စားနပ္ရိကၡာဖူလုံေရး

ယေန႔ စင္ကာပူက Sunday Times မွာ " ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈက ကမၻာႀကီးကို ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးေစေတာ့မွာလား " ဆိုတဲ့ ကမၻာစားနပ္ရိကၡာဖူလုံမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးမီးေမာင္းထိုးျပလိုက္တဲ့ေဆာင္းပါးေတြပါလာပါတယ္။တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ပါပဲ၊ အာဆီယံထိပ္သီးအစည္းအေဝးနဲ႔ APEC အစည္းအေဝးေတြက်င္းပမဲ့အခ်ိန္နဲ႔တိုက္တိုက္ဆိုက္ဆိုင္ပါပဲ။

ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ဗီယက္နမ္၊ ျမန္မာ၊ ကေမၻာဒီးယား၊လာအို စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ စားနပ္ရိကၡာထုတ္လုပ္မႈေတြကိုထိခိုက္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာမွာေတာ့အမ်ားသိၾကတဲ့အတိုင္းၾသဂုတ္၊စက္တင္ဘာလေတြမွာ မြန္၊ကရင္၊ပဲခူးစတဲ့ တိုင္းေဒသႀကီးေတြမွာမိုးရြာသြန္းမႈမ်ားတာေၾကာင့္လယ္ေျမေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေရႀကီးနစ္ျမဳပ္ခဲ့ပါတယ္။

အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသဟာဆန္စပါးအမ်ားဆုံးစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္တဲ့ေဒသျဖစ္ပါတယ္။တိုးတက္ လာေသာလူဦးေရကိုတိုးတက္ေကြ်းေမြးႏိုင္ဖို႔လြန္ခဲ့ေသာဆယ္စုႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္ကတည္းကစပါးအထြက္တိုးလာေအာင္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ရာ၁၉၈၀ခုႏွစ္တစ္ဝိုက္ေလာက္ကစၿပီးႏွစ္စဥ္ စပါးအထြက္ ၃.၆၈%တိုးထြက္လာေအာင္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ဒါေပမဲ့ ၁၉၉၀ကစၿပီးစပါးအထြက္တိုးတက္လာတဲ့ႏႈန္းဟာ တစ္ႏွစ္မွာ ၀.၇၄%ေလာက္ထိက်ဆင္းသြားခဲ့ေၾကာင္း ၂၀၀၆ ခုႏွစ္က FAO ၏စာရင္းမ်ားအရသိရပါတယ္။ဒီေဒသအတြက္ဆန္စပါးစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္မွာဟာလက္ရွိလူဦးေရအတြက္ဖူလုံေစဖို႔ တန္ခ်ိန္ သန္း၆၀၀ထုတ္လုပ္ရာကေန ၂၀၃၅ ခုႏွစ္မွာ တိုးတက္လာေသာလူဦးေရကို ေကြ်းႏိုင္ဖို႔ ဆန္စပါးတန္ခ်ိန္သန္း၇၅၀ ေလာက္ထုတ္လုပ္ႏိုင္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

ဆန္စပါးကိုအေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသမွာပဲအမ်ားဆုံးစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္ၿပီးထြက္သမွ်ရဲ႕ ၉၀% ေလာက္ကိုဒီေဒသကလူဦးေရကပဲအမ်ားဆုံးစားသုံးၾကတာပါ။၂၀၁၅ ခုႏွစ္ကFAO မွ ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ စာရင္းမ်ာအရ ဒီေဒသမွာရွိတဲ့ ကမၻာလူဦးေရရဲ႕ ၆၀.၅ %ဟာအာဟာရဓါတ္မ်ားမျပည့္စုံၾကဘူးလို႔ေဖၚျပထားပါတယ္။

ယေန႔ဆန္စပါးစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္မႈ တိုးတက္လာေရးကိုစိန္ေခၚေနတဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့ ကမၻာရာသီဥတုေျပာင္းလဲလာျခင္းကအဓိကအခ်က္ပါပဲ။ေဒသတစ္ခုမွာမိုးမ်ားစြာရြာသြန္းမႈေၾကာင့္လယ္ေျမမ်ားေရျကီးႏွစ္ျမဳပ္ႏိုင္ပါတယ္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသရွိ ဆန္စပါးစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္တဲ့ႏိုင္ငံေတြဟာမုတ္သုန္မိုးကိုအားျပဳစိုက္ ပ်ိဳးထုတ္လုပ္ၾကရပါတယ္။ တခါတရံ မိုးနည္းၿပီးလုံေလာက္ေသာမိုးေရမရရွိသျဖင့္မိုးေခါင္ေရရွားမႈဒဏ္ကိုၾကံဳေတြ႕ႏိုင္ၿပီးစပါးစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္မႈကိုထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ဒီေဒသမွာလူဦးေရကလည္းလွ်င္ျမန္စြာတိုးတက္ေနတယ္။စပါးထုတ္လုပ္မႈပမာဏကလည္းက်ဆင္းေနတယ္။ကမ႓ာႀကီးပူေႏြးလာမႈေၾကာင့္ရာသီဥတုကိုလည္းအစိုးမရေျပာင္းလဲမႈေတြက မ်ားလာတဲ့အခါစားနပ္ရိကၡာဖူလုံေစမႈအတြက္ပူပန္ဖိစီးရတဲ့ဒုကၡေတြဟာမ်ားသထက္မ်ားလာလ်က္ရွိေနပါတယ္။

သိရိလကၤာလိုႏိုင္ငံမ်ိဳးကိုၾကည့္ပါ။ သီရိလကၤာႏိုင္ငံသည္အစဥ္အလာအရဆန္စပါးစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္မႈ မွာ self sufficient ျဖစ္ေသာႏိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ဒါေပမဲ့ ယမန္ႏွစ္က မိုးရြာသြန္းမႈနည္းပါးၿပီးမိုးေခါင္ေရရွားမႈဒဏ္ခံခဲ့ရပါတယ္။ဒီႏွစ္မွာဆန္ကိုအေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံေတြဆီကပဲတင္သြင္းရပါတယ္။ရာသီဥတုေၾကာင့္ဆန္စပါးထုတ္လုပ္မႈျဖစ္စဥ္ကိုအနည္းႏွင့္အမ်ားထိခိုက္လာေစႏိုင္ရာ ျမန္မာအေနျဖင့္လည္း climate change ေၾကာင့္စပါးထုတ္လုပ္မႈကိုထိခိုက္ေစလာရင္ ဘယ္တိုင္းေဒသႀကီး ဘယ္ျပည္နယ္ မ်ားတို႔တြင္ အထိခိုက္ဆုံးျဖစ္ႏိုင္သည္-- ဘယ္ contingency plan ကိုအသုံးျပဳမလဲဆိုတာ Plan A, Plan B စသည္ျဖင့္စဥ္းစားခ်မွတ္ထားဖို႔ လိုလိမ့္မည္ထင္ပါတယ္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈကိုအမ်ားဆုံးခံရမည့္ ႏိုင္ငံစာရင္းထဲတြင္ပါေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳးေတြရွိလာႏိုင္တာေၾကာင့္ IRRI ကသုေတသန ပညာရွင္မ်ားကလယ္သမားမ်ားအေနျဖင့္ ေရႀကီးႏွစ္ျမဳပ္တဲ့ဒဏ္ခံႏိုင္တဲ့စပါးမ်ိဳးမ်ား မိုးေခါင္ေရရွားဒဏ္ကိုခံႏိုင္တဲ့စပါးမ်ိဳးမ်ားေျပာင္းလဲ စိုက္ၾကဖို႔ အၾကံျပဳထားျကပါတယ္။

ဆန္စပါးသုေတသန ပညာရွင္မ်ားက ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈ အေပၚမူတည္ၿပီး အလင္းတာေျပာင္းလဲမႈ ( photosynthesis) ကိုျပဳလုပ္ႏိုင္တဲ့ ဂ်ဳံ၊ ေျပာင္း၊စပါး နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ မ်ိဳး မ်ား (C3, C4) ကိုပူေႏြးေလ့ရွိတဲ့ ကမ႓ာႀကီးရဲ႕ေဒသေတြအတြက္သုေတသနေတြ လုပ္လ်က္ရွိတယ္ လို႔ေတာ့ သိရပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္လည္းဆန္စပါးလုပ္ငန္းသည္တိုင္းျပည္၏အသက္ေသြးေၾကာသဖြယ္ျဖစ္ရာပါဝင္လုပ္ေဆာင္ေနၾကသည့္ stakeholders မ်ားအားလုံးကမၻာမွာ ဘာေတြ ျဖစ္ေနတယ္  ဘာေတြေဆာင္

ရြက္ေနတယ္ဆိုတာ မ်က္ေခ်မျပတ္သင့္ပဲျမန္မာႏိုင္ငံ၏လက္ရွိအေျခအေန ကိုထိန္းသိမ္းထားရင္းအ

နည္းဆုံးေဒသတြင္းမွာေတာ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ လုပ္ၾကဖို႔ ကိုတိုက္တြန္းပါရေစ။