Friday, June 15, 2012

အမ်ားပိုုင္ကုုမၼဏီႏွင္႔အရင္းအႏွီးေစ်းကြက္

ဒီလ၁၃ရက္ေန႔ထုုတ္ The Strait Times သတင္းစာမွာ စင္ကာပူမွာအေပါင္ဆိုုင္လုုပ္ငန္း၌အႀကီး
ဆုုံးၿဖစ္သည္႔ Maxi-Cash Financial Service Corporation Ltd  ကုုမၺဏီ၏ IPO ေႀကာ္ၿငာကိုုဖတ္
လိုုက္ရပါတယ္။Maxi-cash သည္စင္ကာပူတစ္၀ွမ္းအေပါင္ဆိုုင္လုုပ္ငန္းဖြင္႔လွစ္လုုပ္ကိုုင္လ ွ်က္ရွိပါ
တယ္။Maxi-Cash ကုုမၺဏီဟာလုုပ္ငန္းတိုုးခ်ဲ႔ရန္အတြက္အရင္းအႏွီးစုုေဆာင္းလိုုေသာေႀကာင္႔ The Strait Times သတင္းစာေနာက္ေက်ာမွေန၍ Initial Public Offering( IPO) မိမိပိုုင္ကုုမၺဏီမွာအမ်ုုားၿပည္သူ
သိုု႔ရွယ္ယာစတင္ေရာင္းခ်ၿခင္းကိုုေဆာင္ရြက္မည္ၿဖစ္ေႀကာင္းမ်က္ႏွာၿပည္႔ေႀကာ္ၿငာတာ ၿဖစ္ပါတယ္။ရွယ္
ယာေပါင္း၅၆၀၀၀၀၀၀ကိုုစင္ကာပူေဒၚလာ၀.၃၀ၿဖင္႔ထုုတ္ေရာင္းမည္ဟုုေႀကာ္ၿငာထားပါတယ္။ ႏိုု္င္ငံတကာ
တြင္အမ်ားပိုုင္ကုုမၺဏီအၿဖစ္ေၿပာင္းလဲလုုပ္ကိုုင္ရန္အတြက္ ရွယ္ယာမ်ားစတင္ထုုတ္ေရာင္းပါ က”IPOလုုပ္သည္”ဟုုသုုံးႏွဳန္းပါတယ္။အဲဒီသတင္းစာမွာပဲအေရွ႔ေတာင္အာရွ IPOေစ်းကြက္ဟာအေတာ္
အားေကာင္းေနတယ္လိုု႔ဆိုုထားပါတယ္။ မေလးရွားကFelda Global Venturing Holdings ဟာ IPO ေပါင္းအေမရိကန္ေဒၚလာ ၃.၂ ဘီလီယံခန္႔ မႀကာခင္မွာေရာင္းခ်မယ္လိုုသိရပါတယ္။အဲဒီလိုုပဲအေရွ႔ေတာင္
အာရွႏိုုင္ငံရွိကုုမၺဏီမ်ားရဲ႔ IPO ေရာင္းခ်ရမႈဟာသိသိသာသာတိုုးတက္လာခဲ႔တယ္လိုု႔ Deutsche Bank ကခန္႔မွန္းေၿပာဆိုုထားပါတယ္။

တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲလြန္ခဲ႔ေသာအပတ္ Voice ဂ်ာနယ္မွာမႏၱေလးမွာၿမိဳ႔သစ္စီမံကိန္းလုုပ္ကိုုင္ရန္အတြက္
နံမည္ႀကီးစီးပြားေရးလုုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦး ဦးေဆာင္ၿပီး မႏၱေလးဖံြ႔ၿဖိဳးတိုုးတက္ေရးအမ်ားပိုုင္ကုုမၺဏီ
အၿဖစ္ဖဲြ႔စည္းလုုပ္ကိုုင္မွာၿဖစ္တဲ႔အတြက္ IPO ရွယ္ယာတစ္စုုလ ွ်င္၁၀၀၀၀က်ပ္ထည္႔၀င္ႏိုုင္ေႀကာင္း၊
၂၀၁၂ ႏွစ္ကုုန္လ ွ်င္IPO ကိုုစတင္ေရာင္းခ်မွာၿဖစ္ေႀကာင္း၊အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂ ဘီလီယံ
( ၿမန္မာက်ပ္ ၁၇၀၀ ဘီလီယံ)ကုုန္က်မည္ဟုုခန္မွနး္ထားေႀကာင္းေၿပာႀကားခဲ႔တယ္ လိုု႔ The Voice ၈်ာနယ္
မွာ ဖတ္ လိုုက္ရပါတယ္။ဒါေလာက္မ်ားတဲ႔ေငြေႀကးဆိုုေတာ႔စနစ္တက်စည္းကမ္းနဲ႔လုုပ္သင္႔သလိုုသိသာၿမင္သာ
ထင္သာေစရမွာၿဖစ္ပါတယ္။

 IPO ေရာင္းၿပီဆိုုရင္ ကုုမၺဏီအေႀကာင္း(coporate profile)ဘယ္အပိုုင္းမွာရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမယ္( investment highlights)ဘာေတြအက်ဳိးခံစားရမယ္(prospectous)ဆိုုတာေတြကိုုအက်ဥ္းေလာက္ၿဖစ္ၿဖစ္ေဖၚၿပေပးရမွာ
ၿဖစ္ပါတယ္။ဒီလိုုေဆာင္ရြက္ၿခင္းဟာအမ်ားပိုုင္ကုုမၺဏီတည္ေထာင္ၿခင္းရဲ႔အစပိုုင္းသိသာၿမင္သာထင္သာ
ေအာင္လုုပ္ၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။စင္ကာပူမွာေတာ႔ဒီလိုုကိစၥေတြေဆာင္ရြက္ႏိုုင္ဖိုု႔ဥပေဒ၊နည္းဥပေဒ၊စည္းမ်ဥ္း
စည္းကမ္းေတြအေသအခ်ာေရးဆြဲထားၿပီးစည္းကမ္းလည္းအင္မတန္တင္းႀကပ္ပါတယ္။အခုုဆိုုရင္ကုုန္
သြယ္မႈဆိုုင္ရာအၿငင္းပြားမႈ( arbitration)အတြက္စင္ကာပူဟာႏိုုင္ငံတကာမွာအေကာင္းဆုုံးလိုု႔အ
သိအမွတ္ၿပဳ ထားၿပီးေတာေတာ္မ်ားမ်ား ကစင္ကာပူဥပေဒကိုုလက္ခံၿပီးပဲလုုပ္တာကိုုင္တာဟာတရား
မ ွ်တတယ္လိုု႔ယူဆလာႀကပါတယ္။


၂၀၁၅ခုုႏွစ္၌ၿမန္မာႏိုု္င္ငံတြင္စေတာ႔အိတ္ခ်ိန္းမ်ားရန္ကုုန္၊မႏၱေလး၊ေနၿပည္ေတာ္တိုု႔တြင္တည္ေထာင္ရန္
၁၉၉၆ခုုႏွစ္ကတည္းကၿမန္မာႏိုုင္ငံမွာေရာက္ရွိေနတဲ႔ ဒိုုင္၀ါသုုေတသနဌာန၊တိုုက်ဳိစေတာ႔အိတ္ခ်ိန္း
ႏွင္႔ၿမန္မာႏိုုင္ငံဗဟုုိဘဏ္တိုု႔အႀကားနားလည္မႈစာခြ်န္လႊာကိုုသေဘာတူလက္မွတ္ေရးထိုုးခဲ႔သည္႔သတင္း
မ်ား မႀကာေသးမီကထြက္ေပၚခဲ႔ပါတယ္။အမ်ားပိုုင္ကုုမၼဏီ၊စေတာ႔အိတ္ခ်ိန္း၊အရင္းအႏွီးေစ်းကြက္
မ်ားၿမန္မာႏုုိင္ငံတြင္ေပၚေပါက္လာေရးကိုုေႀကြးေက်ာ္ေနခဲ႔သည္မွာဆယ္စုုႏွစ္တစ္စုုေက်ာ္ေလာက္ႀကာ
ခဲ႔ၿပီထင္ပါတယ္။၁၉၉၆ ခုုႏွစ္ကဒိုုင္၀ါသုုေတသန Securities နဲ႔ၿမန္မာစီးပြားေရးဘဏ္တိုု႔အႀကားစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုုၿပီး Myanmar Securities Exchange Centre ထူေထာင္ခဲ႔ေသာ္လည္း အမ်ားပိုုင္စာရင္း၀င္ကုုမၼဏီသည္ယေန႔ထိ
 ၂ ခုုသာရွိခဲ႔ပါတယ္။ အမ်ားပိုုင္စာရင္း၀င္ကုုမၼဏီမ်ားမ်ားမရွိသည္႔အတြက္ အရင္းအႏွီးေစ်းကြက္
လည္းၿမန္မာတြင္ေပၚေပါက္မလာခဲ႔ပါ။သက္ဆိုုင္ရာကဆႏၵမေစာပါႏွင္႔လိုု႔တြင္တြင္ေၿပာလာခဲ႔သည္မွာဆယ္
စုုႏွစ္တစ္စုုသာေက်ာ္လာခဲ႔သည္၊ဘာမွၿဖစ္မလာခဲ႔ပါ။လုုပ္လည္းမလုုပ္၊နားလည္တဲ႔သူကိုုလည္းဆရာမတင္ပဲေနခဲ႔တယ္။ အတိုုးမ်ားမ်ားေပးၿပီးတရားမ၀င္ အရင္းအႏွီးစုုေဆာင္းခဲ႔သည္႔ကုုမၼဏီမ်ားေပၚေပါက္လာခဲ႔ရာၿပည္သူမ်ား
သည္ခဲမွန္ဘူးသည္႔စာသူငယ္ကဲ႔သိုု႔ အယုုံသြင္း ခံရကာမရွိမဲ႔ရွိမဲ႔စုုေဆာင္းထား
ေသာေငြမ်ားအလိမ္ခံရမည္ကိုုစိုုးရိမ္ပူပန္ေနေသာေႀကာင္႔အမ်ားပိုုင္ကုုမၺဏီဆိုုလ ွ်င္ခပ္လန္႔လန္႔ၿဖစ္ေနႀက
ပါတယ္။

အဲဒီလိုုကုုမၼဏီေတြမဟုုတ္တာလုုပ္ခဲ႔ေတာ႔ထုုံးစံအတိုုင္းေၿပာစရာကရသြားၿပီး လိမ္တဲ႔ကုုမၼဏီေတြေပၚလာ
မွာစိုုးလိုု႔ဆိုုကာ အမ်ားပိုု္င္ကုုမၼဏီေပၚေပါက္လာေရး ကိုအားမထုုတ္ေတာ႔ ပဲေခ်ာင္ထိုုးခဲ႔ပါတယ္။
ဒါအၿပင္အေႀကာင္းရင္းကိုုမရွာ သိမ္းက်ဴံးၿပီးဘာမလုုပ္ရညာမလုုပ္ရနဲ႔ ပိတ္ပင္တဲ႔စည္းမ်ဥ္း(barriers) ေတြ တစ္ခုုၿပီးတစ္ခုုထြက္ေပၚလာကာလြယ္ေနတာအားလုုံးခက္သြားၿပီးၿပည္သူေတြမညည္းရဲ မညဴရဲ နဲ႔ လုုပ္ ခဲ႔ႀကရတာေတြကိုစာဖတ္သူမ်ားေမ႔လိမ္႔ ႀကအုုံးမယ္မထင္ပါ။

ေမာင္တိုုင္ပင္တိုု႔ ကိုုတစ္ဖြဖြေၿပာေနတာက ၿပည္သူေတြရဲ႔ဖ်ာေအာက္ကေငြေတြကိုုအရင္းအႏွီးေစ်းကြက္
ထဲေရာက္ေအာင္လုုပ္ရမယ္ဆိုုေသာ္လည္း  လုုပ္ငန္းရွင္ေတြကေတာ႔   ဆာလာအိတ္ေတြနဲ႔ တစ္ေနရာ
မွတစ္ေနရာကိုုေငြေတြသယ္၊ဘဏ္ေတြေရွ႔မွာဆာလာအိတ္ေတြကိုုဘဏ္အေစာင္႔ေတြကသယ္၊အသြင္း
အထုုတ္လုုပ္ၿပီးထရန္ဆက္ရွင္ေတြလုုပ္ႀကရပါတယ္။ေဒသတြင္းမွာ ဘယ္ႏိုုင္ငံမွာ မွ မေတြ႔ရတဲ႔ၿမင္ကြင္း
ေတြကိုု ယေန႔တိုုင္ေတြ႔ေနရဆဲပါ။(တစ္ေသာင္းတန္ထုုတ္လိုုက္ေတာ႔ေငြေတြက်စ္သြားလိမ္႔ထင္ပါတယ္)
သူေဌးေတြသူႀကြယ္ေတြရဲ႔ေငြေတြလည္းေရႊဖက္ေရာက္လိုုက္၊ကားဖက္ေရာက္လိုုက္၊အိမ္ၿခံေၿမတိုုက္ခန္း
ေစ်းကြက္ေရာက္လိုုက္နဲ႔ငါးပြက္ရာငါးစာခ်ခဲ႔ႀကၿပီး မတည္ၿငိမ္ေသာေစ်းကြက္မ်ားဖန္တီးၿခင္းသာ
အဖတ္တင္ခဲ႔ပါတယ္။

တေလာကဆိုုပါကအစိုုးရရဲ႔မူ၀ါဒအလႊဲအေၿပာင္းကိုုမခန္းမွန္းႏိုုင္တဲ႔အတြက္(သိုု႔မဟုုတ္အငိုုက္မိသြား
သည္႔အတြက္) လုုပ္ငန္းရွင္မ်ားကားေစ်းကြက္မွာ သိန္းေပါင္းေသာင္းခ်ီရႈံးခဲ႔ႀကၿခင္းဟာ ေစ်းကြက္ပုုံပ်က္
သြားၿခင္းရဲ႔အက်ိဳးဆက္တစ္ခုုၿဖစ္တယ္လိုု႔ုုဆိုုႏိုုင္ပါတယ္။လုုပ္ငန္းရွင္ေတြနစ္နာၿခင္းဟာတိုုင္းၿပည္နစ္နာၿခင္းပါပဲ။ တာကိုုေတာ႔ေနာင္ကာလေတြမွာသတိထားသင္႔ပါတယ္။ေနာက္တစ္ခုုကခိုုင္မာေသာေပၚလစီတစ္ရပ္
မခ်မွတ္ႏိုုင္ပဲလက္တန္းေလ ွ်ာက္လုုပ္ေနတဲ႔သေဘာမ်ားပါ၀င္ေန တာကိုုေတြ႔ရပါတယ္။

အိမ္ၿခံေၿမေစ်းမွာလည္းအာဆီယံႏိုုင္ငံမ်ားအနက္အၿမင္႔ဆုုံးအဆင္႔၌ေရာက္ရွိခဲ႔ၿပီးႏိုု္င္ငံၿခားရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈမ်ားကိုုအဟန္႔အတားသဖြယ္ၿဖစ္ေစခဲ႔ပါတယ္။စေတာ႔ေစ်းကြက္ေပၚေပါက္လာေရးအတြက္ေမာင္တိုုင္ပင္မေဆြး
ေႏြးလိုုပါ။အမ်ားပိုုင္ကုုမၼဏီမရွိရင္စေတာ႔ေစ်းကြက္ႀကီးဘယ္လိုုမွမပီၿပင္နိုုင္ပါ။ ဒါေႀကာင္႔ေမာင္တိုုင္ပင္
အေနနဲ႔စေတာ႔ေစ်းကြက္ကိုုအသာထား-ပညာရွင္ေတြအမ်ားႀကီးပဲ၊သူတိုု႔ေဆြးေႏြးႀကလိမ္႔မယ္။ေမာင္တိုုင္ပင္
ကေတာ႔အမ်ားပိုုင္ကုုမၼဏီမ်ား စနစ္တက်ေပၚေပါက္လာေရးကိုုပဲတင္ၿပလိုုပါတယ္။

ၿမန္မာကုုမၼဏီမ်ားသည္မိသားစုုစီးပြားေရးလုုပ္ငန္မ်ားၿဖစ္ႀကၿပီးအခ်ဳိ႔မွာအစုုစပ္ပုုဂၢလိကကုုမၼဏီမ်ား (private company)ၿဖစ္ႀကပါတယ္။ ကုုမၼဏီမ်ားလုုပ္ငန္းတိုုးခ်ဲ႔လိုုသည္႔အခါ ရန္ပုုံေငြ (fund) ရရွိေရးအတြက္ၿပင္ပမွ
အတိုုးႏွဳန္းၿမင္႔ၿမင္႔ ၿဖင္႔ေခ်းငွားႀကရသလိုုအခ်ဳိ႔ မေရႊ႔မေၿပာင္းႏိုုင္ေသာအိမ္တိုုက္တာေၿမမ်ား
ရွိပါကဘဏ္တြင္အေပါင္ထား၍ေငြေခ်းႀကရပါတယ္။ သိုု႔ေသာ္အိမ္ၿခံေၿမေစ်းႏွဳန္း valuation သည္book value မဟုုတ္ပဲ market value ေပၚအေၿခခံေခ်းရပါတယ္။ ဘဏ္မ်ားအေနၿဖင္႔ risk အလြန္မ်ားၿပီး NPL (non performing loan) မ်ားၿဖစ္သြားႏိုုင္္ေခ်ရွိပါတယ္။ စင္ကာပူကဲ႔သိုု႔ႏိုုင္ငံ၌ အရင္းအႏွီးရရွိေရး (fund raising) အတြက္ ပုုဂၢလိကကုုမၼဏီ (private )မ်ားသည္ အမ်ားပိုုင္ကုုမၼဏီ (public listed company)အၿဖစ္သိုု႔ စနစ္တက်ေၿပာင္းလဲ
ႀကရပါတယ္။ဤသိုု႔ေၿပာင္းလဲရာတြင္လုုပ္ငန္းစဥ္မ်ားသည္ရႈပ္ေထြးလွပါတယ္။သတ္မွတ္ထားသည္႔ပုုံစံ
၀င္ေစရန္ေငြေႀကးစီမံခန္႔ခြဲမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ား(financial advisory firms ) ေကာ္ပိုုရိတ္ဥပေဒအႀကံေပးအဖြဲအစည္းမ်ား( coporate law firms)၏အႀကံဥာဏ္ကိုုရယူၿပီးစေတာ႔အိတ္ခ်ိန္းတြင္မိမိကုုမၼဏီေစ်းကြက္၀င္ေစရန္
လုုပ္ေဆာင္ရပါတယ္။

 ကနဦးရွယ္ယာမ်ားကိုုမည္မ ွ်ႏွင္႔ေရာင္းခ်သင္႔သည္(initial public offering, IPO)ကိုုလည္းအဆိုုပါအဖြဲအ
စည္းမ်ားထံမွာအႀကံဥာဏ္မ်ားရယူေဆာင္ရြက္ရပါတယ္။စေတာ႔အိတ္ခိ်န္းတြင္အေၿခအေနေကာင္းပါက
ရွယ္ယာမ်ားကိုုအလုုအယက္၀ယ္ယူၿခင္းေႀကာင္႔ကုုမၼဏီဟာ၆လ မ ွ၉ လအတြင္းမိမိလိုုခ်င္သည္႔အရင္း
အႏွီးမ်ားရရွိလာႏိုုင္ပါတယ္။

ၿမန္မာကုုမၼဏီအမ်ားအၿပားအေနၿဖင္႔ အမ်ားပုုိင္ကုုမၼဏီအၿဖစ္ေၿပာင္းလဲလုုပ္ကိုုင္လိုုႀကေသာ္လည္းမည္
သိုု႔ေဆာင္ရြက္ရမည္ကိုု သိရွိနားလည္သည္႔ကုုမၼဏီအေတာ္နည္းပါလိမ္႔မည္။ တစ္ဖက္၌လည္းသက္ဆိုုင္ရာ
ဥပေဒ၊နည္းဥပေဒမ်ားၿပဌါန္းသတ္မွတ္ထားၿခင္းမရွိေသးသည္႔ၿပင္ခိုု္င္မာတိက်ေသာလုုပ္ငန္းစဥ္ (well established procedures)လည္းမရွိေသးပါ။ ယင္းနွင္႔သက္ဆိုုင္ေသာအဖြဲအစည္းမ်ားၿပည္တြင္း၌ ဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္ေရးအတြက္ယခုုအခ်ိန္ကတည္းကအားေပးေဆာင္ရြက္သင္႔ပါတယ္။ယင္းသိုု႔ေဆာင္
ရြက္ရာတြင္္ Financial advisory Firms, Corporate law firms, Audit firms မ်ားစသည္႔ ႏိုုင္ငံတကာအဆင္႔မီ အေထာက္အကူၿပဳကုုမၼဏီမ်ား မ်ားမ်ားစားစားေပၚေပါက္လာရန္ လိုုပါတယ္။
ၿမန္မာႏိုုင္ငံ၌ကုုမၼဏီေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသည္ စာရင္း(book)ႏွစ္ခုုထားႀကတာကိုုေဒသတြင္းႏိုုင္ငံ
ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကသိေနႀကပါတယ္။ အခြန္ေပးရဖိုု႔သက္သာေအာင္စာရင္းႏွစ္ခုုထားႏိုုင္ေအာင္လည္း
Audit firms မ်ားကလုုပ္ေပးႀကပါတယ္။(နံမည္ရွိၿပီးAudit firmsမ်ားမပါ၀င္ပါ)။

 ၿမန္မာႏိုုင္ငံမွာကုုမၼဏီမ်ားႏွင္႔ပတ္သက္၍တိတိက်က်လုုပ္ကိုုင္ႏိုုင္သည္႔အေလ႔အက်င္႔မ်ားရလာမွသာလ ွ်င္ အမ်ားပုုိင္ကုုမၼဏီမ်ားအၿဖစ္ေၿပာင္းလဲလုုပ္ကိုုင္ရာတြင္ေဒသတြင္းႏိုု္င္ငံမ်ားရွိကုုမၼဏီမ်ားနည္းတူရင္ေဘာင္တန္း
လုုပ္ကိုုင္လာႏိုုင္မွာၿဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားပိုုင္ကုုမၼဏီေၿပာင္းလဲၿခင္း (go public) ကိုုေဆာင္ရြက္ရာတြင္မည္သည္႔အစိုုးရ
အဖြဲ႔အစည္းမွတာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ေပးမည္ကိုုပီပီၿပင္ၿပင္ေက်ညာထားသင္႔ပါတယ္။ အဆိုုပါအပိုုင္း၌
 အစိုုးရကၿဖစ္ေစ၊UMFCCI ကဲ႔သိုု႔ civil societies ေတြကၿဖစ္ေစ အာဆီယံႏိုုင္ငံအတြင္းမွ အဆိုုပါအဖဲြ႔အစည္းမ်ားကိုု ၿမန္မာႏိုုင္ငံတြင္ရုုံးခြဲမ်ားလာေရာက္ဖြင္႔လွစ္၍လုုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္ႏုုိင္ရန္အခြင္႔ အလန္းမ်ားဖြင္႔
 ေပးခ်ိန္တန္ပါၿပီ။ ဥပေဒမရွိေသးဘူး၊လုုပ္မဲ႔ကုုမၼဏီမရွိေသးဘူး ဆိုုသည္႔ဆင္ေၿခေတြေပးမေနသင္႔ေတာ႔ပါ။

ဒါၿပီးမွ ဒါလုုပ္မယ္ဆိုုၿပီး sequencing ကိုုစဥ္းစားေနလိုု႔ကေတာ႔ ေမာင္တိုုင္ပင္အေႀကာက္ဆုုံးမွာ စေတာ႔အိတ္ခ်ိန္း ႀကီးပီပီၿပင္ၿပင္ဖြင္႔ၿပီးခါ မွ listed companies သည္တစ္ခုု ႏွစ္ခုုသာရွိေနမည္ဆိုုလ ွ်င္ တိုု႔ေရႊေတြေတာ္ေတာ္ည႔ံရာက်ေပေတာ႔မည္။ကေမၻာဒီးယားစေတာ႔အိတ္ခ်ိန္းသည္ listed companies အလြန္နည္းပါးေနသည္ဟုုသတင္းႀကားသိေနရပါတယ္။

 ယခုုအခ်ိန္ကတည္းက family business companies ေတြကိုု ဘယ္လိုုpublic listed companies သိုု႔ဘယ္လိုုေၿပာင္းလဲမလဲ၊ ဘယ္လိုုအက်ိဳးေက်းဇူးေတြရမလဲ ? ႏိုုင္ငံၿခားရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံသူေတြကေကာၿမန္မာ public listed companies ေတြရဲ႔ရွယ္ယာေတြကိုု၀ယ္ခြင္႔ၿပဳမွာ လား ?Myanmar stock exchange တည္ေထာင္တာနဲ႔တၿပိဳင္နက္တည္းအၿခား ဆက္စပ္လုုပ္ငန္းေတြကိုုတည္ေထာင္ဖိုု႔အတြက္ယခုုအခ်ိန္မွာ
 ၿမန္မာ၌ capacity မရွိပါ။ ရွိ လ ွ်င္လည္းအလြန္နည္းပါတယ္။ တၿခားမႀကည္႔ပါနဲ႔ corporate law firms, audit firms ေတြကိုုႀကည္႔ပါ၊ႏိုုင္ငံတကာအဆင္႔မွီတာေတြဘယ္ေလာက္ရွိပါသလဲ ?

၂၀၁၅ ေရာက္လ ွ်င္ၿမန္မာ SME ေတြဟာအာဆီယံႏိုု္င္ငံက၀င္လာမဲ႔ SME ေတြနဲ႔မယွဥ္ႏိုုင္ေတာ႔ပဲေပ်ာက္
ကြယ္သြားလိမ္႔မယ္လိုု႔ေၿပာေနႀကပါတယ္။ တခ်ဳိ႔ႏိုုင္ငံၿခား ကုုမၼဏီေတြကလည္းၿပည္တြင္းမွာ local partnerေတြရွာၿပီး joint venture လုုပ္ဖိုု႔ကိုုစိုုင္းၿပင္းေနႀကပါတယ္။ ႏိုုင္ငံၿခားကုုမၼဏီမ်ားဟာ ကုုန္သြယ္မႈကိုုခြင္႔မၿပဳထားေတာ႔ ၿပည္တြင္းမွာပဲ local partners ေတြရွာၿပီး ထုုတ္လုုပ္ရရွိတဲ႔ပစၥည္းေတြကိုု ေရာင္းခ်ႏိုုင္ဖိုု႔အတြက္ႀကံဆ
ႀကၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမဲ႔ႏိုုင္ငံၿခားကုုမၼဏီေတြကိုု ေတာ႔ကုုန္သြယ္မႈလုုပ္ငန္းခြင္႔ၿပဳ တယ္လိုု႔သိရပါတယ္။

ဒါေပမဲ႔ ဒီအခ်က္အလက္ေတြအားလုုံးဟာအခုုအခ်ိန္မွာၿပင္ဖိုု႔ လိုုၿပီလား ? ေဒသတြင္းႏိုု္င္ငံေတြမွာ ဘာေတြလုုပ္ေနလဲ ? စတာေတြကိုုတေစ႔တေစာင္းႀကည္႔ၿပီးၿပင္စရာရွိရင္ (အရင္ကဘယ္လိုုရွိရွိ)ၿပင္ဖိုု႔ေတာ႔ေကာင္းေနပါၿပီ။
ကုုန္သြယ္မႈမူ၀ါဒ ကိုုတၿခား က႕႑ေတြ ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲတဲ႔ reform မ်ားအတိုုင္းေၿပာင္းလဲက်င္႔သုုံးဖိုု႔ လိုုေနပါၿပီ။ ကုုန္သြယ္မႈမူ၀ါဒေကာင္စီ လက္ထက္က မူ၀ါဒအတိုုင္းမၿပင္မဆင္ဆက္လက္က်င္႔သုုံးေနလိုု႔ကေတာ႔ ႏုုိင္ငံတကာမွာ ၀င္ဆန္႔ႏိုုင္ဖိုု႔ အမ်ားႀကီးလုုပ္ ရအုုံးမွာ ၿဖစ္ပါတယ္။ အေရွ႔ေတာင္အာရွေဒသမွာေဒသတြင္းရွိကုုမၺဏီမ်ားသာမက
ႏိုုင္ငံတကာကုုမၺဏီႀကီးမ်ားအပါအ၀င္ IPO ေစ်းကြက္မ်ားၿဖစ္ေပၚလာခဲ႔ေႀကာင္းMorgan Stanley ကတာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးကေၿပာၿပပါတယ္။ ၂၀၁၂ခုုႏွစ္အတြင္းကမၻာအဆင္႔မီကုုမၺဏီမ်ားဟာစင္ကာပူ၊
မေလးရွားအင္ဒိုုနးီရွားစတဲ႔ႏိုုင္ငံေတြမွာ IPO မ်ားေရာင္းခ်ၿပီးအရင္းအႏွးီမ်ားစုုေဆာင္းလ်က္ရွိပါတယ္ လိုု႔သူဆက္လက္ေၿပာၿပပါတယ္။ အဆိုုပါေဒသတြင္းႏိုုင္ငံေတြမွာ ကုုမၺဏီအမ်ားအၿပားဟာအမ်ားပိုုင္
ကုုမၺဏီႀကီးေတြအၿဖစ္ေၿပာင္းလဲလုုပ္ကိုုင္ေနႀကာတာ အားရစရာေကာင္းလွပါတယ္။

 ၿမန္မာမွာစေတာ႔အိတ္ခ်ိန္းက ၂၀၁၅ ေလာက္ေပၚမယ္လိုု႔မွန္းထားေတာ႔ အၿမင္က်ယ္တဲ႔ၿမန္မာကုုမၺဏီေတြ
ဟာအရင္းအႏွီးရလိုုတဲ႔အတြက္စင္ကာပူ SGX မွာမွတ္ပုုံတင္ႏိုုင္ေအာင္ go public လာလုုပ္ေနႀကပါၿပီ။ အဲဒီထဲက Yoma Strategic Holdings ကေတာ႔စင္ကာပူကလူေတြေတာ္ေတာ္သိေနႀကၿပီးIPO ဟာ စင္ကာပူေဒၚလာ ၀.၂၂ ကေနအခုုဆိုုရင္ ၀.၃၂ေလာက္ထိတၿဖည္းၿဖည္းတက္လာတာကိုုေတြ႔ရပါတယ္။ၿမန္မာလုုပ္ငန္းရွင္ေတြ
အၿမင္က်ယ္ႀကစမ္းပါ၊စင္ကာပူ၊မေလးရွား၊အင္ဒိုုနီရွား၊ႀသစေတးလ်စတဲ႔ႏိုုင္ငံေတြမွာသူတိုုစည္းမ်ဥ္း
စည္းကမ္းမ်ားအရ IPO မ်ားေရာင္းခ်ၿပီး go public လုုပ္ႀကစမ္းပါ။ ၿမန္မာမွာresources ေတြအမ်ားႀကီးရွိပါတယ္၊
resources ေတြလိုု႔ႀကား လိုုက္တာနဲ႔သူတိုု႔တစ္ေတြမ်က္လုုံးၿပဴး၊နားစြင္႔ေခါင္းေထာင္လာမွာေသခ်ာပါတယ္၊ လုုပ္တတ္ဖိုု႔ပဲလိုုပါတယ္----


စင္ကာပူမွာတစ္ေနတာ

ေမာင္တိုုင္ပင္စင္ကာပူေရာက္ေနတာတစ္လေက်ာ္ပါၿပီ၊ အလုုပ္အားလုုံးကေနဧၿပီလ ၁ ရက္ေန႔ကေနအနားယူလိုုက္တာကိုုယ္ပိုုင္လုုပ္ေနတဲ႔အလုုပ္ပဲက်န္ပါေတာ႔တယ္။အစိုုးရအလုုပ္မွာလုုပ္သက္ ၃၇ ႏွစ္လုုပ္ခဲ႔ပါ
တယ္။ႀကီးမွအလုုပ္ကေနတစ္လကိုုးသီတင္းတစ္ခါမွအနားမယူခဲ႔ဘူးပါဘူး။ယူလိုု႔ရရင္ေတာင္ ၂ ပတ္ဆိုုတာ
အလြန္ဆုုံးပါပဲ။အမွန္က စင္ကာပူကိုုေမလ ၁၂ ရက္ေလာက္မွ ေအးေအးေဆးေဆးလာဖိုု႔ပါပဲ။ ဒီႀကားထဲမွာ  
ေၿမးက foot, hand, mouth disease ၿဖစ္ေတာ႔ ေန႔ခေလးထိန္းကတၿခားခေလးေတြကူးမွာ စိုုး လိုု႔ေက်ာင္းက
ေနတစ္ပတ္ခြင္႔ယူခိုုင္းတယ္။ေၿမးကိုုႀကည္႔မဲ႔သူကလည္းမရွိ--အေဖနဲ႔အေမကတလွည္႔စီခြင္႔ယူရမဲ႔အၿဖစ္မ်ဳိး
 ေရာက္ေန--ဒါနဲ႔အဖိုုးလည္းမေနသာေတာ႔ပဲ ရန္ကုုန္ကေလယဥ္ပ်ံလက္မွတ္ရုုံးသြားေမးတဲ႔အခါ
“အန္ကယ္ ဒီကေန႔ညေန flight ရမယ္၊ လိုုက္မလား“ဆုုိတာနဲ႔ လိုုက္မယ္ေၿပာၿပီးလက္မွတ္
ေကာက္ၿဖတ္လာခဲ႔ပါေတာ႔တယ္။တစ္ပတ္အႀကိဳဆိုုေတာ႔ၿပင္ဆင္ထားၿပီးသားအသင္႔--ဒါေတာင္လာခါနီး
မီးပ်က္လိုုက္ေတာ႔အေရးႀကီးပစၥည္း ၂ - ၃ခုုေမ႔လာခဲ႔ပါေရာ--အသက္ႀကီးလာေတာ႔ေသာက္ေဆးလိမ္းေဆး
ရႈေဆးအဲတာေတြကအေရးႀကီးဆုုံး မဟုုတ္လား၊စင္ကာပူမွာေဆး၀ယ္ရတာ OTC မရဘူးေလ--ဒါေပမဲ႔နည္း
လမ္းရွိတယ္၊ေၿပာလိုု္႔မၿဖစ္ဘူး၊ တိုု႔ေရႊေတြက ႀကံႏုုိင္ဖန္ႏိုုင္ႀကတယ္မဟုုတ္လား--

ေၿမးကေနမေကာင္းေပမဲ႔ေဆာ႔တာကေတာ႔ေမ်ာက္ရႈံးသလားေအာင္းေမ႔ရတယ္။ပါးစပ္မွာအနာရွိေနေတာ႔
အေမနဲ႔အေဖကႏိုု႔ပဲတိုုက္တယ္။ကိုုယ္မွာအနီစက္ခေလးေတြနည္းနည္းေတြ႔တယ္။ စင္ကာပူကခေလးတိုုင္း
ဒီေရာဂါၿဖစ္ဖူးႀကတယ္။ foot hand mouth disease ဆိုုေတာ႔ႏြားခြာနာလ ွ်ာနာၿဖစ္သလိုုမ်ဳိးလားလိုု႔ ---ဒါနဲ႔
အဂၤလန္ကသူ႔အဖိုုးကိုုဖုုံးဆက္ေမးႀကည္႔ေတာ႔စိုုးရိမ္စရာမရွိပါဘူး၊ဆရာ၀န္ေပးထားတဲ႔ေဆးပဲတိုုက္ပါဆိုုတာ
နဲ႔စိတ္ေအးသြားရတယ္။အဖိုုးေရာက္လာတာနဲ႔ စီလင္းတိုု႔ အက္ပဲတန္ တိုု႔ ကိုု အခ်ိန္မွန္မွန္တိုုက္ေတာ႔တာ
ေပါ႔။ ဒီေကာင္ကိုုေဆးတိုုက္ရခက္တယ္လိုု႔ေၿပာေပမဲ႔ အဖိုုးကေခ်ာ႔ၿပီး အတင္းတိုုက္တာပဲ-- ေနာက္ပိုုင္း
တိုုက္ရတာလြယ္သြားေရာ--Mickey ကအဖိုုးေရာက္လာေတာ႔ အေမ ကဆူလိုုက္ ရင္ထုုံးစံအတိုုင္းအဖိုုးဆီ
ေၿပးကပ္တာေပါ႔၊ အဖိုုးေတြလည္းဒါမ်ဳိးဆိုုရင္ ရင္ထဲမွာ ခူစ္း ၿဖစ္ၿပီးသူအေမကိုု မဆူနဲ႔ ဘာညာေအာ္ေတာ႔
ဒီေကာင္ကလည္းအဖိုုးအားကိုုးနဲ႔ ဆိုုးေတာ႔တာပါပဲ။ အေဖ ကညွင္သာတယ္၊ဆူခဲတယ္၊ အေမကေတာ႔
သူႀကားဖူးတဲ႔ပုုံၿပင္အတိုုင္းပဲတယူသန္မွတ္ထားေတာ႔တာပဲ၊စင္ကာပူမွာ ေယာက္်ားေလးေတြကဆိုုးတယ္၊
အခုုကတည္းကႏိုု္င္ေအာင္လုုပ္ရမယ္ဆိုုၿပီး မ်က္ႏွာသာမေပးဘူး၊ တခါတခါေတာ႔လည္း သူ႔သား ကိုုခ်စ္
တဲ႔စိတ္ေပၚလာၿပီးဘာဘာညာညာနဲ႔ေခ်ာ႔တဲ႔အခါ ဒီေကာင္ကလည္းအေမကိုုႏိုုင္တယ္။ သိတဲ႔အတိုုင္း အေမ
က Mickey Mouse အရူးဆိုုေတာ႔ခေလး ကလည္း မစ္ကီအရူးၿဖစ္ေနေလရဲ႔။ “ ကီကီ“ တဲ႔ မစ္ကီေမာက္
အရုုပ္ကိုုေခၚတာ။သူဘႀကီးအဂၤလန္ကေနစင္ကာပူလာတုုံးက Mickey Mouse Club House အရုုပ္၂ရုုပ္ကိုု
၀ယ္လာခဲ႔ေပးတာ၊ Mickey and Minnie ေပါ႔။

အဲဒီအရုုပ္ ၂ရုုပ္ကိုုမ်က္ေစ႔ေအာက္ကအေပ်ာက္မခံဘူး။ ေက်ာင္းကေနေရာက္လာတာနဲ႔ “ကီကီရုုပ္ရုုပ္“ လိုု႔
ေအာ္ေတာ႔တာပဲ။တစ္ပတ္လုုံးဒီေကာင္ကိုုေသေသခ်ာခ်ာ ထိန္းလိုုက္တာေသာႀကာေန႔ေလာက္ႀကေတာ႔
ေနေကာင္းသြားၿပီးအစားေတြစားလာတယ္။ေၿမးကအိမ္မွာ ဗိုုလ္ လိုုပဲေၿပာတယ္။ေမာင္တိုုင္ပင္တိုု႔ၿမန္မာလိုု
ေၿပာရင္ေတာ႔သူနားလည္တယ္။ ဒါလည္းႏုုိင္ငံၿခားေရာက္ေနတဲ႔ခေလးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ကဒီလိုုပါပဲ။တ
ခါတရံသူေၿပာေနတာက အဂၤလိပ္လိုုလား၊တရုုတ္လိုုလား အိမ္ကလူေတြမသိဘူး။ ေက်ာင္းမွာ ဆရာမေတြ
ကတရုုတ္လည္းရွိတယ္၊အဂၤလိပ္ လိုုေၿပာတတ္တဲ႔သူလည္းရွိတယ္။ nursery သီခ်င္းေတြေတာ႔ မပီကလာ
ပီကလာနဲ႔ဆိုုတတ္တယ္။

တနဂၤေႏြေန႔ေရာက္ေတာ႔သူကိုုေဆးခန္းၿပန္ၿပရတယ္။ ေဆးခန္းမွာေသခ်ာစစ္ၿပီးေက်ာင္းၿပန္တက္ႏိုုင္ၿပီ
ဆိုုတဲ႔အေႀကာင္းေထာက္ခံစာေရးေပးလိုုက္တယ္၊ Mickey ရဲ႔ေန႔စဥ္အလုုပ္ကေတာ႔မနက္ ၈း၄၅ ေက်ာင္း
ကိုုသူ႔အေဖလိုုက္ပိုု႔တယ္။ညညႀကရင္ေတာ္ေတာ္နဲ႔မအိပ္ေတာ႔ မနက္မွာ ေတာ္ေတာ္ႏွုုိးယူရတယ္။ အိပ္
ခ်င္မူးတူးခ်ည္းနဲ႔ေက်ာင္းကိုုလိုုက္ပိုု႔ရတယ္။ ေစာေစာအိပ္ဆိုုလည္းမရဘူး၊ အေဖအေမအိပ္ေနေပမဲ႔ သူ
ကအိပ္ရာထဲမွာသီခ်င္းေအာ္ဆိုုခ်င္ဆိုုေနတာ။ဘယ္အခ်ိန္မွာ အိပ္သလဲဆိုုတာ အေမ နဲ႔ အေဖ ကမသိဘူး။
အဖိုုးအိမ္မွာရွိေနတယ္ဆိုုရင္ေက်ာင္း ကသိပ္မသြားခ်င္ဘူး၊ဂ်ီက်တယ္။ေက်ာင္း ေရာက္ေတာ႔လည္းအိုုေက
သြားတာပါပဲ။ေက်ာင္းကိုုလႊတ္ရင္ မ်က္ႏွာသုုတ္ပုု၀ါ၊ယူနီေဖါင္းတစ္စုုံ၊အိမ္၀တ္တစ္စုုံ၊ႏိုု႔ဘူး၊diaper, wet tissue,ေပါင္ဒါ၊ေရဘူး၊ အကုုန္အိတ္နဲ႔ထည္႔ေပးရတယ္။

ညေန ၆း၁၅ က်ရင္ေက်ာင္းကိုုအေမသြားႀကိဳတယ္။ေမာင္တိုုင္ပင္လည္းေက်ာင္းႀကိဳရင္ လိုုက္သြားတာေပါ႔
၆း၁၅ / ၆း၃၀ ဆိုုရင္ေမာင္တိုုင္ပင္တိုု႔ဆီမွာေမွာင္ေနၿပီ။ စင္ကာပူကေတာ႔ အီေကြတာ တဲ႔နီးလိုု႔ထင္တယ္၊ အလင္းေရာင္ကရွိေနတုုံးပဲ။ ရး၃၀ ေလာက္မွ ေမွာင္တာ။အဲဒီအခ်ိန္ႀကရင္ ခေလးအေမ၊အေဖ၊အဖိုုး၊အဖြား
ခေလးထိန္းေတြလာႀကိဳႀကၿပီ။ အေမ နဲ႔ အဖိုုးကေက်ာင္းၿပဴတင္းေပါက္ကေန Mickey လိုု႔ေအာ္လိုုက္ရင္သူ
မ်ားခေလးေတြနဲ႔ေဆာ႔ေနရာကေနလွမ္းႀကည္႔ၿပဳံးၿပၿပီးသူ႔အိတ္နဲ႔ေရဗူးကိုုေၿပးဆြဲေတာ႔တာပဲ။အေမနဲ႔အဖိုုးလာ
ႀကိဳေတာ႔မ်က္ႏွာေလးကၿပဳံးရႊင္ေနတာပဲ။ အေမအေဖနဲ႔အဖိုုးကိုုစာရင္းေပးထားမွ  ေက်ာင္းကခေလးကိုုၿပန္
ထည္႔ေပးတယ္။တစ္ညေနမွာေတာ႔ Mickey ဆိုုတဲ႔ေကာင္--တင္ပလင္ေခြ ထိုုင္ေနတဲ႔ ေကာင္မေလးတစ္
ေယာက္ေပါင္ေပၚမွာ အခန္႔သားအိပ္လိုု႔--Mickey လိုု႔ေအာ္လိုုက္ေတာ႔မ်က္ႏွာကၿပံဳးၿဖီးၿဖီး နဲ႔ထလာၿပီးသူ႔
အိတ္ကိုုေၿပးဆြဲေတာ႔တာပဲ-- သူဆရာမကေၿပာတယ္ေလ--Mickey မွာ girl friendsေတြအမ်ားႀကီးတဲ႔--ေၿမး
ေလး Mickey ဖြန္ေႀကာင္တာေလ--သူကသူထက္ႀကီးတဲ႔ေကာင္မေလးေတြနဲ႔ဆိုုရင္တည္႔တယ္။ေကာင္း
ေကာင္းေဆာ႔တယ္။ သမီးကိုုေၿပာရတယ္။ေကာင္မေလးအေမနဲ႔နင္နဲ႔တၿပိဳင္တည္းေတြ႔သြားရင္ဘယ္လိုုလုုပ္
မလဲလိုု႔-- သူတိုု႔ကေတာ႔ခပ္ေအးေအးပါပဲေလ--

ေၿမးေလးကအဖိုုးကိုုတြယ္တာေနေတာ႔အၿပင္ထြက္ရင္သူ႔ေရွမွာမထြက္ရဲဘူး၊ပုုန္းထြက္ရတယ္။သူအၿပင္ထြက္
ရင္လည္းအဖိုုးပါရတယ္။သူ႔အေဖမပါပဲနဲ႔ MRT တိုု႔ဘတ္စ္ကားတိုု႔မစီးရဲဘူး၊ MRTစီးရင္လည္းၿငိမ္ၿငိမ္မေန
ဘူး၊သူမ်ားေတြကြင္းဆြဲရင္သူလည္းဆြဲခ်င္တယ္၊အေဖကလွည္းထဲကထုုတ္ၿပီးခ်ီထားရတယ္။သူမ်ားေတြလိုု
သူကကြင္းဆြဲၿပီးMRTလိုုက္စီးတာ။ဥာဏ္ရည္ၿမင္႔လာတာနဲ႔ဒီေကာင္တစ္ခုုၿပီးတစ္ခုုပူဆာေတာ႔မွပဲ။
စင္ကာပူမွာခေလးပစၥည္းေတြပဲေရာင္းတဲ႔ဆိုုင္ Kiddy 's Palace ဆိုုတာရွိတယ္။ဆိုုင္ထဲ၀င္သြားရင္လွည္းေပၚ
မွာခပ္တည္တည္ထိုုင္ေနေသးတယ္။သူႀကိဳက္တဲ႔ပစၥည္းလည္းေတြ႔ေရာလွည္းေပၚကဆင္းဆြဲၿပီးၿပန္တက္ခပ္
တည္တည္နဲ႔ထိုုင္ေနေတာ႔တာပဲ။ေငြရွင္းရင္ေတာင္အရုုပ္ကိုုscanရုုိက္ဖိုု႔လုုံး၀မေပးဘူး။ ဆိုုင္မွာ ၿမန္မာ
ေကာင္မေလးေတြရွိေတာ႔ ဘားကုုတ္စာရြက္ကိုုခြာၿပီး scan ဖတ္ရတယ္။အိမ္ေရာက္ေတာ႔လည္း ၃ ၄ ရက္ပါပဲ။ေနာက္က် အရုုပ္ေသတၱာဘူးေတြထဲေရာက္သြားေရာ။ စေနတနဂၤေႏြဆိုု ရင္ အရုုပ္ေသတၱာပုုံးႀကီး
ဆြဲထုုတ္လာၿပီးအရုုပ္ေတြကိုုဖြေတာ႔တာပါပဲ။ အဲဒီအခ်ိန္က်ရင္အေမနဲ႔တက်က္က်က္ေပါ႔။ခေလးဆိုုတာဒီလိုု
ပဲ၊သူစိတ္ေက်နပ္သြားရင္လိုုက္သိမ္းလိုုက္ရင္ရတာေပါ႔။

http://www.youtube.com/watch?v=OG_OjRJwqzs&feature=youtu.be

အလုုပ္ကအနားယူၿပီးစင္ကာပူလာ ခေလးထိန္းေနရေတာ႔ကိုုယ္စိတ္က stress ဆိုုတာမရွိေတာ႔ဘူး။ Mickey ကတစ္ေနကုုန္ေက်ာင္းသြားေနတာ။ကိုုယ္အခ်ိန္ကိုု scheduling လုုပ္ရတယ္။ရုုတ္တရက္ႀကည္႔ လိုုက္ရင္
ေတာ႔အခ်ိန္ေတြပိုုေနမွာ ပဲလိုု႔ ထင္စရာပဲ။စင္ကာပူမွာ RIT ကသူငယ္ခ်င္းပင္စင္စား ၃ - ၄ ေယာက္
ေလာက္ရွိတယ္။ တခါတရံဖုုံးဆက္ၿပီး လၻက္ရည္ေသာက္ထမင္းစားၿပီးစကားေၿပာႀကတာေပါ႔။ ေရေလွာင္
ကန္ႀကီးကိုုပတ္ၿပီးလမ္းေလ ွ်ာက္ႀကတယ္။ေနာက္အင္တာနက္ကေကာင္းေနေတာ႔ Australia, US, Canada
 ကသူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔  G talk, Skype ေတြနဲ႔ေၿပာႀကတယ္။ တခါတရံကိုုယ္ဖတ္တဲ႔စာအုုပ္ေတြဖတ္
လိုု႔ေကာင္းရင္လက္ဆင္႔ကမ္းလိုုက္တယ္။ရႊတ္ဆိုုေရာက္သြားတာပဲေလ။တရားလည္းဘာတရားလိုုခ်င္
လဲ၊နားေထာင္ခ်င္သလဲ၊ Dhamma downloadကေနႀကိဳက္တဲ႔တရားဆြဲနားေထာင္လုုိ႔ရတယ္။အင္တာနက္
ကလည္း ဘာႀကည္႔ခ်င္သလဲ၊ ၿမန္ လိုုက္တာမွ မေၿပာခ်င္ေတာ႔ဘူး။ဗမာၿပည္ကေရာက္ခါစဆိုုေတာ႔အင္တာ
နက္ထိုုင္ႀကည္႔ေသးတယ္၊ေနာက္ေတာ႔ပ်င္းလာေကာ၊ဒါနဲ႔ClementiMallထဲေလ ွ်ာက္သြားရင္းစာႀကည္႔တိုုက္
ေတြ႔လာတယ္။ Sunday တစ္ရက္မွာ သမီးကစာအုုပ္ငွားတဲ႔ ကဒ္ လိုုက္လုုပ္ေပးတယ္။စာသြားဖတ္ရင္ဖတ္၊
ငွားရင္ငွား ႀကိဳက္တာ လုုပ္လိုု႔ ရတယ္။အဲေတာ႔ကိုုယ္႔အခ်ိန္ေတြကိုု manage လုုပ္တဲ႔အခါ တရားထုုိင္ဖိုု႔ ကိုုေတာ္ေတာ္ေလး အခ်ိန္ လုုရတယ္။အဲတာေႀကာင္႔သူေတာ္ေကာင္းေတြကဘယ္သူမွ မရွိတဲ႔ေတာရိပ္ေတာင္ရိပ္ေတြမွာ ခိုုလႈံၿပီးတရားက်င္႔ႀကံအားထုုတ္ႀကတာကိုုး။စင္ကာပူလာစဥ္က
ငါတရားထိုုင္မယ္ဆိုုၿပီးေမာင္းတင္လာတာပဲ။ ဒီမွာကလုုပ္ခ်င္တာေတြမ်ားေနေတာ႔မနည္းကိုု ကိုုယ္ရွိန္သတ္ေနရတယ္။

ခရုုိနီလားတိုုင္းရင္းသားလုုပ္ငန္းရွင္လား


ဒီကေန႔အခ်ိန္မွာယခင္ကစစ္တပ္ကဗိုုလ္ခ်ဳပ္ေတြနဲ႔နီးစပ္ခဲ႔ႀကတဲ႔ ၿမန္မာႏိုု္င္ငံ ခရုုိနီမ်ား ကိုု အလ ႊာအသီးသီးမွာ
 ရွိတဲ႔ ၿမန္မာၿပည္သူမ်ားက အၿမင္ မႀကည္လင္ႀကပါဘူး။စီးပြားေရးပညာရွင္ ေဒါက္တာဦးၿမင္႔ ကခရုုိနီ ေတြကိုု
တိုုင္းၿပည္ဖြံၿဖိဳးတိုုးတက္ေရးအတြက္တစ္နည္းတစ္ဖုုံအသုုံးခ်သင္႔တယ္လိုု႔ ဆိုုလိုုက္တဲ႔အခါ ၿပင္းၿပင္းထန္ထန္ ဆန႔္က်င္ကန္႔ကြက္ခဲ႔ႀကပါတယ္။ၿမန္မာခရုုိနီေတြ သူတိုု႔ကိုု ခရုုိနီ လိုု႔ေခ ၚ ခံႀကရတာကိုုမႏွစ္သက္ႀကပါဘူး
ႏိုုင္ငံေတာ္ကေတာ႔သူတိုု႔ကိုုတိုုင္းရင္းသားလုုပ္ငန္းရွင္ဆိုုၿပီးေခၚေ၀ၚပါတယ္။အမွန္ေတာ႔ ႏိုုင္ငံတကာကူးသန္းေရာင္း
၀ယ္ေရးမွာ၀င္ဆန္႔တဲ႔တိုုင္းရင္းသားစီးပြားေရးသမားေတြကိုုေမြးထုုတ္ခ်င္တာပါ။တကယ္လည္း သူတိုု႔ဟာစြမး္ေဆာင္
ရည္ရွိတဲ႔အတြက္ဒီကေန႔ဒီေနရာကိုုေရာက္လာတယ္ဆိုုတာဘယ္သူမွ မၿငင္းႏိုုင္ပါ။တခ်ဳိ႔ေသာခရုုိနီေတြရဲ႔အေနအထိုုင္
မတတ္မႈလည္းပါ ပါ တယ္။ဒီေခတ္မွာ မီဒီယာ မ်က္ေစ႔ေမွာက္ေအာင္ မေနသင္႔ဘူး၊သာမန္လူမဟုုတ္ေတာ႔ဘူးဆိုုတာ
ေမ႔လိုု႔မရပါဘူး။သူတိုု႔ဟာအခြင္႔အေရးတစ္ခုုရေသာ္လည္းအဲဒီအခြင္႔အေရးထက္တူညီေသာေပးဆပ္မႈတစ္ခုုကိုုေပးရ
ပါတယ္။အဲဒီေပးဆပ္မႈဟာအမ်ားအတြက္ၿဖစ္ေကာင္းၿဖစ္မယ္၊တစ္စုုံတစ္ေယာက္ေသာပုုဂၢိဳလ္အတြက္ၿဖစ္ေကာင္း
ၿဖစ္ႏိုုင္ပါတယ္။ အမ်ားအတြက္ဆိုုရင္ေတာ႔ ခရုုိနီေတြဟာလိပ္ၿပာသန္႔ႏုုိင္ေပမဲ႔ individual အတြက္ဆိုုရင္ေတာ႔ ဒီ ခရိုုနီ
ဟာဆယ္စုုနွစ္ေပါင္းႀကာလာတဲ႔အခါသူကိုုယ္တိုုင္ကကိုု ဘာလုုပ္ေပးရတယ္ဆိုုတာေဖၚထုုတ္လာမွာပဲၿဖစ္တယ္။

 ”ခရုုိနီ”ကိုုအဂၤလိပ္္အဘိဓါန္မွာအဓိပၺါယ္ဖြင္႔ဆိုုထားတာက" the practice of unfairly giving the best jobs to your friends when you are in a position of power( cronyism) "လိုု႔ၿဖစ္ပါတယ္။စီးပြားေရး အဂၤလိပ္စာအသင္႔အတင္႔
သာႀကြယ္၀တဲ႔ေမာင္တိုုင္ပင္အဖိုု႔ ဒီစကားလုုံးကိုုပထမဆုုံးႀကားဘူးတာက လြန္ခဲ႔တဲ႔ ၂ - ၃ ႏွစ္ေလာက္ကအေမရိကန္ Harvard Kennedy School ကပညာရွင္ေတြနဲ႔ဆန္စပါးအေႀကာင္းေဆြးေႏြးခဲ႔စဥ္ ၿမန္မာစီးပြားေရးအေၿခအေနကိုုသူ
တိုု႔ကိုုရွင္းလင္းေၿပာၿပခဲ႔တဲ႔အခါေမာင္တိုုင္ပင္ ကအစိုုးရဆီကအခြင္႔အေရးေတြရေလ႔ရွိတဲ႔စီးပြားေရးသမား  ေတြကိုု tycoons လိုု႔သုုံးႏွဳန္းၿပီးေၿပာခဲ႔တာကိုုသူတိုု႔က cronies ဆိုုၿပီးၿပင္ေပးခဲ႔တာ ကေန ခရုုိနီ ဆိုုတဲ႔စကားရပ္ကိုုအကြ်မ္း
တ၀င္ရွိ လာခဲ႔ ပါတယ္။

 crony capitalism ကိုုႀကည္႔ လိုုက္ရင္ ႏိုုင္ငံတိုုင္းမွာ ရွိေနပါတယ္။ဒုုတိယကမၻာစစ္ၿပီးစကဂ်ပန္မွာ keiretus ကိုုင္ရီတပ္စ္ဆိုုၿပီးခရုုိနီေတြေပၚလာဘူးပါတယ္။ ေမာင္တိုုင္ပင္အလုုပ္လုုပ္တုုံးကဆန္စက္ေတြတည္ေဆာက္ဖိုု႔ ၿမန္မာကဂ်ပန္ဆီကေနOECF loanမ်ားဆိုုရွယ္လစ္ေခတ္ကယူခဲ႔ဘူးပါတယ္၊(တစ္ေန႔ကေလ်ာ္ပစ္လိုုက္
တဲ႔ေႀကြးကအဲဒီတုုံးကယူခဲ႔တာေတြလည္းပါ လိမ္႔မယ္ထင္တယ္) loan ယူခဲ႔ေတာ႔အဲ႔ဒီတုုံးကကုုန္သြယ္ေရး၀န္ႀကီးအ
ေၿပာေကာင္းတာနဲ႔ grant ဆိုုၿပီးဆန္စပါးရိတ္သိမ္းခ်ိန္လြန္နည္းပညာဌာန တစ္ခုုကိုုတည္ေထာင္ဖိုု႔ေထာက္
ပံ႔ေငြပါေပးခဲ႔ပါတယ္။ဌာနတည္ေဆာက္ဖိုု႔ ဂ်ပန္OECF ေအဂ်င္စီကတာ၀န္ရွိတဲ႔ အတိုုင္းဂ်ပန္ေဆာက္
လုုပ္ေရးလုုပ္ငန္းရွင္ေတြကိုုlimited tender ေခၚယူၿပီးေရြးခဲ႔ပါတယ္။၄ - ၅ ဦးလားမသိ၀င္ၿပိဳင္ႀကပါတယ္။
တင္ဒါေနာက္ဆုုံးအဆင္႔ေရြးခ်ယ္ပြဲမွာၿမန္မာသံရုုံးကိုုေတာင္ဖိတ္ခဲ႔ေသးတယ္။အဲဒီမွာသူတိုု႔ေပးခ်င္တဲ႔ ခရုုိနီ ကုုမၼဏီကိုုပဲလ ွ်ဳိ႔၀ွက္တင္ဒါစနစ္နဲ႔ေရြးခ်ယ္ေပးခဲဲ႔တာပါ ပဲ။ အၿခားကုုမၺဏီေတြ ပါ၀င္ခိုုင္းတာအိမ္ၿဖည္႔တဲ႔သေဘာမ်ဳိး လုုပ္တာပါ။အဲဒီအခ်ိန္ကဂ်ပန္ကစီးပြားေရးေတာင္႔တင္းေနတဲ႔အခ်ိန္ဆိုုေတာ႔ၿပည္ပ ကိုုေပးတဲ႔ grant ေတြ 
loans ေတြအရ အေၿခခံအေဆာက္အဦေတြတည္ေဆာက္ေပးတဲ႔အခါ ဂ်ပန္ေဆာက္လုုပ္ေရးကုုမၼဏီမ်ားၿဖစ္တဲ႔ Kajima, Mitsui တိုု႔ဟာဂ်ပန္အာဏာရပါတီေတြရဲ႔ ခရုုိနီေတြပဲၿဖစ္ပါလိမ္႔မယ္။

အလားတူပဲကိုုးရီးယားမွာဆိုုရင္ေခ်ဘိုုလ္(chaebol) ေတြေပၚခဲ႔တယ္။Dawoo,Samsung တိုု႔ Hyundai တိုု႔ဆိုုတာ
 South Korean conglomerates  (ခရုုိနီ)ေတြပဲ။တာေပမဲ႔ multinationals company ေတြၿဖစ္ႀကၿပီးစီးပြားေရး
အင္အားကေတာ္ေတာ္ခိုုင္မာၿပီးအားေကာင္းႀကတယ္။ ႏိုုင္ငံေရးမွာ လည္းေတာ္ေတာ္ႀသဇာရွိတဲ႔ ကုုမၺဏီေတြၿဖစ္
တယ္။ အိႏၵိယမွာလည္း TaTa မိသားစုုကုုမၺဏီဟာလည္းႏိုုင္ငံစီးပြားေရးမွာ ေတာ္ေတာ္ႀကီးတဲ႔ကုုမၺဏီႀကီးတစ္ခုုၿဖစ္
တယ္။ စင္ကာပူမွာ ဆိုုရင္Temasek Holdings ဟာအစိုုးရပုုိင္တယ္လိုု႔ဆိုုေပမဲ႔အမ်ားေၿပာေနႀကတာကလီကြမ္ယူမိ
သားစုုကပဲရွယ္ယာအမ်ားစုုကိုုခ်ဳပ္ကိုုင္ထားႀကပါတယ္။အဲေတာ႔ခရုုိနီကုုမၺဏီေတြဟာပုုံစံအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔တိုုင္း
ၿပည္တိုုင္းမွာရွိ ႀကၿပီးသူတိုု႔ေတြရဲ႔လုုပ္ရည္ကိုုင္ရည္ ႀကံရည္ဖန္ရည္ေတြေႀကာင္႔သာစီးပြားေရးမွာ ဦးေဆာင္ခြင္႔ရေနတာပါ။ ၿမန္မာခရုုိနီ ကုုမၺဏီေတြဟာမိသားစုုေတြမ်ားၿပီးလုုပ္ရည္ကိုုင္ရည္မရွိတဲ႔ ေတြမ်ဳိးေတြ
၊မႏိုုင္ရင္ကာတပ္ကလာတဲ႔ဗိုုလ္ေတြ၊သူတိုု႔သားသမီးေတြရွိေနေပမဲ႔ အေရးပါတဲ႔ေနရာေတြမွာေတာ႔မရွိဘူးထင္ပါတယ္။
ဒါေႀကာင္႔ ခရုုိနီကုုမၺဏီေတြကိုု အမ်ားပိုုင္ကုုမၺဏီေၿပာင္းပစ္ပါ။ go public လုုပ္ပါ။မိမိကေတာ႔ရွယ္ယာအမ်ားစုုကိုုင္
ထားေပါ႔။ capacity မရွိတဲ႔ေကာင္ေတြဖယ္ရွားပစ္ပါ။ဒီလိုုနဲ႔တည္ေဆာက္ယူရင္ ခရုုိနီ ေတြဟာတိုုင္းရင္းသားလုုပ္ငန္း
ရွင္အၿဖစ္အသိအမွတ္ၿပဳလာလိမ္႔မယ္ လိုု႔ယုုံႀကည္ပါတယ္။

တစ္ခ်ိန္ကၿမန္မာမွာအာဏာရလူတန္းစားနဲ႔စီးပြားေရးလုုပ္ငန္းရွင္မ်ားအႀကားတစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္
ယုုံႀကည္မႈပ်က္ၿပားခဲ႔ပါတယ္။ဒီလိုုယုုံႀကည္မႈပ်က္ၿပားခဲ႔တာဟာခရုုိနီေတြလက္ခ်က္မကင္းဘူးလိုု႔လူေတြက
ထင္ႀကပါတယ္။၂၀၀၄ခုုႏွစ္မတိုုင္မီေလာက္ထိၿမန္မာကုုန္သြယ္မႈပိုု႔ကုုန္သြင္းကုုန္လုုပ္ငန္းကိစၥေတြဟာအ
ဆင္ေၿပေၿပေခ်ာေခ်ာေမြ႔ေမြ႔ရွိခဲ႔ပါတယ္။ဒါေပမဲ႔စးီပြားေရးသမားေတြထဲမွာရွိတဲ႔စုုန္းၿပဴးေတြဟာအာဏာပိုုင္ေတြ
ဆီကိုုအမ်ိဳးမ်ိဳးေသာသတင္းမွားေတြ ကိုုရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိရွိနဲ႔ ပိုု႔ခဲ႔ ႀကတာေႀကာင္႔ကုုန္သြယ္မႈလုုပ္ငန္းေတြ
 ေဆာင္ရြက္တဲ႔အခါမွာbarriersေတြတစ္ခုုၿပီးတစ္ခုုေပၚလာၿပီး အမ်ားစုုအေနနဲ႔လုုပ္ငန္းအဆင္႔တိုုင္းလိုုလိုုမွာ လုုပ္ရကိုုင္ရတာႀကပ္ညွပ္ကုုန္ ၿပီး transaction cost ေတြတက္လာခဲ႔ပါတယ္။ ဒီအထဲမွာအာဏာပိုုင္
ေတြနဲ႔နီးစပ္တဲ႔ ခရုုိနီအုုပ္စုု ေတြမပါ ပါဘူး။သူတုု႔ိကေတာ႔ special privileges ေတြရႀကတာေႀကာင္႔ ပုုံမွန္လုုပ္ငန္းစဥ္အတိုုင္းေဆာင္ရြက္ဖိုု႔မလိုုပါဘူး။အဲဒီေခတ္က၀န္ႀကီးေတြနဲ႔စီးပြားေရးလုုပ္ငန္းရွင္
ေတြေတြ႔တဲ႔အခါ”ခင္ဗ်ားတိုု႔ပဲသြားသြားေၿပာႀကတာမဟုုတ္လား”လိုု႔ၿပန္ေၿပာတာေတြႀကားရေတာ႔
သူတိုု႔ထဲမွာအထက္ကိုုမ်က္ႏွာလိုုအားရသြားသြားတင္ၿပသူေတြရွိေနၿပီဆိုုတာလုုပ္ငန္းရွင္ေတြသိလာႀကေရာ။ ဒီလိုုမဟုုတ္တမ္းတရားတင္ၿပခ်က္ေတြကိုယုုံံႀကည္ၿပီးကုုန္သြယ္မႈလုုပ္ငန္းေတြေဆာင္ရြက္တဲ႔အခါ ပုုံမွန္မဟုုတ္တဲ႔ barriers ေတြ ခဏခဏ ေပၚလာခဲ႔တာလိုု႔အမ်ားကယုုံႀကည္ေနႀကပါတယ္။

တိုုင္းၿပည္ထဲမွာရွိတဲ႔လူတိုုင္းမသိႏုုိင္တဲ႔လုုပ္ငန္းေတြ၊ ဒီလုုပ္ငန္းအက်ဳိးရွိႏိုုင္တယ္ဆိုုတာ လူအခ်ဳိ႔သိေနေသာ္လည္း အထက္ကိုုမေပါက္မေရာက္ႏုုိင္တဲ႔အတြက္ဒီတိုုင္းႀကည္႔ေနရတဲ႔လုုပ္ငန္းေတြ-ဒီလုုပ္ငန္းေတြကိုုခရုုိနီေတြပဲတိတ္တိတ္
ဆိတ္ဆိတ္လုုပ္ကိုုင္ခြင္႔ရႀကပါတယ္။ဒီလိုုလုုပ္ကိုုင္ခြင္႔ရတဲ႔အခါ ခရုုိနီေတြ ဟာ Rule of Lawအတိုုင္းမေဆာင္ရြက္ႀကပဲ
 သိသိသာသာ ကိုုစည္းကမ္းေဖါက္ဖ်က္လုုပ္ကိုုင္ခဲ႔တာေႀကာင္႔ အမ်ားအၿမင္မွာမ်က္စိစပါးေမႊးစူးၿပီးလူထူရဲ႔အၿမင္
ကတ္မႈ ကိုုခံခဲ႔ ရတာၿဖစ္ပါတယ္။  ေနၿပည္ေတာ္ႀကီးတည္ေဆာက္ခ်ိန္တုုံးကဒီသာဓကေတြကိုုေတြ႔ႀကရမွာပါ။
လုုပ္ငန္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာသိသာၿမင္သာထင္သာၿဖစ္ေအာင္လုုပ္ၿပီးၿပိဳင္ဆိုုင္လုုပ္ကိုုင္ခြင္႔္ရႀကရတာမဟုုတ္ပါဘူး။
ဒါေပမဲ႔လည္းဒီလိုုအၿဖစ္အပ်က္ေတြဟာမဆန္းေတာ႔ပါဘူး၊ႏိုု္င္ငံတကာမွာလည္းအစိုုးရလုုပ္ငန္းႀကီးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကိုုအစိုုးရယုုံႀကည္တဲ႔သူေတြကိုုပဲ limited tender ကန္သတ္တင္ဒါေခၚယူၿပီး လုုပ္ခိုုင္းေလ႔ရွိပါတယ္။

မ်က္မ်က္ေလးစားရမဲ႔ လုုပ္ငန္းဆိုုရင္ လုုပ္ငန္းရွင္တိုုင္း ရႀကတာမဟုုတ္ပဲ အာဏာပိုုင္ေတြကခရုုိနီၿဖစ္လာမဲ႔သူ
ေတြကိုုအရင္လုုပ္ခဲ႔ဘူးတဲ႔လုုပ္ငန္းအေတြအႀကံဳေတြေပၚမွာအေၿခခံကာလုုပ္ငန္းေတြကိုုကန္ထရုုိက္ေပးခဲ႔တာၿဖစ္ပါ
တယ္။ကန္ထရုုိက္ရႀကတဲ႔ခရုုိနီေတြကပဲေနၿပည္ေတာ္မွာ national park မွာသူ႔အပိုုင္းနဲ႔သူအလကားၿပန္လုုပ္ေပး
ရပါတယ္။ 

ဒါေတာင္လုုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးေနၿပည္ေတာ္လမ္းမႀကီးတစ္ခုုကိုုကေရာ္ကမယ္ခင္းခဲ႔တာေႀကာင္႔ၿပန္ေရာ္ရတဲ႔အၿပင္
နံမည္မပ်က္ေအာင္မနည္းလုုပ္ခဲ႔ရတယ္။ဒီအၿဖစ္အပ်က္ေတြဟာသိသိသာသာႀကီးၿဖစ္ခဲ႔တာၿဖစ္ပါတယ္။အာဏာ
ပိုုင္ေတြဘက္ကေတာ႔စြမ္းေဆာင္ရည္ၿပည္႔၀တဲ႔ယုုံႀကည္စိတ္ခ်ရတဲ႔တုုိင္းရင္သားလုုပ္ငန္းရွင္(ခရုုိနီ)ေတြကိုုေမြး
ထုုတ္ႏိုုင္ခဲ႔ တယ္လိုု႔ဆိုုပါတယ္။ၿပည္သူေတြဘက္ကႀကည္႔ရင္ခရုုိနီၿဖစ္ေပမဲ႔အစိုုးရဘက္ကႀကည္႔ရင္ႏုုိ္င္ငံတကာ
မွာ၀င္ဆန္႔ၿပီးလုုပ္ငန္းစြမ္းေဆာင္ရည္အၿပည္႔အ၀ရွိတဲ႔တိုုင္းရင္းသားလုုပ္ငန္းရွင္ေတြလိုု႔ၿမင္ပါတယ္။(တိုုင္းရင္းသား
လိုု႔သာဆိုုတာပါ၊သူတိုု႔အထဲမွာတရုုတ္အႏြယ္ေတြတစ္မတ္သားငါးမူးသားရွိသူေတြအမ်ားႀကီးပါေနပါတယ္)

အခုုေခတ္ကအဘအဘမလုုပ္တတ္ရင္စီးပြားရွာရတာမလြယ္ပါဘူး။ အဲေတာ႔ခရုုိနီအေသးစားေတြ၊အလတ္
စားေတြ၊အႀကီးစားေတြေပၚလာၿပီးစီးပြားေရးသမားတိုုင္းအာဏာပိုုင္ေတြနဲ႔နီးစပ္ေအာင္ေပါင္းသင္းေနထိုုင္ႀက
ရတာပါ။သူတိုုအထဲမွာ ေတာင္ေၿပာေနႀကတာေတြရွိပါတယ္။ေ၀းေ၀းလည္းမေနနဲ႔၊ နီးနီးလည္းမေနနဲ႔၊
 ေခၚရင္ႀကားေလာက္တဲ႔ေနရာကေနပါတဲ႔၊မေခၚမေၿပာမထိမေတြ႔လိုု႔ကေတာ႔မရတာကိုုး။ဒါေပမဲ႔အေနမွန္ၿပီး
ေအာင္ၿမင္တဲ႔စီးပြားေရးသမားအခ်ိဳ႔လည္းရွိပါေသးတယ္။ဒါေပမဲသူတိုု႔လည္းနဲနဲေတာ႔လုုပ္ရေသးတယ္လိုု႔နီး
စပ္သူေတြကေၿပာပါတယ္။၀င္လိုု႔ေကာင္းေအာင္လုုပ္ရတဲ႔အခါအရင္တုုံးကသီတင္ကြ်တ္ေလာက္ပဲ“ဂါ”ႀက
တာပါ။အခုုေခတ္ေတာ႔ခရစ္စမတ္၊နယူးရီးယား၊ၿမန္မာႏွစ္သစ္ကူး၊တရုုတ္ႏွစ္သစ္ကူး၊အကုုန္လုုံးေထြးၿပီး
ဆိုုင္ဆိုုင္မဆိုုင္ဆိုုင္”ဂါ”ႀကရပါတယ္။ မဂၤလာေဆာင္တိုု႔၊ happy birthdayတိုု႔ကေတာ႔အေကာင္းဆုုံး “ဂါ” ႏိုုင္တာေပါ႔ဗ်ာ႔။





ရင္းႏွီးၿမဳပ္နွံမႈဘာေႀကာင္႔မလာသလဲ



 ျမန္မာႏိုင္ငံသုိ႔ ႏိုင္ငံျခားကုမၼဏီမ်ားမွ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား လာေရာက္စံုစမ္းမႈမ်ား မ်ားစြာရွိေသာ္လည္း လက္ေတြ႔တြင္ ျမင္သာေသာရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈတစ္စံုတစ္ရာမရွိျခင္းႏွင္႔ ပတ္သက္၍ ----

''ႏိုင္ငံျခားသားေတြလာတယ္ အမ်ားၾကီးပဲ ဒါေပမယ္႔ ကၽြန္ေတာ္ တို႔ အလုပ္ျဖစ္ခဲ႔တာတစ္ခုမွမရွိဘူး ကၽြန္ေတာ္တို႔ လြဲေနတာေတြ ေတာ႔ရွိေနျပီ၊ ဟန္ေရးျပေနလို႔ မရေတာ႔ဘူး အႏွစ္သာရရွိရွိလုပ္မွ ရမယ္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အခု စီးပြားေရးဆိုင္ရာၿပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ေနတယ္ ၊တစ္ခုရွိတာက ႏိုင္ငံျခား သားေတြေတြ႔တိုင္း အလုပ္ျဖစ္တာမဟုတ္ဘူး လာျပီးျပန္သြားၾက တာၾကီးပဲ ဒီေတာ႔ ဒီကိစၥကိုလညး္ စဥ္းစားသင္႔ေနပါျပီ''

အထက္ပါစကားရပ္မ်ားကိုုၿပည္ေထာင္စုသမၼတၿမန္္မာႏိုုင္ငံေတာ္ကုုန္သည္မ်ားႏွင္စက္မႈလက္မႈလုုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္း ခ်ဳပ္ႏွစ္ပတ္လည္ညီလာခံမွာ စီးပြားေရးႏွင္႔ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာန၊ ၿပည္ေထာင္စုု၀န္ႀကီးဦး၀င္းၿမင္႔
ကေၿပာသြားၿခင္းၿဖစ္သည္။အမွန္ေၿပာရရင္ၿပည္တြင္းမွာၿဖစ္ေပၚေနေသာအေၿခအေနမ်ားအေပၚအမ်ားႀကီးမူတည္ေနပါ
သည္။ေခါင္းကေရြ႔ၿပီးကိုုယ္ကလိုုက္မေရြ႔လာသည္႔ အၿဖစ္မ်ဳိးေနရာတိုုင္းမွာ ၿဖစ္ပ်က္ေနသည္ဟုုဆိုုလ ွ်င္မမွားပါ။

ေမာင္တိုုင္ပင္တိုု႔သည္၂၀၁၁ခုုႏွစ္အစပိုုင္းမွစ၍ ၿမန္မာႏိုုင္ငံတြင္ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံရန္အတြက္လာေရာက္စုုံစမ္းသူ
အမ်ားအၿပားႏွင္႔ေတြ႔႔ဆုုံစကားေၿပာခြင္႔ရခဲ႔ရာႏိုု္င္ငံၿခားသားမ်ားအေနၿဖင္႔ၿမန္မာႏုုိင္ငံရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား
အေပၚအၿမင္အမ်ိဳးမ်ဳိးရွိေနႀကသည္ကိုုသိရွိခဲ႔ရပါသည္။တစ္ခုုသိထားရန္မွာ၎တိုု႔အားလုုံးသည္
ကေမၻာဒီးယားႏိုုင္ငံအေတြ႔အႀကဳံမ်ားအေတာ္အတန္ ရရွိခဲ႔ၿပီး ၿဖစ္ရာၿမန္မာႏိုု္င္ငံအေၿခအေနႏွင္႔အေတာ္တူ
သည္ဟုုေၿပာႀကသည္။တစ္ခ်ဳိ႔ကၿမန္မာႏိုု္င္ငံအေၿခအေနႏွင္႔ႏိုု္င္းယွဥ္သုုံးသပ္ေၿပာဆိုုႀကသည္။ေတြ႔ခဲ႔
သည္႔ႏိုု္င္ငံၿခားသားတစ္ဦးဆိုုလ ွ်င္ေမာင္တိုုင္ပင္တိုု႔ႏွင္႔စလာဆက္သြယ္စဥ္ကပင္ၿမန္မာႏိုုင္ငံ၏
နံမည္ႀကီးလုုပ္ငန္းရွင္ အခ်ိဳ႔ႏွင္႔အတူတြဲမလုုပ္လိုသၿဖင္႔မဆက္သြယ္ေပးရန္ႀကဳိတင္ေၿပာႀကားသည္ကိုု
ထူးၿခားစြာေတြ႔ခဲ႔ရေႀကာင္း၊သူ႔အေတြ႔အႀကံဳကိုုေၿပာၿပရာယခင္က နံမည္ႀကီးၿမန္မာစီးပြားေရးသမား
တစ္ဦး ႏွင္႔  စတင္အဆက္အသြယ္ရရွိ႔   ခဲ႔ေသာ္လည္းတစ္ခါသာေတြရရၿပီးေနာက္ပိုုင္းလူခ်င္းပင္မေတြ႔ရ
 ေတာ႔ပဲဖုုုုန္းၿဖင္႔သာဆက္သြယ္ေၿပာဆိုုခြင္႔ရခဲ႔ေႀကာင္း၊သူတိုု႔တဆင္႔ တာ၀န္ေပးလႊဲလိုုက္သည္႔သူႏွင္႔လည္း
တစ္ႀကိမ္ေလာက္သာေတြ႔ရၿပီးဖုုန္းဆက္သည္႔အခါတိုုင္းမရွိသည္ကမ်ားေနၿပီးအဆိုုပါလူမ်ားႏွင္႔ဆက္သြယ္
လုုပ္ကိုုင္ၿခင္းသည္အခ်ိန္သာကုုန္ၿပီးအလုုပ္ၿဖစ္မည္ဟုုမထင္ေသာေႀကာင္႔ ႀကိဳတင္ေၿပာထား
ရၿခင္းၿဖစ္ေႀကာင္းေၿပာၿပပါသည္။ဒီကိစၥကခရုုိနီအေပၚအထင္ႀကီးၿပီးမရမကအဆက္အသြယ္ရယူခဲ႔ေသာ္လည္း
ခရုုိ္နီဆိုုသည္မွာ အခ်ည္ႀကီးေတြသာစိတ္၀င္စားၿပီးေသးေသးမႊားမႊားဆိုုလ ွ်င္စိတ္မ၀င္စားသၿဖင္႔ယခုုကဲံ႔သိုုလစ္လ်ဴ
ရႈၿခင္းခံရႏိုုင္ဖြယ္ရာရွိပါသည္။

တခ်ဳိ႔ကေလယဥ္လက္မွတ္၊ဟိုုတယ္ခ အကုုန္ခံၿပီးအခ်ဥ္လာရွာသည္႔ႏိုုင္ငံၿခားသားကိုုလည္းလက္ခံေတြ႔
ဆုုံစကားေၿပာခဲ႔ဘူးပါသည္။ တခါးဖြင္႔လိုုက္ၿပီဆိုုေတာ႔လူေပါင္းစုုံ၀င္လာသည္႔သေဘာပင္--ကိုုယ္ႏွိုုက္က
ဖတ္ထားမွတ္ထားသိထားလိုု႔သာေတာ္ေတာ႔သည္။အခ်ဳိ႔ကလာေရာက္ေတြ႔ဆုုံခြင္႔ေတာင္းၿပီးသတင္းအခ်က္
အလက္အကုုန္ရသမ ွ်ႏွဳိက္ႀကသည္။အားမနာႀကေတာ႔--ေနာက္ပိုုင္းေဆြးေႏြးေၿပာဆိုုခ တစ္နာရီ ေဒၚလာ ၅၀ ယူပါမည္ဆိုုၿပီး-- ေငြေတာငး္ခံလႊာထုုတ္ေပးမွ ရပ္ေတာ႔သည္။ဗမာပီပီ အားနာတတ္သည္ကိုုအခြင္႔
ေကာင္းယူ၍လက္ကုုန္ႏွဳိက္ရာ ေနာက္ဆုုံးေၿ႔ပာစရာစကားေတာင္မက်န္ေတာ႔သည္႔ဘ၀သိုု႔ေရာက္
ရေတာ႔သည္။ကိုုယ္ႏွိုုက္ကသတင္းအခ်က္အလက္အပုုံႀကီးေပၚထိုုင္ေနသည္ၿဖစ္၍ေတာ္ယုုံသတင္းအခ်က္
အလက္ ကိုု လက္တန္းပင္ေၿပာ၍ရသည္။တစ္ခုုေတာ႔ေကာင္းသည္၊ေနာက္ပိုုင္းလူသတင္းလူခ်င္ေဆာင္ၿပီး တကယ္လုုပ္မည္႔သူေတြႏွင႔္အဆက္အသြယ္ရခဲ႔သည္။နံမည္အရလိုုက္လာႀကသည္။သူတိုု႔ႏိုု္င္ငံမွာ
လည္းၿမန္မာသည္ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံလိုုသူမ်ားအႀကားေရပန္းစားလ ွ်က္ရွိေနေသာေႀကာင္႔ခါေတာ္မီွ
လုုပ္ငန္းအတိုုင္ပင္ခံကုုမၼဏီမ်ားထူေထာင္၍ အက်ဳိးတူပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မည္ဟုုဆိုုကာ
နားလည္မႈစာလႊာေတြလက္မွတ္ထိုုးခဲ႔ေသာ္လည္းအလုုပ္မၿဖစ္ေသးပါ။ အခ်ိဳ႔ကဆက္သြယ္လာ
ႀကၿပီးထိုုင္း၊မေလးရွား မွာ အေတြ႔အႀကဳံမ်ားကိုုလာေရာက္ေၿပာႀကားေပးရန္အတြက္စရိတ္ခံၿပီးဖိတ္ႀကားခဲ႔ ပါသည္။
ႏိုု္င္ငံၿခားသားမ်ား၏ေၿပာဆိုုခ်က္မ်ားကိုုတင္ၿပရလ ွ်င္-----

ႏိုုင္ငံၿခားမွရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံသူအေနၿဖင္႔ၿမန္မာႏိုုင္ငံ၌ လုုပ္ငန္းဆက္ဆံလုုပ္ကိုုင္ရာတြင္အစကနဦးပိုုင္းအဆင္႔
ၿဖစ္ေသာကုုမၼဏီတည္ေထာင္ၿခင္းကအခ်ိန္အတိုု္င္းအတာတစ္ခုုအတြင္းေဆာင္ရြက္ေပးႏိုုင္ေသာေႀကာင္႔ ၿပသာနာႀကီးႀကီးမားမားမရွိပါ။ သိုု႔ေသာ္ႏိုုင္ငံၿခားေငြ ဘဏ္စာရင္းဖြင္႔ရာတြင္ပင္္တင္ၿပရသည္႔စာရြက္
စာတမ္းမ်ားမွာမ်ားၿပားၿပီးအခ်ိန္ယူေသာလုုပ္ငန္းစဥ္အေပၚအလြန္စိတ္ပ်က္ညည္းညဴႀကပါသည္။
ထိုုေႀကာင္႔အစိုုးရပိုုင္ဘဏ္၊ပုုဂၢလိကဘဏ္မ်ားတြင္ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈလာေရာက္ကိုုင္ေသာကုုမၼဏီမ်ားအတြက္သီးၿခား
လုုပ္ကိုုင္ေပးေသာေကာင္တာမ်ားဖြင္လွစ္လုုပ္ကိုုင္ေပးရန္စီစဥ္ထားသင္႕သည္။ (ယခုုေဆာင္းပါး
ေရးသားေနခ်ိန္တြင္ႏိုုင္ငံၿခားရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈလုုပ္္လိုုသည္႔ ဂ်ပန္ကုုမၼဏီတစ္ခုုသည္ဘဏ္၌ေငြစာရင္း
ဖြင္႔ရန္တင္ၿပရာတြင္စာရင္းဖြင္႔ရန္ဆုုံးၿဖတ္သည္႔ရွယ္ယာရွင္ဒါရုုိက္တာအဖြ႔ဲအစည္းအေ၀းမွတ္တမ္း
ကိုုတင္ၿပရန္လိုုၿပီးအဆိုုပါမွတ္တမ္းကိုုရွယ္ယာရွင္ဒါရုုိက္တာအားလုုံး ကလက္မွတ္ထိုုးရန္လိုုအပ္ၿပီး
အဆိုုပါမွတ္တမ္းကိုု ဂ်ပန္ရွိၿမန္မာသံရုုံးထံမွေထာက္ခံခ်က္ယူရမည္ဟုုစည္းကမ္းသတ္မွတ္ခ်က္ရွိပါသည္။
ဂ်ပန္ကုုမၼဏီသည္ရွယ္ယာရွင္ဒါရုုိက္တာမ်ားအားလုုံးလက္မွတ္ရရန္အတြက္အခ်ိန္ ၃ - ၄ ပတ္
ေလာက္ေစာင္႔လိုုက္ရပါသည္။ေနာက္အခ်က္တစ္ခုုမွာ မန္ေနဂ်င္းဒါရုုိက္တာ ကိုုယ္တိုုင္ဘဏ္တြင္
လာေရာက္လက္မွတ္ထိုုးရန္လိုုပါသည္။ဤအခ်က္မ်ားကိုုေလ႔လာႀကည္႔ပါကလုုပ္ငန္းစဥ္သည္ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈမ်ား
၀င္ေရာက္လာမႈကိုုေခ်ာေမြ႔ေအာင္လုုပ္သလားမေခ်ာေမြ႔ေသးဘူးလားဆိုုသည္႔အခ်က္ကိုုစာ
ဖတ္သူပဲဆုုံးၿဖတ္ပါေစ။)

ယခင္ကရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွဳံမႈလုုပ္ငန္းမ်ားလာလ ွ်င္အခ်ိန္တိုုအတြင္းၿပီးေအာင္ေဆာင္ရြက္မည္ဟုုေလႀကီးမိုုးက်ယ္
ေၿပာထားေသာ္လည္းယခုုအခါမသိက်ဳိးက်င္ၿပဳထားႀကသည္။ ရန္ကုုန္၌အစိုုးရအေဆာက္အဦမ်ား
စြာရွိပါသည္။ေတာ္ေတာ္သင္႔သင္႔အက်ယ္အ၀န္းရွိေသာအေဆာက္အဦတစ္ခုုကိုုႏိုု္င္ငံၿခားေငြလႊဲေၿပာင္းေပးႏိုု္င္ေသာ
ဘဏ္အပါအ၀င္ရင္းႏွီးၿမဳပ္မွံမႈႏွုုင္႔သက္ဆိုုင္ေသာဌာနမ်ားစုုစည္းၿပီးေဆာင္ရြက္ေပးမည္ဆိုု
လ ွ်င္အဆင္ေၿပႏိုုင္ဖြယ္ရာရွိႏိုုင္ပါသည္။ ”တစ္ေနရာတည္းတြင္ၿပီးသည္႔စနစ္”ကိုုယခင္ကေတာ္ေတာ္
မ်ားမ်ားေၿပာႀကေသာ္လည္းယခုုအခါအဆိုုပါ၀န္ေဆာင္မႈလုုပ္ငန္းမ်ိဳးထားဖိုု႔မည္သူမ ွ် စိတ္ကူးႀကၿခင္း
မရွိၿခင္းမွာ အေတာ္အ့ံႀသဖြယ္ရာေကာင္းေနသည္။

ဟိုုတယ္လုုပ္ငန္းလုုပ္ကိုုင္ဖိုု႔ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈေကာ္မရွင္ထံတင္ၿပထားသည္မွာ ၄ လ ေလာက္ႀကာၿပီၿဖစ္ေသာ္
လည္းအၿဖဴအမဲ သဲသဲကြဲကြဲ မသိရၿခင္းအေပၚ ႏုုိင္ငံၿခားသားရင္းႏွီၿမဳပ္ႏွံလိုုသူတစ္ဦး မွာအေတာ္အားမလိုု
အားမရၿဖစ္ေနသည္ကိုုလည္းေတြ႔ရသည္။ ႏိုုင္ငံၿခားမွ သတင္းေဖၚၿပခ်က္တစ္ခုုုုတြင္သူက
”လက္မွတ္ထိုုးေဘာနပ္စ္”မည္မ ွ်ေပးရမည္ကိုုတင္ၿပရသည္႔္အေပၚ ၌လည္းမေက်လည္သည္႔သေဘာ
ကိုုေၿပာၿပေနသည္ကိုုဖတ္ရပါသည္။ ႏိုုင္ငံၿခားမွာ မရွိေတာ႔ဟုုသူတိုု႔ကေၿပာသည္။ ဒါေပမ႔ဲ ေမာင္တိုုင္ပင္
တိုု႔မသိႀကပါ။ တစ္ခုုစဥ္းစားမိသည္မွာေမာင္တိုုင္ပင္တိုု႔ႏိုုင္ငံ၌အထက္အလယ္ေအာက္အဆင္႔မ်ား အေန
ၿဖင္႔ႏိုု္င္ငံတကာႏွင္႔ကင္းကြာေနႀကသည္မွာအမွန္ပင္ၿဖစ္သည္။ႏိုု္င္ငံၿခားကိုုေရာက္ဘူးႀကပါသည္၊သိုု႔ေသာ္၃-၄-၅ ရက္ႏွင္႔မည္သည္႔အေတြ႔အႀကဳံမ်ားကိုုမွနက္နက္ရႈိင္းရႈိင္းမသိႏိုုင္မရႏိုုင္ပါ။သူ႔ကိုုလာေၿပာၿပတာကိုု
ပဲဟုုတ္သလားမွန္သလားမေစာေက်ာႏိုုင္ပဲနားေထာင္ေနရပါသည္။သိုု႔ေသာ္သူတိုု႔အဆိုုၿပဳ
လ ႊာတင္စဥ္ကအေသးစိပ္မဟုုတ္သည္႔တိုုင္အေတြ႔အႀကဳံမ်ားအေပၚအေၿခခံတြက္ခ်က္ၿခင္းၿဖစ္
သည္ကိုုသတိထားမိရာေငြေႀကးအက်ိဳးအၿမတ္တင္ၿပခ်က္မႈမ်ားသည္လက္ေတြ႔ႏွင္႔နီးစပ္မႈရွိသည္ဟုုထင္ပါသည္။

ေနာက္တစ္ခုုကအသစ္ၿပဌြန္းသတ္မွတ္လိုုက္ေသာရင္းႏွီးၿမဳပ္မႈလုုပ္ငန္းစဥ္ေတြကိုုဌာန၌အထက္ဆုုံးပုု၈ၢိဳလ္က
လူသိရွင္ႀကားေၿပာလိုုက္ၿပီဆိုုပါကအလယ္ကေအာက္ကလူေတြကလည္းမွတ္သားထားသင္႔ပါသည္။ဒီအ
ခ်က္သည္ေမာင္တိုု္င္ပင္တိုု႔လူေတြၿပင္ရမဲ႔အခ်က္ပါ။ ေမာင္တိုုင္ပင္တိုု႔ႀကံဳရသည္႔အခ်က္အေပၚအေၿခခံေၿပာ
ဆိုုၿခင္းၿဖစ္သည္။အေပၚကလူကလူသိရွင္ႀကားေၿပာၿပီးသည္႔အတြက္္ဌာနမွာသြားလုုပ္သည္႔အခါအလယ္နဲ႔
ေအာက္ကလူက လူႀကီးေၿပာသည္ကိုုမသိ--အရင္နည္းစဥ္ေဟာင္းကိုုပဲကိုုင္တြယ္ဆုုပ္ကိုုင္လုုပ္ေနေသာ
ေႀကာင္႔ေမာင္တိုုင္ပင္တိုု႔မွာႏိုု္င္ငံၿခားသားမ်ားႏွင္႔ဆက္စပ္လုုပ္ကိုုင္ေနရရာအေတာ္ကသိကေအာက္ႏုုိင္
ပါသည္။ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈလုုပ္ငန္းႏွုုင္႔ဆက္စပ္ေသာဌာနမ်ားသတိထားႏိုုင္ပါရန္ေဖၚၿပၿခင္းၿဖစ္ပါသည္။

ၿမန္မာႏိုု္င္ငံတြင္ေမာ္ေတာ္ယဥ္အပိုုပစၥည္းထုုတ္လုုပ္သည္႔စက္ရုုံတည္ေထာင္လိုုသည္႔ႏိုုင္ငံၿခားသားတစ္ဦး
ႏွင္႔ေမာင္တိုုင္ပင္စကားေၿပာႀကည္႔ရာသူကသူ၏အၿဖစ္ကိုုအမ်ားသိေသာဥပမာတစ္ခုုႏွင္႔ ႏွဳိင္းေၿပာပါသည္။
ႀကက္ဥႏွင္႔ႀကက္ဘယ္သူအရင္စၿဖစ္သလဲဆိုုသည္႔ၿပသာနာမ်ဳိးၿဖစ္သည္။ သူၿပသာနာ အရင္းအၿမစ္က
ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈေကာ္မရွင္မွာစုုံစမး္ေသာအခါမည္သည္႔ေနရာေဒသတြင္တည္ေဆာက္လိုသည္ကိုုေဖၚၿပရန္လိုုသည္
ဟုုေၿပာလိုုက္ပါသည္။ေနရာေဒသေၿမရရွိေရးႏွင္႔ပတ္သက္၍သက္ဆိုုင္သည္႔ေဒသဆိုုင္ရာအစိုုးရထံ တင္ၿပသည္႔အခါ ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈေကာ္မရွင္၏ခြင္႔ၿပဳမိန္႔ပါရွိရမည္ဟုုဆိုုပါသည္။ထိုုအခါရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံလိုု
သူသည္ေခါင္းရႈပ္သြားၿပီးေမာင္တိုုင္ပင္တိုု႔ထံေရာက္လာၿခင္းၿဖစ္ပါသည္။သိုု႔ရာတြင္ သူ၏ ႀကက္ႏွင္႔ႀကက္ဥ
အစရွာမရသည္႔ ၿပသာနာကိုုရွင္းေပးလိုုက္သည္႔ေနာက္သူတိုု႔သည္ ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈေကာ္မရွင္သိုု႔ အဆိုုၿပဳလြာ
 တင္ၿပရန္ၿပင္ဆင္ေနၿပီၿဖစ္ပါသည္။

ဖြင္႔ေပးထားသည္႔ႀကားထဲမွ ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈမ်ားထင္သေလာက္မလာႀကၿခင္းမွာသိသာထင္ရွားပါသည္။အား
လုုံးကေစာင္႔ႀကည္႔ေနႀကပါသည္။ၿပသာနာမ်ားမွာ---

-အဓိကၿပသာနာၿဖစ္သည္႔လ ွ်ပ္စစ္မီးၿဖစ္သည္၊ စက္မႈဇုုန္ေတြမွာအလွည္႔က်မီးၿဖတ္ခံရၿပီးထုုတ္လုုပ္မႈက်
ဆင္းခဲ႔သည္။တရုုတ္၏တေကာင္းေတာင္နိကယ္လ္စက္ရံုု၌လ ွ်ပ္စစ္ဘယ္လိုုရသလဲ--ကနဦးထဲကဘယ္လို
စီမံထားသလဲ--ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏံွမည္႔လုုပ္ငန္းေတြကိုလက္ခံမည္ဆိုုလ ွ်င္မည္သည္႔အစီအစဥ္ၿဖင္႔လ်ပ္စစ္မီး
ေပးရေအာင္လုုပ္မလဲဆိုုသည္႔အခ်က္ကိုုဦးစားေပးစဥ္းစားရန္လိုုမည္။ေမာင္တိုုင္ပင္ဗီယက္နမ္စက္မႈဇုုန္
မ်ားသိုု႔သြားေရာက္ေလ႔လာခဲ႔စဥ္ကဒီဇယ္မီးေပးစက္ရုုံမ်ား ဇုုန္တိုုင္းလိုုလိုုတည္ေဆာက္ထားရွိပါသည္။
ေဘးမွာဒီဇယ္ေလွာင္ကန္ႀကီးလည္းေဆာက္ထားသည္။ ဇုုန္အတြင္းမွာလ ွ်ပ္စစ္မီးေပးႏိုုင္ေအာင္စီစဥ္
ထားႏိုုင္လ ွ်င္အေကာင္းဆုုံးၿဖစ္သည္။(ထား၀ယ္အထူးစီးပြားေရးဇုုန္)

-တိုုးတက္ဖြံၿဖိဳးမႈမွာယခုုမွအရွိန္ယူစၿဖစ္ေသာ္လည္းေၿမေစ်းေတြမွာေခါင္ခိုုက္ေနသည္႔အတြက္စုုစုုေပါင္းရင္း
ႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈပမာဏ၏ ၅၀% ခန္႔သုုံးစြဲရမည္ဆိုုလ ွ်င္မည္သည္႔လုုပ္ငန္းရွင္မွမႀကိဳက္ႀကပါ။ေၿမေစ်းေတြေခါင္
ခိုုက္သြားၿခင္းသည္ေရႊသမင္ဘယ္ကထြက္မင္းႀကီးတာကထြက္သည္႔ကိစၥၿဖစ္သည္႔အတြက္မေ၀ဖန္
လိုုေတာ႔--ဤအေၿခအေနသည္ကေမၻာဒီးယားႏိုုင္ငံအေၿခအေနႏွင္႔တူသည္ဟုုႏိုုင္ငံၿခားသားမ်ား
ကေၿပာၿပႀကသည္။အေကာင္းဆုုံးမွာအစိုုးရကလြတ္လြတ္ကင္းကင္းရွိသည္႔ရန္ကုုန္မႏၱေလးအေ၀းေၿပးလမ္း
ရန္ကုုန္-ပဲခူးလမ္းေဟာင္းမ်ားေဘး၂ဖက္ရွိေၿမေနရာေဖၚထုုတ္သတ္မွတ္ေပးႏိုုင္လ ွ်င္ရွဥ္႔လည္း
ေလ ွ်ာက္သာေစပ်ားလည္းစြဲေစကိန္းဆိုုက္ပါမည္။ယင္းသိုု႔ဆိုုသည္႔တိုုင္္ရာဘာစိုုက္ခင္း၊သရက္စိုုက္ခင္း
ေတြရွိေနေသးသည္။အစိုုးရမင္းမ်ားစဥ္းစားႀကပါကုုန္။

-ဘဏ္ကိစၥကိုုအထက္မွာတင္ၿပၿပီးၿဖစ္ပါသည္။ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံသူမ်ား၏ေငြေရးေႀကးေရးကိုုသာသီးသန္႔ကိုုင္
တြယ္ရန္အတြက္ႏုုိင္ငံၿခားဘဏ္ကိုု ”ေရၿခားေၿမၿခားဘဏ္”အေနၿဖင္ဖြင္႔ခြင္႔ေပးလ ွ်င္ရႏိုုင္မရႏိုုင္စဥ္းစား
သင္႔ပါသည္။

-ရင္းႏွီးၿမဳပ္မွံမႈမူ၀ါဒ၊က႑အလိုုက္သက္ဆိုုင္ေသာမူ၀ါဒကိုုေတြ႔ေသာႏိုု္င္ငံၿခားပုု၈ၢိဳလ္တိုုင္းကေမာင္တိုုင္ပင္
တိုု႔ကိုုေမးႀကသည္။ မူ၀ါဒဆိုုတာ တိုု႔အလုုပ္မဟုုတ္ဟုုထင္ေနႀကေသာေမာင္တိုုင္ပင္တိုု႔ႏိုုင္ငံကဌာနဆိုုင္ရာ
ကလူေတြအေနနဲ႔အေတြးအေခၚစိတ္သ႑ာန္မ်ား ေၿပာင္းဖိုု႔လိုုေနၿပီ။ဆယ္စုုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာေမာင္တိုုင္ပင္
တိုု႔ႏိုု္င္ငံ၌”မူ၀ါဒဆိုုင္ရာအဖြဲအစည္း”ပင္ေလာက္ေလာက္လားလားစဥ္းစားၿပီးဖြဲ႔စည္းထားၿခင္းမရွိေသးပါ။
က႑အလိုုက္မူ၀ါဒမ်ားကိုႏွစ္အလိုုက္ေရးဆြဲထားၿခင္းရွိပါသလား ? ဥပမာေၿပာရပါကေမာ္ေတာ္ယဥ္
ႏွင္႔ ပတ္သက္၍တစ္ေန႔ကအလုုပ္ရုုံေဆြးေႏြူပြဲလုုပ္ႀကသည္။ မူ၀ါဒထြက္လာသည္အထိဦးတည္ထားသ
လားေတာ႔မသိပါ။ ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံရန္စိတ္၀င္စားသူတိုုင္းက၎တိုု႔ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံလိုုသည္႔က႑၌မည္သိုု႔ေသာ
မူ၀ါဒမ်ားေရးဆြဲထားရွိသည္ကိုုသိလိုုႀကသည္။ မူ၀ါဒကိုုေဖၚထုုတ္ၿခင္းသည္ ”ႏိုုင္ငံစာရြက္စာတမ္းမ်ား
လ ွ်ိ႔၀ွက္ဥပေဒ” ႏွင္႔ညွိႏိုုင္သည္ဆိုုသည္႔အေတြအေခၚမ်ားရွိ၍လားမသိပါ။

-အလားတူတယ္လီဖုုန္းအင္တာနက္သည္ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈ၏အသက္ေသြးေႀကာၿဖစ္သည္။ အစိုုးရဌာနက
လက္၀ါးႀကီးအုုပ္ကိုုင္ထားဆဲၿဖစ္သည္။ အင္တာနက္ဆိုုလ ွ်င္တိုုင္းၿပည္ဖြံၿဖိဳးေရးလမ္းေႀကာင္းေပၚမွာ
အဓိကက်ေသာအၿမဳေတအၿဖစ္ပါ၀င္ပါသည္ ဤအေၿခအေနေတြအားလုုံးကိုုရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံလိုုသူမ်ားက
ေစာင္႔ႀကည္႔ေနႀကသည္။ေမာင္တိုုင္ပင္တ႔ိုုၿမန္မာမွာလုုပ္မရေတာ႔ဘူးဆိုုလ ွ်င္တၿခားႏိုုင္ငံသြားလုုပ္ယုုံ
ပဲရွိေတာ႔သည္။ဘာလုုပ္သင္႔သလဲဆိုုသည္ကိုုေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဂ်ာနယ္ေတြမွာေရးေနေၿပာေနႀက
သည္႔အတြက္ေမာင္တိုုင္ပင္အက်ယ္မေၿပာလိုုေတာ႔ပါ။

-အလုုပ္သမားဥပေဒဘယ္သိုု႔ရွိသည္၊လုုပ္ခေႀကးေငြႏွင္႔ပတ္သက္၍မည္သိုု႔ရွိသည္ကိုုအေသးစိပ္ေမးၿမန္းႀက
ပါသည္။ လုုပ္သက္အေတြ႔အႀကဳံအေတာ္ရင္႔က်က္ၿပီး”ပရုုိဖက္ရွင္နယ္လ္ဘာသာရပ္ကြ်မ္းက်င္သည္႔အင္ဂ်င္
နီယာ”တစ္ဦးရဖိုု႔မလြယ္ပါ။ စင္ကာပူမွာ ၿမန္မာၿပည္၌ေဆာက္လုုပ္ေရးကန္ထရုုိက္ရသည္႔စင္ကာပူကုုမၼဏီ
မ်ားကအင္ဂ်င္နီယာမ်ားကိုုသူတိုု႔ စထရိတ္တိုုင္းသတင္းစာကတဆင္႔အလုုပ္ေခၚယူရာတြင္”ၿမန္မာႏိုုင္ငံသား”
 ၿဖစ္ရမည္၊ၿမန္မာႏိုုင္ငံတြင္လုုပ္ကိုုင္ရမည္ဟုုေဖၚၿပပါရွိပါသည္။ သိုု႔ေသာ္လစာမွာစင္ကာပူအဆင္အတန္း
အတိုုင္းပင္ၿဖစ္သည္။စင္ကာပူႏိုုင္ငံသားကိုုေခၚယူၿခင္းထက္သက္သာပါသည္။အဘယ္ေႀကာင္႔ဆိုုေသာ္
စင္ကာပူႏိုုင္ငံသားသည္အဆင္႔တူၿဖစ္လ ွ်င္ႏိုုင္ငံၿခားသားထက္လစာပိုုပါသည္။ဤအခ်က္မ်ားသည္သူတိုု႔စဥ္း
စားေသာအခ်က္မ်ားၿဖစ္ေသာေႀကာင္႔ ၿမန္မာႏိုု္ငငံရွိသက္ဆိုုင္ရာဌာနမ်ားကလည္းႀကိဳၿပီးစဥ္းစားထား
ဖိုု႔ေကာင္းသည္။တရုုတ္ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏံွ့မႈပရုုိဂ်က္မ်ား၌အလုုပ္သမားမ်ားကိုုတရုုတ္မွေခၚလာၿခင္းသည္မၿဖစ္သင္႔ေသာ
ကိစၥၿဖစ္သည္။ၿပည္တြင္းၿပည္ပအလုုပ္သမားအခ်ိဳးေမးသည္႔အခါ ေမာင္တိုုင္ပင္ ကရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈ ဥပေဒကိုုေစာင္႔ပါဟုုေၿပာထားရသည္။

-ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈႏွင္႔ပတ္သက္၍သိသာၿမင္သာမၿဖစ္မႈသည္လည္းအေႀကာင္းအခ်က္တစ္ရပ္ၿဖစ္ေနဆဲပါ။
ဒီအခ်က္ကေမာင္တိုုင္ပင္သုုံးသပ္တာမွားခ်င္မွားႏိုုင္ပါမည္။ကိုုယ္႔ဌာနမွာလာေရာက္ဆက္သြယ္သူမ်ား
ကိုုလြယ္ကူရွင္းလင္းေသာလုုပ္ငန္းစဥ္ကိုုသိသာၿမင္သာေအာင္လုုပ္ထားၿခင္းထက္သိုုသိုု၀ွက္၀ွက္ထား
ကာအဂတိတရားပ်က္ၿပားၿပီးဘယ္ေလာက္ေပးမွလုုပ္ေပးမည္မ်ဳိးလုုပ္ၿခင္းၿဖစ္သည္။ေမာင္တိုုင္ပင္ကိုုယ္
ေတြ႔ႀကံဳဘူးပါသည္။ပါးစပ္ကေၿပာထြက္တာကိုုပဲအံ့ႀသမိပါသည္။

လက္ေတြ႔၌ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈမ်ားထင္သေလာက္မလာၿခင္းေတာ႔မဟုုတ္ပါ။သူတိုု႔ကိုုစိတ္ရင္းမွန္မွန္ၿဖင္႔ကူ
ညီေဆာင္ရြက္ေပးေနေသာအဖြဲအစည္းမ်ားရွိေနေသးသည္႔အတြက္အထိုုက္အေလ်ာက္ေတာ႔လုုပ္ကိုုင္
ေနဆဲဟုုဆိုု၍ရပါသည္။ တခါတရံေကာင္းမြန္ေသာရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈတစ္ခုုၿဖစ္၍အက်ဳိးအေႀကာင္းရွင္းၿပရန္
လူႀကီးမ်ားေတြ႔ခြင္႔ေတာင္းသည္႔အခါသူတ႔ိုုအေနၿဖင္႔လမ္းေႀကာင္းလြဲသြား၍လားမသိ ၂လ ၃လႀကာသည္
အထိေတြ႔ခြင္႔မရသည္႔အခါအေတာ္စိတ္ပ်က္ညည္းညဴႀကပါသည္။ထိုုေႀကာင္႔ရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈွႏွင႔္ပတ္သက္၍
အၿခားႏုုိင္ငံမ်ားမွာလည္းနည္းလည္းေကာင္းမ်ားရွိေနသည္႔အတြက္ ၿမန္မာအဖိုု႔ သိသာၿမင္သာထင္သာ ေအာင္ေဆာင္ရြက္ေပးေၿပာဆိုုေပးမည္ဆိုုပါကတၿဖည္းၿဖည္းလာေရာက္ႀကလိမ္႔မည္ဟုု
ယုုံႀကည္ပါသည္။
ဗီယက္နမ္၌ပါတီအဆင္႔အလယ္အလတ္ရွိသူကရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈဇုုန္ေတြကိုုဦးေဆာင္သည္။သူၿပီးလ ွ်င္
အကုုန္ၿပီးသည္။သူႏွင္ေတြ႔လ ွ်င္အားလုုံးၿပီးႏိုုင္ေသာေႀကာင္႔ရင္းႏးွီၿမဳပ္ႏွံသူမ်ားကအလုုအယက္သူႏွင္႔
ေတြ႔ရန္ႀကိဳးစားႀကသည္။ဒါကလြန္ခဲ႔ေသာ၁၀ႏွစ္ေလာက္ကအေၿခအေနပါ။ ဒီပုုဂၢိဳလ္ေတြလည္းစားႀက
၀ါးႀကေသာေႀကာင္႔ႀကာႀကာမခံဟုုသိရသည္။ပါးစပ္ပါတာကိုုး။ၿမန္မာမွာေတာ႔ အားလုုံး က”ရင္းႏွီးၿမဳပ္
ႏွံမႈဥပေဒ”ကိုုသမၼတႀကီးလက္မွတ္ေရးထိုုးထုုတ္ၿပန္မည္႔ေန႔ကိုုစိတ္ရွည္လက္ရွည္ေစာင္႔စားေနႀကပါသည္။