ပဲေလာက ဂယက္ထမႈ ႏွင့္ ဒိုမီႏို သီအိုရီ

ျမန္မာရဲ႕ economic model က႐ိုးရွင္းပါတယ္။ စပါးစိုက္မယ္၊ပဲစိုက္မယ္၊ေနာက္ပိုင္းငါးဖမ္းမယ္။စားကုန္ထုတ္လုပ္တယ္လို႔ဆိုရပါမယ္။ စားကုန္ေတြကို value adding တစ္ဖြဖြေျပာေနေပမဲ့ ဆန္ႀကိတ္ခြဲေရးက႑ကလြဲရင္ လယ္သမားဆီကဝယ္ နည္းနည္းပါးပါး process လုပ္ SQ, FAQ စသည္ျဖင့္ grade ၃-၄-၅ ဆင့္ေလာက္ခြဲၿပီးprimary products အေနနဲ႔ျပည္ပတင္ပို႔ေနတာၾကာပါၿပီ။ပဲမ်ိဳးစုံတင္ပို႔မႈ တန္ဖိုးကဆန္ႏွင့္ဆန္ထြက္ပစၥည္းတင္ပို႔မႈတန္ဖိုးထက္မ်ားပါတယ္။ေတာ္ပါေသးတယ္။ ဆန္တင္ပို႔မႈက ဝယ္လိုအားေကာင္းေနဆဲပါ။တ႐ုတ္က ပိတ္ထားေပမဲ့ ဘဂၤလားဒက္ရွ္လိုႏိုင္ငံကလည္းဆန္ဝယ္လိုအားႀကီးေနဆဲပါ။

အားလုံးလည္းသိၾကပါတယ္။အခုဆိုရင္စီးပြားေရး မွာ ေဟာ့ ျဖစ္ေနတဲ့သတင္းလို႔ေျပာရပါမယ္။အိႏၵိယအစိုးရကပထမပဲစဥ္းငုံတင္သြင္းမႈကို ကန္႔သပ္ လိုက္ပါတယ္။အခုေနာက္ ၁-၂ ရက္အတြင္း မတ္ပဲ နဲ႔ ပဲတီစိမ္းတင္သြင္းမႈ ကို ပါ ကန္႔သပ္လိုက္ပါတယ္။ ပဲစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္တင္ပို႔တဲ့ ႏိုင္ငံေတြေအာ္ကုန္ၾကပါတယ္။ ပဲစဥ္းငုံစိုက္ၿပီးအိႏၵိယကိုတင္ပို႔ေနတဲ့အာဖရိက က မိုဇမ္ဘစ္၊ တန္ဇန္နီယား၊မါလာဝီ စတဲ့ ၃ ႏိုင္ငံက ကုန္သြယ္ေရးဝန္ႀကီးေတြ ေလာေလာဆယ္ အိႏၵိယကိုေရာက္ေနၿပီးပဲတင္ပို႔ ဖို႔ ကိစၥေတြကိုအိႏၵိယအစိုးရနဲ႔ ေခါင္းခ်င္းဆိုင္အႀကိတ္အနယ္ေဆြးေႏြးေနၾကပါတယ္။အိႏၵိယအစိုးရကေတာင္ျမန္မာစီးပြားကူးသန္းဝန္ႀကီးဘာေၾကာင့္မလာပါလိမ့္ဆိုၿပီးစဥ္းစားေနမလားမသိဘူးေနာ္--ေမာင္တိုင္ပင္တို႔ လုပ္ခဲ့စဥ္ကာလကဒီလိုကိစၥမ်ိဳးေပၚေနၿပီဆိုရင္ လာစမ္း ကုန္သည္စက္မႈအသင္းနဲ႔ ပဲႏွမ္းအသင္းက လူႀကီးေတြဘာေျပာခ်င္လဲ-- ဝန္ႀကီးနဲ႔ လိုက္ခဲ့ ဆိုၿပီးဒုံးဆိုင္းသြားၾကမွာပါ။ ခင္ဗ်ားတို႔ ကုန္သည္စက္မႈအသင္းက သူတို႔ chamber နဲ႔ေဆြးေႏြး -- ဝန္ႀကီးက သူတို႔ ကုန္သြယ္ေရးဝန္ႀကီးနဲ႔ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာမယ္ဆိုၿပီးလုပ္ၾကမွာပါ။ဘာေတြညာေတြ ပါတီေတြ ေျပာမေနပါနဲ႔ တိုင္းျပည္စီးပြားေရးဖြံၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔ လမ္းေၾကာင္းမွာအဟန္႔အတားသဖြယ္ျဖစ္ေနရင္ ေျဖရွင္းေပးဖို႔အတြက္ဒီလိုပဲေဆြးေႏြးၾကရမွာပါ။

ဟာ-- ဒီကိစၥဟာကုန္သည္တစ္စု ခြက္ေပ်ာက္တဲ့ကိစၥပါကြာ-- ေမာင္တိုင္ပင္--မင္းကလာၿပီးေရးႀကီးခြင္က်ယ္လာလုပ္ေနေသးတယ္။ က်ေနာ္ေျပာခဲ့ပါၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ စီးပြားေရးေမာ္ဒယ္ဟာ ႐ိုးရွင္းပါတယ္။ စိုက္ပ်ိဳးေရးကို အေျခခံတယ္ဆိုတာ--အခုကိစၥက ျမန္မာျပည္မွာ ပဲကုန္သည္တစ္စု ခြက္ေပ်ာက္တာမဟုတ္ဘူး။ ေနာက္ကပဲစိုက္တဲ့ေတာင္သူလယ္သမားေတြပါ ပါေနပါတယ္။ ေအာက္တိုဘာလေလာက္ဆို ပဲစိုက္ဖို႔ စပါေတာ့မယ္။ အရင္ကဆိုရင္ပဲစိုက္တဲ့လယ္သမားနဲ႔ ပဲကုန္သည္ေတြအၾကား မသိသာတဲ့ ဆက္ႏြယ္မႈရွိပါတယ္။အရင္တုံးကေတာ့ အိႏိၵယ နဲ႔ စင္ကာပူကပဲကုန္သည္ေတြဟာ ျမန္မာရဲ႕ပဲစိုက္ပ်ိဳးမႈ အေျခအေနေတြကိုစုံစမ္းေထာက္လွန္းၿပီး ပဲေပၚခ်ိန္မွာ ေစ်းကြက္ကစားျကပါတယ္။ဒါေပမဲ့ျမန္မာကုန္သည္ေတြက ေနာက္ပိုင္းမွာပိုလည္ပတ္လာၿပီး အိႏၵိယႏိုင္ငံထဲကပဲစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္တဲ့သတင္းအခ်က္ေတြကိုစုေဆာင္းလာပါတယ္။ျမန္မာပဲကုန္သည္ေတြဟာေျခလွန္းသြက္လာၿပီးအိႏၵိယရဲ႕ ပဲစိုက္ပ်ိဳးမႈအေျခအေန နဲ႔ပဲတင္သြင္းမႈအေျခအေနေတြ နယ္ေျမေတြအထိ ဆင္းၿပီးေစ်းကြက္သတင္းေထာက္လွန္းၾကပါတယ္။  စီးပြားကူးသန္းေကာမာစ္ဂ်ာနယ္ ကေနသတင္းအခ်က္အလက္ေတြမွ်ေဝ ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပဲစိုက္တဲ့ ေဒသေတြမွာလယ္သမားအဆင့္အထိ ေကာမာစ္ဂ်ာနယ္ ဖတ္ၾကတယ္ လို႔ သတင္းၾကားသိရပါတယ္။ အဲေတာ့ က်ေနာ္တိုု႔ေတာင္သူေတြကို ဘာတိုးစိုက္ ဘာေလွ်ာ့စိုက္စသည္ျဖင့္သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားေပးရပါေတာ့မယ္။ potential market ရဲ႕ အေျခအေနေတြကိုတြက္ဆၿပီး အစိုးရအဖြဲ႕တာဝန္ရွိသူ စီးပြားကူးသန္းအေနနဲ႔ လုပ္ရပါေတာ့မယ္။ဒါေၾကာင့္ေနာက္ကေတာင္သူလယ္သမားေတြပါ ပါလာမွာျဖစ္လို႔ အိႏၵိယက ေက်ညာခ်က္တဲ့ ပဲစဥ္းငုံ၊မတ္ပဲ၊ပဲတီစိမ္း ကိစၥဟာျမန္မာ့စီးပြားေရးကိုအဓိက႐ိုက္ခတ္လာႏိုင္ပါတယ္။ယေန႔ပဲ ပဲကုန္သည္ေတြ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကိုသြားေရာက္ေတြ႕ဆုံတင္ျပမယ္လို႔သိရပါတယ္။ ရန္ကုန္တိုင္းကုန္စည္ဒိုင္ကလည္း ရန္ကုန္ မွာပဲေစ်းကြက္ကို မဖြင့္ပဲပိတ္ထားမယ္ လို႔ ၾကားသိရပါတယ္။ဒါကလည္း distorted pricing မျဖစ္ေအာင္ကာကြယ္ရတာပါ။

အဲေတာ့ပဲစိုက္မဲ့ရာသီမေရာက္လာမီ ပဲေစ်းကြက္အေျခအေနေတြ ဘာျဖစ္လာႏိုင္သလဲဆိုတာ စီးပြားကူးသန္းနဲ႔စိုက္ပ်ိဳးေရး ဝန္ႀကီးဌာနမ်ားအေနျဖင့္ UMFCCI ႏွင့္ ပဲႏွမ္းအသင္းတို႔ ႏွင့္အတူအိႏိၵယအစိုးရမွ တာဝန္ရွိသူေတြနဲ႔ေတြ႕ဆုံၫွိႏႈိင္းေဆြးေႏြးသင့္ေနပါၿပီ။သံတမန္ လယ္ဗယ္ ေလာက္မွာေျပာေနလို႔ကမထိေရာက္ပါ။ ဒီလိုလုပ္တဲ့အတြက္ သူတို႔စားသုံးသူေတြေစ်းသက္သက္သာသာ နဲ႔ဝယ္စားႏိုင္ေသာ္လည္း အိႏိၵယလယ္သမားေတြကေတာ့ ေစ်းေတြက်ကုန္ လို႔ေအာ္ေနပါၿပီ-- tip for tap သူတို႔ပိတ္တဲ့အတြက္ ငါတို႔လည္းျပန္ပိတ္မယ္ လို႔ လုပ္မရပါဘူး။ အိႏိၵယကေဆးေတြကို ေစ်းႏွဳန္းသက္သက္သာသာ ျဖင့္အရည္အေသြးမွီမွီ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းသို႔ တင္သြင္းေနတာပါ။ ပဲကိစၥကိုအစိုးရမွ ပဲကုန္သည္တစ္စုေလာက္ပဲထိခိုက္ႏိုင္တာပါဆိုၿပီးလစ္လ်ဴရႈထားလို႔မရပါဘူး။ေနာက္ကြယ္မွာ ပဲစိုက္တဲ့ေတာင္သူလယ္သမားတစ္ရပ္ရွိေနပါတယ္။ အခ်ိန္ဆြဲေနမယ္ဆိုရင္ ျမန္မာစီးပြားေရးဟာဒိုမီႏိုအက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ားျဖစ္လာႏိုင္စရာရွိ ႏိုင္ပါတယ္---

Industrial estate

မေန႔က Bukit Batok Industrial Estate က Food court မွာ ၾဆာဂ်ီးရႊီးကဘဲကင္၊ဝက္နံကင္ေတြေကာင္းတယ္-- တို႔ lunch သြားစားမယ္ဆိုၿပီး စလုံးက သူရဲ ၄ ေကာင္ကိုဖိတ္လို႔သြားၾကတယ္။ ေမာင္တိုင္ပင္အတြက္ေတာ့ပ်င္းစရာေန႔ တစ္ေန႔ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ဘာေၾကာင့္ လဲ ? သက္လား ?

စင္ကာပူက Industrial Estate ေတြကိုေရာက္ဘူးခ်င္တာရယ္-- ကံကေကာင္းခ်င္ေတာ့ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္မစပ္စုမိလို႔ပဲရွိရမယ္-- စလုံးသူရဲ ၅ ေကာင္အနက္ bro ကိုေအာင္စိန္က Bedok Industrial Estate ကိုတာဝန္ယူရတဲ့ မန္ေနဂ်ာျဖစ္ေနတာကိုသိလိုက္ရေတာ့ ကိုေအာင္စိန္ဟာ ေမာင္တိုင္ပင္ အတြက္အေရးႀကီး ဗ်ဴးစရာ စယ္လီဘရစ္တီ တစ္ေယာက္ျဖစ္သြားပါတယ္--ဘယ္ႏွယ္ဗ်ာ -- ရွားရွားပါးပါး ဒီလို ေသာက္စာရင္းရႈပ္တဲ့ စင္ကာပူ industrial estate မွာ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္အေတြ ့အၾကံဳ ရွိေနတဲ့ သူပဲဗ်ာ -- ေရးုပီးရင္ေတာ့ ေဂ်ာင္းေပါ့ --အခုေတာ့ ဖူးဖူး ဖူးဖူး နဲ႔ မႈတ္ထားရမဲ့ လူ-- စထွာဘာ စထွာဘာ--

စင္ကာပူ industrial estate ေတြအေၾကာင္း A to Z အကုန္သိတဲ့ လူနဲ႔ စကားထိုင္ေျပာခြင့္ရတာ နည္းတဲ့ အခြင့္အေရးလားဗ်ာ--

စင္ကာပူမွာ Industrial Estate သို႔မဟုတ္ Business Park ေပါင္း. ၂၀ ေက်ာ္ရွိတယ္ ဒါထက္မ်ားခ်င္လည္းမ်ားႏိုင္တယ္--အေရအတြက္ကအေရးမႀကီးပါဘူး--Bukit Batok industrial estate က အသစ္ေဆာက္ထားတာမၾကာေသးဘူး--basement အပါအဝင္အထပ္ေပါင္း ၇ ထပ္ေလာက္ရွိပါတယ္-- structure ကအျခားအေဆာက္အဦးေတြနဲ႔မတူပဲႀကီးမားခိုင္ခန္႔ပုံရပါတယ္ -- 40 foot container တင္ထားတဲ့ကားတစ္စီး ေကာင္းေကာင္း ေမာင္းတက္လို႔ ရပါတယ္--သက္ဆိုင္ရာစက္႐ုံယူနစ္ေရွ ့ထိေမာင္းလာႏိုင္ၿပီး ပစၥည္းတင္ႏိုင္တယ္--ခ်ႏိုင္ပါတယ္--ကိုင္တြယ္ထုတ္လုပ္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြကအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိပါတယ္--တခ်ိဳ ့ယူနစ္ေတြကပစၥည္းသိုေလွာင္ၾကပါတယ္--တခ်ိဳ ့ဆိုရင္ဟိုတယ္ႀကီးေတြမွာ မခ်က္ျပဳတ္ေတာ့ပဲ industrial estate unit မွာပဲလာခ်က္ျပဳတ္ၿပီး finished products ေတြကိုဟိုတယ္ျပန္ယူသြားၿပီးျပင္ဆင္ဧည့္ခံေကြ်းေမြးမႈ လုပ္တယ္ လို႔ သိရပါတယ္--တခ်ိဳ ့လည္း COE ျပည့္သြားတဲ့ တန္ဖိုးႀကီးကားေတြကပစၥည္းေတြကိုကိုျဖဳတ္ၿပီး scrap လုပ္တယ္လို႔လည္းသိရပါတယ္--Sin Min auto car industrial estate ဆိုရင္ကားျပင္တဲ့ ဝပ္ေရွာ့ေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္--ဘာလုပ္ငန္းေတြရွိရမယ္ဆိုတာ သူဟာနဲ႔သူသတ္မွတ္ခ်က္ရွိပါတယ္----food industry ေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရွိလိမ့္မယ္ထင္တယ္--

သူငယ္ခ်င္းကိုေအာင္စိန္ကေတာ့ သူကုမၸဏီက industrial estate တစ္ခုလုံးရဲ႕ engineering and management ကိုတာဝန္ယူရၿပီး သူကိုအဲဒီEstate မွာမန္ေနဂ်ာအျဖစ္ တာဝန္ေပးထားပါတယ္- -၇ထပ္ အေဆာက္အဦမွာ ယူနစ္ေပါင္း၃၀၀ ေလာက္ရွိပါတယ္--အေဆာက္အဦရဲ ့ M&E လုပ္ငန္းေတြရဲ႕ maintenance ေတြကို sub contract စနစ္နဲ႔ အခ်ိန္မီ ၿပီးစီးေအာင္ဆက္သြယ္လုပ္ကိုင္ေပးရပါတယ္--ကားေတြရပ္တာကအစအဝင္အထြက္ေတြ manage လုပ္ရတာျဖစ္လို႔ အင္မတန္ေခါင္းစားရတယ္ လို႔ ကိုေအာင္စိန္ကေျပာျပပါတယ္--လွ်ပ္စစ္မျပတ္ဖို႔က ကန္ထ႐ိုက္ ယူထားတဲ့ ကုမၸဏီကတာဝန္ယူရၿပီး supply တစ္ခုခု ျပတ္သြားတာနဲ႔ခ်က္ခ်င္းရေအာင္လုပ္ေပးရပါတယ္-- သူတို႔ကုမၸဏီအေနနဲ႔တိုက္႐ိုက္လုပ္တာမဟုတ္ေပမဲ့ sub contractor ေတြနဲ႔ အခ်ိန္မီဆက္သြယ္ၿပီးအခ်ိန္မီ ၿပီးေအာင္ လုပ္ဖို႔တာဝန္ရွိပါတယ္--estate တစ္ခုမွာယူနစ္တစ္ခုဟာအက်ယ္အဝန္း ၃၀၀-၄၀၀ sq meter ေလာက္ရွိတတ္ပါတယ္--အက်ယ္အဝန္းကအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတတ္ပါတယ္--ပိုက္ဆံခ်မ္းသာတဲ့တခ်ိဳ ့ေဘာစိေတြကေတာ့ ယူနစ္ ၄-၅ ခုဝယ္ထားၿပီး ျပန္ငွားစားတတ္ပါတယ္ -- ယူနစ္တစ္ခု ဟာအနည္းဆုံးေဒၚလာ ၁ သန္းေက်ာ္ေလာက္တန္ဖိုးရွိၿပီး တတ္ဆင္မဲ့စက္ပစၥည္း ေတြ တန္ဖိုးမပါဝင္ ႏိုင္ေသးပါဘူး-- ေျမေနရာရွားပါးတဲ့ စင္ကာပူ လို ကြ်န္းႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ဒီ လိုindustrial estate ေတြဟာ က်စ္လစ္ၿပီးဆိပ္ကမ္းေတြနဲ႔ နီးေနတာေၾကာင့္ခ်က္ခ်င္းတင္ပို႔ ႏိုင္သလို packaging ေျပာင္းခ်က္ခ်င္းလိုတဲ့ေနရာဆီတင္ပို႔ႏိုင္တဲ့ အခြင့္အလန္း လည္းရွိေနတာေၾကာင့္စင္ကာပူလိုႏိုင္ငံအတြက္ အဆင္ေျပ တြက္ေခ်ကိုက္ပါတယ္--small and medium industries အတြက္သင့္ေလ်ာ္ကိုက္ညီတယ္လို႔ဆိုႏိုင္ပါတယ္--

ေမာင္တိုင္ပင္ကေတာ့ ရန္ကုန္လိုေနရာမ်ိဳးနဲ ့ကိုက္မကိုက္ကိုခ်ိန္ထိုးႏိုင္းယွဥ္ၾကည့္ပါတယ္ --ဘာပဲေျပာေျပာ ေျမေပါေနေသးတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ကိုက္ညီမႈမွရွိႏိုင္ပါ့မလားလို႔ ယူဆႏိုင္ေပမဲ့ ဒီ industrial estate ကယူနစ္ေတြဟာ compact ျဖစ္တဲ့အျပင္တစ္ႏိုင္တစ္ပိုင္စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္ပါတယ္--ေနာက္တစ္ခုကစက္မႈကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းသာမကလုပ္ငန္းစုံလုပ္ကိုင္ႏိုင္တဲ့အခြင့္အေရးလည္းရွိေနပါတယ္--သို႔ေသာ္လည္း ရန္ကုန္မွာျမဴနီစပယ္လုပ္ငန္းမ်ား efficient မရွိေသးတဲ့အတြက္ estate ရဲ႕ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းေတြကိုၿမိဳ ့ရဲ႕ ျမဴနီစပယ္လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ဆက္စပ္မလုပ္ကိုင္ေသးပဲတစ္ဦးတည္းသီးျခားလုပ္ကိုင္ရမွာျဖစ္ ၍ကုန္က်စရိတ္မ်ားျပားလာႏိုင္ပါတယ္--

မင္းကြာ--စက္မႈဇုန္ေတြေတာင္ျဖစ္ျဖစ္ေျမာက္ေျမာက္မလုပ္ႏိုင္ေသးပဲနဲ႔ စင္ကာပူပုံတူကူးခ်ၿပီးစဥ္းစားေနေသးတယ္လို႔ေျပာခ်င္ေျပာႏိုင္ပါတယ္--ပုံမွန္ စက္မႈဇုန္ေထာင္မယ္ဆိုရင္ လယ္ယာေျမအေျမာက္အမ်ားသိမ္းယူၿပီး စက္မႈဇုန္ေတြတည္ေထာင္တာ ျဖစ္ သလို infrastructure တည္ေဆာက္မႈ အတြက္လည္းေငြေတြအမ်ားႀကီးကုန္က်ႏိုင္တာေၾကာင့္ developer ရဲ႕ ဘ႑ာေရးအေျခအေနေတာင့္တင္းမႈအေပၚအမ်ားႀကီးမူတည္ပါတယ္--industrial estate ေတြကို အမွတ္ ၃ လမ္းမႀကီးေဘးတစ္ဖက္တစ္ခ်က္မွာ အနာဂတ္ရဲ႕ ၿမိဳ ့ျပစီမံကိန္းနဲ႔ in line ျဖစ္ေအာင္လုပ္ၿပီး စီမံကိန္းခ် plan ဆြဲထားႏိူင္ရင္ ေရတိုကာလအတြင္းတိုးတက္လာႏိုင္ တဲ့အေျခအေနရွိတာေျကာင့္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားလို႔ရပါတယ္--စိတ္ဝင္ စားျကတယ္ဆိုရင္ေသခ်ာေလ့လာၿပီးတင္ျပေပးႏိုင္ပါမယ္--

ေမာင္တိုင္ပင္
၁၂-၀၆-၂၀၁၇

ေက်ာင္းတုံးကအေႀကာင္း

ခ်ီးစိန္အတြက္မွန္နာစပ္တီးကို ေမာင္တိုင္ပင္ပဲေရးလိုက္ေတာ့မယ္--ဖစ္ရွင္ပါ--ေက်ာင္းတုံးကသူကိုယ့္သူစက္မႈအၿငိမ့္မင္းသမီးဆိုၿပီးေတာ္ေတာ္ႀကီးက်ယ္တယ္--ငါကိုစကားေတာင္မေျပာဘူး-- အခုႀကီးမွ မန္က် သြားၿပီး အကိုေမာင္တိုင္ပင္ နဲ႔ေခၚတာ--ဒါေတာင္နံမည္အမွန္မေခၚခ်င္ဘူး-- ဟင္းေျပာလိုက္ခ်င္ဘူး--

သိတယ္မဟုတ္လား-- ၾဆာဂ်ီးရည္စားစာေပးခံရတာသူလည္းမလြတ္ဘူး--တစ္ရက္ဂ်ပုကေဂ်ာင္ပိတ္ဖမ္းၿပီး building 2 အကြယ္ေလးမွာရည္စားစာေပးပါေလေရာ-- ျဖစ္ေၾကာင္းရယ္ကုန္စင္ေျပာရရင္--အမွန္ေတာ့ ဗစ္တာေအာင္ျမင္တို႔ကေနာက္ၿပီးစာအိပ္အလွေလးထဲကရည္စားစာကိုထုတ္--သူတို႔လကုန္ရက္ ၃၆၉ မွာ ထမင္းသြားစားစရာပိုက္ပိုက္မရွိေတာ့ လို႔ ဂ်ပုရဲ႕ Orient နာရီကိုအင္းစိန္ကတ႐ုတ္အေပါင္ဆိုင္ (ၾကံဳစိန္ဦးေလးဆိုင္) မွာသြားေပါင္ထားတာ ၂၀က်ပ္ရတယ္ အဲဒီလက္မွတ္ကိုေျပာင္းထည့္ထားတာ ေနာက္ေအာင္ျမင္က ဉာဏ္ေတာ္ေတာ္ေျပးတယ္ " ညီမေလးရယ္ အစ္ကိုတို႔ မွာ အေရးတႀကီး သုံးစရာလို လို႔ အေပါင္ဆိုင္မွာေပါင္လိုက္ရပါတယ္ အစ္ကိုတို႔ ကို ခင္ရင္ ျပန္ေရြးေပးပါလာကြာ"-- လို႔စာတစ္ေစာင္လည္းေရးလိုက္ေသးတယ္ -- သူရယ္လို႔ေတာ့မဟုတ္ဘူး-- ဘယ္သူျဖစ္ျဖစ္မေကာင္းသူထိပ္ ေပါ့ ဂ်ပု ကရည္စားစာ ၂၀ ေလာက္အဆင္သင့္ လုပ္ထားတာ--၁၉၆၉-၇၀ တစ္ဝိုက္ေလာက္ကေပါ့--

ဂ်ပုေပးေတာ့ ခ်ီးစိန္ကမူစကီလုပ္ေနေသးတယ္ -- ဂ်ပု႐ုပ္က မယူရင္ ဖက္နမ္းမယ့္ ပုံေပါက္ေနေတာ့ ေၾကာက္ေတာ့ ေၾကာက္သား --ငါလိုနံမည္ႀကီးစက္မႈစိန္ကို ဒီအီးေပါက္ရင္ဖုန္ထ တဲ့ ဂ်ပုက စာလာေပးရသလားဆိုၿပီးလဲစိတ္မွာခုတုတု နဲ႔ ယူလိုက္ရတယ္--ဂ်ီေဟာကိုအတန္းၿပီးလို ျပန္သြားေတာ့ စာ ပါသြားတာေပါ့--အေဆာင္ေရာက္ေတာ့ ဂင္ယု တို႔ကိုေၾကာ္း တာေပါ့ (ရခိုင္အသံထြက္ပါ)ေျပာေျပာဆိုဆို ပဲ unit operation စာအုပ္ၾကားတဲ့ ၫွပ္ထားတဲ့ ဂ်ပုစာကို ဂင္ယုပစ္ေပးလိုက္တယ္--" ဟိုလူစဥ္မမွီတဲ့ ေကာင္ေပါ့ -- ငါ့ ေခ်ာင္ပိတ္ၿပီးစာလိုက္ေပး လို႔ ယူလိုက္ရတယ္-- အမွန္ေတာ့ သူကလည္းယူခ်င္ခ်င္ mechanical ကငတိေတြဆိုေတာ့ အဟီး chemical က မမေတြကစိတ္ဝင္စားၿပီးသား--ဟုတ္လား--

ဂင္ယုကေဖါက္ၿပီး " နင့္ဟာကအေပါင္လက္မွတ္ႀကီးပါလား --အမယ္ စာတိုေလးလည္းေရးထားေသးတယ္--ဟယ္နင့္ကိုေရြးခိုင္းတာေတာ့--" လို႔ေျပာလိုက္ေတာ့ " ျပစမ္းျပစမ္း " ဆိုၿပီး ဗစ္တာေအာင္ျမင္ေရးထားတဲ့ စာကိုဖတ္ၿပီး "ဟယ္ေတာ့ ငါေတာ့သြားေရြးေပးမွေကာင္းမယ္နဲ႔ တူတယ္ေနာ္" တဲ့ -- ခ်ီးစိန္တို႔မ်ား ႐ိုးတာ--

သူစာေပးတိုင္းတို႔ ကလိုက္ေရြးေပးရမွာလား--ဟိုသူရည္းစားက ဖဲရႈံး လို႔ လက္ဝတ္လက္စားေတြ ခြ်တ္ေပးလိုက္ရတဲ့ အစ္မ လိုျဖစ္ေနလိမ့္မယ္" လို႔ဓါတုေမဂ်ာ ကမုံုၿမိဳ ့ သူကတစ္ေယာက္ကဝင္ေျပာလိုက္ပါေသးတယ္-- 

ေအးေလ--" ငါပဲသိမ္ထားလိုက္မယ္ " ဆိုၿပီး စက္မႈစိန္ က ပိုက္ဆံအိတ္ေလးထဲ ထည့္ ထားလိုက္တယ္--ေနာက္ တနလၤာေန႔ မနက္ပိုင္း Mechanical ကငတိေတြ 1-3-3 ေရွ ့မွာ ဆရာအလာေစာင့္ေနျကတုံး ဂ်ပု ရယ္ ဗစ္တာရယ္ ထိန္လင္းရယ္ ဒီမနက္ပဲ ဂ်ပု စာေပးခဲ့တဲ့ Textile က မဲပု အေၾကာင္းေျပာေနတုံး ခ်ီးစိန္ နဲ႔ ခ်ီးယု ၂ ေယာက္သားမ်က္လႊာေလးေတြခ်ၿပီးေရာက္လာၾကတယ္ -- ခ်ီးယု က Leo dog ေက်ာ္ဝင္းတို႔အုပ္စုကိုကြက္ၾကည့္ကြက္ၾကည့္နဲ႔ေပါ့ ကံေကာင္းတယ္-- လွေအာင္ကအေဆာင္မွာ အိပ္တုံး--ဂ်ီအုန္း ပဲ ရွိေနလို႔ ေတာ္ ေတာ့တယ္--

လွေအာင္ႀကီးမ်ားရွိေနလို႔ ကေတာ့ " အမေလး ေဂယု ေန႔ ငါေခ် ့တယ္ " လို႔မ်ားေအာ္ လိုက္ရင္ေတာ့ ေသာက္က်ိဳးေတာ့ နည္းေတာ့ မွာပဲ ဆိုၿပီး ခ်ီးစိန္ ကို ျမန္ျမန္လုပ္ဆိုတဲ့ သေဘာနဲ႔ လက္ကုတ္ လိုက္ပါေတာ့တယ္--ခ်ီးစိန္ လည္းအိတ္ထဲက Orient နာရီကိုထုတ္ ဂ်ပုေရွ ့ရပ္ၿပီး " ေရာ့-- နင့္နာရီ " ဆိုျပီးထုတ္ေပးလိုက္ေတာ့ ဂ်ပု ခမ်ာသူ ့နာရီႀကီးလာေပးတာဆိုေတာ့ ေၾကာင္းအမ္းအမ္းနဲ႔ဘုမသိဘမသိယူလိုက္ရတာေပါ့--

လက္သည္တရားခံ ဗစ္တာဆီက "ခြီး" ကနဲအသံျကားလိုက္ရေတာ့ ငနပ္ႀကီးဝင္းထိန္ဦး ဒီေကာင္လက္ ခ်က္ ဆိုတာတန္းသိလိုက္တယ္--

အဲဒီခ်ိန္မွာ ေခြးျခေသၤ့ ေက်ာ္ဝင္း နဲ႔ ဂ်ီအုန္း က ဘာလဲ ဘာလဲ နဲ႔ စပ္စု လိုစိတ္ နဲ႔ ခ်ီးစိန္ တို႔ နားကပ္လာေတာ့နဂိုကမွ ေက်ာ္ဝင္းတို႔အုပ္စု ကို အေသေျကာက္တဲ့ ခ်ီးယု ခမ်ာ စက္မႈစိန္ကို လက္ဆြဲ ၿပီး LCR ထဲေျပးဝင္ သြားပါေလေရာ--

ဗစ္တာကအေၾကာင္းစုံရွင္းျပေတာ့မွဂ်ပုလည္း သေဘာေပါက္သြားတယ္--အင္း စဥ္းစားၾကည့္ရင္ခ်ီးစိန္အေပၚအေႂကြး ၂၀ က်ပ္တင္ခဲ့တာ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္ကတည္းကဆိုရင္ ၄၇ ႏွစ္ရွိခဲ့ၿပီ-- ဂင္ယုေကာ ခ်ီးစိန္ေကာ ရွက္တာနဲ႔ ျပန္မေတာင္းရဲပဲ မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ခဲ့တယ္ -- ကဲ-- ဂ်ပု နဲ႔ ခ်ီးစိန္ အေႂကြး၂၀ က်ပ္တင္ခဲ့ရာမွာ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ထဲ ျပန္ဆပ္ဖို႔ အခ်ိန္တန္ပါၿပီ -- ေမာင္တိုင္ပင္ ရန္ကုန္ ျပန္ေရာက္လာရင္ ဖူးဆန္း မွာ ျဖစ္ေၾကာင္းရယ္ကုန္စင္ေျပာျပၿပီး အေႂကြးဆပ္ၾကမယ္- ဒီအေႂကြးႀကီး သံသရာကိုသယ္မသြားလိုပါဘူး တဲ့ --

ေမာင္တိုင္ပင္
၁၆-၀၆-၂၀၁၇

ၿပည္တြင္းစီးပြားေရး

လက္ရွိစီးပြားေရးအေျခအေနေတြအေၾကာင္းမေရးဘူးလို႔ေတာ႔ေနတာပါပဲ--ဒါေပမဲ့မိတ္ေဆြေတြျဖစ္တဲ့ရန္ကုန္ က ကုန္သည္စီးပြားလုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ viber ကျဖစ္ေစ မက္စင္ဂ်ာ ကျဖစ္ေစ ညဥ့္စဥ္လိုလိုစီးပြားေရးရာကိစၥရပ္ေတြကိုေျပာဆိုေဆြးေႏြးသတင္းဖလွယ္ေလ့ရွိပါတယ္-သူတို႔ကသူတို႔ေဆြးေႏြးတာေတြကိုေရးစမ္းပါ-- ေရးစမ္းပါ နဲ႔ တိုက္တြန္းတတ္ပါတယ္။-လက္ရွိ hot ျဖစ္ေနတဲ့အေၾကာင္းအရာေတြေတာင္ပါ ပါေသး-က်ေနာ္ရဲ႕အယူအဆေတြးေခၚထင္ျမင္ခ်က္ကို ကမ႓ာအေျခအေန ျမန္မာအေျခအေနေတြနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္မူတည္သုံးသပ္ျပလိုက္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကိုလက္ခံပါတယ္--ဒါေပမဲ့ ေစာင့္ေတာ့ၾကည့္ရမယ္လို႔ေတာ့ေျပာတာေပါ့--ဖြဘုတ္ပိတ္သတ္ေတြကိုေတာ့ ဟို ၆၆ ဆိုတာေၾကာက္လို႔ ဘာမွမတင္ျပလိုပါဘူးေနာ္--

ေရွးဦးစြာဝန္ခံလိုတာကယခုက်ေနာ့္တင္ျပခ်က္ေတြဟာက်ေနာ္ေမာင္တိုင္ပင္တစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္းရဲ႕ ေတြးေခၚသုံးသပ္ခ်က္ေတြမဟုတ္ပါဘူး-- ေမာင္တိုင္ပင္တို႔ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကိုျပန္လည္ တင္ျပတာပါ--ရန္ကုန္မွာဘယ္လုပ္ငန္းရွင္ေမးလိုက္ေမးလိုက္စီးပြားေရးမေကာင္းဘူးပဲေျဖၾကတာပါပဲ၊ အဲဒီလူေတြဟာ ေလာေလာဆယ္က်ပ္ေငြမီလီယံေလာက္ကိုင္ႏိုင္တဲ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြျဖစ္ေနပါတယ္။--အခုေခတ္ကစစ္အစိုးလက္ထက္ကလိုတခါးပိတ္မေနေတာ့ပါဘူး။ေငြေၾကးစီးဝင္စီးထြက္ကေကာင္းမြန္လာၿပီး တခ်ိဳ ့လုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာက်ပ္ေငြကိုဘီလီယံ နဲ႔ပဲစကားေျပာလာၾကပါတယ္။ အခုဆိုစက္သုံးဆီဆိုင္ေတြႏိုင္ငံျခားနဲ႔ဖက္စပ္လုပ္လာၾကၿပီဆိုေတာ့ ေနာက္ ၂-၃ ႏွစ္ေလာက္ဆို ျမန္မာတျပည္လုံးဒီဖက္စပ္ဆိုင္ေတြပဲေတြ႕ေနရေတာ့မွာပါ။ေငြရင္းကႀကီးမားလာၿပီဆိုေတာ့ မီလီယံေလာက္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံတဲ့ဆိုင္ေတြတျဖည္းျဖည္းေပ်ာက္ကုန္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တင္ျပခ်က္ေတြဟာ ကရင္ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒၚနန္းခင္ေထြးျမင့္ကိုေလးစားစြာဦးတည္တင္ျပတာျဖစ္ပါေၾကာင္းေရွးဦးစြာေျပာ ျကားလိုပါတယ္--ဘယ္ႏွယ္ဗ်ာ--လာေစခ်င္လိုက္တာကလည္း FDI ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ -- ဘယ္မွာလည္းလွ်ပ္စစ္--တစ္ေန႔က 7 days tv turning point မွာ ဒီဂ်ီ ဦးေအာင္ ႏိုင္ဦးတင္ျပေဆြးေႏြးသြားတဲ့ investment ကိုအဟန္႔အတားျဖစ္ေစတဲ့ ၄ ခ်က္ထဲမွာ လွ်ပ္စစ္ပါတယ္ဗ်-- ေက်ာက္မီးေသြးကမထုတ္ခ်င္ဘူး-- ေရအားမွ-- ေနေရာင္ခ်ည္ renewable မွ-- ေလအားမွ နဲ႔ ကမ႓ာပတ္ဝန္းက်င္ activist ေတြေရးထားတဲ့ စါတမ္းေတြ reference လုပ္ၿပီး ဘယ္ႏိုင္ငံမွာေတာ့ ဘယ္လိုျဖစ္ကုန္တယ္--က်န္းမာေရးဘယ္လိုထိခိုက္ကုန္ၿပီ စသည္ျဖင့္အမ်ားႀကိဳက္ေတြဖန္တီးကန္႔ကြက္ေနတာကိုပုံတူကူးခ် ေလာ္ဘီ လုပ္ေနတာနဲ႔ပဲေရွ ့မေရာက္ေတာ့ဘူး-- ဘယ္မွာလဲတီက်စ္ကစက္႐ုံမႈးကိုယ္တိုင္လာၿပီး ေက်ာက္မီးေသြးမေကာင္ဘူးဗ်ဳ ိ ့ဘာျဖစ္ ႏိုင္တယ္ ညာျဖစ္ ႏိုင္တယ္ ဆိုလက္ေတြ႕လုပ္ခဲ့တာမို႔ ယုံခ်င္ယုံရေသး-- အခုေတာ့ ဘာေဒါက္တာ ညာေဒါက္တာ ဆိုတဲ့ အမည္ေရွ ့ ကတပ္-- တိုင္းျပည္ကေတာ့ ကုန္းေကာက္စရာမရွိေလာက္ေအာင္ဆင္းရဲ-- ျပည္သူေတြလူေမႊးသူေမႊးမေျပာင္--အဓိကလိုတာကလွ်ပ္စစ္ဆိုတာေတာင္-- မသိသားဆိုးဝါးစြာေလာ္ေနၾကေနေလရဲ႕-- သူ႔အေဖေတြက ဂက္စ္ဆိုတာကိုေအာက္ေစ်းနဲ႔ေရာင္းစားခဲ့ေတာ့ ထုတ္စရာဆိုလို႔ ဒီနည္းလမ္းပဲရွိေတာ့တာကို-- ကရင္ျပည္နယ္ ဝကခ ကသတၱိရွိစြာေက်ညာ လိုက္ေတာ့ ဒီ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ကိုပဲ ေလးစားစြာဦးတည္လိုက္ရေတာ့တာေပါ့-- ၾကည့္ေနပါ--လာမဲ့ ၁၀ ႏွစ္အတြင္း ကရင္ျပည္နယ္ ေထာင္တက္သြားပါလိမ့္မယ္--ထိုင္းဖက္မွာေရာက္ေနတဲ့ ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ေတြရဲ႕စက္႐ုံေတြသာကရင္ျပည္နယ္မွာ လာရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံဖို႔ အေျခအေနေကာင္းေတြဖန္တီးေပးပါ။

ကုန္သည္မိတ္ေဆြေတြက ရန္ကုန္ရဲ႕စီးပြားေရးေလာကႀကီးဟာအရင္၁၀-၁၅ ႏွစ္တုံးကလိုမဟုတ္ေတာ့ဘူး--ေငြရင္းကႀကီးမားလာၿပီး က်ပ္ဘီလီယံနဲ႔စကားေျပာလာတဲ့အခ်ိန္မွာက်ပ္မီလီယံေလာက္ေျပာႏိုင္တဲ့သူေတြဟာ ကြက္ ေပ်ာက္ေနပါတယ္-တဲ့--ကုန္ပစၥည္းထုတ္လုပ္သူျဖစ္ေစ ကုန္ပစၥည္းတင္သြင္းသူျဖစ္ေစ ကုန္သည္လုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာ ၾကားထဲမွာသူတို႔ေရာင္းကုန္ေတြအတြက္ လက္ကားကိုယ္စားလွယ္ပင္မထားေတာ့ ပဲလက္လီ outlet ေတြအထိကိုယ္တိုင္ distribution လုပ္လာၾကတဲ့အတြက္ၾကားထဲက လက္ကားသမားေတြကြက္ေပ်ာက္ျဖစ္ကုန္ၾကပါတယ္ တဲ့-- ဒါေၾကာင့္လည္းပဲ ဆန္တစ္ခုကလြဲလို႔ ဘုရင္ေနာင္လက္ကားေစ်း၊ ေညာင္ပင္ေလးေစ်း ေတြမွာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား'အ' ကုန္ပါတယ္--အရင္တုံးကလို--ဟိုကုန္သယ္ဒီကုန္သယ္ နဲ႔အလြန္နည္းသြားပါတယ္-- ဒါဟာလက္ႀကီးသမားပင္ရင္းေတြဟာ လက္လီေစ်းကြက္ေတြထိကိုယ္တိုင္ဆင္းလာၿပီးေငြအင္အားပမာ ဏကလည္းက်ပ္ဘီလီယံ နဲခ်ီမ်ားျပားလာပါတယ္--

ကိုကာကိုလာကိုၾကည့္ပါ-- ျမစ္ႀကီးနားမွာလည္း၁ပုလင္း၃၀၀က်ပ္ ရန္ကုန္မွာလည္း ၁ ပုလင္း ၃၀၀ က်ပ္ပါ--ေမာင္တိုင္ပင္တို႔ ကုန္သြယ္လယ္ယာဆိုရွယ္လစ္ေခတ္ကခ်င္းျပည္နယ္မွာလည္းဆန္ ၁ ၿပီ ၂:၅၀ က်ပ္ ပုသိမ္ မွာလည္း ဆန္ ၁ ၿပီ ၂:၅၀ က်ပ္ဆိုတုံးက ဒီဦးဘၿငိမ္ဆိုတဲ့ပုဂၢိဳလ္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ကိုင္တြယ္စရိတ္ထည့္ မတြက္ခဲ့ ဘူးလားေျပာခဲ့ျကတယ္--အခုလက္ႀကီးသမားေတြကအကုန္စါးရိတ္တြက္ၿပီးသား-- ဘယ္ေနရာေရာက္ေရာက္ ဒီေစ်းပဲ-- ေစ်းကြက္ကိုအားလုံးျဖန္႔ခ်ပစ္လိုက္တာ--အျမတ္မ်ားတဲ့ေနရာ နည္းတဲ့ေနရာေတြ မွ်သြားတာေပါ့--

ေနာက္ေျပာခ်င္တာတစ္ခု--ျမန္မာမွာလူႀကိဳက္မ်ားၿပီး အင္တာေနရွင္နယ္မွာထုတ္တဲ့ ထုတ္ကုန္ေတြကိုလိုင္စင္ဝယ္ယူၿပီး အိမ္နီးနားခ်င္းႏိုင္ငံေတြမွာ ထုတ္လုပ္တယ္-- ယူနန္၊ မေလးရွား၊ ထိုင္း စတဲ့ေနရာေတြမွာ စက္႐ုံေထာင္ရတာလည္းလြယ္တယ္-- ကုန္ပစၥည္းထုတ္လုပ္ရတာေစ်းသက္သာတယ္-- အမယ္ skilled labour ေတာင္ျမန္မာေတြပါပဲ-- ၿပီးမွ ပိုင္ရွင္က ျမန္မာ ျပည္ထဲကို သြင္းကုန္ပါမစ္နဲ႔ သြင္းတယ္-- ျပည္တြင္းမွာ သူကိုယ္တိုင္ လက္လီ အထိျဖန္႔တယ္ လက္ကားဆိုတာေဖ်ာက္ ထားတယ္--ဘာေၾကာင့္အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြမွာသြားထုတ္လုပ္တာလည္းလို႔ေမးၾကည့္ေတာ့ျမန္မာျပည္မွာထုတ္ရင္အခြန္အခႀကီးလို႔တဲ့-- ကုန္ၾကမ္းသြင္းရင္အခြန္အခကတစ္မ်ိဳး ကုန္ေခ်ာျဖစ္လာရင္အခြန္အခကတစ္မ်ိဳး--ေနာက္စက္႐ုံေထာင္ဖို႔ ေျမေနရာအခက္အခဲ-- ကိုယ္ပိုင္ေျမရွိေတာင္သြားလိုက္ရတဲ့ဌာနဆိုင္ရာေတြ-- အရစ္ခံလိုက္ရတာလည္းလႈပ္လို႔ေတာင္မရ-- တဲ့-- ဒါေတြဟာကိုယ္တိုင္လုပ္ဖူးတဲ့သူရွိမွ သိပါလိမ့္မယ္။ အဲေတာ့ အိမ္နီးနားခ်င္းႏိုင္ငံေတြမွာပဲစက္႐ုံေထာင္ၿပီး ျပန္ import သြင္းတာကတြက္ေခ်အကိုက္ဆုံးျဖစ္ေနတယ္။ အေရးႀကီးဆုံး ေျပာဖို႔က်န္သြားတယ္-- ျမန္မာမွာလွ်ပ္စစ္ကေသမွ မေသခ်ာတာပဲ။ဒီလိုေငြရင္းႀကီးတဲ့အလုပ္ေတြလုပ္ေနၾကတဲ့ ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ေတြအမ်ားႀကီး တဲ့-- သူတို႔စီးပြားေရးေတြျဖစ္ေနေတာ့ ဘာပစၥည္းေတြလဲဆိုတာမေျပာလိုပါဘူး။ သက္ဆိုင္ရာတာဝန္ရွိေတြပဲစုံစမ္းၾကည့္ လိုက္ပါ။အလွကုန္ပစၥည္းေတြနဲ႔ စားကုန္ပစၥည္းေတြေတာ့ မ်ားပါလိမ့္မယ္။

အဲေတာ့ကြက္ေပ်ာက္ေနၾကတဲ့အလယ္အလတ္သမားကုန္သည္ေတြ အေနနဲ႔ ဘာမွလုပ္စားစရာမရွိကြက္ေပ်ာက္ေနၾကတယ္။ သူတို႔ ကို labour intensive ျဖစ္တဲ့အဲလို SME ထုတ္လုပ္မႈလုပ္ငန္းေလးေတြကို ျပည္တြင္းမွာျပန္ဝင္လာၿပီးရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံလာေအာင္လုပ္ၾကပါအုံး-- အဲလိုလုပ္ႏိုင္ ဖို႔အတြက္ ဝန္ႀကီးဌာတစ္ခုထဲနဲ႔ေတာ့လုပ္မရႏိုင္ဘူး။ဘာေတြလုပ္ရမလဲဆိုေတာ့--

(၁) အလုပ္သမားေကာအလုပ္ရွင္ေကာ လက္ခံႏိုင္ေလာက္တဲ့စည္းကမ္းခ်က္ေတြ ျပန္လည္သတ္မွတ္ဖို႔ပါပဲ--
(၂) အခြန္ဥပေဒစည္းမ်ဥ္းေတြကရႈပ္ေထြးၿပီး လုပ္သာကိုင္သာမရွိပဲအခြန္ထမ္းကိုလယ္ပင္းၫွစ္ဖို႔စဥ္းစားလုပ္ေဆာင္ေနသေရြ ့တိုင္းျပည္ဖြံ ့ၿဖိဳးမတိုးတက္ လာႏိုင္ပါ။ အခြန္ဌာန ကမိုးက်ေတြလုပ္နည္းတစ္ခုရွိပါတယ္။ဒီႏွစ္ဒီၿမိဳ ့နယ္ က က်ပ္သိန္းေပါင္း၁၀၀၀၀ အခြန္ရခဲ့ရင္ ေနာက္ႏွစ္ ဘာမွမစဥ္းစားနဲ႔ က်ပ္သိန္းေပါင္း ၁၂၀၀၀ ပဲဆိုတဲ့ ပညာသားမပါ တဲ့သတ္မွတ္ခ်က္မ်ိဳးရွိခဲ့ဘူးပါတယ္။ သူမ်ားႏိုင္ငံက ဘယ္လိုအခြန္ေကာက္သလဲေလ့ လာဖို႔လိုပါတယ္။
(၃) စက္႐ုံေျမေနရာပိုင္ဆိုင္မႈကိစၥ ကိုအရွင္းဆုံးျဖစ္ေအာင္လုပ္ေပးဖို႔ လိုပါလိမ့္မယ္။
(၄) ေနာက္ဆုံးတစ္ခုကေတာ့ လွ်ပ္စစ္ကိစၥပါ။

အထက္ပါအခ်က္ေတြေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္မွပဲ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြမွာစက္႐ုံတည္-- ပစၥည္းထုတ္လုပ္-- ျပည္တြင္းကို import ျပန္သြင္း လုပ္ေနတဲ့လုပ္ငန္းရွင္ေတြျပည္တြင္းမွာ ျပန္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံလာေအာင္business environment ကိုေျပာင္းလဲျပဳျပင္မွသာလွ်င္ ဂ်က္ေလယာဥ္ႀကီး take off လုပ္လို႔ရပါမယ္။ 

Wholesale markets ေတြေလ့လာၾကည့္ပါ။ ဘာေတြျဖစ္ေနလဲ? ဘာေတြျပဳျပင္ေပးရမလဲ? သိလာပါလိမ့္မယ္။ လွ်ပ္စစ္မေသခ်ာတဲ့ေနရာ၊ ေျမေနရာ အာဏာပိုင္ကထုတ္ေပးသည့္တိုင္အရင္ပိုင္ခဲ့တဲ့ လယ္သမားကလာကန္႔ကြက္ လို႔ဘာမွမလုပ္ႏိုင္၊ skilled labour ရွားၿပီးလုပ္ခလစာေတြေစ်းျမင့္၊ အလုပ္သမားဆႏၵျပမႈမ်ား အာမ မခံႏိုင္၊အခြန္အခေတြအမ်ိဳးမ်ိဳးေကာက္ခံ၊ စတဲ့ ႏိုင္ငံမွာ ကိုယ့္ျပည္တြင္းကလုပ္ငန္းရွင္ေတြ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြမွာ ပုံစံအမ်ိဳးမ်ိဳး နဲ႔ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံေနတာေတြ ျပန္ေရာက္ေအာင္လုပ္ႏွိင္မွာသာ ပထမႏွစ္ phase (1) ေအာင္ျမင္မႈ ရလာႏိုင္ပါလိမ့္မည္-- 

ေမာင္တိုင္ပင္

ေစ်းကြက္သေဘာတရား

တစ္ေန႔က ေမာင္တိုင္ပင္တို႔တေတြ marketing မွာ အိမ္နီးခ်င္းယိုးဒယားကိုမလိုက္ႏိုင္တဲ့အေၾကာင္းအရင္ကပိုစ့္ေတြမွာေရးခဲ့ဘူးၿပီ--ေက်ာ္တို႔ျမန္မာေတြယိုးဒယားကိုစစ္ႏိုင္လို႔ရွိရင္ယိုးဒယားလက္မႈပညာရွင္ေတြေခၚလာၿပီးရြာတည္ေပးတယ္--အလုပ္ေပးတယ္--သူတို႔အဆက္အႏြယ္ေတြကတဆင့္ျမန္မာအခ်ိဳ ့ဆီအႏုပညာပိုးေလးေတြကူးစက္သြားလို႔သာေတာ္ေသးတယ္လို႔ေျပာရမလိုပဲ--

အိုင္ဒီယာေပါ့ ဗ်ာ -- အႏုပညာအိုင္ဒီယာ--ဒါေလးဒီလိုဖန္တီးလိုက္ရင္ basis ကဒါေတာ့ ဒါပဲ-- ဒါေပမဲ့ artist Idea ေလးေပါင္းစပ္ေပးလိုက္ေတာ့ တန္ဖိုးကနည္းနည္းတက္သြားတာေပါ့--one village one product လုပ္တုံးကလည္းအရင္စီးပြားကူးသန္းဝန္ႀကီးလက္ထက္ကႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ခဲ့ဘူးပါရဲ႕ -- ျမန္မာရဲ႕ ထုံးစံအတိုင္းေကာက္႐ိုးမီးျဖစ္သြားတာကေတာ့ ႏွေမ်ာစရာပါ--အစားအေသာက္ေတြ အႏုပညာလက္မႈ ပစၥည္းေတြ သက္ဆိုင္ရာ ေက်းလက္ေတြမွာလုပ္တဲ့ အခါ ေစာနကေျပာတဲ့ အိုင္ဒီယာ လိုေနတာရယ္ ဆြဲေဆာင္တဲ့ ထုပ္ပိုးမႈ မျဖစ္တာရယ္ေၾကာင့္ ဝယ္သူကို မဆြဲေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ဘူး--ျမန္မာ ႐ိုးရာမုန္႔ snack ေတြအမ်ားႀကီးပါ--သန္႔ရွင္းစြာ ထုတ္ လုပ္ဖို႔ရယ္ ေစ်းကြက္ဆြဲေဆာင္ႏိုင္တဲ့အိုင္ဒီယာ တစ္ခု ကို value adding အေနနဲ႔ေပါင္းစပ္ထုတ္လုပ္ ဖို႔ လိုေနတာပါ--

ဥပမာ tea leave ဆိုတဲ့ ကုန္ပစၥည္းဆိုရင္တ႐ုတ္ျပည္ အဂၤလန္ အိႏၵိယ စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ လက္ဘက္ခင္းေတြရွိႀကတယ္--တ႐ုတ္ျပည္ဆိုရင္ အဖိုးတန္ပစၥည္းမ်ိဳးကိုထုပ္ပိုးတဲ့ ပက္ကင္ မ်ိဳးနဲ႔လက္ဘက္ေျခာက္ကိုသန္႔ရွင္းသပ္ရပ္စြာထုပ္ပိုးေစ်းကြက္တင္တယ္-- အျမတ္တႏိုးလက္ေဆာင္ေပးၾကတယ္--ေမာင္တိုင္ပင္တို႔ အလုပ္လုပ္စဥ္က အဲလိုလက္ေဆာင္မ်ိဳးခဏခဏရခဲ့ဘူးေတာ့ အဖိုးတန္ပစၥည္းတစ္ခုခုလားေပါ့ --ေဖါက္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ လက္ဘက္ေျခာက္ Chinese tea ျဖစ္ေန ေရာ--အိမ္ကလူေတြက ရီၾကတာေပါ့ -- လက္ဘက္ ေျခာက္ ကိုေရေႏြးခပ္ေသာက္ၾကည့္ေတာ့ ျမန္မာလက္ဘက္ေျခာက္ေသာက္သလိုပါပဲ--အရသာ လည္းမခံတတ္ဘူး-- လက္ဘက္ နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ products ေတြထဲမွာ ျမန္မာမွ လြဲ ၍ ဘယ္မွာမွမရွိေသာ ထုတ္ကုန္တစ္ခုရွိပါတယ္ -- အဲဒါကေတာ့ လက္ဘက္စို ပါ--fermented tea pickles အေနနဲ႔ ကမ႓ာကသိပါတယ္--အရသာအမ်ိဳး ၄-၅ မ်ိဳး ဖန္တီးႏိုင္ပါတယ္--တြဲဖက္စားသုံးႏိုင္တဲ့ ပဲအေျကာ္စုံ ပုဇြန္ေျခာက္ ပိုးေကာင္ေၾကာ္ ငါးေပါက္သီး စတာေတြ နဲ႔လည္းဖန္တီးထားပါတယ္ -- လက္ဘက္ထမင္း လိုမ်ိဳးrecepi ေတြလည္း ျမန္မာ႐ိုးရာအစားအေသာက္ အျဖစ္ ဖန္တီးထားပါတယ္ ထုပ္ပိုးတဲ့ ဘူး လွလွ ေလးေတြနဲ႔ လည္းေစ်းကြက္တင္ထားတာေတြလည္းေတြ႕ရပါတယ္--အဲေတာ့ လက္ဘက္စို fermented tea pickles က ကမ႓ာ့ေစ်းကြက္မွာ ဘာေၾကာင့္ မထိုးေဖါက္ ႏိုင္ရမွာလဲ--ျမန္မာဘီယာ နဲ႔ ျမန္မာ႐ိုးရာလက္ဘက္သုတ္ေလးနဲ႔ ၿမီးၿပီး ဇယက္မင္းစည္းစိမ္ကို ခံစားႏိုင္ပါတယ္-- ဘာေၾကာင့္ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ မလုပ္ၾကေသးတာလဲ--ေက်ာ္တို႔ ျမန္မာေတြက ေလွႀကီးထိုး႐ိုး႐ိုး တယ္ႀကိဳက္ျကတာကိုး--

ဒီေန႔မနက္ NTUC Fair Price မွာေစ်းဝင္ဝယ္ေတာ့ဒီအေတြးေတြေပၚလာပါ--ယိုးဒယားေတြ marketing လုပ္တတ္လိုက္ၾကတာ--ေက်ာ္ ဓါတ္ပုံ ႐ိုက္တင္ထားတဲ့ rice products ေတြကျမန္မာမွာအကုန္ရွိသဗ်-- ေပၚဆန္းမွ မဟုတ္ဘူး-- ဧည့္မထ မွမဟုတ္ဘူး ရွားရွားပါးပါး delicacies ေလးေတြ ရွာၾကံေစ်းကြက္တင္ႀကည့္ပါလား ဗ်ာ -- ေရွးက မင္းေတြပြဲေတာ္ တည္ရာမွာခ်က္ေပးရတဲ့ သေလးဆန္ လိုမ်ိဳးဆို အေရာင္ေတာက္ေအာင္ ဖြဲစင္သြားေအာင္ ယင္ဖိုမွ မသန္းဘူးေသးတဲ့ အပ်ိဳေတာ္ ေတြကပုဝါပါးပါး နဲ႔ပြတ္ေပးရတဲ့သေလး ဆန္ေပါ့ဗ်ာ--စပါးအမည္က ၿမီးေကာက္ စပါး ဆန္ျဖစ္သြားခ်ိန္ၾကေတာ့ ၿမီးေကာက္မေခၚေတာ့ ဘူး-- ဇီယာဆန္ တဲ့--မြန္ေတြစားတဲ့ မြန္ဘုရင္ တပင္ေရြထီးပြဲေတာ္ တည္တဲ့ အီကရဲ အီကရင္ဆန္--ဘယ္လိုအရသာရွိတယ္ -- ဘယ္လိုအားရွိတယ္ -- မြန္သူရဲေကာင္း သမိန္ဘရမ္း တ႐ုတ္လူစြမ္းေကာင္း ဂါမဏိ နဲ႔ စီးခ်င္းမထိုးမီ အီကရဲဆန္ ကခ်က္တဲ့ ထမင္းကို အျပည့္အေမာက္စားၿပီးမွ စီးခ်င္းထိုးခဲ့ တာ-- စသည္ျဖင့္Product promotion လုပ္ ႏိုင္တာပဲဗ်ာ--marketing ကိုပိုင္ႏိုင္ေအာင္လုပ္ၾကပါ--products အသစ္ေတြထုတ္ၿပီး ေစ်းကြက္အသာစီး ရေအာင္ လုပ္ၾကပါ---

တိုင္းၿပည္ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္ရန္

ဒီေန႔မနက္အငယ္ေကာင္ေက်ာင္းပို႔ၿပီး စင္ကာပူ Ministry of Education မွာ ေျမးအႀကီး AEIS exam ေျဖဖို႔အတြက္ စာေမးပြဲေၾကးသြားသြင္းရပါတယ္--Buona Vista MRT မွာဆင္းၿပီး MOE ကိုလမ္းၫႊန္ထားတဲ့အတိုင္းေလွ်ာက္သြားတာ ၅ မီနစ္ေလာက္ေလွ်ာက္တာနဲ႔ေရာက္သြားပါတယ္ -- MOE ႐ုံးႀကီးဟာေတာ္ေတာ္ႀကီး ႀကီးက်ယ္ခန္းနားပါတယ္ registration လုပ္ၿပီး Customer service center မွာ Q နံပါတ္ယူ ၿပီးထိုင္ေစာင့္ေနတာ ၅ မိနစ္အတြင္းေခၚပါတယ္-- ေကာင္တာ ၆ ေရွ ့မွာေငြသြင္းဖို႔ကိစၥလုပ္တာ ၅ မိနစ္ပဲၾကာပါတယ္--

ထိုင္ေနရင္းစပ္စုၾကည့္လိုက္ေတာ့ ကြန္ပ်ဴတာေတြဟာ ၂ ႏွစ္ငွားထားတာျဖစ္ေၾကာင္းသိရပါတယ္--အဲေတာ့ မွစလုံး႐ုံးေတြရဲ႕ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြကိုခပ္ေရးေရးသေဘာေပါက္လာပါတယ္--ဒီလို customer service center မ်ိဳးကို MOE က ျပင္ပပုဂၢလိကကုမၸဏီတစ္ခုခု သို႔မဟုတ္ အစိုးရ နဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ထားတဲ့ ကုမၸဏီတစ္ခုခု ကို out source ေပးလိုက္တာျဖစ္ ႏိုင္ပါတယ္--စလုံးမွာအစိုးရ႐ုံးေတြရဲ႕ITကိုvery strict procedures and operations နဲ႔ကိုင္တြယ္ေနခ်ိန္ျဖစ္လို႔ ေမာင္တိုင္ပင္ေတြးဆခ်က္မွန္ခ်င္မွလည္းမွန္ႏိုင္ပါတယ္-- ဒါေပမဲ့ ျမန္မာ ႏိုင္ငံကအစိုးရ႐ုံးေတြမွာ ဒီလို customer service မ်ိဳးရွိဖို႔လိုတယ္ဆိုရင္ ျပင္ပ စိတ္ခ်ရတဲ့ IT ကုမၸဏီတစ္ခုခုကိုကို out sourcing လုပ္ ႏိုင္ပါတယ္ -- training ေကာ စက္ေတြေကာ network ခ်ိတ္တာေကာ software ေကာ အကုန္အပါအဝင္တစ္ ႏွစ္လွ်င္ဘယ္ေလာက္ ေပးရမယ္ဆိုၿပီး စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္အလုပ္အပ္ႏိုင္ပါတယ္-- ႏိုင္ငံတိုးတက္ေအာင္လုပ္ဖို႔ အတြက္ဒါမ်ိဳးအလုပ္ေတြ ျမန္မာ IT ကုမၸဏီေတြလုပ္ ႏိုင္ပါတယ္-- ဘာမ်ားခက္တာလိုက္လို႔ လဲဗ်ာ
-- ျပည္သူအတြက္ ဆိုတဲ့ အစိုးရဒါမ်ိဳးေတြစဥ္းစားသြားရမယ္ဗ်--

'Food Emperor' အိမ္မက္

ဒီတစ္ေခါက္ရန္ကုန္ေရာက္ေတာ့ Unique Quality ကကိုတင္ဦးကသူတည္ေထာင္ထားတဲ့Food Emperorကိုလိုက္ျကည့္ပါဟုဖိတ္ေခၚပါတယ္။ စံရိပ္ၿငိမ္ဖက္မွာေျမ၁.၅ဧကေပၚမွာေဆာက္ထားတဲ့ ၄ ထပ္အေဆာက္အဦးရွိရာကိုေခၚသြားပါတယ္။ ကားပတ္ကင္အျပည့္ႏွင့္ေျမယာရႈခင္းပါလုပ္ထားသျဖင့္လွပခန္႔ညားေနပါတယ္။ ေအာက္ထပ္ကေတာ့ စင္ကာပူ၊ဘန္ေကာက္ စတိုင္ food court ျဖစ္ပါတယ္။ ၃ ဖက္မွာ food stall စားေသာက္ဆိုင္မ်ားအျပည့္ရွိေနၿပီးအလယ္ေခါင္မွာေတာ့အပူအေအးေကာ္ဖီလက္ဘက္ရည္ ႏွင့္ snack အခ်ိဳ ့ေရာင္းခ်ေပးပါတယ္။ ေနာက္အလယ္မွာ customers မ်ားထိုင္စားေသာက္ႏိုင္တဲ့အရြယ္အစားမ်ိဳးစုံ ပရိေဘာဂမ်ားလုပ္ေပးထားပါတယ္--

Food stall ဆိုင္ေတြလိုက္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ေခတ္မီၿပီးက်စ္က်စ္လစ္လစ္ရွိေသာဒီဇိုင္း food grade steel ပစၥည္းမ်ားျဖင့္ဆိုင္ခန္းမ်ားကိုဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္ထားပါတယ္။ကိုတင္ဦးက " stall တစ္ခုကိုအစားအေသာက္ မိ်ဳးမတူ ၅ မ်ိဳးပဲေရာင္းခ်ခြင့္ျပဳထားတယ္ " လို႔ေျပာပါတယ္။ဝင္ဝင္ခ်င္း ပထမဆုံးဆိုင္က " မႏၲေလးၿမီးရွည္" ဆိုင္ပါ။ ဒီ food court မွာ အစားအေသာက္ ကိုပဲဆိုင္းဘုတ္တင္ခြင့္ျပဳထားပါတယ္။ ဘယ္ဆိုင္လဲစပ္စုၾကည့္ခ်င္လိုက္ေတာ့မႏၲေလး ဗထူးကြင္းၿမီးရွည္ဆိုင္ကိုေခၚဖြင့္ခိုင္းထားတာကိုး။ ဆန္ၫွပ္ေခါက္ဆြဲ၊ ဝက္အူစုံသဲစုံအသုတ္၊ဝက္ၿမီးသုတ္၊ ေတြလည္းရပါတယ္။

ကိုတင္ဦးကမႏၲေလးဆိုင္ေတြကိုအားေပးထားတာကိုေတြ႕ရတယ္။ေနာက္တစ္ဆိုင္က" မႏၲေလးမုန္႔တီ" လို႔ေတြ႕လိုက္ရေတာ့ ေပ်ာ္သြားပါတယ္။ေငြလက္ခံေနသူကိုေမးၾကည့္ လိုက္ေတာ့မႏၲေလးက နံမည္ႏွစ္လုံး ဆင္တူ ရဲ႕ဆိုင္ျဖစ္ေနတာေတြ႕ရပါတယ္။ မုန္႔တီကနန္းျကီး၊နန္းလတ္၊နန္းျပားေခါက္ဆြဲ၊ခႏုံထုပ္၊ မတ္ပဲဘယာေၾကာ္ စတာေတြလည္းရပါတယ္။သူနဲ႔ကပ္ရက္ကေတာ့"ပလာတာ" လို႔ေရးထားပါတယ္။ ခီးမားပလာတာ၊ပဲပလာတာ၊နံျပား၊ဆိတ္ခါးပတ္၊ၾကက္ခါးပတ္၊ ပဲျပဳတ္၊ပန္းေသးေခါက္ဆြဲ၊ေတြရပါတယ္။ဆိုင္နံမည္ေတာ့ မစပ္စုခဲ့ရပါဘူး--ေနာက္ကပ္ရက္ကေတာ့ "မုန္ဟင္းခါး" လို႔ အမည္ေပးထားပါတယ္--ေျမာင္းျမမုန္ဟင္းခါး၊ ေတာင္ငူမုန္ဟင္းခါး၊ရန္ကုန္မုန္႔ဟင္းခါး၊ အုန္းႏို႔ေခါက္ဆြဲ၊အစုံရပါတယ္။ တြဲဖက္စားသုံးရတဲ့ အေၾကာ္မ်ိဳးစုံ၊ ငါးဖယ္၊ဘဲဥ၊ ၾကက္အူ၊ၾကက္အခ်င္းတိုင္ငါးသေလာက္ဥ ပါေရာင္းခ်ေပးပါတယ္။

အဲဒီေဘးမွာ "ျမန္မာထမင္းဟင္း" လို႔ေရးထားၿပီး ျမန္မာဟင္းသားငါးအသီးအရြက္အမ်ိဳးမ်ိဳးရရွိႏိုင္ပါတယ္။ ပုံစားစားခ်င္လည္းရပါတယ္၊တစ္မယ္ခ်င္းလည္းစားလို႔ရပါတယ္။ သူကပ္ရက္ကေတာ့" တ႐ုတ္ထမင္းဟင္း" ဆိုင္ျဖစ္ပါတယ္။ ထူးျခားတာကေမာင္တိုင္ပင္တို႔ ငယ္ငယ္က ေလဟာျပင္ေစ်းမွာေရာင္းတဲ့ဟင္း၁ပြဲ ၅မူး တစ္မတ္ ဟင္းမ်ိဳးလိုပါပဲ။ ေဇာက္ပန္းကန္အေသးေလးေတြနဲ႔ တစ္ေယာက္စာေလးေတြအမ်ားႀကီးျပင္ထားပါတယ္။အခုေတာ့ ၂၀၀ က်ပ္နဲ႔ ၃၀၀က်ပ္ယူပါတယ္။ ျမန္မာေတြအႀကိဳက္ခ်ိဳခ်ဥ္ေၾကာ္၊ကုန္းေဘာင္ႀကီးေၾကာ္၊ အစိမ္းေၾကာ္၊ ဝက္နံ႐ိုးေၾကာ္၊ဝက္ေျခေထာက္စြပ္ျပဳတ္၊ ျပည္ႀကီးငါးကန္ဇြန္းရြက္ေၾကာ္၊ဝက္နံကင္၊အေခါက္ကင္၊အသဲကင္ ဟင္းရံအစုံရပါတယ္။ ေမာင္တိုင္ပင္တို႔ေခတ္က ၂း၅၀က်ပ္၊ ၃ က်ပ္ဆိုတစ္ေယာက္အဝစားႏိုင္ေပမဲ့ အခုေခတ္ေတာ့ ၁၅၀၀-၂၀၀၀ က်ပ္ေလာက္မွဝမယ္ထင္ပါတယ္--

ေနာက္တစ္ဆိုင္က' ရွမ္း' ဆိုင္ပါ။ရတဲ့အစားအစာေတြမွတ္မိသေလာက္ေျပာရရင္ ရွမ္းေခါက္ဆြဲ၊ အမဲသားလုံးေခါက္ဆြဲ၊ ရွမ္းထမင္းခ်ဥ္၊ ရွမ္းဟင္းထုတ္၊ ဝက္သားခ်ဥ္၊ဝက္ေခါက္ကင္၊ မုန္ၫွင္းခ်ဥ္ အစုံပါပဲ။ ေနာက္သူနဲ႔ကပ္ရက္ကလည္း ' ရွမ္းထမင္းဟင္း' တဲ့-- ရွမ္းစတိုင္ ဟင္းေတြအသုတ္ေတြနဲ႔ ရွမ္းဆန္ နဲ႔ ခ်က္တဲ့ထမင္းေစးေစး ေလးလည္းရပါတယ္။ကပ္ရက္ကေတာ့ ' ခ်စ္တီးထမင္းဟင္း' ပလပ္စတစ္လင္ပန္းေပၚမွာ ငွက္ေပ်ာရြက္ခင္းၿပီး ခ်စ္တီးထမင္းဟင္းပုံေရာင္းေနတာေတြ ့လို႔ စားခ်င္တဲ့ စိတ္ကိုၿမိဳသိပ္ထားရပါတယ္။ေမာင္တိုင္ပင္ႀကိဳက္တဲ့ သတ္သတ္လြတ္ဟင္းလည္းရပါတယ္။

ကိုရီးယား၊ ဂ်ပန္၊အစားအစာေရာင္းခ်တဲ့ဆိုင္ေတြလည္းေတြ႕ ေတာ့ ေတာ္ေတာ္စုံစုံလင္လင္ေလးေရာင္းခ်ေပးႏိုင္တာေတြ႕ ရပါတယ္။ ဆိုင္တိုင္းဆိုင္တိုင္းေစ်းႏႈန္းေတြေရးထားေတာ့ ေစ်းႀကီးတယ္ မတန္ဘူးဆိုတာစားသုံးသူေတြကိုယ္တိုင္ဆုံးျဖတ္ေရြးခ်ယ္စားသုံးႏိုင္ပါတယ္။ လင္ပန္းေတြ စားၿပီးသားပန္းကန္ေတြထားတဲ့ tray return ေနရာ ၂ ေနရာေလာက္ကိုသတ္သတ္မွတ္ထားေပးထားတဲ့အျပင္ စင္ကာပူ food stall ေတြမွာ ေတြ႕ သလိုတြန္းလွည္းနဲ႔ပန္းကန္လိုက္သိမ္းစားပြဲကိုရွင္းလင္းေပးတဲ့ အလုပ္သမားကိုလည္းယူနီေဖါင္းသတ္သတ္မွတ္မွတ္နဲ႔ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနတာလည္းေတြ႕ရပါတယ္။

ေနာက္ဆုံးေျပာခ်င္တဲ့ ေႏြးေအး ေသာက္စရာ စားစရာ snack ေရာင္းေပးတဲ့ beverage ဆိုင္ပါ။ ျပင္ပလက္ဘက္ရည္ဆိုင္ေတြမွာရတတ္တဲ့ လက္ဘက္ရည္ေပါ့ ဆိမ့္၊က်ဆိမ့္၊ပုံမွန္၊ ႏို႔စိမ္းတီး၊ ေကာ္ဖီ၊မိုင္လို၊ အိုဗာတင္း၊ ကိုကာကိုလာ၊ပက္စီ၊ မက္စ္ကအစ ဆိုင္ေဖ်ာ္သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္၊ေရႊရင္ေအး၊ဖါလူဒါ၊ကူလ္ဖီ ေရခဲသုတ္စတာေတြရတဲ့ အတြက္ဘယ္လိုမ်ားေရာင္းပါလိမ့္ လို႔ေမာင္တိုင္ပင္ စဥ္းစားေနမိပါတယ္။ အတြင္းပိုင္းဝိုင္းေတြမွာ ေအးေအးလူလူ စကားေျပာလို႔ရတဲ့ေနရာေတြမဟုတ္ပါဘူး။ စားစရာကိုအျမန္စားေနာက္လူေတြကိုေနရာေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ကိုတင္ဦးကေတာ့ဆိုင္တိုင္းလိုလို self service ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္ယူစနစ္ပါ။ စာႂကြင္းစားက်န္ပန္းကန္ နဲ႔ လင္ပန္းေနရာေတြထားဖို႔ေနရာဖန္တီးေပးထားေပမဲ့ ပန္းကန္ေတြလာသိမ္းၿပီး ေရေဆးတဲ့ေနရာပို႔ေပးၿပီးေဆးေၾကာၿပီးတဲ့ပန္းကန္ နဲ႔ လင္ပန္းေတြကိုလည္းဆိုင္ေတြကိုသူလိုအပ္ခ်က္အလိုက္ျပန္ထပ္ေပးၾကပါတယ္။ဒါေတြကိုစီမံႀကီးၾကပ္ေပးဖို႔ catering service manager အမိ်ဳးသမီးေတြလည္းသူ႔အခ်ိန္ပိုင္းအလိုက္ႀကီးၾကပ္ေပးရန္ခန္႔အပ္ေပးထာ။တယ္လို႔ေျပာပါတယ္။စားေနေသာက္ေနၾကသူေတြကိုၾကည့္လိုက္ေတာ့တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြ႐ုံးသူ႐ုံးသားေတြတကူးတကလာစားေသာက္ၾကတဲ့မိသားစုေတြမ်ားပါတယ္။ ကိုတင္ဦးကို ျမန္မာ႐ိုးရာမုန္႔ပဲသေရစာေတြမေရာင္ဘူးလားလို႔ေမးေတာ့ ရန္ကင္းနားမွာေရာင္းတဲ့ျမန္မာ traditional snacks ဆိုင္ကမျကာခင္လာဆိုင္ဖြင့္မယ္ လို႔သိရပါတယ္။

အခ်ိန္ရွိတုံး အလယ္ထပ္ကဆိုင္ေတြလိုက္ၾကည့္ပါအုံးဆိုလို႔ အေပၚထပ္ကို escalator နဲ႔ တက္ခဲ့ပါတယ္။အေပၚထပ္ကိုေတာ့ sq ft နဲ႔ငွားတယ္။ KFC နဲ႔စကားေျပာေနတယ္။ ဗီယက္နမ္ဆိုင္ So Pro ဆိုင္၊ Baker Choice ကေတာ့ ကိုတင္ဦး ရဲ႕ CSI ကသင္တန္ဆင္းေတြနဲ႔ စင္ကာပူက Baker Talent တို႔ပူးေပါင္းဖြင့္လွစ္ထားတဲ့ ဂ်ဳံနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ snacks ေတြေရာင္းခ်ေပးပါတယ္။ ဆိုင္နဲ႔အတူ ေကာ္ဖီဆိုင္က်ဥ္းက်ဥ္းေလးလည္းဖြင့္ထားပါတယ္။

ေနာက္တစ္ဆိုင္ကေတာ့ Cafe Burma ေကာ္ဖီဆိုင္ပါ။ ျမန္မာမုန္႔အခ်ိဳ ့နဲ႔ ေကာ္ရည္ေခါက္ဆြဲစတဲ့ အဆာေျပစားႏိုင္တဲ့ snacks ေတြေရာင္းခ်ေပးပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ မွန္ခန္းျဖစ္ေတာ့ အျပင္ဖက္ပတ္ဝန္းက်င္ရႈခင္းကိုၾကည့္ရင္း ကြန္ပ်ဳတာ laptop နဲ႔အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ လူငယ္အခ်ိဳ ့လည္းေတြ႕ပါတယ္။ Star Bucks တို႔ Ban Khun Mae restaurant တို႔စတဲ့ ဆိုင္ေတြလည္းေနရာထိုင္ခင္းကိုလာၾကည့္ၿပီးစကားေျပာေနဆဲလို႔သိရပါတယ္။ ဒီအထပ္မွာ လား လား လား သိဒၶိရွင္ျမန္မာထမင္းဆိုင္ ကိုေတြ႕ လိုက္ရတာပါ။ အရင္က ၄ လမ္းထိပ္မွာ ကိုတင္ဦးတို႔ ညီအစ္ကိုယ္ တေတြဖြင့္ခဲ့တဲ့ ဆိုင္ပါ။ေနရာထိုင္ခင္းအသစ္၊ chef အသစ္ နဲ႔ တကယ့္ ျမန္မာထမင္းဟင္းေတြကိုသန္႔သန္႔ရွင္းရွင္း အရသာရွိရွိ နဲ႔ ေရာင္းခ်ေပးေနတာျဖစ္ပါတယ္။ဒီဒုတိယထပ္ကေတာ့ မိသားစုနဲ႔ ေအးေအးလူလူ ဆိုင္မွာ လာေရာက္စားေသာက္လို႔ေကာင္းတဲ့ ဆိုင္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ေစ်းလည္းသင့္တင့္မွ်တတဲ့ အတြက္လာေရာက္စားသုံးသူေတြမ်ားျပားတဲ့ အျပင္ျပည္တြင္းျပည္ပကဆိုင္ဖြင့္လိုသူေတြလည္းလာေရာက္စုံစမ္းေဆြးေႏြးေနၾကဆျဲဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ထပ္တစ္ထပ္ကေတာ့ တစ္ႏိုင္တစ္ပိုင္႐ုံးခန္းေတြအျပင္ ကုမၸဏီ႐ုံးခန္းေတြလည္းရွိပါတယ္။ ေမာင္တိုင္ပင္တို႔ ULS ႐ုံးကိုေတာင္အေပၚထပ္ ၂ ထပ္အနက္ ေစ်းသင့္ေလွ်ာ္တဲ့အခန္းကိုေရႊ ့ ဖို႔ ၫွိႏႈိင္းေနဆဲလို႔သိရပါတယ္။အေပၚဆုံးထပ္ကိုေတာ့ လူ ၇၀ ေလာက္ဆန္႔ဝင္ႏိုင္တဲ့ခန္းမ တစ္ခုရွိၿပီး ေဆြးေႏြးပြဲေတြက်င္းပဖို႔ လုပ္ထားပါတယ္။လူနည္းၿပီး မြန္းက်ပ္တဲ့ ၿမိဳ ့ထဲမွာ မလုပ္ခ်င္ပါက လွည္းကူး က C Point မွာသြားေရာက္လုပ္ကိုင္ဖို႔ လည္းခ်ိတ္ဆက္ထားပါတယ္။

စီးပြားေရးမေကာင္းဘူးမေကာင္ဘူးေျပာေနေပမဲ့ လုပ္ငန္းရွင္ေလး ကိုတင္ဦးခမ်ာ လုပ္စရာအလုပ္ေတြတန္းစီေနပါတယ္။သူ႔ လုပ္ငန္းေတြကိုအၾကမ္းဖ်င္းၾကည့္ၿပီး ေအာက္ဆုံးထပ္ ကိုျပန္ဆင္းလာခဲ့ပါတယ္။ မႏၲေလးမုန္တီဆိုင္ေရွ ့မွာ ကိုတင္ဦး နဲ႔ ၂ ေယာက္သြားတန္းစီၿပီး ေခါက္ဆြဲ နန္ျပားသုတ္ ၂ ပြဲ မတ္ပဲ ဘယာေၾကာ္ ၁ ပြဲမွာလိုက္ပါတယ္-- ထုံးစံအတိုင္း ကိုတင္ဦး က ဆီေလွ်ာ့ ထည့္ဖို႔ မွာၾကားေနပါတယ္။ ကိုတင္ဦး ကိုပိုင္ရွင္မွန္းလည္းမသိပါဘူး-- ပိုက္ဆံကို တင္ဦး မေပးေစပဲ ေမာင္တိုင္ပင္ ပဲရွင္းလိုက္ပါတယ္။ မုန႔္ပြဲ ကိုလင္ပန္းနဲ႔သယ္ယူလာၿပီးလြတ္ေနတဲ့ စားပြဲခုံေပၚတင္လိုက္ၿပီးတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေဘးကစားေနသူကိုၾကည့္လိုက္ေတာ့ ကိုေအာင္သူ နဲ႔ မသင္းထြဋ္ တို႔ဇနီးေမာင္ႏွံျဖစ္ေနတာေတြ႕ လိုက္ရပါတယ္။တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္အံ ့အားသင့္ေနၾကၿပီး ကိုေအာင္သူကထိုင္ရာကထကာ ' အကိုသံပုရာေရ ေသာက္မယ္မဟုတ္လား ကိုတင္ဦးေကာ' ဆိုၿပီးတစ္ဆက္တည္းေမးလိုက္ေတာ့ တူတူပဲေျပာလိုက္ပါတယ္။ သူတို႔ လည္း မႏၲေလး မုန္႔တီလာစားၾကတာပါ။
----
----
----
----
----
----
----
----
----
----
----
----
----
----
----
----
----
----
----
----

" ဖိုးဖိုး ဖိုးဖိုး ဖိုးဖိုး-- ေခ်ာ ေခ်ာ " ဆိုၿပီး ေျမးငယ္ ေဘးနားမွာ လာေအာ္ေတာ့ မွ စင္ကာပူမွာ မိုးေလးတစိမ့္စိမ့္ ရြာေနတာနဲ႔ ေန႔ခင္းျကီးမွာ အိပ္ေပ်ာ္သြားလိုက္တာ ရန္ကုန္ က ဘီလီယံနာ ကိုတင္ဦး ရဲ႕ food emperor တည္ေထာင္မယ္လို႔ေျပာတဲ့အေပၚစိတ္စြဲၿပီး အိပ္ေပ်ာ္သြား လိုက္တာကိုး-- ရန္ကုန္မွာ H1N1 ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ လူတုပ္ေကြးေတြအျဖစ္မ်ားေနလို႔ ဆိုင္မွာ လူမလာမွာကိုစိုးရိမ္မိတာလည္းပါေသး-- ဘာေတြမက္မွန္း ကိုမသိေတာ့ပါဘူး-- မိုးတြင္း ေန႔ လည္ခင္းအိမ္မက္ရယ္--

ေမာင္တိုင္ပင္
၂၆-၀၇-၂၀၁၇

ေက်းဇူးတရား

ေက်းဇူးကိုထုတ္ေဖၚေျပာဆိုျခင္းသည္မဂၤလာတစ္ပါးျဖစ္ပါတယ္---

ေမာင္တိုင္ပင္အေဖပင္စင္ယူေတာ့ေနစရာအိမ္မရွိလို႔ မႏၲေလးတ႐ုတ္တန္းကေယာကၡမတိုက္မွာေျပာင္းေရႊ ့ေနရပါတယ္--အေဖဘဝကိုေမာင္တိုင္ပင္တို႔ႀကီးလာေတာ့ျပန္စဥ္းစားတဲ့အခါအေဖေကာအေမေကာစီးပြားေရးအကြက္မျမင္ၾကဘူး--ေနတတ္သလိုေလးပဲေနသြားၾကပါတယ္--အင္းဘယ္ေလာက္စိတ္ခ်မ္းသာစရာေကာင္းပါသလဲ ? အေမညီမအလတ္ ကစီးပြားေရးသမားပါ--အၿမဲ လိုလိုဘာဝယ္ထားလိုက္ပါလား-- ဘာလုပ္လိုက္ပါလား--ေျပာေနအၾကံေပးေနေပမဲ့အေဖကသူပိုင္တဲ့ဓနဟာ liquid ျဖစ္ေနမွႀကိဳက္ပါတယ္-- သူ႔ေခတ္သူအခါေရႊဝယ္ထားလဲရတာပဲ--ေျမဝယ္ထားလဲရတာပဲ-- ဒါေပမဲ့ စီးပြားေရးအကြက္မျမင္တတ္တဲ့အျပင္ေရွးေခတ္လူျကီးေတြဘာသာဘာဝပိုက္ဆံေတြကိုဖ်ာေအာက္ မွာထားတတ္ၾကပါတယ္--ဒါေၾကာင့္လဲေနဝင္းလုပ္ခဲ့တဲ့တရားမဝင္ေငြစကၠဴေၾကာင့္အေဖစုေဆာင္းထားတဲ့တရားသျဖင့္ရွာရထားတဲ့ ပါေမာကၡလစာစုေငြေတြရာခိုင္ႏွဳန္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာအကုန္တရားမဝင္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္--

ပင္စင္မယူခင္ေလးတင္အေဖဟာစီပီလိုင္းမွာေျမကြက္ တစ္ကြက္ဝယ္ခဲ့ပါတယ္--ေဒါက္တာညီညီလက္ထက္ မွာတစ္ႏွစ္ extension ေပးဖို႔တင္ခဲ့ေပမဲ့ ခြင့္ျပဳခ်က္မရခဲ့ပါဘူး-- ေဒါက္တာညီညီက ႏွစ္ခြထြက္ေသာ စကားနဲ႔ "ဆရာကစည္လိုပဲတီးမွျမည္တာကိုး " လို႔ေျပာခံရကတည္းကငါမရႏိုင္ေတာ့ဘူးဆိုတာအေဖကသိေနခဲ့တယ္လို႔ သူကျပန္ေျပာျပပါတယ္--

အေဖဟာေျမဝယ္ယူၿပီးဘယ္လိုအိမ္ေဆာက္ရမလဲဆိုတာအေတာ္ေခါင္းရႈပ္ေနပုံရပါတယ္--အဲလိုအခ်ိ္န္မွာအမွတ္ ၉ နတ္သွ်င္ေနာင္လမ္းအိမ္ကို " ေဟး ဆရာကိုခ်မ္းျမ" ဆိုၿပီး အသံက်ယ္က်ယ္ ေဟာင္ဖြာဖြာ နဲ႔ လူတစ္ေယာက္ေရာက္လာပါတယ္--အေဖအေျပာအရေတာ့ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ သထုံေဆာင္က ဂဠဳန္တစ္ေကာင္လို႔ေျပာဘူးပါတယ္--မႏၲေလးေရာက္တိုင္းလိုလို အၿမဲအိမ္ကိုဝင္လာတတ္ပါတယ္--အေမနဲ႔ လည္းခင္ေတာ့ " ဆရာကေတာ္ တို႔ပင္စင္ယူရင္ဘယ္ေျပာင္းေနျကမွာလဲ" ေမးေတာ့ အိမ္မရွိေသးလို႔ တ႐ုတ္တန္းက ေယာကၡမအိမ္ကိုခဏေျပာင္းေနရမယ္ -- ၿပီးမွအိမ္ေဆာက္ရမယ္-- လို႔ေျပာလိုက္တယ္--အဲေတာ့ဂဠဳန္ႀကီးက အံ့အားသင့္စြာ " ဟင္ဆရာကိုခ်မ္းျမ ခင္ဗ်ားအိမ္မေဆာက္ရေသးဘူးဟုတ္လား ေဆာက္စရာေငြေကာရွိရဲ႕လား" ေမးေတာ့ "အေတာ္အသင့္ေတာ့ရွိပါတယ္ ဘယ္ကန္ထ႐ိုက္တာ နဲ႔ေဆာက္ရမလဲ ဆိုတာလိုက္ၾကည့္ေနတယ္" လို႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္-- အေဖဘယ္ေလာက္ေတာင္႐ိုးသလဲဆိုရင္ ဂဠဳန္ႀကီး ဟာ အိုးအိမ္ဦးစီးဌာနက အႀကီးဆုံးဆိုတာ မသိဘူး--"လုပ္မေနနဲ႔ ေငြဘယ္ေလာက္ရွိလဲဆိုတာသာေျပာ-- က်ေနာ္ ဆရာဆီလူတစ္ေယာက္လႊတ္ လိုက္မယ္ လို႔ေျပာပါတယ္-- အေဖက ဂဠဳန္ႀကီးဘယ္ဌာနမွာလုပ္ေနမွန္းလည္းမသိဘူး-- အကူအညီေတာင္းရေကာင္းမွန္းလည္းမသိဘူး --ဒါနဲ႔ တိုတိုေျပာရရင္ ေနာက္တစ္ပတ္ေနေတာ့ ဗိုလ္ႀကီးက်ဴးေက်ာ္ဆိုတဲ့ အိုးအိမ္ဦးစီးဌာနမွာ လုပ္တဲ့ ၫႊန္မႈး architect ႀကီးေရာက္လာပါတယ္-- ေျမကိုသြားၾကည့္ --အေဖ တို႔အေမတို႔ လိုခ်င္တဲ့ ပုံစံကိုေမးျမန္းၿပီး ၫႊန္မႈးကမႏၲေလးတိုင္းျပည္သူေဆာက္လုပ္ေရးနဲ႔ခ်က္ခ်င္းစီစဥ္ေပးခဲ့ပါတယ္-- ေနာက္ တစ္ပတ္ေလာက္ေနေတာ့ ဂဠဳႏ္ုႀကီးက အေဖ႐ုံးကိုဖုံးဆက္ၿပီးက်ပ္ေငြ ၃ ေသာင္းခြဲ ကိုေဆာက္လုပ္ေရးအေကာင့္ထဲသြင္းခိုင္းလိုက္ပါတယ္--ပစၥည္းေကာလက္ခေကာအၿပီးအစီးပါ-- အင္မတန္မွကိုတန္ပါတယ္--အေဖ နဲ႔ အေမ တို႔ခမ်ာစိတ္ရႈပ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ကူညီမဲ့ သူေရာက္လာၿပီးအဆင္ေျပသြားရတာကိုဘယ္ေတာ့မွမေမ့ခဲ့ ပါ--

ေနာက္ႏွစ္ေပါင္းေတာ္ေတာ္ၾကာၿပီး ေဇာ္ဝင္းဦးတို႔ နဲ႔သိကြ်မ္းခင္မင္လာခဲ့ပါတယ္--မိန္းမေမာင္နဲ႔ေက်ာင္းေနဖက္ေတြျဖစ္ေနေတာ့ ေဇာ္ဝင္းဦး သူငယ္ခ်င္း တစ္ေယာက္ၿပီးတစ္ေယာက္နဲ႔ ခင္မင္လာခဲ့ရာကေန feel ကကိုစိုးညီ နဲ႔ လည္းခင္မင္ခဲ့ ရပါတယ္--စကားမစပ္မိတာလည္းအေတာ္ၾကာ ပါတယ္--စကားစပ္မိတဲ့တစ္ေန႔မွာ ကိုစိုးညီ ဟာ အိုးအိမ္ဦးစီးဌာန ၫႊန္ခ်ဳပ္ ဗိုလ္မႈးႀကီးစိုးတင့္ ထားဝယ္သားႀကီးရဲ႕ သားျဖစ္တာကိုတအံ့တၾသ သိခဲ့ ရပါတယ္--အေဖ ကေတာ့ ဂဠဳန္စိုးတင့္ လို႔ပဲသူတပည့္ကိုေခၚပါတယ္--အေဖ ကသထုံေဆာင္မွာ စစ္မျဖစ္မီက အေဆာင္မႈးလုပ္ခဲ့ေတာ့သူ႔ေက်ာင္းသား သထုံေဆာင္က ဂဠဳန္ေတြနဲ႔အေတာ္ခင္ၾကပါတယ္--ဂဠဳန္ႀကီးအိမ္လာလည္ရင္ လက္ဘက္သုတ္စားရင္း သထုံေဆာင္ က ဂဠဳန္ေတြအေၾကာင္းစားျမံဳ ့ျပန္ေလ့ ရွိပါတယ္--

တကယ္ေတာ့ ကိုစိုးညီအေဖ ဗိုလ္မႈးႀကီးစိုးတင့္ဟာေမာင္တိုင္ပင္တို႔ မိသားစု ကိုစိတ္ရင္းေစတနာေကာင္းစြာနဲ႔ကူညီခဲ့တဲ့ ေက်းဇူးကို ေမာင္တိုင္ပင္တို႔ ေမာင္ ႏွစ္မ တေတြ မေမ့ၾကပါဘူး--

ဦးေနာကသူပိုစ္မွာသူအေဖပင္စင္ယူၿပီးေနာက္ ဘယ္တေကာင္တၿမီးမွ အနားမွာမရွိေတာ့တဲ့ အေၾကာင္းေရးထားတာကိုဖတ္ရေတာ့ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ရပါတယ္-- ေမာင္တိုင္ပင္ တို႔အေဖကိုယ္တိုင္လည္းသူ႔ဘဝမွာ စါဖတ္စါေရးနဲ႔ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ ဘဝကို ေလာဘမရွိျဖတ္သန္းသြားခဲ့ၾကပါတယ္--အခုခ်ိန္မွာေမာင္တိုင္ပင္လည္းအဲဒီဘဝမ်ိဳးခ်င္းနင္းဝင္ေရာက္စျပဳေနပါၿပီ--၂၀၁၂ ကတည္းကေလာဘကိုသတ္ၿပီးရတာနဲ႔ပဲေရာင့္ရဲတင္းတိမ္ ႏိုင္ေအာင္အေဖ လမ္းျပခဲ့တဲ့အတိုင္းေနတတ္သလိုေနခဲ့ေတာ့ ေလာကဓံတရား ကိုမမႈေတာ့ပါ--

ဒီအသက္အရြယ္ပိုင္းမွာ ေနတတ္သလိုေလးေန ေနႏိုင္တာကိုက ထူးတဲ့ ကုသိုလ္ပါ--

ဦးစိုးညီအေဖ ေက်းဇူးကို ေမာင္တိုင္ပင္ တို႔ ေမာင္ႏွစ္မတေတြမေမ့ၾကပါ--

ေမာင္တိုင္ပင္

ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္မွဳ

ေမာင္တိုင္ပင္ကအရင္တုံးကခ်က္ဆိုနားခြက္မီးေတာက္ခဲ့ေပမဲ့ အခု ၇ ထိပ္စီးေရာက္ေနေတာ့ သိသလိုလိုမသိသလိုလို ေတာင္ျဖစ္ကုန္ပါၿပီ-- UN Special Rapporteur ေတြကို အရင္စစ္အစိုးရလက္ထက္ကျမန္မာႏိုင္ငံကိုလႊတ္လိုက္ၾကတာ ၅-၆ ေယာက္ေလာက္ေတာင္ရွိမယ္။ ျမန္မာအတြက္လည္းအက်ိဳးရွိတယ္လို႔တခါမွမၾကားဘူး-- အခုလည္း က ႀကီးမလာတယ္။ ျပည္သူနဲ႔ ေတြ႕တယ္။တခ်ိဳ ့NGO lobby ေတြက ျပည္သူ႔ အသံ ကိုျပန္ေျပာတာမို႔ ဒါေလာက္မဆိုးပါဘူး လို႔ဆိုၾကတယ္။ ဒါကို လစ္ဘရယ္သမား လို႔တခ်ိဳ ့ကဆိုၾကတယ္။ဒါေပမဲ့ ဒီRapporteur ေတြကိုလႊတ္တဲ့ UN ကို၌က မြတ္စ္ေတြဘက္ခပ္ပါပါ အေရွ ့အလယ္ပိုင္းႏိုင္ငံအခ်ိဳ ့အိပ္ေထာင္ထဲေရာက္ေနတယ္လို႔ဆိုၾကေတာ့ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားပညာတတ္ေတြကအစ မယုံၾကပါဘူး--ကဲ-- ဒါဆိုရင္ protocol လည္းေဘးခ်ိတ္ ျပည္သူ႔အသံ ကိုနားေထာင္မယ္ဆိုရင္ UN human right နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တစ္ေကာင္တစ္တစ္ၿမီးမွ မလာၾကနဲ႔ လို႔ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္႐ုံး ကေနျပတ္ျပတ္သားသားမေက်ညာရဲသင့္ေပဘူးလား-- ေက်ာ္တို႔မွာ ေငြေတာ့ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ လူ႐ိုေသရွင္႐ိုေသ ေျဗာင္လာမေစာ္ကားရဲေအာင္ ၾကည္းေရ ေလ စစ္အင္အားလည္းရွိပါတယ္-- တက္ႂကြၿပီးအားမန္ရွိ တဲ့ လူငယ္ထုလည္းရွိပါတယ္-- အေမွ်ာ္အျမင္ရွိၿပီးကမ႓ာကေလးစားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ လည္းရွိေနပါတယ္ -- ဒါဆိုရင္ ငါတိုျပည္တြင္းေရး ကိုလာစြက္ဖက္တယ္ လို႔ယူဆတဲ့အတြက္ Special Rapporteur ေတြမလႊတ္ပါနဲ႔ ခိုးေၾကာင္ခိုးဝွက္ ဝင္လာမဲ့ ေငြမက္တဲ့ သတင္းေထာက္ေတြဝင္မလာပါေစနဲ႔ နယ္ေျမမွာရွိတဲ့ ႏိုးၾကားတက္ႂကြတဲ့ ျပည္သူေတြသိပါေစ--

ကဲစီးပြားေရးဖက္ေျပာေတာ့မယ္။အခုရက္ပိုင္း forum ေတြနားေထာင္ျဖစ္တယ္-- လုပ္ေပးရမဲ့ အပိုင္းကလည္းက႑စုံျဖစ္ေနတယ္ တခ်ိဳ ့ဌာနေတြ ကသူတို႔ ဌာနအဝန္းအဝိုင္းေလးအတြင္းမွာၾကည့္ လိုက္ရင္ေတာ့ သူတို႔မွန္တယ္ေပါ့ ဒါေပမဲ့ macro level ကိုလည္းႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္ ၾကည့္ေပါ့ -- အယ္ေတာ့က် မမွန္ေတာ့ ဘူး --ဒါမ်ိဳးေတြအမ်ားႀကီးျဖစ္ေနတယ္။ဒါေၾကာင့္လဲ ဝန္ႀကီးဌာန ေတြ coordination ေတြလိုတယ္ဆိုတာ အရင္ကတည္းကေျပာေနတာေပါ့ ခုမွမဟုတ္ဘူး။

ႏိုင္ငံျခားအေတြ႕အၾကဳံ အျမင္ေတြရွိမွ စီးပြားေရးတိုးတက္ေအာင္လုပ္ႏိုင္မယ္ လို႔ NLD လူႀကီးေတြယူဆေနတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ကျမင္ေနတယ္။ ခင္ဗ်ားတို႔ အၾကံေပးတာက ေျပာေတာ့ သာလြယ္တာ ဗ်--တကယ္လုပ္ၾကေတာ့ဆိုမလြယ္ဘူးဗ်-အဲလိုလည္းအေျပာခံရတယ္ဗ်ာ --တိုင္းျပည္ထူေထာင္ပါတယ္ဆိုမွ လြယ္မလားဗ်ာ -- အခက္အခဲေတာ့ ရွိမွာေပါ့ --sectors ေပါင္းစုံမွာ ပညာတတ္ေတြ အေတြ႕အၾကံဳ ရွိသူေတြအမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ NLD လူေတြေကာ ဌာနဆိုင္ရာကေကာ မလုပ္မရႈပ္ ေနေနၾကတယ္။ ဘာလုပ္ရမွန္းမသိျဖစ္ေနေတာ့ တိုင္းျပည္ထဲမွာ ရွိေနတဲ့ ေဘးထြက္ထိုင္ေနသူေတြဆီကလည္း ဘာေတြလုပ္သင့္လဲ အၾကံဉာဏ္ေတာ့ ယူသင့္တာေပါ့။ အဲေတာ့ ကိုယ့္ထမင္းကိုယ္စားၿပီးလုပ္ၾကမယ့္ သူမ်ားရွိေနပါတယ္ -- ဒီအတိုင္းပဲေတာ့ မေနၾကပါနဲ႔ accountability transparency ဆိုတာဟာဒီအရပ္သားအစိုးရေခတ္မွာ မရွိသေလာက္ဆိုတာေကာသိၾကရဲ႕လား? --ျကားေတာ့ ၾကားပါတယ္-- export ၃ဆ တက္မယ္တို႔ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ႏို႔သက္ခံစို႔ေနတယ္လို႔ ၂၀၁၇ ဟာစီးပြားေရး take off လုပ္မဲ့ နစ္ လို႔ ေျပာသံေတြေတာ့ ၾကားပါတယ္။ဒါေတြဟာဘယ္ဟာကိုအေျခခံေျပာတာပါလိမ့္? ျပည္တြင္းက တစ္စုံတစ္ခုလုပ္ေပးခ်င္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ အသံေတြလညး္ နားေထာင္ၾကည့္ပါအုံး။

စီးပြားေရးေၿပာင္းလဲလုပ္ကိုင္ဖို႔

မန္မာမွာ credit bureau ေထာင္ၿပီးၿပီလို႔ၾကားတယ္။ ဘယ္ဌာနလက္ေအာက္မွာရွိ လည္းမသိဘူး။
Credit bureau ဆိုတာဒီလိုအဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုထားတယ္။

"A credit bureau works for lending institutions to help them make loan decisions in individual cases. The primary purpose of credit bureaus is to ensure that creditors have the information they need to make decisions. ... In the United States, credit bureaus are called consumer reporting agencies (CRAs)." 

SME forum မွာ banking sector ရဲ႕ inefficiency ေတြကိုေထာက္ျပေျပာဆိုသြားတယ္။ ဗဟိုဘဏ္ ဥကၠဌ အပါအဝင္ efficiency ရွိတဲ့ဒုတိယဥကၠဌ ေတြဘယ္လိုရွိလဲ ေနာက္ BOD member ေကာ ဒုတိယ ဥကၠဌေနရာေကာေရြးထားတဲ့အထဲမွာ ေငြစာရင္းအဆင့္ေလာက္မွာ ပဲ လုပ္ဖူးသူေတြပါေနတာေတြ႕ရတာကိုေထာက္ျပၾကပါတယ္--ဗဟိုဘဏ္ဟာေခတ္နဲ႔အညီ ဇိုးဇိုးဇတ္ဇတ္ လုပ္သင့္တာေတြလုပ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ NLD အာဏာရအစိုးရကလည္းေငြေၾကးက႑ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ ကိုတြန္႔ဆုတ္ေနသလိုမ်ိဳးျဖစ္ေနပါတယ္။

" ပြင့္လင္းျမင္သာၿပီးမွန္ကန္ေကာင္းမြန္သည့္ျပည္သူဘ႑ာေရးစီမံခန္႔ခြဲမႈစနစ္ျဖင့္ဘ႑ာေရးအရင္းအျမစ္မ်ားတိုးတက္ပြားမ်ားလာေအာင္ေဆာင္ရြက္ၿပီးစီးပြားေရးထုထည္ႀကီးထြားလာေစရန္ "

စသည္ျဖင့္ NLD ရဲ႕ စီးပြားေရး မူဝါဒ ၁၂ ခ်က္အနက္ေငြေၾကးက႑ႏွင့္ပတ္သက္၍ အထက္ပါအတိုင္းအတိအလင္းေဖၚျပထားပါတယ္။

SME ေတြေငြေခ်းဖို႔ကိစၥမွာ အမ်ိဳးမ်ိဳး မိုးလားကဲလား ေျပာေနၾကတာေတာ့ ဖိုရမ္ မွာပဲေျပာ ဖိုရမ္ကထြက္တာနဲ႔ေပ်ာက္သြားပါေတာ့တယ္။ 

Credit bureau မွာ ျမန္မာျပည္က SME ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြရွိပါသလား? Credit bureau ကေကာ ကိုလက္ထေရာ နဲ႔ မဟုတ္ေတာ့တဲ့ ေငြေခ်းမႈမွာ ဘယ္အပိုင္းကတာဝန္ယူမွာလဲ-- ႏွစ္ရွည္ေခ်းေငြ ၄-၅ ႏွစ္ထိ ေခ်းဖို႔ကိုေကာ သုံးသပ္ခ်က္ေတြကဘာလဲ?

တျခားမၾကည့္နဲ႔ ေမာင္တိုင္ပင္ ကြ်မ္းက်င္တဲ့ အပိုင္းေျပာျပမယ္ -- ဆန္ export လုပ္တာ SME ကထလုပ္ရင္export financing ဘယ္လိုလုပ္မလဲ-- ကိုယ္ပိုင္ေငြကဘယ္ေလာက္လဲ ? ဘဏ္ေခ်းေငြက ဘယ္ေလာက္လဲ ? 

ဝကခ ကြီးၿဖိဳး ေျပာသလို ဘဏ္ထဲမွာ ေနရာကမထ ေငြေခ်းေနလို႔ မရေတာ့ ဘူး ဘယ္ေလာက္ မာဂ်င္ ေလးက်ဥ္းက်ဥ္း ဘဏ္ေတြက မာကတ္တင္းဆင္းရပါမယ္။ ဆင္းရင္းနဲ႔ အိုင္ဒီယာေတြရပါလိမ့္မယ္။ ကိုယ့္ ဘဏ္က debit card ATM card သုံးဝယ္ရင္ ဘယ္ေလာက္ rebate ေပးမလဲ? ေစ်းဝယ္လာသူေတြဆင္းစည္း႐ုံးလို႔ရတယ္ သက္လား-- စလုံး က Clementi mall ေနရာကြက္လပ္မွာ ဒီအပတ္ မွာ Citi bank က marketing ဆင္းတယ္-- ေနာက္အပတ္ေရာက္ေတာ့ UOB ျဖစ္ေနေရာ-- ဘာမွမဟုတ္ဘူး သူတို႔ credit card debit card အသစ္ေတြ ကိုမိတ္ဆက္ေပးတာ--ဘဏ္ေတြထဲဝင္သြားရင္လည္းအသစ္အသစ္ေသာ promotion ေတြကရွိေနတယ္--အဲေတာ့ ေမာင္တိုင္ပင္ ေျပာခ်င္တာက ဘဏ္ေတြက active ျဖစ္ေနတာ lively ျဖစ္ေနတာ က ျပည္သူေတြက ဘဏ္ကိုစိတ္ဝင္စားလာေလေလ အပ္ေငြေတြရလာႏိုင္တဲ့အခြင့္အေရးေတြ ရႏိုင္တာေပါ့

ကဲ-- ဗဟိုဘဏ္ေရ-- project financing ဘယ္ေတာ့ လုပ္ခြင့္ျပဳမွာလဲ? ဘဏ္ေတြက commercial banking ကေန investment bank development bank ေတြေျပာင္းလုပ္ဖို႔ ၫႊန္ၾကား ဖို႔ အခ်ိန္က်ေနၿပီလား ဗဟိုဘဏ္ခင္ဗ်ား တာဝန္ထဲမွာ စီးပြားေရး ထုထည္ႀကီးမားလာေအာင္ လုပ္ရမယ္ လို႔ manifesto မွာဆိုထားတယ္။ ဘဏ္ေတြတစ္ခု ႏွင့္တစ္ခု merging လုပ္ခိုင္းမလား-- foreign banks ေတြ ကို MMK အျပည့္အဝ ကိုင္ခိုင္းၿပီး ေပးလုပ္ေတာ့မွာလား-- 

စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ တဲ့အခါ နာတဲ့ အပိုင္းကေတာ့ နာမွာပဲ-- ေငြထုတ္ႀကီးေတြမကိုင္ရေအာင္ clearing ျမန္ေအာင္ လုပ္ၾကမယ္ဆိုတာ လြန္ခဲ့ တဲ့ ၁၀ ႏွစ္ေလာက္ကတည္းကလုပ္ခဲ့ၾကတာပဲ။ ေငြ ထုတ္ေတြ ဆာလာအိတ္ထဲထည့္ ေငြ အေပးအယူလုပ္ေနၾကတုံးပဲ။ cheque တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ သုံးဖို႔ မလုပ္ႏိုင္ဘူး-- ဗဟိုဘဏ္ေရ--ေငြေၾကးက႑ နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စီးပြားေရး manifesto ရွိေနတယ္ေနာ္-- စီးပြားေရး တိုးတက္ဖို႔ဆိုတာ ဗဟိုဘဏ္ အခန္းက႑အမ်ားႀကီးပါဝင္ပါတယ္။ နယက၊နဝက လက္ထက္ကလို ေရွး႐ိုးစြဲ conservative မလုပ္မရႈပ္မျပဳတ္ေနေနလို႔ ကေတာ့ သမိုင္းတရားခံျဖစ္သြားႏိုင္တယ္ေနာ္

entrepreneurship

မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္ရဲ႕သားက"အန္ကယ္တို႔ စီးပြားေရးေလာကထဲမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက်င္လည္ခဲ့ၾကတယ္--ျမန္မာမွာဘယ္လိုစီးပြားေရးေတြလုပ္ကိုင္ေနၾကလဲဆိုတာနားလည္သေဘာေပါက္တယ္-- စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ ကုန္သည္အသိုင္းအဝန္းနဲ႔လည္းရင္းရင္းႏွီးႏွီးခင္ခင္မင္မင္ရွိတယ္-- စီးပြားေရးလုပ္ရင္ေအာင္ျမင္မွာေသခ်ာတယ္-- ဘာေၾကာင့္မလုပ္သလဲ" လို႔ေမးခဲ့တယ္--

စီးပြားေရးကိုတကယ္လုပ္မယ္ဆိုရင္ entrepreneurship စိတ္ဓါတ္ရွိရမယ္--ကုန္းေကာက္စရာမရွိေလာက္သည္အထိအရႈံးခံႏိုင္ဖို႔ ဝန္မေလးၾကဘူး--ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကျမန္ရမယ္--ေနာက္ဆုံးေငြအရင္းအႏွီးကေတာ့အထိုက္အေလ်ာက္ရွိရမယ္--ဒီကေန႔ေအာင္ျမင္ေနတဲ့ entrepreneur ေတြဟာေအာက္ကေနစခဲ့တဲ့သူေတြမ်ားပါတယ္-

ဝီကီကေတာ့ entrepreneurship ကိုအဲလိုအဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုထားတယ္--

" Entrepreneurship is the process of designing, launching and running a new business, which is more often than not, initially a small business, offering a product, process or service for sale or hire. The people who create these businesses are called entrepreneurs.[1][need quotation to verify][2] Enterpreneurship has been described as the "capacity and willingness to develop, organize and manage a business venture along with any of its risks in order to make a profit".[3] While definitions of entrepreneurship typically focus on the launching and running of businesses, due to the high risks involved in launching a start-up, a significant proportion of businesses have to close, due to "lack of funding, bad business decisions, an economic crisis – or a combination of all of these"[4] or due to lack of market demand."

-ေမာင္တိုင္ပင္တို႔ကေတာ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတစ္ခုကိုကမ႓ာ့အျမင္ ျပည္တြင္းကအျမင္ေတြနဲ႔ ျဖစ္လာႏိုင္ဖြယ္ရာရွိတာေတြကိုသုံးသပ္တတ္တယ္--ဒါကလည္းမ်က္ေျခမျပတ္ရွိေနမွသုံးသပ္ခ်က္မွန္ ႏိုင္မယ္--အခုခ်ိန္မွာ အကုန္လုံးနဲ႔ မ်က္ေခ်ျပတ္သေလာက္ျဖစ္ေနၿပီ-- past experience ေတြကိုအေျခခံၿပီးသုံးသတ္ရေတာ့ အမွန္နဲ႔ နီးစပ္ဖို႔ ေသခ်ာ ဃဂနဏမေျပာႏိုင္ဘူး--ဒါေၾကာင့္ လူႀကီးေတြက အလုပ္တစ္ခုလုပ္ရင္ဘယ္ေတာ့မွ မ်က္ေခ်မျပတ္ေစနဲ႔ လို႔ေျပာတာ--ဒါေပမဲ့ ေမာင္တိုင္ပင္ျမင္တာတစ္ခုေျပာမယ္-- လြန္ခဲ့ေသာဆယ္စုႏွစ္ကေမာင္တိုင္ပင္တို႔ ၾကံဳရတဲ့issues ေတြဟာဒီေနထိ မေျဖရွင္းႏိုင္ေသးဘူး--ဒီျပႆနာေတြပဲရွိေနတုံးပဲ--ဒါဟာဘာကိုုျပေနသလဲဆိုရင္ ေခတ္အဆက္ဆက္ က senior middle staff ေတြစဥ္ဆက္မျပတ္မလုပ္ခဲ့ၾကဘူးဆိုတာေပၚလြင္ပါတယ္--

ေမာင္တိုင္ပင္ ကုန္သြယ္လယ္ယာမွာ အလုပ္လုပ္ခဲ့စဥ္က အိမ္ေစာင့္အစိုးရလက္ထက္က ဆန္အေရာင္းထြက္ခဲ့တဲ့ မစ္ရွင္တစ္ခုရဲ႕ ရီပို႔ ကိုဖတ္ရကါတယ္--ဆန္ဝယ္တဲ့ ႏိုင္ငံေပါင္း၄-၅ႏိုင္ငံသြားၿပီး ျမန္မာ့ ဆန္ေတြဘာလိုေနေသးသလဲဆိုတာေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာပါ--ရီစရာလို႔ ေျပာရမလား-- ဝမ္းနည္းဖြယ္ေကာင္းတယ္လို႔ေျပာရမလား--သူတို႔ေဆြးေႏြးတဲ့ ဆန္အရည္အေသြးျပႆနာဟာေမာင္တိုင္ပင္တာဝန္ယူစဥ္အခ်ိန္ထိရွိေနတုံးပဲ--အခုလည္းဘာထူးမွာလဲ-- ဆန္အရည္အေသြးျပႆနာမ်ားဟာအခုထိရွိေနအုံးမွာပါပဲ--

ကဲေမာင္တိုင္ပင္တို႔ ဘာလို႔စီးပြားေရးမလုပ္ႏိုင္ၾက မလုပ္တတ္ၾက သလဲဆိုတာရွင္းေလာက္ပါၿပီ--ေမာင္တိုင္ပင္တို႔ကေငြ ၁၀၀၀ လက္ထဲမွာရွိရင္ အကုန္ေအာရင္းႏွီးလိုက္ဖို႔မေျပာနဲ႔ က်စ္က်စ္ပါေအာင္ဆုတ္ထားရင္းေအးေအးေလးစားေနေသာက္ေနရရင္ေက်နပ္ေနပီ-- ဒါေၾကာင့္ဘဏ္တိုးေတြမက်ေစခ်င္တာ-- entrepreneur ကေတာ့ေငြ ၁၀၀၀ လက္ထဲမွာရွိရင္ အိမ္ကိုဘဏ္ေပါင္ၿပီး ၅၀၀ ထပ္ယူုပီး ၁၅၀၀ ေလာက္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံပစ္ လိုက္မွာ-- အဲဒါကြာတာပါပဲခင္ဗ်ား--

စါဖတ္သည္႔အေလ႔အက်င္႔

ေက်ာ္သူငယ္ခ်င္းေပါပုဝင္းထိန္ဦးဆိုအခုခ်ိန္မွာတေရးႏိုးထေမးၾကည့္သူဘာေယာင္မလဲသိလား" စါၾကည့္တိုက္-- စါၾကည္တိုက္ပဲ-- ေဟ့ေကာင္ေက်ာ္လဇြီ မင္း၁ သိန္းထည့္ၿပီးၿပီ--မင္းေနာက္ထပ္ ၁ သိန္းထပ္ထည့္" လို႔ထေယာင္မွာအေသအခ်ာပါပဲ--

တကယ္ေတာ့ေပါပုအ႐ူးထတာလြန္ခဲ့ေသာ၃-၄-၅ ႏွစ္က ခင္ေမာင္တိုးပါရွိေသးတယ္ထင္တယ္-- ေက်ာ္လည္းပါတယ္-- ေက်ာ္ကစာအုပ္ဆိုအ႐ူးအမူးဖတ္တာကိုး အခု ဇရာက ကန္႔သတ္ လိုက္ပါၿပီ ေက်ာ္တို႔အဲတုံးက အ႐ူးထၾကတာ Mech 72 နဲ႔ Chem 72ေတြပါ--စာအုပ္ေတြလႈၾကတာေပါ့-

အခုအခ်ိန္အခါကေတာ့စာၾကည့္တိုက္ႀကီးအႀကီးစားျပဳျပင္ခ်င္တယ္-- COE အင္ဂ်င္နီယာေက်ာင္းစာၾကည့္တိုက္ႀကီးကိုေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြသာမကအမ်ားျပည္သူမွီျငမ္းျပဳႏိုင္ေအာင္ျဖစ္ေစခ်င္တယ္ -- စာၾကည့္တိုက္ ဝန္ထမ္းေတြလည္း စာၾကည့္တိုက္ပညာရပ္ ေတြပညာေတာ္သင္လႊတ္သင္ၾကားေစခ်င္ၾကပါတယ္-- ေက်ာ္သူငယ္ခ်င္း ေပါပု တစ္ေယာက္တည္းတက္ႂကြတာမဟုတ္ဘူး junior ညီ ညီမငယ္ေတြပါတက္ႂကြစြာေဆာင္ရြက္ေနၾကေတာ့ အင္မတန္အားရစရေကာင္းပါတယ္--

ေက်ာ္တို႔သူငယ္ခ်င္းေတြမၾကာခဏ ရန္ကုန္ ပိုလိုကလပ္မွာ dinner စားစကားေျပာၾကေသာက္ၾကေလ့ရွိပါတယ္--ေရာက္တိုင္းလိုလိုရင္နာမိသလိုလို ခံစားရပါတယ္--ပိုလိုကလပ္အေဆာက္အဦႀကီးက ရန္ကုန္ အမ်ိဳးသားစာၾကည္တိုက္အတြက္ရည္ရြယ္တည္ေဆာက္ခဲ့တာပါ--စစ္အစိုးရက ဘယ္ေလာက္စာဖတ္ဖို႔ လုပ္ေပးခဲ့သလဲဆိုတာ အဲဒါပဲၾကည့္ေတာ့-- အမ်ိဳးသားစာၾကည့္တိုက္ကစာအုပ္ေတြဟာေနရာ၂-၃ ေနရာေလာက္ေျပာင္းၿပီး အခုသမၼတႀကီးလက္ထက္မွာ ကုန္သည္လမ္းက MOC ႐ုံးခ်ဳပ္အေဆာက္အဦကိုေနရာေပးခဲ့ပါတယ္--အခုေတာ့ interior decoration ေတြလုပ္ေနသလားေတာ့ မသိပါ--

ပုဂၢလိကလက္ထဲေရာက္သြားတာလည္းဘယ္လိုဘယ္ပုံေရာက္သြားတာလဲျပည္သူေတြမသိပါ-- အခုအဆိုပါအေဆာက္အဦကိုငွားရမ္းခြင့္ရထားသူ ( သို႔မဟုတ္) အပိုင္ဝယ္ခြင့္ရသူ ကလုပ္တဲ့လုပ္ငန္းေလ့လာၾကည့္တာနဲ႔တင္တ႐ုတ္အႏြယ္ပဲျဖစ္ပါလိမ့္မယ္ထင္ပါတယ္--သူတို႔အတြက္ money ဆိုတာအေသးေလးပါ-- အေမစုကသာ ျပည္သူေတြအတြက္ ျပန္လိုခ်င္တယ္ လို႔တစ္ခ်က္သာေျပာၾကည့္ လိုက္ပါ--

မေန႔ကအေမစု ေက်ာင္းေဆာက္ဖို႔ လုပ္ငန္းရွင္ေတြဆီကအလႈခံသလို အဆိုပါအမ်ိဳးသားစာၾကည့္တိုက္ႀကီးအတြက္ရည္ရြယ္ေဆာက္လုပ္ထားတဲ့ ပိုလိုကလပ္အေဆာက္အဦကိုလက္ရွိပိုင္ရွင္ဆီကျပန္လည္အလႈခံၿပီး အမ်ိဳးသားစာၾကည့္တိုက္မ်ားလုပ္ခြင့္ရလိုက္ရင္ဘယ္ေလာက္ေကာင္းပါမလဲ-- ေမာင္တိုင္ပင္စဥ္းစားခ်က္ကိုအေမစု သိပါေစဗ်ာ--

အင္ဂ်င္နီယာေက်ာင္းစာၾကည့္တိုက္ကိုအရင္၂-၃ ႏွစ္ေလာက္ဝင္ၾကည့္ေတာ့စာဖတ္သူသိပ္မရွိဘူးဗ်-- assignment ေပးတဲ့ သင္ျကားေရးစနစ္မဟုတ္လို႔ လားေတာ့မသိပါ--စာၾကည့္တိုက္ထဲကသူမ်ားေ႐းထားတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကူးခ်ေရးတင္တာပဲဗ်ာ ဘာမ်ားပညာတိုးမွာ လိုက္ လို႔ ဆိုျပီး မေတြးေခၚလိုက္ၾကပါနဲ႔ ဘယ္အေၾကာင္းအရာသိခ်င္ရင္ ဘယ္စာအုပ္ဘယ္ေနရာမွာေရးထားတာကို သိတယ္ဆိုရင္ပဲ အင္ဂ်င္နီယာ ပညာတတ္ၿပီ လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္ Mech 72 က USA ေရာက္ေနတဲ့ ယုၾကည္ ရဲ႕ အယူအဆက အင္ဂ်င္နီယာဆိုတာအေၾကာင္းအရာတစ္ခုကိုဘယ္မွာရွာရမလဲ ဘယ္စာအုပ္မွာပါသလဲ index သိရင္ေတာ္ၿပီ တတ္ ၿပီပဲ--တဲ့

စိန္ေခၚမႈေတြေတာ့အမ်ားႀကီးပဲ--အရင္အစိုးရလက္ထက္ကတည္းက TVET ကိုစလုပ္ခဲ့တာ-- အခုအေမစု လက္ထက္လည္း TVET ကိုဦးစားေပးေတာ့ ဝမ္းသာသဗ်ာ --တိုင္းျပည္ထူေထာင္ၾကတယ္ဆိုတာ ငါလုပ္မွဆိုရင္အျမင္က်ဥ္းၿပီ-- သူတို႔ လုပ္ခဲ့တာထက္သာေအာင္လုပ္မယ္ဆိုတဲ့စိတ္မ်ိဳးထားရင္ေတာ္ပါၿပီ--စလုံးကဝမ္းနဲ႔ေလမကြဲတဲ့ စလုံးခံထားတဲ့ ဗမာမက အေမစု TVET ကိုဦးစားေပးဖို႔ေျပာတာကို အမနာပေျပာခ်င္ေသးတယ္ Tint Lwin အန္ကယ္တင့္ ႏိုပ္ကြက္ လိုက္အုံး-- တိုင္းျပည္မွာ ေရတိုအေန နဲ႔ ဘာလုပ္ရမလဲဆိုတာ မသိတဲ့ ေကာင္မ ေတြပါးစပ္ပိတ္ခိုင္းလိုက္အုံး--

စစ္တပ္မွာ ေတာ္တဲ့ တတ္တဲ့ စစ္ဗိုလ္နည္းနည္း ပဲလိုတာ-- ေခါင္းေဆာင္မႈ ေပးႏိုင္ရင္ေတာ္ၿပီ-- skilled ျဖစ္တဲ့ တပ္သားအၾကပ္ ေတြအမ်ားျကီးလိုတာ-- က်ဳပ္တို႔ တေတြလက္ထက္ကလည္းဒီလိုပဲ တိုင္းျပည္ ကိုတည္ေထာင္လာခဲ့တာ skilled ေတြအမ်ားႀကီးလိုေနတယ္ အေမစု ေျပာသမွ်ကန္႔လန္႔ တိုက္မေနတဲ့ ဂဏန္းမေတြ-- ၂၁ ရာစု မွာ အေမစု လိုေခါင္းေဆာင္မ်ိဳး ေပၚလာတာ မသကာရွိလွ ၅ -၁၀ ႏွစ္ေပါ့ ၿပီးရင္ ဂဏန္းမေတြပဲ တိုင္းျပည္မွာ က်န္ရစ္မွာ --အဲေတာ့ ကုလား ကြ်န္ တ႐ုတ္ ကြ်န္ ျဖစ္ၾကေပေတာ့ ေအး စစ္ကြ်န္ ေလာက္ျပန္ျဖစ္ရင္ေတာ့ ဖ်င္ အခ်ခံရတာ နည္းနည္းသက္ သာေအာင္ေတာ့ ေျပးေဘာ မ လိုက္ မုန္ၫွင္းဆီနဲ႔ လူးၿပီး မ လိုက္ သက္လား-- မ တတ္တယ္မဟုတ္လား ေဘာ္ေဘာ္ေတြ--

ေမြးထားရေသာေခါင္းေဆာင္

72 Chem ကသူငယ္ခ်င္းေအာင္ၿမိဳင္မေန႔ကေမာင္တိုင္ပင္ဆီဖုံးဆက္ၿပီးမင္းတို႔ဖြဘုတ္မွာေရးတာေတြၾကမ္းတယ္ကြာ၊ ဘာမွအက်ိဳးမရွိဘူး။မင္းေရးခ်င္ရင္ငါတို႔ group ထဲမွာပဲေရးကြာ ဆိုၿပီးသတိလွမ္းေပးပါတယ္။သူငယ္ခ်င္းေကာင္းပီသစြာလွမ္းေျပာတာေၾကာင့္၊ေမာင္တိုင္ပင္လည္းကိုယ့္ကိုကိုယ္ ျပန္လွန္သုံးသပ္စဥ္းစားၾကည့္ၿပီး ပိုစ္တင္ထားတာကိုဖ်က္ပစ္လိုက္ပါတယ္။ကိုယ္ကဘာေကာင္မွမဟုတ္ဘူးေလ-- ေနာက္ကိုယ္ကပင္စင္စား--ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ emotion ပဲရွိတယ္။

ဒီေန႔အငယ္ေကာင္ေက်ာင္းႀကိဳၿပီး Nyan Win Shwe လွမ္းဆက္တယ္။J Cube က " ကုလားဆိုင္မွာဒန္ေပါက္စားရင္းလၻက္ရည္ေသာက္ရေအာင္ကြာ" ဆိုတာနဲ႔ သြားလိုက္တယ္။ေန႔လည္ ၂နာရီခြဲထိေလထိုင္ပစ္ေတာ့ အဲဒီအေၾကာင္းေတာင္ေရာက္သြားေသးတယ္။ emotion ကိုအေျခ မ ခံတာေကာင္းပါတယ္။ကိုယ္ကဘာလုပ္ႏိုင္မွာလဲ?

စင္ကာပူ လို democracy ကေန meritocracy stage ကိုျဖစ္ေအာင္ သြားခ်င္ေပမဲ့အေျခအေန မေပးေသးပါဘူး။စင္ကာပူမွာထူးဆန္းတာလား institution ေတြအေရးပါပုံေၾကာင့္လား မသိဘူး-- လီရွင္းလြန္းေနာက္ဆက္ခံမဲ့ပုဂၢိဳလ္လို႔တစ္ေျပးေနတာ ကArmy နဲ႔ Air Force ကေန ႏိုင္ငံေရးထဲဝင္လာသူ ၂ ေယာက္ ျဖစ္ေနတယ္။ ၂ ေယာက္လုံးကလူေတာ္ေတြ--တစ္ေယာက္ကပညာေရးမွာဝန္ႀကီးလို႔ေတာ့သိတယ္။DG ဦးေအာင္ႏိုင္ဦး Civil Service College မွာ သင္တန္းလာတက္ေတာ့ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ လက္ခ်ာေပးေသးတယ္လို႔သိရတယ္

ေျပာခ်င္တာႏိုင္ငံအက်ိဳးအတြက္ ဘယ္ပါတီတက္တက္ပါတီအတြင္းမွာ ေခါင္းေဆာင္လုပ္ႏိုင္တဲ့အရည္အခ်င္းရွိသူေတြကိုpolitical term တစ္ခုမွာပါတီ ေတြအေနနဲ႔ လ်ာထား ထားသင့္တယ္လို႔ေျပာခ်င္တာပါ။
ကဲစာဖတ္သူေရ-- ခင္ဗ်ားဆိုရင္ဘယ္သူကိုေရြးမလဲ ?

ဖ်ာေအာက္ကေငြေတြ

က်ေနာ္တို႔ျမန္မာေတြဟာဖ်ာေအာက္မွာပဲကိုယ္ပိုင္ေငြေတြထားတတ္ပါတယ္--ေတာမွာေနတဲ့သူတစ္ေယာက္ကိုဘဏ္မွာေငြအပ္ထားဖို႔စည္း႐ုံးခဲ့ပါတယ္--သူေနတဲ့ရြာကေနဘဏ္ရွိတဲ့ၿမိဳ ့ကိုသြားဖို႔ကားခ ၂၀၀၀ ကုန္ပါတယ္--ဘဏ္က ၃ လေနေတာ့အတိုးထည့္ေပးတဲ့အခါ " အဘေရ--ဘဏ္စာအုပ္ထဲမွာ ေငြ၈၀၀၀၀ ေက်ာ္ဘယ္ကေရာက္လာမွန္းမသိဘူး" ဆိုၿပီးလာျပပါတယ္--ဘဏ္မွာအပ္ထားရင္အပ္တဲ့ေငြ ပမာဏေပၚမူတည္ၿပီး အတိုးဆိုတာရတဲ့အေၾကာင္းသူမသိပါဘူး--ေၾကာက္လို႔သာဘဏ္အပ္ခိုင္းတာကိုလုပ္ရတာပါ-- က်ေနာ္ကပစၥည္းေလးလုပ္ထားခ်င္တာ လို႔ေျပာေသး
တယ္-- အခုေခတ္ေရႊေစ်းနဲ႔ ဘဏ္အပ္ထားတာမွာ ဘဏ္အပ္ထားတာကပိုကိုက္ေၾကာင္းသူသိလာပါၿပီ--

ဘဏ္ကိုသြားရတာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေၾကာက္ၾကပါတယ္ --၅-၆ ေခါက္ေလာက္သြားၿပီးလုပ္ရတာဘာမွမခက္ဘူးဆိုတာသိလာပါတယ္--အရင္ကအိမ္ေသာ့ခတ္ၿပီးဟိုဟိုဒီဒီမသြားရဲပါဘူး--အိမ္မွာေငြေတြပစၥည္းေတြရွိေနတာကိုး--အခုေတာ့ ပစၥည္းကကိုယ္နဲ႔မကြာယူသြားလို႔ရေတာ့ အိမ္ကိုစိတ္မခ်စရာ မ ရွိေတာ့ဘူး--

ဒါကေတာကလူေတြနဲ႔ဘဏ္အၾကားထိေတြ႕မႈပါ-- ဘဏ္ကိုလာရမွာ ေၾကာက္ေအာင္မလုပ္သင့္ပါ--ဘဏ္ကအတိုးေပးတယ္ဆိုတာသူတို႔အတြက္ထူးဆန္းေနပါတယ္--

ကဲ-- အတိုးႏႈန္းေလ်ာ့သြားရင္ဘာေတြျဖစ္လာမလဲ တဲ့အတိုးႏႈန္းနည္းသြားတဲ့အတြက္ ကိုယ့္ေငြေတြထုတ္ၿပီအျပင္မွာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ ႏွံမယ္ဆိုရင္သူတို႔ ဘာလုပ္ၾကမလဲ??ေစာေစာက ေတာကလူကေတာ့ အနည္းအက်ဥ္းေလာက္ျပန္ထုတ္ၿပီး အိမ္မွာ ကုန္ေျခာက္ဆိုင္ေလးတည္မလား လို႔စဥ္းစားထားတယ္ တဲ့--အရင္တုံးကဘဏ္ေတြဟာ spread ၅% ေလာက္မွာ လုပ္သာကိုင္သာရွိပါေသးတယ္-- ကဲ spread ၃ % ေလာက္ အတိုးႏွဳန္းခ်ပစ္မယ္ဆိုရင္ ဗဟိုဘဏ္က ဘဏ္ေတြ liquid ျဖစ္ေအာင္ ရတဲ့ အျမတ္ထဲက reserve ေတြထားခိုင္းတတ္ပါတယ္-- ဒါေတြကို ဗဟိုဘဏ္က ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ေပမဲ့ ဘဏ္ ေတြရဲ႕ risk management ကိုလာထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္--ဘဏ္ရဲ႕ ကုန္က်စရိတ္ေတြထပ္ေလွ်ာ့ျကရေအာင္? ဘဏ္ေတြ အငယ္နဲ႔ အႀကီး merging လုပ္မလား?management cost သက္သာလာႏိုင္ပါတယ္--အပ္ေငြ နဲ႔ ေခ်းေငြ ဟန္ခ်က္ညီညီ တိုးတက္လာဖို႔ ဘဏ္ေတြအေနနဲ႔ ဘာေတြျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရမလဲ? Commercial bank အားလုံး ၂၂ ခုရွိေနေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္မ်ားေနေသးတယ္--အေပါင္ထားတာဟာမ်ားေသာအားျဖင့္ အိမ္ျခံေျမျဖစ္ေနတဲ့ အတြက္ အိမ္ျခံေျမကြန္ဒို က႑ bubble ျဖစ္သြားခဲ့ရင္ ဘဏ္ရဲ႕ေခ်းေငြ လုပ္ငန္းအေပၚအနည္းႏွင့္အမ်ားထိခိုက္မႈရွိ ႏိုင္ပါတယ္--

ျပည္သူအပ္ေငြေတြအေပၚအေျခမခံတဲ့ investment bank, development bank ေတြေပၚလာေအာင္ ဗဟိုဘဏ္က ဘယ္လိုကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းမလဲ? မၾကာခင္ ကတ႐ုတ္ဖြင့္ထားတဲ့ အာရွ investment bank နဲ႔ ျမန္မာသူေဌးႀကီးေတြဘယ္လိုဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္မလဲ?

အတိုးႏွဳန္းနည္းနည္းနဲ႔ project based loan ေတြထုတ္ေပးႏိုင္ေအာင္ ဗဟိုဘဏ္ ကဘယ္လိုေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္မလဲ ? CHDB သည္ commercial bank အေနနဲ႔ရွိသင့္သလား ? Investment bank မျဖစ္သင့္ဘူးလား? တခါလာမဲျပာပုဆိုး နဲ႔ေဖါက္ထြက္မလုပ္ကိုင္ၾကဘူးဆိုရင္ ဘဏ္ေလာက ကဒုံရင္းဒုံရင္းပဲျဖစ္ေနလိမ့္မယ္--

ကဲေနာက္ဆုံးေျပာခ်င္တာက foreign banks ေတြရဲ႕ျမန္မာ့ စီးပြားေရး ကို ဘယ္လို႔ pump လုပ္ေပးႏိုင္မဲ့အေျခအေနေတြကိုလည္း စဥ္းစားအေကာင္အထည္ ေဖၚသုံးသပ္သင့္ေနပါတယ္ --လူငယ္ေတြနဲ႔ ေျပာင္းလဲလာၿပီျဖစ္လို႔ ေစာင့္ၾကည့္ပါအုံးလို႔ Voice က ကိုေဇယ်သူကေျပာပါတယ္--သမား႐ိုးက်ပုံစံ တစ္ခါလာလည္းမဲျပာပုဆိုး ပုံစံနဲ႔ ပဲျဖစ္ေနရင္ဘယ္သူလာလာ စီးပြားေရးကဒီအတိုင္းပဲျဖစ္ေနမွာပါ-- ေဖါက္ထြက္လုပ္ကိုင္တတ္ ၿပီး calculated risk နဲ႔ အရာရာ ကို ခ်ိန္ဆလုပ္ကိုင္တတ္ရင္ေတာ့ ႏွစ္ကုန္ေလာက္မွာ အရိပ္အေရာင္ေလးေတာ့ ျမင္ရႏိုင္ဖြယ္ရွိပါတယ္--

L

ျပည္တြင္းစီးပြားေရး

လက္ရွိစီးပြားေရးအေျခအေနေတြအေၾကာင္းမေရးဘူးလို႔ေတာ႔ေနတာပါပဲ--ဒါေပမဲ့မိတ္ေဆြေတြျဖစ္တဲ့ရန္ကုန္ က ကုန္သည္စီးပြားလုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ viber ကျဖစ္ေစ မက္စင္ဂ်ာ ကျဖစ္ေစ ညဥ့္စဥ္လိုလိုစီးပြားေရးရာကိစၥရပ္ေတြကိုေျပာဆိုေဆြးေႏြးသတင္းဖလွယ္ေလ့ရွိပါတယ္-သူတို႔ကသူတို႔ေဆြးေႏြးတာေတြကိုေရးစမ္းပါ-- ေရးစမ္းပါ နဲ႔ တိုက္တြန္းတတ္ပါတယ္။-လက္ရွိ hot ျဖစ္ေနတဲ့အေၾကာင္းအရာေတြေတာင္ပါ ပါေသး-က်ေနာ္ရဲ႕အယူအဆေတြးေခၚထင္ျမင္ခ်က္ကို ကမ႓ာအေျခအေန ျမန္မာအေျခအေနေတြနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္မူတည္သုံးသပ္ျပလိုက္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကိုလက္ခံပါတယ္--ဒါေပမဲ့ ေစာင့္ေတာ့ၾကည့္ရမယ္လို႔ေတာ့ေျပာတာေပါ့--ဖြဘုတ္ပိတ္သတ္ေတြကိုေတာ့ ဟို ၆၆ ဆိုတာေၾကာက္လို႔ ဘာမွမတင္ျပလိုပါဘူးေနာ္--

ေရွးဦးစြာဝန္ခံလိုတာကယခုက်ေနာ့္တင္ျပခ်က္ေတြဟာက်ေနာ္ေမာင္တိုင္ပင္တစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္းရဲ႕ ေတြးေခၚသုံးသပ္ခ်က္ေတြမဟုတ္ပါဘူး-- ေမာင္တိုင္ပင္တို႔ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကိုျပန္လည္ တင္ျပတာပါ--ရန္ကုန္မွာဘယ္လုပ္ငန္းရွင္ေမးလိုက္ေမးလိုက္စီးပြားေရးမေကာင္းဘူးပဲေျဖၾကတာပါပဲ၊ အဲဒီလူေတြဟာ ေလာေလာဆယ္က်ပ္ေငြမီလီယံေလာက္ကိုင္ႏိုင္တဲ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြျဖစ္ေနပါတယ္။--အခုေခတ္ကစစ္အစိုးလက္ထက္ကလိုတခါးပိတ္မေနေတာ့ပါဘူး။ေငြေၾကးစီးဝင္စီးထြက္ကေကာင္းမြန္လာၿပီး တခ်ိဳ  ့လုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာက်ပ္ေငြကိုဘီလီယံ နဲ႔ပဲစကားေျပာလာၾကပါတယ္။ အခုဆိုစက္သုံးဆီဆိုင္ေတြႏိုင္ငံျခားနဲ႔ဖက္စပ္လုပ္လာၾကၿပီဆိုေတာ့ ေနာက္ ၂-၃ ႏွစ္ေလာက္ဆို ျမန္မာတျပည္လုံးဒီဖက္စပ္ဆိုင္ေတြပဲေတြ႕ေနရေတာ့မွာပါ။ေငြရင္းကႀကီးမားလာၿပီဆိုေတာ့ မီလီယံေလာက္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံတဲ့ဆိုင္ေတြတျဖည္းျဖည္းေပ်ာက္ကုန္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တင္ျပခ်က္ေတြဟာ ကရင္ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒၚနန္းခင္ေထြးျမင့္ကိုေလးစားစြာဦးတည္တင္ျပတာျဖစ္ပါေၾကာင္းေရွးဦးစြာေျပာ ျကားလိုပါတယ္--ဘယ္ႏွယ္ဗ်ာ--လာေစခ်င္လိုက္တာကလည္း FDI ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ -- ဘယ္မွာလည္းလွ်ပ္စစ္--တစ္ေန႔က 7 days tv turning point မွာ ဒီဂ်ီ ဦးေအာင္ ႏိုင္ဦးတင္ျပေဆြးေႏြးသြားတဲ့ investment ကိုအဟန္႔အတားျဖစ္ေစတဲ့ ၄ ခ်က္ထဲမွာ လွ်ပ္စစ္ပါတယ္ဗ်-- ေက်ာက္မီးေသြးကမထုတ္ခ်င္ဘူး-- ေရအားမွ-- ေနေရာင္ခ်ည္ renewable မွ-- ေလအားမွ နဲ႔ ကမ႓ာပတ္ဝန္းက်င္ activist ေတြေရးထားတဲ့ စါတမ္းေတြ reference လုပ္ၿပီး ဘယ္ႏိုင္ငံမွာေတာ့ ဘယ္လိုျဖစ္ကုန္တယ္--က်န္းမာေရးဘယ္လိုထိခိုက္ကုန္ၿပီ စသည္ျဖင့္အမ်ားႀကိဳက္ေတြဖန္တီးကန္႔ကြက္ေနတာကိုပုံတူကူးခ် ေလာ္ဘီ လုပ္ေနတာနဲ႔ပဲေရွ  ့မေရာက္ေတာ့ဘူး-- ဘယ္မွာလဲတီက်စ္ကစက္႐ုံမႈးကိုယ္တိုင္လာၿပီး  ေက်ာက္မီးေသြးမေကာင္ဘူးဗ်ဳ ိ ့ဘာျဖစ္ ႏိုင္တယ္ ညာျဖစ္ ႏိုင္တယ္ ဆိုလက္ေတြ႕လုပ္ခဲ့တာမို႔ ယုံခ်င္ယုံရေသး-- အခုေတာ့ ဘာေဒါက္တာ ညာေဒါက္တာ ဆိုတဲ့ အမည္ေရွ ့ ကတပ္-- တိုင္းျပည္ကေတာ့ ကုန္းေကာက္စရာမရွိေလာက္ေအာင္ဆင္းရဲ-- ျပည္သူေတြလူေမႊးသူေမႊးမေျပာင္--အဓိကလိုတာကလွ်ပ္စစ္ဆိုတာေတာင္-- မသိသားဆိုးဝါးစြာေလာ္ေနၾကေနေလရဲ႕-- သူ႔အေဖေတြက ဂက္စ္ဆိုတာကိုေအာက္ေစ်းနဲ႔ေရာင္းစားခဲ့ေတာ့ ထုတ္စရာဆိုလို႔  ဒီနည္းလမ္းပဲရွိေတာ့တာကို-- ကရင္ျပည္နယ္ ဝကခ  ကသတၱိရွိစြာေက်ညာ လိုက္ေတာ့ ဒီ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ကိုပဲ ေလးစားစြာဦးတည္လိုက္ရေတာ့တာေပါ့-- ၾကည့္ေနပါ--လာမဲ့ ၁၀ ႏွစ္အတြင္း ကရင္ျပည္နယ္ ေထာင္တက္သြားပါလိမ့္မယ္--ထိုင္းဖက္မွာေရာက္ေနတဲ့ ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ေတြရဲ႕စက္႐ုံေတြသာကရင္ျပည္နယ္မွာ လာရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံဖို႔ အေျခအေနေကာင္းေတြဖန္တီးေပးပါ။

ကုန္သည္မိတ္ေဆြေတြက ရန္ကုန္ရဲ႕စီးပြားေရးေလာကႀကီးဟာအရင္၁၀-၁၅ ႏွစ္တုံးကလိုမဟုတ္ေတာ့ဘူး--ေငြရင္းကႀကီးမားလာၿပီး က်ပ္ဘီလီယံနဲ႔စကားေျပာလာတဲ့အခ်ိန္မွာက်ပ္မီလီယံေလာက္ေျပာႏိုင္တဲ့သူေတြဟာ ကြက္  ေပ်ာက္ေနပါတယ္-တဲ့--ကုန္ပစၥည္းထုတ္လုပ္သူျဖစ္ေစ ကုန္ပစၥည္းတင္သြင္းသူျဖစ္ေစ ကုန္သည္လုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာ ၾကားထဲမွာသူတို႔ေရာင္းကုန္ေတြအတြက္ လက္ကားကိုယ္စားလွယ္ပင္မထားေတာ့ ပဲလက္လီ outlet ေတြအထိကိုယ္တိုင္ distribution လုပ္လာၾကတဲ့အတြက္ၾကားထဲက လက္ကားသမားေတြကြက္ေပ်ာက္ျဖစ္ကုန္ၾကပါတယ္ တဲ့-- ဒါေၾကာင့္လည္းပဲ ဆန္တစ္ခုကလြဲလို႔ ဘုရင္ေနာင္လက္ကားေစ်း၊ ေညာင္ပင္ေလးေစ်း ေတြမွာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား'အ' ကုန္ပါတယ္--အရင္တုံးကလို--ဟိုကုန္သယ္ဒီကုန္သယ္ နဲ႔အလြန္နည္းသြားပါတယ္-- ဒါဟာလက္ႀကီးသမားပင္ရင္းေတြဟာ လက္လီေစ်းကြက္ေတြထိကိုယ္တိုင္ဆင္းလာၿပီးေငြအင္အားပမာ ဏကလည္းက်ပ္ဘီလီယံ နဲခ်ီမ်ားျပားလာပါတယ္--

ကိုကာကိုလာကိုၾကည့္ပါ-- ျမစ္ႀကီးနားမွာလည္း၁ပုလင္း၃၀၀က်ပ္  ရန္ကုန္မွာလည္း ၁ ပုလင္း ၃၀၀ က်ပ္ပါ--ေမာင္တိုင္ပင္တို႔ ကုန္သြယ္လယ္ယာဆိုရွယ္လစ္ေခတ္ကခ်င္းျပည္နယ္မွာလည္းဆန္ ၁ ၿပီ ၂:၅၀ က်ပ္ ပုသိမ္ မွာလည္း ဆန္ ၁ ၿပီ ၂:၅၀ က်ပ္ဆိုတုံးက ဒီဦးဘၿငိမ္ဆိုတဲ့ပုဂၢိဳလ္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ကိုင္တြယ္စရိတ္ထည့္ မတြက္ခဲ့ ဘူးလားေျပာခဲ့ျကတယ္--အခုလက္ႀကီးသမားေတြကအကုန္စါးရိတ္တြက္ၿပီးသား-- ဘယ္ေနရာေရာက္ေရာက္ ဒီေစ်းပဲ-- ေစ်းကြက္ကိုအားလုံးျဖန္႔ခ်ပစ္လိုက္တာ--အျမတ္မ်ားတဲ့ေနရာ နည္းတဲ့ေနရာေတြ မွ်သြားတာေပါ့--

ေနာက္ေျပာခ်င္တာတစ္ခု--ျမန္မာမွာလူႀကိဳက္မ်ားၿပီး အင္တာေနရွင္နယ္မွာထုတ္တဲ့ ထုတ္ကုန္ေတြကိုလိုင္စင္ဝယ္ယူၿပီး အိမ္နီးနားခ်င္းႏိုင္ငံေတြမွာ ထုတ္လုပ္တယ္-- ယူနန္၊ မေလးရွား၊ ထိုင္း စတဲ့ေနရာေတြမွာ စက္႐ုံေထာင္ရတာလည္းလြယ္တယ္-- ကုန္ပစၥည္းထုတ္လုပ္ရတာေစ်းသက္သာတယ္-- အမယ္ skilled labour  ေတာင္ျမန္မာေတြပါပဲ-- ၿပီးမွ ပိုင္ရွင္က ျမန္မာ ျပည္ထဲကို သြင္းကုန္ပါမစ္နဲ႔ သြင္းတယ္-- ျပည္တြင္းမွာ သူကိုယ္တိုင္ လက္လီ အထိျဖန္႔တယ္  လက္ကားဆိုတာေဖ်ာက္ ထားတယ္--ဘာေၾကာင့္အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြမွာသြားထုတ္လုပ္တာလည္းလို႔ေမးၾကည့္ေတာ့ျမန္မာျပည္မွာထုတ္ရင္အခြန္အခႀကီးလို႔တဲ့-- ကုန္ၾကမ္းသြင္းရင္အခြန္အခကတစ္မ်ိဳး ကုန္ေခ်ာျဖစ္လာရင္အခြန္အခကတစ္မ်ိဳး--ေနာက္စက္႐ုံေထာင္ဖို႔ ေျမေနရာအခက္အခဲ-- ကိုယ္ပိုင္ေျမရွိေတာင္သြားလိုက္ရတဲ့ဌာနဆိုင္ရာေတြ-- အရစ္ခံလိုက္ရတာလည္းလႈပ္လို႔ေတာင္မရ-- တဲ့-- ဒါေတြဟာကိုယ္တိုင္လုပ္ဖူးတဲ့သူရွိမွ သိပါလိမ့္မယ္။ အဲေတာ့ အိမ္နီးနားခ်င္းႏိုင္ငံေတြမွာပဲစက္႐ုံေထာင္ၿပီး ျပန္ import သြင္းတာကတြက္ေခ်အကိုက္ဆုံးျဖစ္ေနတယ္။ အေရးႀကီးဆုံး ေျပာဖို႔က်န္သြားတယ္-- ျမန္မာမွာလွ်ပ္စစ္ကေသမွ မေသခ်ာတာပဲ။ဒီလိုေငြရင္းႀကီးတဲ့အလုပ္ေတြလုပ္ေနၾကတဲ့ ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ေတြအမ်ားႀကီး တဲ့-- သူတို႔စီးပြားေရးေတြျဖစ္ေနေတာ့ ဘာပစၥည္းေတြလဲဆိုတာမေျပာလိုပါဘူး။ သက္ဆိုင္ရာတာဝန္ရွိေတြပဲစုံစမ္းၾကည့္ လိုက္ပါ။အလွကုန္ပစၥည္းေတြနဲ႔ စားကုန္ပစၥည္းေတြေတာ့ မ်ားပါလိမ့္မယ္။

အဲေတာ့ကြက္ေပ်ာက္ေနၾကတဲ့အလယ္အလတ္သမားကုန္သည္ေတြ အေနနဲ႔ ဘာမွလုပ္စားစရာမရွိကြက္ေပ်ာက္ေနၾကတယ္။ သူတို႔ ကို labour intensive ျဖစ္တဲ့အဲလို SME ထုတ္လုပ္မႈလုပ္ငန္းေလးေတြကို ျပည္တြင္းမွာျပန္ဝင္လာၿပီးရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံလာေအာင္လုပ္ၾကပါအုံး-- အဲလိုလုပ္ႏိုင္ ဖို႔အတြက္ ဝန္ႀကီးဌာတစ္ခုထဲနဲ႔ေတာ့လုပ္မရႏိုင္ဘူး။ဘာေတြလုပ္ရမလဲဆိုေတာ့--

(၁) အလုပ္သမားေကာအလုပ္ရွင္ေကာ လက္ခံႏိုင္ေလာက္တဲ့စည္းကမ္းခ်က္ေတြ ျပန္လည္သတ္မွတ္ဖို႔ပါပဲ--
(၂) အခြန္ဥပေဒစည္းမ်ဥ္းေတြကရႈပ္ေထြးၿပီး လုပ္သာကိုင္သာမရွိပဲအခြန္ထမ္းကိုလယ္ပင္းၫွစ္ဖို႔စဥ္းစားလုပ္ေဆာင္ေနသေရြ  ့တိုင္းျပည္ဖြံ ့ၿဖိဳးမတိုးတက္ လာႏိုင္ပါ။ အခြန္ဌာန ကမိုးက်ေတြလုပ္နည္းတစ္ခုရွိပါတယ္။ဒီႏွစ္ဒီၿမိဳ  ့နယ္ က က်ပ္သိန္းေပါင္း၁၀၀၀၀ အခြန္ရခဲ့ရင္ ေနာက္ႏွစ္ ဘာမွမစဥ္းစားနဲ႔ က်ပ္သိန္းေပါင္း ၁၂၀၀၀ ပဲဆိုတဲ့ ပညာသားမပါ တဲ့သတ္မွတ္ခ်က္မ်ိဳးရွိခဲ့ဘူးပါတယ္။ သူမ်ားႏိုင္ငံက ဘယ္လိုအခြန္ေကာက္သလဲေလ့ လာဖို႔လိုပါတယ္။
(၃) စက္႐ုံေျမေနရာပိုင္ဆိုင္မႈကိစၥ ကိုအရွင္းဆုံးျဖစ္ေအာင္လုပ္ေပးဖို႔ လိုပါလိမ့္မယ္။
(၄) ေနာက္ဆုံးတစ္ခုကေတာ့ လွ်ပ္စစ္ကိစၥပါ။

အထက္ပါအခ်က္ေတြေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္မွပဲ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြမွာစက္႐ုံတည္-- ပစၥည္းထုတ္လုပ္-- ျပည္တြင္းကို import ျပန္သြင္း  လုပ္ေနတဲ့လုပ္ငန္းရွင္ေတြျပည္တြင္းမွာ ျပန္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံလာေအာင္business environment ကိုေျပာင္းလဲျပဳျပင္မွသာလွ်င္ ဂ်က္ေလယာဥ္ႀကီး take off လုပ္လို႔ရပါမယ္။

Wholesale markets ေတြေလ့လာၾကည့္ပါ။ ဘာေတြျဖစ္ေနလဲ? ဘာေတြျပဳျပင္ေပးရမလဲ? သိလာပါလိမ့္မယ္။ လွ်ပ္စစ္မေသခ်ာတဲ့ေနရာ၊ ေျမေနရာ အာဏာပိုင္ကထုတ္ေပးသည့္တိုင္အရင္ပိုင္ခဲ့တဲ့ လယ္သမားကလာကန္႔ကြက္ လို႔ဘာမွမလုပ္ႏိုင္၊ skilled labour ရွားၿပီးလုပ္ခလစာေတြေစ်းျမင့္၊ အလုပ္သမားဆႏၵျပမႈမ်ား အာမ မခံႏိုင္၊အခြန္အခေတြအမ်ိဳးမ်ိဳးေကာက္ခံ၊ စတဲ့ ႏိုင္ငံမွာ ကိုယ့္ျပည္တြင္းကလုပ္ငန္းရွင္ေတြ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြမွာ ပုံစံအမ်ိဳးမ်ိဳး နဲ႔ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံေနတာေတြ ျပန္ေရာက္ေအာင္လုပ္ႏွိင္မွာသာ ပထမႏွစ္ phase (1) ေအာင္ျမင္မႈ ရလာႏိုင္ပါလိမ့္မည္--

ေမာင္တိုင္ပင္
၁၃-၀၇-၂၀၁၇