ခရုုိနီလားတိုုင္းရင္းသားလုုပ္ငန္းရွင္လား

ဒီကေန႔အခ်ိန္မွာယခင္ကစစ္တပ္ကဗိုုလ္ခ်ဳပ္ေတြနဲ႔နီးစပ္ခဲ႔ႀကတဲ႔ ၿမန္မာႏိုု္င္ငံ ခရုုိနီမ်ား ကိုု အလ ႊာအသီးသီးမွာ

 ရွိတဲ႔ ၿမန္မာၿပည္သူမ်ားက အၿမင္ မႀကည္လင္ႀကပါဘူး။စီးပြားေရးပညာရွင္ ေဒါက္တာဦးၿမင္႔ ကခရုုိနီ ေတြကိုု

တိုုင္းၿပည္ဖြံၿဖိဳးတိုုးတက္ေရးအတြက္တစ္နည္းတစ္ဖုုံအသုုံးခ်သင္႔တယ္လိုု႔ ဆိုုလိုုက္တဲ႔အခါ ၿပင္းၿပင္းထန္ထန္ ဆန႔္က်င္ကန္႔ကြက္ခဲ႔ႀကပါတယ္။ၿမန္မာခရုုိနီေတြ သူတိုု႔ကိုု ခရုုိနီ လိုု႔ေခ ၚ ခံႀကရတာကိုုမႏွစ္သက္ႀကပါဘူး

ႏိုုင္ငံေတာ္ကေတာ႔သူတိုု႔ကိုုတိုုင္းရင္းသားလုုပ္ငန္းရွင္ဆိုုၿပီးေခၚေ၀ၚပါတယ္။အမွန္ေတာ႔ ႏိုုင္ငံတကာကူးသန္းေရာင္း

၀ယ္ေရးမွာ၀င္ဆန္႔တဲ႔တိုုင္းရင္းသားစီးပြားေရးသမားေတြကိုုေမြးထုုတ္ခ်င္တာပါ။တကယ္လည္း သူတိုု႔ဟာစြမး္ေဆာင္

ရည္ရွိတဲ႔အတြက္ဒီကေန႔ဒီေနရာကိုုေရာက္လာတယ္ဆိုုတာဘယ္သူမွ မၿငင္းႏိုုင္ပါ။တခ်ဳိ႔ေသာခရုုိနီေတြရဲ႔အေနအထိုုင္

မတတ္မႈလည္းပါ ပါ တယ္။ဒီေခတ္မွာ မီဒီယာ မ်က္ေစ႔ေမွာက္ေအာင္ မေနသင္႔ဘူး၊သာမန္လူမဟုုတ္ေတာ႔ဘူးဆိုုတာ

ေမ႔လိုု႔မရပါဘူး။သူတိုု႔ဟာအခြင္႔အေရးတစ္ခုုရေသာ္လည္းအဲဒီအခြင္႔အေရးထက္တူညီေသာေပးဆပ္မႈတစ္ခုုကိုုေပးရ

ပါတယ္။အဲဒီေပးဆပ္မႈဟာအမ်ားအတြက္ၿဖစ္ေကာင္းၿဖစ္မယ္၊တစ္စုုံတစ္ေယာက္ေသာပုုဂၢိဳလ္အတြက္ၿဖစ္ေကာင္း

ၿဖစ္ႏိုုင္ပါတယ္။ အမ်ားအတြက္ဆိုုရင္ေတာ႔ ခရုုိနီေတြဟာလိပ္ၿပာသန္႔ႏုုိင္ေပမဲ႔ individual အတြက္ဆိုုရင္ေတာ႔ ဒီ ခရိုုနီ

ဟာဆယ္စုုနွစ္ေပါင္းႀကာလာတဲ႔အခါသူကိုုယ္တိုုင္ကကိုု ဘာလုုပ္ေပးရတယ္ဆိုုတာေဖၚထုုတ္လာမွာပဲၿဖစ္တယ္။

 ”ခရုုိနီ”ကိုုအဂၤလိပ္္အဘိဓါန္မွာအဓိပၺါယ္ဖြင္႔ဆိုုထားတာက" the practice of unfairly giving the best jobs to your friends when you are in a position of power( cronyism) "လိုု႔ၿဖစ္ပါတယ္။စီးပြားေရး အဂၤလိပ္စာအသင္႔အတင္႔

သာႀကြယ္၀တဲ႔ေမာင္တိုုင္ပင္အဖိုု႔ ဒီစကားလုုံးကိုုပထမဆုုံးႀကားဘူးတာက လြန္ခဲ႔တဲ႔ ၂ - ၃ ႏွစ္ေလာက္ကအေမရိကန္ Harvard Kennedy School ကပညာရွင္ေတြနဲ႔ဆန္စပါးအေႀကာင္းေဆြးေႏြးခဲ႔စဥ္ ၿမန္မာစီးပြားေရးအေၿခအေနကိုုသူ

တိုု႔ကိုုရွင္းလင္းေၿပာၿပခဲ႔တဲ႔အခါေမာင္တိုုင္ပင္ ကအစိုုးရဆီကအခြင္႔အေရးေတြရေလ႔ရွိတဲ႔စီးပြားေရးသမား  ေတြကိုု tycoons လိုု႔သုုံးႏွဳန္းၿပီးေၿပာခဲ႔တာကိုုသူတိုု႔က cronies ဆိုုၿပီးၿပင္ေပးခဲ႔တာ ကေန ခရုုိနီ ဆိုုတဲ႔စကားရပ္ကိုုအကြ်မ္း

တ၀င္ရွိ လာခဲ႔ ပါတယ္။

 crony capitalism ကိုုႀကည္႔ လိုုက္ရင္ ႏိုုင္ငံတိုုင္းမွာ ရွိေနပါတယ္။ဒုုတိယကမၻာစစ္ၿပီးစကဂ်ပန္မွာ keiretus ကိုုင္ရီတပ္စ္ဆိုုၿပီးခရုုိနီေတြေပၚလာဘူးပါတယ္။ ေမာင္တိုုင္ပင္အလုုပ္လုုပ္တုုံးကဆန္စက္ေတြတည္ေဆာက္ဖိုု႔ ၿမန္မာကဂ်ပန္ဆီကေနOECF loanမ်ားဆိုုရွယ္လစ္ေခတ္ကယူခဲ႔ဘူးပါတယ္၊(တစ္ေန႔ကေလ်ာ္ပစ္လိုုက္

တဲ႔ေႀကြးကအဲဒီတုုံးကယူခဲ႔တာေတြလည္းပါ လိမ္႔မယ္ထင္တယ္) loan ယူခဲ႔ေတာ႔အဲ႔ဒီတုုံးကကုုန္သြယ္ေရး၀န္ႀကီးအ

ေၿပာေကာင္းတာနဲ႔ grant ဆိုုၿပီးဆန္စပါးရိတ္သိမ္းခ်ိန္လြန္နည္းပညာဌာန တစ္ခုုကိုုတည္ေထာင္ဖိုု႔ေထာက္

ပံ႔ေငြပါေပးခဲ႔ပါတယ္။ဌာနတည္ေဆာက္ဖိုု႔ ဂ်ပန္OECF ေအဂ်င္စီကတာ၀န္ရွိတဲ႔ အတိုုင္းဂ်ပန္ေဆာက္

လုုပ္ေရးလုုပ္ငန္းရွင္ေတြကိုုlimited tender ေခၚယူၿပီးေရြးခဲ႔ပါတယ္။၄ - ၅ ဦးလားမသိ၀င္ၿပိဳင္ႀကပါတယ္။

တင္ဒါေနာက္ဆုုံးအဆင္႔ေရြးခ်ယ္ပြဲမွာၿမန္မာသံရုုံးကိုုေတာင္ဖိတ္ခဲ႔ေသးတယ္။အဲဒီမွာသူတိုု႔ေပးခ်င္တဲ႔ ခရုုိနီ ကုုမၼဏီကိုုပဲလ ွ်ဳိ႔၀ွက္တင္ဒါစနစ္နဲ႔ေရြးခ်ယ္ေပးခဲဲ႔တာပါ ပဲ။ အၿခားကုုမၺဏီေတြ ပါ၀င္ခိုုင္းတာအိမ္ၿဖည္႔တဲ႔သေဘာမ်ဳိး လုုပ္တာပါ။အဲဒီအခ်ိန္ကဂ်ပန္ကစီးပြားေရးေတာင္႔တင္းေနတဲ႔အခ်ိန္ဆိုုေတာ႔ၿပည္ပ ကိုုေပးတဲ႔ grant ေတြ 

loans ေတြအရ အေၿခခံအေဆာက္အဦေတြတည္ေဆာက္ေပးတဲ႔အခါ ဂ်ပန္ေဆာက္လုုပ္ေရးကုုမၼဏီမ်ားၿဖစ္တဲ႔ Kajima, Mitsui တိုု႔ဟာဂ်ပန္အာဏာရပါတီေတြရဲ႔ ခရုုိနီေတြပဲၿဖစ္ပါလိမ္႔မယ္။

အလားတူပဲကိုုးရီးယားမွာဆိုုရင္ေခ်ဘိုုလ္(chaebol) ေတြေပၚခဲ႔တယ္။Dawoo,Samsung တိုု႔ Hyundai တိုု႔ဆိုုတာ
 South Korean conglomerates  (ခရုုိနီ)ေတြပဲ။တာေပမဲ႔ multinationals company ေတြၿဖစ္ႀကၿပီးစီးပြားေရး
အင္အားကေတာ္ေတာ္ခိုုင္မာၿပီးအားေကာင္းႀကတယ္။ ႏိုုင္ငံေရးမွာ လည္းေတာ္ေတာ္ႀသဇာရွိတဲ႔ ကုုမၺဏီေတြၿဖစ္
တယ္။ အိႏၵိယမွာလည္း TaTa မိသားစုုကုုမၺဏီဟာလည္းႏိုုင္ငံစီးပြားေရးမွာ ေတာ္ေတာ္ႀကီးတဲ႔ကုုမၺဏီႀကီးတစ္ခုုၿဖစ္
တယ္။ စင္ကာပူမွာ ဆိုုရင္Temasek Holdings ဟာအစိုုးရပုုိင္တယ္လိုု႔ဆိုုေပမဲ႔အမ်ားေၿပာေနႀကတာကလီကြမ္ယူမိ
သားစုုကပဲရွယ္ယာအမ်ားစုုကိုုခ်ဳပ္ကိုုင္ထားႀကပါတယ္။အဲေတာ႔ခရုုိနီကုုမၺဏီေတြဟာပုုံစံအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔တိုုင္း
ၿပည္တိုုင္းမွာရွိ ႀကၿပီးသူတိုု႔ေတြရဲ႔လုုပ္ရည္ကိုုင္ရည္ ႀကံရည္ဖန္ရည္ေတြေႀကာင္႔သာစီးပြားေရးမွာ ဦးေဆာင္ခြင္႔ရေနတာပါ။ ၿမန္မာခရုုိနီ ကုုမၺဏီေတြဟာမိသားစုုေတြမ်ားၿပီးလုုပ္ရည္ကိုုင္ရည္မရွိတဲ႔ ေတြမ်ဳိးေတြ
၊မႏိုုင္ရင္ကာတပ္ကလာတဲ႔ဗိုုလ္ေတြ၊သူတိုု႔သားသမီးေတြရွိေနေပမဲ႔ အေရးပါတဲ႔ေနရာေတြမွာေတာ႔မရွိဘူးထင္ပါတယ္။
ဒါေႀကာင္႔ ခရုုိနီကုုမၺဏီေတြကိုု အမ်ားပိုုင္ကုုမၺဏီေၿပာင္းပစ္ပါ။ go public လုုပ္ပါ။မိမိကေတာ႔ရွယ္ယာအမ်ားစုုကိုုင္
ထားေပါ႔။ capacity မရွိတဲ႔ေကာင္ေတြဖယ္ရွားပစ္ပါ။ဒီလိုုနဲ႔တည္ေဆာက္ယူရင္ ခရုုိနီ ေတြဟာတိုုင္းရင္းသားလုုပ္ငန္း
ရွင္အၿဖစ္အသိအမွတ္ၿပဳလာလိမ္႔မယ္ လိုု႔ယုုံႀကည္ပါတယ္။

တစ္ခ်ိန္ကၿမန္မာမွာအာဏာရလူတန္းစားနဲ႔စီးပြားေရးလုုပ္ငန္းရွင္မ်ားအႀကားတစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္

ယုုံႀကည္မႈပ်က္ၿပားခဲ႔ပါတယ္။ဒီလိုုယုုံႀကည္မႈပ်က္ၿပားခဲ႔တာဟာခရုုိနီေတြလက္ခ်က္မကင္းဘူးလိုု႔လူေတြက

ထင္ႀကပါတယ္။၂၀၀၄ခုုႏွစ္မတိုုင္မီေလာက္ထိၿမန္မာကုုန္သြယ္မႈပိုု႔ကုုန္သြင္းကုုန္လုုပ္ငန္းကိစၥေတြဟာအ

ဆင္ေၿပေၿပေခ်ာေခ်ာေမြ႔ေမြ႔ရွိခဲ႔ပါတယ္။ဒါေပမဲ႔စးီပြားေရးသမားေတြထဲမွာရွိတဲ႔စုုန္းၿပဴးေတြဟာအာဏာပိုုင္ေတြ

ဆီကိုုအမ်ိဳးမ်ိဳးေသာသတင္းမွားေတြ ကိုုရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိရွိနဲ႔ ပိုု႔ခဲ႔ ႀကတာေႀကာင္႔ကုုန္သြယ္မႈလုုပ္ငန္းေတြ

 ေဆာင္ရြက္တဲ႔အခါမွာbarriersေတြတစ္ခုုၿပီးတစ္ခုုေပၚလာၿပီး အမ်ားစုုအေနနဲ႔လုုပ္ငန္းအဆင္႔တိုုင္းလိုုလိုုမွာ လုုပ္ရကိုုင္ရတာႀကပ္ညွပ္ကုုန္ ၿပီး transaction cost ေတြတက္လာခဲ႔ပါတယ္။ ဒီအထဲမွာအာဏာပိုုင္

ေတြနဲ႔နီးစပ္တဲ႔ ခရုုိနီအုုပ္စုု ေတြမပါ ပါဘူး။သူတုု႔ိကေတာ႔ special privileges ေတြရႀကတာေႀကာင္႔ ပုုံမွန္လုုပ္ငန္းစဥ္အတိုုင္းေဆာင္ရြက္ဖိုု႔မလိုုပါဘူး။အဲဒီေခတ္က၀န္ႀကီးေတြနဲ႔စီးပြားေရးလုုပ္ငန္းရွင္

ေတြေတြ႔တဲ႔အခါ”ခင္ဗ်ားတိုု႔ပဲသြားသြားေၿပာႀကတာမဟုုတ္လား”လိုု႔ၿပန္ေၿပာတာေတြႀကားရေတာ႔

သူတိုု႔ထဲမွာအထက္ကိုုမ်က္ႏွာလိုုအားရသြားသြားတင္ၿပသူေတြရွိေနၿပီဆိုုတာလုုပ္ငန္းရွင္ေတြသိလာႀကေရာ။ ဒီလိုုမဟုုတ္တမ္းတရားတင္ၿပခ်က္ေတြကိုယုုံံႀကည္ၿပီးကုုန္သြယ္မႈလုုပ္ငန္းေတြေဆာင္ရြက္တဲ႔အခါ ပုုံမွန္မဟုုတ္တဲ႔ barriers ေတြ ခဏခဏ ေပၚလာခဲ႔တာလိုု႔အမ်ားကယုုံႀကည္ေနႀကပါတယ္။

တိုုင္းၿပည္ထဲမွာရွိတဲ႔လူတိုုင္းမသိႏုုိင္တဲ႔လုုပ္ငန္းေတြ၊ ဒီလုုပ္ငန္းအက်ဳိးရွိႏိုုင္တယ္ဆိုုတာ လူအခ်ဳိ႔သိေနေသာ္လည္း အထက္ကိုုမေပါက္မေရာက္ႏုုိင္တဲ႔အတြက္ဒီတိုုင္းႀကည္႔ေနရတဲ႔လုုပ္ငန္းေတြ-ဒီလုုပ္ငန္းေတြကိုုခရုုိနီေတြပဲတိတ္တိတ္

ဆိတ္ဆိတ္လုုပ္ကိုုင္ခြင္႔ရႀကပါတယ္။ဒီလိုုလုုပ္ကိုုင္ခြင္႔ရတဲ႔အခါ ခရုုိနီေတြ ဟာ Rule of Lawအတိုုင္းမေဆာင္ရြက္ႀကပဲ

 သိသိသာသာ ကိုုစည္းကမ္းေဖါက္ဖ်က္လုုပ္ကိုုင္ခဲ႔တာေႀကာင္႔ အမ်ားအၿမင္မွာမ်က္စိစပါးေမႊးစူးၿပီးလူထူရဲ႔အၿမင္

ကတ္မႈ ကိုုခံခဲ႔ ရတာၿဖစ္ပါတယ္။  ေနၿပည္ေတာ္ႀကီးတည္ေဆာက္ခ်ိန္တုုံးကဒီသာဓကေတြကိုုေတြ႔ႀကရမွာပါ။

လုုပ္ငန္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာသိသာၿမင္သာထင္သာၿဖစ္ေအာင္လုုပ္ၿပီးၿပိဳင္ဆိုုင္လုုပ္ကိုုင္ခြင္႔္ရႀကရတာမဟုုတ္ပါဘူး။

ဒါေပမဲ႔လည္းဒီလိုုအၿဖစ္အပ်က္ေတြဟာမဆန္းေတာ႔ပါဘူး၊ႏိုု္င္ငံတကာမွာလည္းအစိုုးရလုုပ္ငန္းႀကီးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကိုုအစိုုးရယုုံႀကည္တဲ႔သူေတြကိုုပဲ limited tender ကန္သတ္တင္ဒါေခၚယူၿပီး လုုပ္ခိုုင္းေလ႔ရွိပါတယ္။

မ်က္မ်က္ေလးစားရမဲ႔ လုုပ္ငန္းဆိုုရင္ လုုပ္ငန္းရွင္တိုုင္း ရႀကတာမဟုုတ္ပဲ အာဏာပိုုင္ေတြကခရုုိနီၿဖစ္လာမဲ႔သူ

ေတြကိုုအရင္လုုပ္ခဲ႔ဘူးတဲ႔လုုပ္ငန္းအေတြအႀကံဳေတြေပၚမွာအေၿခခံကာလုုပ္ငန္းေတြကိုုကန္ထရုုိက္ေပးခဲ႔တာၿဖစ္ပါ

တယ္။ကန္ထရုုိက္ရႀကတဲ႔ခရုုိနီေတြကပဲေနၿပည္ေတာ္မွာ national park မွာသူ႔အပိုုင္းနဲ႔သူအလကားၿပန္လုုပ္ေပး

ရပါတယ္။ 

ဒါေတာင္လုုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးေနၿပည္ေတာ္လမ္းမႀကီးတစ္ခုုကိုုကေရာ္ကမယ္ခင္းခဲ႔တာေႀကာင္႔ၿပန္ေရာ္ရတဲ႔အၿပင္

နံမည္မပ်က္ေအာင္မနည္းလုုပ္ခဲ႔ရတယ္။ဒီအၿဖစ္အပ်က္ေတြဟာသိသိသာသာႀကီးၿဖစ္ခဲ႔တာၿဖစ္ပါတယ္။အာဏာ

ပိုုင္ေတြဘက္ကေတာ႔စြမ္းေဆာင္ရည္ၿပည္႔၀တဲ႔ယုုံႀကည္စိတ္ခ်ရတဲ႔တုုိင္းရင္သားလုုပ္ငန္းရွင္(ခရုုိနီ)ေတြကိုုေမြး

ထုုတ္ႏိုုင္ခဲ႔ တယ္လိုု႔ဆိုုပါတယ္။ၿပည္သူေတြဘက္ကႀကည္႔ရင္ခရုုိနီၿဖစ္ေပမဲ႔အစိုုးရဘက္ကႀကည္႔ရင္ႏုုိ္င္ငံတကာ

မွာ၀င္ဆန္႔ၿပီးလုုပ္ငန္းစြမ္းေဆာင္ရည္အၿပည္႔အ၀ရွိတဲ႔တိုုင္းရင္းသားလုုပ္ငန္းရွင္ေတြလိုု႔ၿမင္ပါတယ္။(တိုုင္းရင္းသား

လိုု႔သာဆိုုတာပါ၊သူတိုု႔အထဲမွာတရုုတ္အႏြယ္ေတြတစ္မတ္သားငါးမူးသားရွိသူေတြအမ်ားႀကီးပါေနပါတယ္)

အခုုေခတ္ကအဘအဘမလုုပ္တတ္ရင္စီးပြားရွာရတာမလြယ္ပါဘူး။ အဲေတာ႔ခရုုိနီအေသးစားေတြ၊အလတ္

စားေတြ၊အႀကီးစားေတြေပၚလာၿပီးစီးပြားေရးသမားတိုုင္းအာဏာပိုုင္ေတြနဲ႔နီးစပ္ေအာင္ေပါင္းသင္းေနထိုုင္ႀက

ရတာပါ။သူတိုုအထဲမွာ ေတာင္ေၿပာေနႀကတာေတြရွိပါတယ္။ေ၀းေ၀းလည္းမေနနဲ႔၊ နီးနီးလည္းမေနနဲ႔၊

 ေခၚရင္ႀကားေလာက္တဲ႔ေနရာကေနပါတဲ႔၊မေခၚမေၿပာမထိမေတြ႔လိုု႔ကေတာ႔မရတာကိုုး။ဒါေပမဲ႔အေနမွန္ၿပီး

ေအာင္ၿမင္တဲ႔စီးပြားေရးသမားအခ်ိဳ႔လည္းရွိပါေသးတယ္။ဒါေပမဲသူတိုု႔လည္းနဲနဲေတာ႔လုုပ္ရေသးတယ္လိုု႔နီး

စပ္သူေတြကေၿပာပါတယ္။၀င္လိုု႔ေကာင္းေအာင္လုုပ္ရတဲ႔အခါအရင္တုုံးကသီတင္ကြ်တ္ေလာက္ပဲ“ဂါ”ႀက

တာပါ။အခုုေခတ္ေတာ႔ခရစ္စမတ္၊နယူးရီးယား၊ၿမန္မာႏွစ္သစ္ကူး၊တရုုတ္ႏွစ္သစ္ကူး၊အကုုန္လုုံးေထြးၿပီး

ဆိုုင္ဆိုုင္မဆိုုင္ဆိုုင္”ဂါ”ႀကရပါတယ္။ မဂၤလာေဆာင္တိုု႔၊ happy birthdayတိုု႔ကေတာ႔အေကာင္းဆုုံး “ဂါ” ႏိုုင္တာေပါ႔ဗ်ာ႔။