလုပ္တတ္ဖို႔ေတာ႔လိုပါတယ္။ ကြယ္လြန္သူ ဆရာဦးေစာေအာင္ ရဲ႔လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ေတြကိုစာေရးသူအမ်ားဆုံးအတုခိုးပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ ဆက္ဆံေရး (dealing) ကုိေတာ႔ သူ႔ ထက္ပိုေကာင္းေအာင္ လုပ္ခဲ႔ႏုိင္ပါတယ္။ စည္းကမ္းစနစ္က်ေတာ႔ အဂၤလိပ္လူမ်ဳိး consultant ၿဖစ္တဲ႔ Dr. Deny ကေတာင္ဦးေစာေအာင္ကို ရွိန္ပါတယ္။

ဆန္စက္ေတြရွိရာကို ေမာ္ေတာ္၊ ကားေတြစီးၿပီးသြားရတာေပ်ာ္စရာအလြန္ေကာင္းပါတယ္။ ဇုန္မန္ေနဂ်ာ ဦးတင္ စိုးနဲ႔ သံလွ်င္ဇုန္မွာ ၂ - ၃ ႏွစ္ေလာက္တြဲလုပ္ခဲ႔ ရတာေတြကိုသတိရေနဆဲပါ။ ၀မ္းနည္းစရာတစ္ခုကေတာ႔ လြန္ခဲ႔ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ ေလာက္ ခရမ္းေခ်ာင္းထဲ ေမာ္ေတာ္နဲ႔ စုန္ဆန္သြားလာခဲ႔ၾကတယ္။ စပါးအ၀ယ္ဒိုင္ (ကြင္းဒို္င္) ေတြ မွာလည္းညအိပ္ခဲ႔ဘူးတယ္။ေတာသူေတာင္သားေတြဟာေတာ္ေတာ္ဆင္းရဲတာ ကိုအဲဒီအခိ်န္ ကတည္း က သတိၿပဳမိတယ္။ အခ်ဳိ႔ အကၤ်ီေတာင္မ၀တ္ႏုိင္ၾကဘူး။ ရင္လွ်ားနဲ႔ ပဲေနၾကရတယ္။ခေလးေတြဆိုတာ ကိုယ္တုံးလုံးေတြပဲ။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ေလာက္ က မုိဃ္းတြင္းၾကီး ခရမ္းေခ်ာင္းကိုေမာ္ေတာ္စီးၿပီး ဘုရားပ်ဳိ ရြာ ကို ဂိုေဒါင္ အေၿခအေနေတြကိုစစ္ေဆးဖို႔သြားခဲ႔ေတာ႔ ေခ်ာင္းတစ္ေလွ်ာက္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ က အတုိင္းပဲ၊ မိန္းမ ေတြဟာရင္လွ်ားနဲ႔ ေယာကၤ်ား ေတြခေလးေတြဟာအရင္အတိုင္းပဲ။ဘာမွ ေၿပာင္းလဲတိုးတက္တာ မေတြ႔ရ ေတာ႔ ရင္ထဲမွာ မခ်ိတင္ကဲၿဖစ္ရပါတယ္။ေခ်ာင္းေဘးကတဲေတြဟာလည္းႏွစ္ေပါင္း ၃၀ ကအတိုင္းပဲ။ သို႔ေပမဲ႔ ဘုရား ပ်ဳိရြာေရာက္ေတာ႔ ရြာသူရြာသားေတြရဲ႔ေစတနာကေတာ႔ လြန္ခဲ႔ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ ကအတိုင္း ပဲဆိုတာ ၀မ္းသာအားရစြာ ေတြ႔ၾကဳံရပါတယ္။

အာရွတန္ဖိုး

တေလာက စာေရးသူကိုရီးယားဒရာမာဇာတ္လမ္းတစ္ပုဒ္ကို ၾကည့္မိခဲ့ပါတယ္။ ဒရာမာဇာတ္ကား အမည္ကေတာ့ Love Story in Harvard ျဖစ္ပါတယ္။5-movies ခ်ဲနယ္မွာ လည္းၿပခဲ႔ၿပီးၿဖစ္ပါတယ္။ စာေရးသူႀကိဳက္ႏွစ္သက္တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ကို ျပန္ေျပာင္းေျပာရရင္ မင္းသမီးက Harvard Medical School ကေက်ာင္းသူပါ။ အခ်ိန္ပိုင္းအလုပ္ေတြ တရစပ္လုပ္ၿပီး ေက်ာင္းတက္ေနသူျဖစ္လို႔ ပထမပိုင္း မွာ မင္းသားျဖစ္သူရဲ႕ အထင္မွားျခင္းေတာင္ခံခဲ့ရပါတယ္။
ေဆးေက်ာင္းသူမင္းသမီးဟာ Harvard Law Schoolေက်ာင္းတက္ေနတဲ့ဥပေဒေက်ာင္းသားသူငယ္ခ်င္း နဲ႔အတူ ကလပ္တစ္ခုကိုေရာက္ေနပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကလပ္ထဲမွာ ေရာက္ေနတဲ့ အေမရိကန္တစ္ေယာက္ ဟာ ႏွလံုးေရာဂါေၾကာင့္ သတိေမ့ၿပီး လဲက်သြားပါတယ္။ အားလံုးေျခမကိုင္မိလက္မကိုင္မိျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ လူနာ တင္ကားေခၚသူက ေခၚ၊ ရင္ဘတ္ကိုလက္နဲ႔ဖိသူကဖိနဲ႔အားလံုး ျပာယာခတ္ေနၾကပါတယ္။ ေဆးေက်ာင္းသူ မင္းသမီးကလူနာကို စစ္ေဆးၾကည့္ၿပီး ခ်က္ခ်င္းဘဲ သိလိုက္ပါတယ္။ ဒီလူနာဟာ ဦးေႏွာက္ထဲ ေအာက္စီဂ်င္ ေရာက္မလာရင္ ၁၀ မိနစ္အတြင္း အသက္ဆံုး႐ႈံးသြားႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ပါပဲ။ ဒါနဲ႔မင္းသမီးက ခ်က္ခ်င္းပဲ ၀ီစကီနဲ႔ပလပ္စတစ္စုတ္တံကို ေတာင္းၿပီး၊ သူ႔အိတ္ထဲမွာပါတဲ့ အိတ္ေဆာင္ဓားကို ထုတ္လုိက္ပါတယ္။ လူနာရဲ႕ လည္ပင္းတစ္၀ိုက္၀ီစကီေလာင္းၿပီး လည္ပင္းကိုဓားနဲ႔ေဖာက္ဖို႔ ျပင္ဆင္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဥပေဒ ေက်ာင္းသားသူငယ္ခ်င္းက မင္းမွာ ေဆးကုသခြင့္လိုင္စင္မရွိဘူး၊ ဒါေၾကာင့္ ဒီအသက္ကယ္တဲ့လုပ္ရပ္ကို မလုပ္ မိဖို႔ အတန္တန္တားပါတယ္။
မင္းသမီးဟာ သူငယ္ခ်င္းရဲ႕ သတိေပးခ်က္ေၾကာင့္ ၁ မိနစ္ - ၂ မိနစ္ေလာက္ေတြ ေ၀သြားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခ်က္ခ်င္းယတိျပတ္ဆံုးျဖတ္ၿပီး လည္ပင္းကို အေပါက္ေဖာက္၊ ပလပ္စတစ္စုတ္တံနဲ႔ေလကို မႈတ္သြင္း ေတာ့တာပါဘဲ။ ဒီလိုမႈတ္သြင္းတဲ့ေလေၾကာင့္ဦးေႏွာက္က ေအာက္စီဂ်င္ရၿပီး၊ လူနာဟာ ေျခလႈပ္လက္လႈပ္နဲ႔ အသက္ျပန္႐ႈလာပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ လူနာတင္ကားေရာက္လာတာနဲ႔စနစ္တက်လူနာကို လူနာတင္ကား ေပၚတင္ၿပီး ေဆး႐ံုကို အေျပးေမာင္းသြားခဲ့ပါတယ္။ ဇာတ္လမ္းကို အတိုခ်ဳပ္ရရင္ မင္းသမီးဟာ ေဆးကုသခြင့္ လိုင္စင္မ႐ွိဘဲ လူနာကို ကုသခဲ့တဲ့အတြက္ မင္းသမီးနဲ႔Harvard Medical School ကိုလူနာနဲ႔လူနာငွားထားတဲ့Law Firm ကတရားစြဲရန္ ျပင္ဆင္ေတာ့တာပါဘဲ။ မင္းသမီးကိုလည္း ေက်ာင္းတက္ခြင့္ခ်က္ခ်င္းရပ္ဆိုင္းေစခဲ့ၿပီး Harvard Medical School ရဲ႕စည္းကမ္းထိန္းသိမ္းေရးေကာ္မတီက အမႈစစ္ေဆးျခင္းကိုခံရပါတယ္။
စာေရးသူေျပာခ်င္တာက ေကာ္မတီက မင္းသမီးကို စစ္ေဆးတဲ့အခါမွာ မင္းသမီးနဲ႔ေကာ္မတီဥကၠ႒ အျပန္အလွန္ေျပာတဲ့စကားကိုပါ။ "မင္းလိုင္စင္မ႐ွိဘဲ ေဆးကုသတဲ့အတြက္ အစစ္အေဆးခံေနရၿပီ၊ ေနာက္ တစ္ႀကိမ္ ဒီလိုအျဖစ္မ်ဳိးႀကံဳလာခဲ့ရင္ေကာ မင္းဒီအတိုင္းပဲ လုပ္မွာလား "ဆိုတဲ့ေမးခြန္းကို မင္းသမီးက ဒီလို ျပန္ေျဖခဲ့ပါတယ္..
"ကြၽန္မေဆးကုသခြင့္လိုင္စင္မရွိဘဲ လူနာအသက္ကို ကယ္ခဲ့မိတဲ့အတြက္ အျပစ္႐ွိလိမ့္မယ္ဆိုတာကိုု အစကတည္းက သိပါတယ္။ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ဒီလိုအျဖစ္မ်ဳိးႀကံဳခဲ့ရင္လည္း ဒီအတိုင္းပဲ လုပ္မိမွာပါဘဲ၊ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ကြၽန္မကလူနာရဲ႕အသက္ကို တန္ဖိုးထားလို႔ျဖစ္ပါတယ္ "
ကဲစာဖတ္သူ ဒီအေျဖကို ၾကည့္ရင္ အေ႐ွ႕ႏွင့္အေနာက္ကြာျခားခ်က္ဘယ္ေလာက္ႀကီးမားတယ္ဆိုတာ သတိျပဳမိပါလိမ့္မယ္။ စာေရးသူဒရမာဇာတ္လမ္းကိုၾကည့္ရင္း မင္းသမီးရဲ႕အေျဖကို ၾကားမိလိုက္တဲ့အခါ ရင္ထဲ မွာ ၾကက္သီးတျဖန္းျဖန္းထသြားမိခဲ့ရပါတယ္။ ဒါဟာ အေ႐ွ႕တိုင္းသားအာ႐ွသားေတြရဲခံယူခ်က္အစစ္အမွန္ ပါ။ လူ႔အသက္ လူ႔ဘ၀ထက္တန္ဖိုး႐ွိတဲ့အရာမ႐ွိႏိုင္ေတာ့ပါ။ ဥပေဒေတြ၊ ခ်ဳပ္ေႏွာင္မႈေတြေၾကာင့္ လူ႔အသက္ဟာ တန္ဖိုးမ႐ွိေတာ့တဲ့အေနအထားကို ေရာက္သြားပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုတာ ဘယ္မွာပါလဲ၊ ဥပေဒကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈအမႈမထားဘဲ လူ႔အသက္လူ႔တန္ဖိုးကို အေလးထားတတ္တဲ့ " အာရွတန္ဖိုး "ကို ေပၚလြင္ေအာင္ ႐ိုက္ျပ ႏိုင္ခဲ့တဲ့ ကိုရီးယားဒါ႐ိုက္တာကို ခ်ီးက်ဴးပါတယ္။ ရင္ထဲမွာ ႐ွိန္းကနဲ ဒိန္းကနဲျဖစ္သြားေလာက္ေအာင္ အျပစ္ ကင္းစင္တဲ့ မ်က္ႏွာေပးေလးနဲ႔အေျဖေပးသြားတဲ့ မင္းသမီးေလးရဲ႕ အမူအရာေလးကိုလည္း တစ္သက္မေမ့ႏိုင္ ေတာ့ပါ။
ဒါေၾကာင့္ အာ႐ွမွာ လူလာျဖစ္ရတဲ့ စာေရးသူတို႔ရဲ႕ဘ၀ကို အခ်ိန္ေပးေလ့လာဆန္းစစ္မိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာထြန္းကားတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူလာျဖစ္ေနတာကို ဂုဏ္ယူမိတဲ့စိတ္ေတြ တဖြားဖြားေပၚ ေပါက္လာတယ္။ ဘယ္ေလာက္ပင္ ႐ုပ္၀တၳဳေတြ ေခတ္မီတိုးတက္ပါေစ၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေတြးေခၚမႈကေတာ့ လူလူခ်င္း လူသားတန္ဖိုးကို ထားတတ္ဖို႔ပါဘဲ။

ဆန္စပါးဦးေဆာင္ကုမၸဏီမ်ား ဦးတည္ရမည္႔ VISION

၁၉၇၅ခုႏွစ္က စာေရးသူ ကုန္သြယ္ေရး - ၁ သို႔လက္ေထာက္အင္ဂ်င္နီယာ ရာထူးႏွင္႔ အလုပ္စတင္ဝင္ ေရာက္ခဲ႔စဥ္က ၿမန္မာႏိုင္ငံဆန္စပါးလုပ္ငန္း သည္ၿပည္သူပိုင္ က႑ၿဖစ္ၿပီးတစ္ႏိုင္ငံလံုးရွိလူဦးေရအားလံုး အတြက္ ဆန္ကိုအဓိက ၿဖန္႔ၿဖဴးေရာင္းခ် ေပးခဲ႔သည္႔ၿပင္ ႏိုင္ငံၿခားသို႔လည္းအစိုးရကသာလွ်င္ တင္ပို႔ေနေသာ အခ်ိန္ ကာလၿဖစ္ေပ သည္။

ႏိုင္ငံေတာ္ေကာက္ပဲသီးႏွံေရာင္းဝယ္ေရးဘုတ္အဖြဲ႔ (State Agricultural Marketing Board, SAMB) ၿပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ေကာက္ပဲသီးႏွံေရာင္းဝယ္ ေရးဘုတ္အဖြဲ႔ (႕Union of Burma Agricultural Marketing Board, UBMAB) ကုန္သြယ္ေရးေကာ္ပိုေရးရွင္းအမွတ္ ၁ ၊ လယ္ယာထြက္ ကုန္ပစၥည္း ေရာင္းဝယ္ ေရး ေကာ္ပိုေရးရွင္း၊ (Agricultural & Farm Produce Trade Corporation) ၿမန္မာ႔ လယ္ယာ ထြက္ကုန္ ပစၥည္းေရာင္းဝယ္ေရး (Myanmar Agricultural Produce Trading) စသည္ၿဖင္႔အမည္အမ်ိဳးမ်ိဳးၿဖင္႔ အစိုးရ အဆက္ဆက္ေျပာင္းလဲ လုပ္ ကိုင္ခဲ႔ေသာ္လည္း ဆန္စပါးလုပ္ငန္း ႏွင္႔ပတ္သက္၍supply chain mechanism တစ္ခု ကို တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာအရ ခိုင္ခိုင္မာမာတည္ေဆာက္လုပ္ကိုင္ႏိုင္ခဲ႔ၿပီး လုပ္ငန္းစဥ္ တစ္ခုလံုး supply chain management ကိုလည္းစနစ္တက် အေကာင္ ထည္ေဖာ္လုပ္ကိုင္ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။၂၀ဝ၃ခုႏွစ္ ဧၿပီလ မွစတင္ကာၿမန္မာႏိုင္ငံ၌ဆန္စပါးမူဝါဒ ေၿပာင္းလဲခဲ႔ၿပီး ယခင္ႏိုင္ငံေတာ္က လုပ္ကိုင္ခဲ႔သည္႔ ဆန္စပါး လုပ္ငန္းတစ္ခုလံုးကို ပုဂၢလိကအပိုင္းမွ ေၿပာင္းလဲလုပ္ကိုင္ရန္ၿဖစ္ေသာ္လည္း ၿပည္တြင္းဆန္ေစ်း ကိုတည္ၿငိမ္ ေအာင္မထိန္းႏိုင္ ခဲ႔သည့္အတြက္ ပီပီၿပင္ၿပင္ ၿဖစ္မလာပဲ မေရမရာအေၿခအေန၌ သာလံုးလည္လိုက္ လ်က္ရွိ ကာ အခ်ိန္ကာလအားၿဖင့္တြက္ပါက ၆ႏွစ္ၾကာခဲ႔ပါသည္။ထိုစဥ္ကာလ၌ ဆန္စပါးလုပ္ငန္း ကိုပုဂၢလိက အပိုင္းမွ တၿဖည္းၿဖည္းကူးေၿပာင္း လုပ္ကိုင္လ်က္ရွိေသာ္ လည္း ဆန္စပါးႏွင္႔ပတ္သက္၍ supply chain mechanism ကို မတည္ေဆာက္ႏိုင္ သည္႔ၿပင္ supply chain management မွာလည္းပီပီၿပင္ၿပင္ၿဖစ္ မလာဘဲၾကံဳသလိုသာ လုပ္ကိုင္ေနၾကသည္ကိုေတြ႔ရပါသည္။

ဆန္စပါးလုပ္ငန္းသည္၂၀ဝ၈ခုႏွစ္ကုန္ ၂၀ဝ၉ခုႏွစ္ အစပိုင္းကစ၍ ပါရာဒိုင္း အေၿပာင္းအလဲၿဖစ္ခဲ႔ပါသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္မွ ပံ့ပိုးကူညီအားေပးမႈေၾကာင္႔ ဆန္စပါးအထူး ၿပဳဦးေဆာင္ကုမၸဏီမ်ား ဆန္ပိုေဒသမ်ားတြင္ အေၿခခံ ၍ေပၚထြန္းလာခဲ႔ပါသည္။ ဆန္စပါးအထူးၿပဳ ဦးေဆာင္ကုမၸဏီမ်ားအေနၿဖင္႔ မိမိတို႔ တာဝန္ခံသည္႔ေဒသ မ်ား၌ ဆန္ စပါးလုပ္ငန္းႏွင္႔ပတ္သက္၍supply chain mechanism မ်ားကိုတည္ေဆာက္လုပ္ကိုင္ သြားၾကရန္ တာဝန္ရွိေပသည္။မိမိတာဝန္ခံရာေဒသအတြင္းရွိ ေတာင္သူမ်ားကိုပင္ ေထာင္ေပးၿခင္း၊ စိုက္ပ်ိဳးထြက္ရွိ လာ ေသာ စပါးမ်ားကိုေပါက္ေဈးၿဖင္႔ၿပန္လည္ဝယ္ယူၿခင္း၊ ဓာတ္ေျမဩဇာ အပါအဝင္သြင္း အားစုမ်ားပံ့ပိုးေပးၿခင္း အတြက္ေလာက္သာ တည္ေထာင္ထားျခင္းမဟုတ္ေၾကာင္း သေဘာေပါက္နားလည္ထားရန္လိုအပ္ပါသည္။

မိမိတာဝန္ခံသည္႔ေဒသ၏ ဆန္စပါးsupply chain mechanism ကို တည္ ေထာင္ရန္ vision ထားရွိရ မည္ျဖစ္သည္။ကုန္သြယ္လယ္ယာေခတ္ကတည္းက ျမန္မာ စပါး၏ႀကိတ္ခြဲမႈအရည္အေသြး(milling quality)ကို ထိန္းသိမ္းၿမွင္႔တင္ရန္ အပိုင္း၌ အလြန္အားနည္း ခဲ့ပါသည္။ ထိုစဥ္ကစိုက္ပ်ိဳးေရးက႑သည္ စပါးအထြက္ တိုးေရး၌ သာ အာရံုစူးစိုက္ခဲ့ၿပီး၊ ဆန္ျဖစ္ေအာင္ ႀကိတ္ခြဲရာတြင္ "မက်ိဳးမပဲ့ေသာဆန္" မ်ားမ်ား ရရွိေရးကို အာရံုမစိုက္ႏိုင္ခဲ့ပါ။တစ္နည္းေၿပာရလွ်င္ဆန္ အရည္အေသြး တိုးတက္ ေကာင္းမြန္ေရး ကိုအေလးမေပး ႏိုင္ခဲ႔ပါ။ ထိုေၾကာင္႔ ၿမန္မာဆန္သည္ ၿပည္ပ၌ ယွဥ္ေရာင္းရာတြင္ အဆင္႔ခ်င္းတူသည္႔တိုင္ ထိုင္းႏွင္႔ ဗီယက္နမ္ရေသာ ေဈးထက္အၿမဲ ေလ်ာ႔နည္းခဲ႔ပါ သည္။

ယေန႔ထိဆန္စပါးလုပ္ငန္း၌စပါးအရည္အေသြးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၾကံဳေတြ႔ ေနရ ေသာျပႆနာမ်ားမွာ ဆန္နီစပါးမ်ားျခင္း၊မ်ိဳးေရာေႏွာၿခင္း၊ မ်ိဳးကြဲမ်ားၿခင္း၊ ေျမျဖဴေရာင္ ဆန္မ်ား ပါဝင္မႈ မ်ားျခင္း၊ ဆန္စပါးအရြယ္အစားသည္ စားသံုးသူမ်ား အတြက္ ဆြဲေဆာင္မႈမရွိျခင္း၊head rice recovery အရ နည္းျခင္း၊ ဆန္ဝါမ်ားျဖစ္ေပၚျခင္း၊ အဆစ္က်ိဳးစပါးမ်ားျဖစ္ေပၚျခင္း၊ဆန္အေရာင္အေသြး မလွပၿခင္း၊ ဆန္၏ အေရာင္ သည္ translucent မၿဖစ္ၿခင္းစသည့္ ဆန္အရည္အေသြး ႏွင္႔ပတ္သက္၍ အားနည္းေနသည္႔ အပိုင္း မ်ားရွိေနဆဲၿဖစ္ရာ ဆန္စပါးဦးေဆာင္ ကုမၸဏီမ်ားသည္ ဝယ္ယူၿခင္း၊ သိုေလွာင္ၿခင္း၊ ကိုင္တြယ္ထိန္းသိမ္း ၿခင္း၊ သယ္ယူပို႔ ေဆာင္ၿခင္း၊ စပါးအေၿခာက္ခံၿခင္း၊ ဆန္ၾကိတ္ခြဲၿခင္း၊ထုပ္ပိုးၿခင္း၊ေရာင္းဝယ္ၿခင္း၊ ၿပည္ပတင္ပို႔ ၿခင္းစ သည္႔လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ပါဝင္သည္႔supply chain mechanism ကိုတည္ေဆာက္သြားၾကရန္လိုပါသည္။ ထို႔ ေၾကာင့္ ဆန္စပါးဦးေဆာင္ကုမၸဏီမ်ားသည္ ဆန္စပါးsupply chain mechanism တစ္ခု ပီပီျပင္ျပင္ ျဖစ္ေပၚ လာေစေရးအတြက္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို တစ္ဆင္႔ ၿပီး တစ္ဆင္႔ေဆာင္ရြက္ရန္တာဝန္ရွိေပသည္။ ဆန္စပါး လုပ္ငန္း (Rice industry)သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌အႀကီးမားဆံုးေသာ လုပ္ငန္းတစ္ရပ္ျဖစ္ပါသည္။

ခႏၵာ ငါးပါးကို ပရမတ္အၿမင္ၿဖင္႔ ၾကည္ရႈၿခင္း

ပရမတ္ အၿမင္နဲ႔ ၾကည္႔ ရင္ လူ ဆိုတာမရွိပါ။ေယာက္်ား၊ မိန္းမ ဆိုတာလည္းမရိွပါ။ ဒါေၾကာင္႔ ငါ ဆိုတာမရွိ
ပါ။ခႏၶာ ၅ ပါး ပရမတ္အၿမင္နဲ႔ ၾကည္႔ ရမွာၿဖစ္တယ္။ (မီးပ်က္သြားလို႔ တစ္၀က္တစ္ပ်က္နဲ႔ ရပ္သြားတာပါ)
ရူပကၡႏၶာ ဟာေဖါက္ၿပန္ေသာ သေဘာတရား သာၿဖစ္တယ္။ အတုံး အလုံး အခဲ ဘာမွ မဟုတ္ဘူး။ ဥပမာ
ၿပရရင္ ေရၿမဳပ္နဲ႔ တူတယ္။ အေ၀းကၾကည္ရင္အတုံး အလုံး အခဲ လိုလုိ နဲ ႔ ေတြ႔ ေပမဲ႔ လက္နဲ႔ ေခ် ၾကည္႔လိုက္
ရင္ အႏွစ္အသားေတြမေတြ႔ ရေတာ႔ဘူး။၀ိပသာနာဥာဏ္နဲ႔ ၾကည္႔ လိုက္ေတာ႔ သေဘာတရားပဲ ရွိတာကိုေတြ႔
ရမယ္။

ေ၀ဒနကၡႏၶာ ကိုေရပြက္နဲ႔ တူတယ္လို႔ ဥပမာေပးတယ္။ ေရကန္ထဲမွာ မိုးေပါက္ေတြက် ေန ရင္ ေရတစ္ပြက္
ၿဖစ္လိုက္ တစ္ပြက္ေပ်ာက္လိုက္ နဲ႔ တစ္ စကၠန္႔ အတြင္း ၿဖစ္တယ္ပ်က္တယ္ ဆိုတာ ကုေဍ ၁ သိန္းေက်ာ္
တယ္။ ငါ အၾကာခ်ည္း ခံစားေနရပါလားလို႔ ထင္ခ်င္ထင္မယ္။ခံစားေနရတာမဟုတ္ဘူး၊ ၿဖစ္လိုက္ပ်က္လုိက္ၿဖစ္ေနတာပါ။

သညကၡႏၵာ ကေတာ႔ တံလွ်ပ္နဲ႔ တူတယ္။ သညာေစတသိတ္ ဟာမွတ္ သားတတ္ေသာ သေဘာတရးရွိတယ္။
ေယကၤ်ား မိန္းမ ငါ ကမွတ္တာမဟုတ္ဘူး။ သညကၡႏၶာကမွတ္တာၿဖစ္တယ္။ စားစရာအမည္၊လူနံမည္၊ အိမ္အ
မွတ္ စတာေတြကို ငါ ကမွတ္ေနတာမဟုတ္။ သညာရဲ႔ အလိမ္ကိုခံေနရတာၿဖစ္။

သခၤါရကၡႏၶာ ဟာေစတနာ ဦးေဆာင္တတ္ၿပီး တိုက္တြန္းတဲ႔သေဘာတရား၊ ႏွဳိးေဆာ္တတ္ေသာသေဘတရား
ရွိတယ္။ေစတသိတ္ ၅၂ လုံးထဲ က ေ၀ဒနာေစတသိတ္ ၂ လုံးနွဳတ္ ရင္ေစတသိတ္ ၅၀ က်န္မယ္။ ေကာင္းတာ
ၿဖစ္ၿဖစ္ ဆိုးတာၿဖစ္ၿဖစ္ လုပေအာင္တိုက္တြန္း တာဟာသခၤါရကၡႏၶာ ၿဖစ္တယ္။ ဥပမာနဲ႔ ေၿပာရရင္သခၤါရကၡႏၶာ
ဟာ ငွက္ေပ်ာပင္နဲ႔ တူတယ္။ ငွက္ေပ်ာပင္စည္ကို အဖတ္ေတြခြာပစ္လိုက္တဲ႔အခါ ဘာအႏွစ္သာရ မွ မရွိတာ
ကိုတင္စားေၿပာလိုတာေၾကာင္႔ ငွက္ေပ်ာပင္နဲ႔တူတယ္လိုဆိုလိုုတာၿဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ဆုံးခႏၶာ တစ္ခုကေတာ႔အာရုံကိုသိတတ္ေသာ သေဘာရွိတဲ႔ ၀ိဥာဏကၡႏၶာ ၿဖစ္ပါတယ္။တကယ္ေတ႔ာ
ခႏၶာ ၿဖစ္ေအာင္လုပ္တာဟာ အေၾကာင္း ၃ ပါး ၿဖစ္တဲ႔ အ ၀ိဇၨာ၊ တဏွာ၊ ကံ တိုၿ႔ဖစ္ပါတယ္။ခႏၶာ ရဲ႔ ဒုကၡ
ကိုမသိတဲ႔ အ၀ိဇၹာ၊ ခႏၶာလိုခ်င္တဲ႔ တဏွာ၊ ၿပဳလုပ္ေသာ ကုသိုလ္ အကုသိုလ္ ေစတနာ ကံ တို႔ေၾကာင္႔ ခႏၶာ
ေတြ တစ္ဘ၀ ၿပီး တစ္ဘ၀ ၿဖစ္လာတာပါ။

၀ိပသာနာတရားအားထုတ္ၿခင္း

က်န္းမာေရးခ်ဳခ်ာေနတာေၾကာင္္႔ဘေလာဂ္မေရးႏိုင္ခဲ႔ဘူး၊ အခုတေလာ ၀ိပသာနာ တရားနားေထာင္တယ္။ တရားစာအုပ္ေတြဖတ္ၿဖစ္္တယ္။ ဖတ္ရင္း နားေထာင္ရင္း မွတ္စုမွတိတတ္တဲ႔ အေလ့အက်င့္ ကေတာ့ ဒီကေန့ ထိလုပ္တတ္ ေနဆဲပဲ။၀ိပသာနာဥာဏ္စဥ္ရဖို့ဆိုတာ
ေတာ္ေတာ္လုပ္ရလိမ့္မယ္ လို့ ယုံၾကည္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၿပန္လွန္ေလ့က်င့္ခဏ္းဆိုတာလုပ္ဖို့ လိုလာပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္စဥ္းစားမိတယ္၊
ၿပန္လွန္ေလ႔က်ငိ့ခန္းလုပ္တာကို ဘေလာဂ္ ထဲမွာ လုပ္လိုက္ရင္ ငါလည္းၿပန္ဖတ္လို့ရမယ္၊ ဘေလာဂ္ ကိုလာလည္သူေတြလည္း ဖတ္ လို့ရမယ္ လို့ ထင္တာေၾကာင့္ ဘေလာဂ္မွာေရးခဲ့တာပါ။ ကိုယ္နဲ့ မတန္မရာကိုေရးေနပါလားလို့ မထင္မိၾကပါနဲ့။

၀ိပသာနာ ကို စ ေလ့လာ ေတာ့ ပညတ္ နဲ့ ပရမတ္ ဆိုတာ ပထမဆုံးေတြ႔ပါတယ္။ လူ၊ ငါ၊ မိန္းမ၊ ေယာက္်ား၊ ၾကက္ငွက္၊ စတာေတြဟာ ပညတ္ေတြ ပါ။ ပရမတ္ ဆိုတာ တကယ္ရွိတာ စိတ္ ၊ေစတသိတ္၊ ရုပ္၊ နိဗၺန္ ဆိုတာတကယ္ရွိပါတယ္။ ေစတသိတ္ ဆိုတာ စိတ္ကိုမွီ ၿပီးၿဖစ္တာ လို့ဆိုပါတယ္။ စိတ္ဆိုတာမူရင္းသေဘာ ကေတာ့ အင္မတန္ၿဖဴစင္ပါတယ္။ စိတ္ဟာ အာရုံကိုသိတတ္ေပမဲ့ သူ့မွာ ခ်စ္ၿခင္းမုန္းၿခင္းမရွိပါ။

ဒါေပမဲ့ ဆိုးယုတ္တဲ့ေစတသိတ္ နဲ့ တြဲမိရင္ ဆိုးယုတ္တဲ့စိတ္ေတြၿဖစ္ေပၚတတ္ပါတယ္။ေကာင္းတဲ့ေစတသိတ္ေတြနဲ့ေပါင္းမိရင္ ေကာင္းတဲ့စိတ္ေတြၿဖစ္ေပၚတတ္ပါတယ္။ ဥပမာၿပရရင္ လူတစ္ေယာက္ မိန္းမေခ်ာေခ်ာေလးၿမင္လိုက္ရင္ စိ္တ္ က ေတာ့လူ လို့ပဲသိတာပါ။ တစ္ဖက္ကစြဲလမ္းစရာေတြကိုေတြ့ေအာင္ရွာတတ္တဲ့ ေလာဘေစတသိတ္ နဲ့ေပါင္းမိၿပီးႏွစ္သက္စြဲလမ္းတဲ့စိတ္ေတြေပၚလာတာပါ။

ေနာက္ဥပမာတစ္ခုက ၾကည္ညိဳစရာသံဃာတစ္ပါးကိုေတြ့ လိုက္ရၿပီဆိုရင္ စိတ္ ကေတာ့ သံဃာလို့ ပဲသိလိုက္တာပါ။ ၾကည္ ညိဳတတ္တဲ့ သဒၵါေစတသိတ္ နဲ့ေပါင္းမိကာၾကည္ညိဳ စိတ္ လွုဳဒါန္း လိုခ်င္စိတ္ေတြၿဖစ္လာတာပါ။

၀ိပသာနာကိုစေလ႔လာေတာ႔ ခႏၶာ ၅ ပါးကိုစေတြ႔တာပါပဲ။

ရူပကၡႏၶာ = ေဖါက္ၿပန္တတ္ေသာသေဘာတရား
ေ၀ဒနကၡႏၶာ = ခံစားတတ္ေသာသေဘာတရား
သညကၡႏၶာ = မွတ္သားတတ္ေသာသေဘာတရား
သခၤရကၡႏၶာ = တိုက္တြန္းႏိွုဳးေဆာ္တတ္ေသာသေဘာတရား
၀ိညာဏကၡႏၶာ = သိတတ္ေသာသေဘာတရား

ငါဆိုတာမရွိဘူး။ မိန္းမဆိုတာမရွိဘူး။ ေယာကၤ်ားဆိုတာမရွိဘူး။ ခႏၶာ ၅ ပါးဆိုတဲ႔သေဘာတရားပဲရွိတာ။ ပရမတ္ဥာဏ္နဲ႔ၾကည္႔ ရင္
သေဘာတရားပဲရွိတာ။ ရုပကၡႏၶာမွာ ၿဖစ္တာ ပ်က္တာေတြဟာ အလြန္ၿမန္လွပါတယ္။ တစ္စကၠန္႔အတြင္း ၿဖစ္တာပ်က္တာၿမန္လြန္း လို႔
လူေတြကၿဖစ္ေနတယ္ အသက္ရွင္ေနတယ္ ထင္ေနၾကတာပါ။ တစ္စကၠန္႔အတြင္း ၿဖစ္ပ်က္ဟာ ကုေ႗ေပါင္း ၁ သိန္းေက်ာ္ရွိ
တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ သိပၸံသေဘာအရေၿပာရ ရင္တစ္သွ်ဳးေတြဟာ စကၠန္႔ နဲ႔ အမွ်ၿဖစ္လိုက္ ပ်က္လိုက္ရွိေနတယ္ဆိုတာဖတ္ရဘူးပါ
တယ္။ထိခုိက္အနာတရၿဖစ္ရင္ dead tissues ေတြအေပၚမွာ တစ္သွ်ဳး အသစ္ေတြၿဖစ္လာတာ ဒါမ်ဳိးၿဖစ္လိမ္႔မယ္ထင္ပါတယ္။

၀ိပသာနာရႈတယ္ဆိုတာဥာဏ္ပညာပါမွ ၿဖစ္မယ္။ဥာဏ္ပညာၿဖင္႔ ထိုးထြင္း ၿပီးေပါက္ေရာက္ေအာင္ ထင္ႏိုင္ၿမင္ႏိုင္ရင္ ကိစၥ ၿပီးႏိုင္
မယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ တကယ္ေတာ႔ ခႏၶာဆိုတာ အေပါင္းအစု ပါ။ ရူပကၡႏၶာမွာ ေကာင္းတာ မေကာင္းတာ ေဖါက္ၿပန္တာဟာသူ႔
ဖါသာၿဖစ္တာ ငါ ဆိုတာနဲ႔ ဘာမွ မဆိုင္ဘူး။ မရွိတာကို အရွိ ထင္တာ (ပညတ္ကို ပရမတ္ ထင္တာ) အရွိကို မရွိ ထင္တာ (ပရမတ္ကို
ပညတ္ ထင္တာ) ဒါေတြအားလုံးဟာေမာဟေတြပံ။

ဒီၿပန္လွန္ေလ႔က်င္ခဲ႔တဲ႔ ၀ိပသာနာတရားေတြ အားလုံး ေမတၱာရွင္ (ေရွၿႊပည္သာ) ရွင္ ဇ၀န နဲ႔ မုိဃ္းညွင္းပိုင္းေလာ႔ ဆရာေတာ္ တို႔
ရဲ႔ တရားေခြေတြ စာ အုပ္ေတြနားေထာင္ၿပီး ၿပန္လွန္ေလ႔က်င္႔ ခဲ႔တာပါ။