ေဗဒါပန္းႏွင္႔တူေသာၿမန္မာဆန္စပါးလုုပ္ငန္း

ၿမန္မာဆန္စပါးအေႀကာင္းမေရးတာလည္းေတာ္ေတာ္ႀကာပါၿပီ။ ၃-၄ လေလာက္ၿမန္မာဆန္စပါးလုုပ္ငန္း

နဲ႔မ်က္ေခ်ၿပတ္ခဲ႔ပါတယ္။ဒါေပမဲ႔သတင္းေတြေတာ႔အၿမဲနားေထာင္ၿဖစ္ပါတယ္။ ႏြားေၿခရာကြက္အၿပင္မွာ

ေရာက္ေနေတာ႔ ၿပည္တြင္းၿပည္ပ သတင္းေတြကလည္းစုုံတယ္၊up to date ပါပဲ။ၿမန္မာဆန္စပါးလုုပ္ငန္း

ဟာ၂၀၀၉ ခုုႏွစ္ေလာက္ကစၿပီး ၄ ႏွစ္ေလာက္အတြင္းတိုုးတက္မႈ အရိပ္အေယာင္ အမ်ဳိးမ်ဳိးေတြေတာ္

ေတာ္ၿပခဲ႔ပါတယ္။ အားလုုံးကိုုၿခဳံငုုံႀကည္႔ရင္ဆရာေဇာ္ဂ်ီရဲ႔နံမည္ေက်ာ္ကဗ်ာတစ္ပုုဒ္ထဲကေဗဒါပင္လိုုပါပဲ၊ ေတာ္ေတာ္အယက္ကန္ခံခဲ႔ရေပမဲ႔ stakeholders အားလုုံးပါ၀င္တဲ႔ၿမန္မာဆန္စပါးလုုပ္ငန္းဟာ ဒီကေန႔ ပန္းပန္လ်က္ပါပဲဆိုုတာေတြ႔ေနရပါတယ္။    

စင္ကာပူကိုု လြန္ခဲ႔တဲ႔ ၃လေလာက္ကေရာက္လာေတာ႔တစ္ပတ္ေလာက္ထမင္းစားလိုု႔မေကာင္းဘူး။

သမီးကေတာ႔ေၿပာရွာပါတယ္။ေဖေဖ လာမွာမိုု႔ လိုု႔ယိုုးဒယားဆန္အေကာင္းစား၀ယ္ထားတယ္တဲ႔--ဆန္ေလာကမွာ ႏွစ္ေပါင္း၃၀ေက်ာ္က်င္လည္လာခဲ႔တဲ႔ေမာင္တိုုင္ပင္အဖိုု႔ၿပန္ၿပီးေစာဒကတက္မေနေတာ႔ပါ

ဘူး။ေမာင္တိုု္င္ပင္တိုု႔ၿမန္မာေတြကယိုုးဒယားဟုုန္မာလီဆန္ကခ်က္တဲ႔ထမင္းကိုုခံတြင္းသိပ္မေတြ႔ႀကဘူး။

Rice Cooker နဲ႔မ်ားခ်က္ခဲ႔ရင္ပိုုေတာင္ခံတြင္းမေတြ႔ေသး-စားမေကာင္းတာလည္းမဟုုတ္--တစ္ပန္းကန္

ေလာက္စားၿပီးတယ္ဆိုုရင္ဆက္မစားခ်င္ေတာ႔ဘူး။ ေမာင္တိုုင္ပင္တ႔ိုရန္ကုုန္မွာေပၚဆန္းေတာင္ေရႊသြယ္

တိုု႔မေနာသုုခတိုု႔နဲ႔စပ္စားေနတာ(ေရႊသြယ္ဆိုုလိုု႔ အခုုေခတ္စားေနတဲ႔hybrid ပုုလဲသြယ္မဟုုတ္ဘူးေနာ္)

 အိမ္ကထမင္းခ်က္ႀကီးကိုု အဲဒီလိုုစပ္ထားတဲ႔ဆန္ကိုုငွဲ႔ခ်က္ခိုုင္းတာ-အဲေတာ႔မွစားရတာခံတြင္းေတြ႔တယ္။

ကိုုယ္တင္ပဲလားဆိုုေတာ႔မဟုုတ္ေသးဘူး၊ အိမ္ကလူေတြလည္း ေပၚဆန္းခ်ည္းပဲဆိုုရင္ အီတယ္တဲ႔။ အဲလိုု--ေမာင္တိုုင္ပင္တိုု႔ကေခ်းမ်ားႀကတာ။

ဒါနဲ႔ ေမာင္တိုုင္ပင္လည္းစင္ကာပူေရာက္တုုံး ရပ္ကြက္နားတစ္၀ုုိက္မွာရွိတဲ႔ NTUC FairPrice ဆိုုင္အႀကီးႀကီး

ေတြအေသးေတြအကုုန္ေလ ွ်ာက္ႀကည္႔တယ္။ယိုုးဒယားဆန္ဟုုန္မာလီကပဲတံဆိပ္အမ်ဳိးမ်ိဳးနဲ႔ေစ်းကြက္ကို

စိုုးမိုုးထားဟန္တူတယ္။ဗီယက္နမ္၊ကေမၺာဒီးယားဆန္၊ပါကစၥတန္ဘာစမာတီဆန္ေတြနည္းနည္း ေတြ႔တယ္။

 ၿမန္မာဆန္ ကိုု္လုုံး၀မေတြ႔ဘူး။တရုုတ္တန္းဘက္ေရာက္ေတာ႔လည္းရွာႀကည္႔ပါေသးတယ္။ ၿမန္မာပုုဂၢလိက

ကုုန္သည္ဆန္exporterေတြကေတာ႔စင္ကာပူကိုုပိုု႔တယ္လိုု႔ေတာ႔သတင္းႀကားပါတယ္။ဘယ္ေခ်ာင္ဘယ္

နားမွာေရာင္းေနသလဲေတာ႔မသိဘူး။ထားပါေတာ႔ေလ-စဥ္ဆက္မၿပတ္မပိုု႔လိုု႔ၿဖစ္ပါလိမ္႔မယ္။ကမၻာဆန္ေစ်း

ကြက္ကိုုဗိယက္နမ္ဆန္၊ပါကစၥတန္ဆန္၊ထိုုင္းဆန္၊ၿမန္မာဆန္ စသည္ၿဖင္႔ထုုတ္လုုပ္တဲ႔ႏိုုင္ငံေပၚမူတည္ၿပီး

ေစ်းကြက္အသီးသီးတင္ပိုု႔ေနႀကေပမဲ႔ယိုုးဒယားဆန္ကေတာ႔ေစ်းကြက္ကိုုလႊမ္းမိုုးထားတုုံးပဲလိုု႔ဆိုုႏိုုင္ပါတယ္။

ထိုုင္းႏိုုင္ငံဟာကမၻာ႔ဆန္ေစ်းကြက္မွာ အဓိက player ၿဖစ္ေနေသာ္လည္းသူလည္းသူ႔ၿပႆနာေတြနဲ႔သူ

ရွိေနပါတယ္။သူတိုု႔ယခုုတိုုင္က်င္႔သုုံးလ ွ်က္ရွိတဲ႔ “စပါးအေပါင္ခံစနစ္”rice pledging scheme ဟာထိုုင္း

လယ္သမားမ်ားထံမွစပါးကိုုေစ်းၿမွင္႔ေပး၀ယ္ယူလ်က္ရွိရာ ထိုုင္းဆန္ကိုုကမၻာ႔ေစ်းကြက္၌ ေစ်းအႀကီးဆုုံး

ဆန္အၿဖစ္တြန္းပိုု႔ ရာေရာက္ေနပါတယ္။ထိုုင္းဆန္ကုုန္သည္ေတြက ထိုုင္းအစိုုးရ ေပးတဲ႔ စပါးအေပါင္ခံေသာ

ေစ်းဟာၿဖစ္သင္႔တဲ႔ေစ်းထက္၂ဆေလာက္ရွိေနတယ္လိုု႔ဆိုုပါတယ္။ဒီအက်ဳိးဆက္ေႀကာင္႔ထိုုင္းအစိုုးရ

ရဲ႔လက္၀ယ္မွာဆန္ခ်ိန္ ၁၁ သန္းေလာက္ပိုုက္ေဘာမိေနပါတယ္။ ဒီနွစ္ပထမႏွစ္၀က္မွာကတည္းကထိုုင္း

ရဲ႔ဆန္ အိတ္စပိုုစ္ဟာ၅၀%ေက်ာ္က်ဆင္းသြားခဲ႔ပါတယ္။

ထိုုင္းဆန္ကုုန္သည္ေတြကေတာ႔ဒီအခ်က္ကိုုခါးသီးစြာတုုန္႔ၿပန္ေနႀကပါတယ္။ထိုုင္းပိုု႔ကုုန္ေတြအနက္ဆန္

ရဲ႔အခန္းက႑ဟာတၿဖည္းၿဖည္းေမွးမွိန္လာလ်က္ရွိတယ္လိုု႔ေၿပာေနႀကေသာ္လည္းပဲထိုုင္းဟာကမၻာနံပါတ္ ၁ ဆန္တင္ပိုု႔သူအေနအထားကိုုအစိုုးရကေလာင္းကစားလုုပ္ေနတယ္လိုု႔ ေၿပာႀကပါတယ္။Thailand Development Research Institute TDRI ေလ႔လာေတြရရွိခ်က္က၂၀၁၂ခုုႏွစ္ပထမ ၆ လမွာထိုုင္းဆန္

ၿပည္ပတင္ပိုု႔မႈဟာ မႏွစ္ကအေနအထားထက္ ၄၄%ေလာက္က်သြားတယ္ လိုု႔သုုံးသပ္ ခဲ႔ပါတယ္။

TDRIရဲ႔ေလ႔လာခ်က္အရထိုုင္းႏိုုင္ငံစပါးစိုုက္ပ်ဳိးထုုတ္လုုပ္မႈဟာဆယ္စုုႏွစ္တစ္ခုုအတြင္းစပါးအထြက္ႏွဳန္း

(yield) ဟာ ၁၇.၂% က်ဆင္းသြားခဲ့ ပါတယ္၊ ဘာေႀကာင္႔ဒီလိုုၿဖစ္ရသလဲေလ႔လာႀကည္႔ေတာ႔အရည္အ

ေသြးမေကာင္းတဲ႔စပါးေတြတိုုးတက္စိုုက္ပ်ဳိးလာလ႔ုုိၿဖစ္တယ္၊စပါးစိုုက္ပ်ဳိးဖိုု႔မသင္႔ေလ်ာ္တဲဧရိယာေတြမွာ

စပါးစိုုက္ပ်ဳိးလာႀကလိုု႔ၿဖစ္ပါတယ္၊မုုိးေရကိုုအားကိုုးေနရတဲ႔ေဒသေတြမွာ ဆည္ေၿမာင္းတာတမံမ်ားတည္

ေဆာက္မႈလုုပ္ငန္းမ်ားေႏွးေကြးေနတာေႀကာင္႔ၿဖစ္တယ္လိုုသံုုးသပ္ထားပါတယ္။အေရးႀကီးဆုုံးအခ်က္က

ေတာ႔စပါးစိုုက္ပ်ဳိးထုုတ္လုုပ္မႈကုုန္က်စရိတ္ေတြတိုုးတက္မ်ားၿပားလာတာကအဓိကအေႀကာင္းရင္းၿဖစ္ေနပါ တယ္။

ထိုုင္းမွာယခုုလက္ရွိအာဏာရပါတီကမွတ္ပုုံတင္ထားတဲ႔ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားထံကေနေစ်းကြက္ေပါက္ေစ်း၂ဆေလာက္ရွိတဲ႔ေစ်း နဲ႔စပါး ကိုုအေပါင္ခံေနပါတယ္္။ရုုိးရုုိးဆန္ၿဖဴႀကိတ္ႏိုုင္တဲ႔စပါးအမ်ဳိးအစား ကိုု

၁ တန္လ ွ်င္ ထိုုင္းဘတ္ ၁၅၀၀၀ (ၿမန္မာက်ပ္ ၃၉ ၇၉ ၅၀၊ ၿမန္မာအတြက္အခ်က္ တင္း၁၀၀နဲ႔တြက္ရင္ ၈၃၁၂၃၀ က်ပ္)၊ဟုုန္မာလီစပါးမ်ိဳးဆိုုရင္ ဘတ္၂၀၀၀၀ (ၿမန္မာက်ပ္ ၅၃၀၆၀၀၊ၿမန္မာအတြက္အခ်က္

တင္း၁၀၀နဲ႔တြက္ရင္ ၁၁၀၈၄၀၀က်ပ္)ေလာက္ရွိေနပါတယ္။တကယ္ကိုုၿမင္႔တဲ႔ေစ်းေတြပါ။ စင္ကာပူမွာ

လက္လီေရာင္းတဲ႔ ထိုုင္းဆန္ေတြရဲ႔ေစ်းေတြႀကည္႔ လိုုက္ေတာ႔  ၅ ကီလိုု ကိုု ပ်မ္းမ ွ် စင္ကာပူေဒၚလာ ၁၆.၅   ေလာက္ရွိပါတယ္။(ၿမန္မာက်ပ္နဲ႔တြက္ရင္ ၅၀ကီလိုုတစ္အိတ္ကိုုလက္လီ ၃၄၀၀၀ က်ပ္ေလာက္ရွိပါတယ္) ေစ်းႀကီးတဲ႔ ပါကစၥတန္ကသြင္းတဲ႔ ဘာစမာတီ ဆန္ကေတာ႔ ၅ ကီလိုုကိုု စင္ကာပူေဒၚလာ ၂၁.၅ ေလာက္

ရွိပါတယ္။( ၿမန္မာက်ပ္နဲ႔ဆိုုရင္ ဘာစမာတီဆန္တစ္အိတ္ဟာ ၅၀ကီလိုု၀င္ ၁၄၆၂၀၀ က်ပ္ ေလာက္ရွိ

ပါတယ္။) ဒီေစ်းႏွဳန္းေတြဟာထိုုင္းအစိုုးရ၀ယ္တဲ႔စပါးေစ်းနဲ႔ တြက္ရင္ေတာ႔နညး္နည္းနီးစပ္ပါတယ္။ ၿမန္မာ

 မွာ ေပၚဆန္းအေကာင္းစား က စပါးတင္း ၁၀၀ လ ွ်င္ ၇ သိန္းေလာက္ရွိတာပဲ။ ၿမန္မာမွာေပၚဆန္းဆန္

 ဆိုုရင္ တစ္အိတ္ ၃၀၀၀၀ေက်ာ္ ၄၀၀၀၀ နားကပ္ေနၿပီ။ တြက္ေခ်ကိုုက္ေအာင္ စင္ကာပူကုုန္သည္ေတြက ထိုုင္းကုုန္သည္ေတြနဲ႔ေပါင္းၿပီးထိုုင္းႏိုုင္ငံထဲမွာကိုုယ္တိုုင္စိုုက္ပ်ဳိးထုုတ္လုုပ္တင္သြင္းလာတာလည္းၿဖစ္ႏိုုင္ပါတယ္။သူတိုု႔ marketing ကဘယ္လိုုရွိေနတယ္ဆိုုတာအေသးစိပ္ေတာ႔မသိရပါဘူး။

အာဏာရပါတီအႀကီးအကဲေတြကေတာ႔ထိုုင္းကုုန္သည္ရဲ႔အက်ဳိးစီးပြားကိုုႀကည္႔မဲ႔အစားထိုုင္းလယ္သမားေတြရဲ႔အက်ဳိးစီးပြားကိုုႀကည္႔တာပုုိေကာင္းတယ္လိုု႔ ႏိုုင္ငံေရးစကားေၿပာပါတယ္။တကယ္ေတာ႔ ထိုုင္းဆန္တင္ပိုု႔ေနတဲ႔ကုုမၺဏီႀကီးမ်ားဟာစုုစုုေပါင္း ၃၀ ေက်ာ္ေလာက္ရွိၿပီးထိုုင္းၿပည္ပ

ပိုု႔ဆန္စုုစုုေပါင္းရဲ႔ ၇၀%ေလာက္က ိုုသူတိုု႔ကိုုင္တြယ္ေနတာၿဖစ္ပါတယ္။

ထိုုင္းကုုန္သည္ႀကီးေတြကလည္းစပါးေစ်းေကာင္းေနေတာ႔လယ္သမားေတြေပ်ာ္ေနႀကတာေတြကိုုမုုဒိတာ

ပြားႏိုုင္ႀကပါတယ္။သူတိုု႔ေၿပာတာကေတာ႔အခုုအခ်ိန္မွာထိုုင္းရဲ႔ အဓိကပိုု႔ကုုန္ ၁၀ခုု ထဲမွာ ဆန္ မပါ၀င္ေတာ႔

ေပမဲ႔ အစဥ္အလာအရထိုုင္းဆန္ဟာႏိုုင္ငံၿခားေငြ ရွာေဖြဘူးခဲ႔တဲ႔ ပိုု႔ကုုန္ တစ္ခုုၿဖစ္ ခဲ႔ဘူးတာကိုုေတာ႔တန္

ဖိုုးထားရမွာၿဖစ္တယ္။ ထိုုင္းဆန္ၿပည္ပတင္ပိုု႔သူအသင္း ဥကၠဌကေတာ႔ “ ဒီအစီအစဥ္ဟာဘယ္အခ်ိန္ႀက

ရင္ၿပိဳလဲသြားမယ္ဆိုုတာယ္သူမွခန္႔မွန္း လိုု႔မရႏိုုင္ပါဘူး။တစ္ေန႔ေန႔ႀကရင္ ထိုုင္းအစိုုးရဟာ ငါတိုု႔မွာစပါး

အေပါင္ခံစရာဘတ္ဂ်က္ မရွိေတာ႔ဘူးလိုု႔ေၿပာလာႏိုုင္ပါတယ္“ ဟုုတ္ပါတယ္၊ထိုုင္းအစိုုးရဟာ ဆန္တန္ခ်ိန္ ၁၁ သန္းရွိတဲ႔ဆန္ပုုံႀကီးေပၚမွာ ထိုုင္ေနတာပါ။ ၿပည္တြင္းမွာလည္းဒီဆန္ေတြကိုုၿဖန္႔ၿဖဴးဘိုု႔ဆိုုတာမၿဖစ္ႏိုုင္

ပါ။ၿပည္ပတင္ပိုု႔ ဖိုု႔ကလည္းထိုုင္းဆန္ေစ်းဟာ ေစ်းႀကီးေနၿပီး competitive မၿဖစ္ပါဘူး။ကုုန္သည္ေတြက

ေတာ႔ဒီလိုုအေၿခအေနမ်ဳိးဟာ ေနာက္ ၂ ႏွစ္ေလာက္ပဲခံမွာ ပါလိုု႔ခန္႔မွန္းႀကပါတယ္။ အဲဒီအခါႀကရင္ ထိုုင္းလယ္သမားေတြစပါးဆက္စိုုက္မွာလား? မစိုုက္ရဘူးလား ? ေၿပာရပါေတာ႔မယ္။ တကယ္ေတာ႔

စပါးအေပါင္ခံၿခင္း အစီအစဥ္ဟာ ယခင္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းသက္ဆင္ရဲ႔အစီအမံၿဖစ္ပါတယ္။အေၿဖကိုု တိုုတိုုနဲ႔ လိုုရင္းေၿပာရရင္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ထိုုင္းလယ္သမားေတြရဲ႔ မဲ ရခ်င္တာပါ။ထိုုင္းစီးပြားေရးပညာရွင္

ေတြကေတာ႔အစိုုးရဟာဒီပုုံစံအတိုုင္းဆက္သြားေနရင္ ဥေရာပ က ဂရိ ႏုုိင္ငံလိုုပဲစီးပြားေရးယိုုယြင္း

ပ်က္စီးသြားႏိုုင္တယ္လိုု႔ သတိေပးႀကပါတယ္။သိတယ္မဟုုတ္လား၊ ဂရိ ႏိုုင္ငံ ဟာသူ႔ ၿပည္သူေတြကိုု

အလိုုလိုုက္ရင္း လိုု္က္ရင္းကေနအေႀကြးေတြတင္ၿပီးဟိုုႏိုုင္ငံကယ္ပါ၊ဒီႏိုုင္ငံကယ္ပါ နဲ႔ လုုပ္ခဲ႔ႀကရတာ။

အင္တာနက္သတင္းေတြထဲမွာထိုုင္းၿမန္မာဆန္စပါးအသင္းဖြဲ႔ေရးႏွင္ပတ္သက္ၿပီးထိုုင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က

သမၼတဦးသိန္းစိန္ကို ေတြ႔ဆံုစဥ္မွာ ေၿပာႀကားခဲ႔တယ္လိုု႔ဖတ္ရပါတယ္။ ထိုုင္း၊ဗိယက္နမ္၊ၿမန္မာစတဲ႔

ဆန္စပါးထုုတ္လုုပ္ေနတဲ႔ႏိုုင္ငံေတြေပါင္းၿပီး “ဆန္စပါးထုုတ္လုုပ္သည္႔ ႏုုိင္ငံမ်ားအသင္း“ ဆိုုတာမ်ဳိးဖြဲ႔

စည္းခ်င္တာယခင္ကတည္းက ထိုုင္းႏိုုင္ငံစိတ္ကူးထဲမွာ ရွိခဲ႔ပါတယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ႔ကမၻာဆန္စပါး

ေစ်းႏွဳန္းကိုု ထိန္းခ်ဳပ္ခ်င္တာပါ။ အုုိပက္ လိုုေပါ႔။ ဒါေပမဲ႔ အိုုပက္ ကေရနံကိုု မထုုတ္ပဲထားလည္းဘာမွမ

ၿဖစ္ဘူး၊ႀကိဳက္ေစ်းမရရင္သိမ္းထား လိုု႔ရတယ္။ဆန္ကေတာ႔အဲလိုုမဟုုတ္ဘူး၊ ႀကိတ္ခဲြထုုတ္လုုပ္ၿပီးရင္

၃ - ၄ လေလာက္ပဲခံမယ္။ ပိုုးထိုုးမယ္၊မႈိစြဲမယ္၊ ေအာက္ေစာ္နံမယ္၊ ဆန္စပါးက seasonal ၿဖစ္တယ္၊

ေနာက္စပါးအသစ္ေပၚလာမယ္၊တကယ္ေတာ႔ ဆန္ ကိုုdurable product လိုု႔ေခၚေပမဲ႔ သူမွာshelf life

ရွိတယ္။ ဆန္စပါးလုုပ္ငန္းလုုပ္တဲ႔သူေတြေကာင္းေကာင္းသိပါတယ္။ တစ္ႏိုုင္ငံနဲ႔ တစ္ႏိုုင္ငံေနာက္ခံအခ်က္

အလက္ကမတူႀကဘူး၊ ထိုုင္း က အထက္မွာ ဆိုုခဲ႔တဲ႔အတိုုင္းေလာေလာဆယ္ လယ္သမားေတြအတြက္ pledging scheme ရွိတယ္၊ ၿမန္မာလယ္သမားေတြက လယ္ယာစိုုက္ပ်ဳိးေရးဘဏ္က မစိုု႔တပိုု႔ ေထာက္ပံ့

တဲ႔ ေငြပဲရွိတယ္၊ လယ္သမားေတြက အၿပင္ကေန ပင္ေထာင္ေပး၊အလွမ္းေပး၊ အငံ့ေပးေတြနဲ႔ ယူႀက

ရတယ္။ ဗီယက္နမ္မွာ ဆိုုရင္ လည္းလယ္လုုပ္သူလယ္သမားေတြကိုု အႏွစ္ ၅၀ ဂရန္ထုုတ္ေပးထားၿပီး

 အဲဒီလယ္ေၿမကိုုေပါင္ႏွံခြင္႔ ရွိတယ္။ အဲေတာ႔ဒီ ၃ ႏိုုင္ငံကိုုႀကည္႔ ရင္ အဓိကကဆန္စပါးကိုစိုုက္

ပ်ဳိးထုုတ္လုုပ္တဲ႔လယ္သမားေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးအေၿခခံအခ်က္အလက္ေတြက မတူႀကဘူး။ ထိုုင္းကေတာ႔

လုုပ္ခ်င္ေနတာႀကာပါၿပီ။အရင္ကထိုုင္းဟာကမၻာဆန္တင္ပိုု႔မႈအမ်ားဆုုံးႏိုုင္ငံၿဖစ္ခဲ႔ေပမဲ႔အခုုႏွစ္ ၆ လပိုုင္း

အထိဗိယက္နမ္၊အိႏၵိယတိုု႔ေနာက္တတိယေနရာမွာရွိေနပါတယ္။ထိုုင္းၿပည္ပဆန္တင္ပိုု႔သူမ်ားအသင္းဥကၠဌက “ထိုုင္းအစိုုးရအေနနဲ႔ေၿပာေနတာေတာ႔ႀကာပါၿပီ၊ဒါေပမဲ႔လက္ေတြ႔ၿဖစ္လာဖိုု႔ဆိုုတာ မၿဖစ္ႏိုုင္ေသးဘူး “ လိုု႔ဆိုုပါတယ္။

ကဲ--ထိုုင္းႏိုုင္ငံရဲ႔ဆန္စပါးလုုပ္ငန္းအေႀကာင္းဒီေလာက္နိဒါန္း ပ်ဳိးေနရတာကအေႀကာင္းရွိပါတယ္။ထိုုင္း

ၿပည္ပဆန္တင္   ပိုု႔ေနတဲ႔ကုုမၺဏီေတြဟာၿပည္တြင္းစပါးေစ်းႀကီးၿမင္႔တာေႀကာင္႔ထြက္ေပါက္ရွာေနႀက

ပါတယ္။ထိုုင္းၿပည္ပဆန္တင္ပိုု႔သူမ်ားအသင္း ဥကၠဌကေတာ႔ “ၿပည္ပကလုုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာထိုုင္းဆန္စပါး

လုုပ္ငန္းထဲ၀င္လာၿပီးသူတိုု႔အစီအစဥ္နဲ႔စပါးစိုုက္၊ႀကိတ္ခြဲ၊တင္ပိုု႔ေနႀကပါတယ္။( ဟုုတ္ပါတယ္၊တေလာက စင္ကာပူ The Strait Times သတင္းစာထဲမွာဖတ္ လိုုက္ရပါတယ္။စင္ကာပူကဆန္တင္သြင္းသူအခ်ဳိဟာ

ထိုုင္းႏိုုင္ငံမွာကိုုယ္အစီအစဥ္နဲ႔ ကိုုယ္စပါးစိုုက္ပ်ဳိးထုုတ္လုုပ္ၿပီးစင္ကာပူကိုုၿပန္ၿပီးဆန္တင္သြင္းေနႀက

ပါတယ္) အဲေတာ႔ထိုုင္းဆန္တင္ပိုု႔ေနတဲ႔ကုုမၺဏီေတြလည္းၿပည္ပကိုုထြက္ဖိုု႔ အခ်ိန္တန္ၿပီ “ လိုု႔တိုုက္တြန္း

ထားပါတယ္။ တၿခားႏိုုင္ငံေတြမွာ ဘာအခြင္႔အလန္းေတြရွိႀကသလဲ ဆိုုတာႀကည္႔ ရမယ္၊ ပါကစၥတန္၊အိႏၵိယ

ကဆန္ေတြကိုု ၀ယ္ၿပီးတရုုတ္ၿပည္ဒါမွမဟုုတ္အၿခားႏိုုင္ငံေတြကိုု ပိုု႔ လိုု႔ရရင္ပိုု႔ရမယ္။ ဒီအလုုပ္ေတြရဲ႔ ၿဖစ္ႏိုုင္ေခ်ေတြကိုုေလ႔လာသြားရမယ္လိုု႔တိုုက္တြန္းေၿပာႀကားထားပါတယ္။

ထိုုင္းဆန္ၿပည္ပတင္ပိုု႔သူေတြဟာ ၿမန္မာ ကိုု နဂိုုကတည္းက မ်က္ေစ႔က်ေနခဲ႔တာပါ။ၿပည္တြင္းမွာ ၀င္ေရာက္စိုုက္ပ်ဳိးထုုတ္လုုပ္ၿပီး တၿခားႏိုုင္ငံေတြကိုုတင္ ပိုု႔ခ်င္ ေနႀကပါတယ္။ ၿမန္မာဆန္က ိုုေအာက္ေစ်း

နဲ႔၀ယ္သူတိုုေဖါက္သည္ဆန္၀ယ္သူေတြဆီတင္ပိုု႔ခ်င္ႀကပါတယ္။ၿမန္မာေရႊ႔ေၿပာင္းအလုုပ္သမားအမ်ားအ ၿပားလည္းသူတိုု႔ဆီမွာ ရွိေနေတာ႔ ေစ်းေပါတဲ႔ ၿမန္မာဆန္ဟာနည္းမ်ဳိးစုုံနဲ႔ ထိုုင္းႏိုုင္ငံဘက္ကိုုထြက္ေနမွာ ပါ။ ဒီေဆာင္းပါးေရးေနခ်ိန္မွာပဲ ရန္ကုုန္ၿမိဳ႔Sedona Hotel မွာ Agri,Trade, Investment and Infrastructure

 global summit ကိုု OLAM လိုုဆန္၀ယ္တဲ႔ကုုမၺဏီေတြကႀကီးမႈးက်င္းပၿပဳလုုပ္ေနတဲ႔အေႀကာင္း

ႀကားသိရပါတယ္။ဘာေတြေဆြးေႏြးႀကေၿပာႀကသလဲဆိုုတာေတာ့ ေမာင္တိုုင္ပင္ မသိရေသးပါ။

ေမာင္တိုုင္ပင္တုုိ႔ၿမန္မာဆန္စပါးလုုပ္ငန္းကိုုၿပန္လွန္ႀကည္႔လိုုက္ရင္ ၂၀၀၃ ခုုႏွစ္ဧၿပီလမွာအစိုုးရ

ကစတင္ေၿဖေလ်ာ႔ေပးခဲ႔ပါတယ္။သိုု႔ေသာ္ တိက်ၿပတ္သားေသာလမ္းညြန္ခ်က္မ်ား ပီပီ ၿပင္ၿပင္ မရွိခဲ႔ပဲ ဟိုုဟာေကာင္းႏွဳိးႏွဳိးဒီဟာေကာင္းႏွဳိးႏွဳိး ႏွင္႔စမ္းတ၀ါး၀ါးအေၿခအေနမ်ဳိးၿဖင္႔ ၆ ႏွစ္ခန္   ေနခဲ႔ရပါတယ္။

ဒါဟာသက္ဆိုုင္ရာတာ၀န္ရွိသူေတြကိုုအၿပစ္ဖိုု႔ေနၿခင္းမဟုုတ္ပဲ အေၿခအေနအခ်ိန္အခါအရ လုုပ္ရ

ကိုုင္ရတယ္ဆိုုတာသေဘာေပါက္နားလည္ခဲ႔ႀကပါတယ္။သိုု႔ေသာ္လည္း၂၀၀၉ ခုုႏွစ္ေလာက္က

စပါးစိုုက္ပ်ိဳးထုုတ္လုုပ္တဲ႔ေဒသေတြမွာ အထူးၿပဳကုုမၺဏီေတြတည္ေထာင္ခြင္႔ၿပဳခဲ႔ရာ စုုစုုေပါင္း

ယေန႔ထိကုုမၺဏီ ၄၀ ေက်ာ္တည္ေထာင္လုုပ္ကိုုင္္ႏိုုင္ခဲ႔ပါတယ္။အစပိုုင္းမွာေတာ႔အထူးၿပဳကုုမၺဏီေတြကို

လယ္သမားေတြနဲ႔ကန္ထရုုိက္လယ္ယာစနစ္(contract farming)လုုပ္ကိုုင္ၿပီးၿပည္ပကိုုအရည္အေသြးအ

ဆင္႔ၿမင္႔ဆန္ေတြတင္ပို႔္သြားရန္ ဆိုုၿပီးရည္ရြယ္ခဲ႔ပါတယ္။ဒါေပမဲ႔ပထမစီစဥ္ခဲ႔သလိုုမၿဖစ္ပဲတိုုတိုုနဲ႔ လိုုရင္းေၿပာရရင္လယ္သမားမ်ားကိုု ကိုုယ္႔ေငြနဲ႔ကိုု အမေတာ္ေႀကးေပးရတဲ႔အေၿခအေန သိုု႔ေရာက္ခဲ႔ပါတယ္။

အထူးၿပဳကုုမၺဏီေတြစပါးၿပန္၀ယ္ရင္ေတာင္အစပထမပိုုင္းမွာေပါက္ေစ်းေအာက္ပဲေပးသလိုုလိုုမ်ဳိး

သတင္းေတြၿဖစ္ခဲ႔ပါေသးတယ္။

ၿမန္မာဆန္စပါးလုုပ္ငန္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးဘာလုုပ္သင္႔သလဲဆိုုတာလြန္ခဲ႔ေသာ ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္း က ဆန္စပါးနဲ႔ပတ္သက္တဲ႔အလုုပ္ရုုံေဆြးေႏြးပြဲ ၃ ႀကိမ္လုုပ္ခဲ႔ပါတယ္။ေထာက္ခံတင္ၿပခ်က္ေတြ လည္းေဆြး

ေႏြးေဖၚထုုတ္ခဲ႔ ၿပီးၿဖစ္ပါတယ္။ အေၿခအေနအခ်ိန္အခါအရ ဘာေတြဆက္လုုပ္သင္႔သလဲဆိုုတာစဥ္းစား

ဆုုံးၿဖတ္ႀကဖိုု႔ပါပဲ။ၿပသာနာေတြကေတာ႔အမ်ားႀကီးပါပဲ။ ပုုဂၢလိကပိုုင္းမွာ stakeholdersေတြအားလုုံးအတြက္ ၿမန္မာဆန္စပါးလုုပ္ငန္းအသင္း ကေန အသင္းခ်ဳပ္ေပၚေပါက္လာဖိုု႔လည္း ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိ

ပါတယ္။သိုု႔ေသာ္အမ်ဳိးသားအဆင္႔ ဆန္စပါးမူ၀ါဒကိုုေတာ႔ မ ခ်မွတ္ႏိုုင္ႀကေသးပါဘူး။ ေနာက္အသင္းက ကမကထၿပဳလုုပ္ၿပီး စားနပ္ရိကၡာေရာင္း၀ယ္ေရးအမ်ားပိုုင္ကုုမၺဏီကိုုလည္းထူေထာင္ၿပီးပါၿပီ။

ဆန္စပါးထုုတ္လုုပ္တဲ႔ႏိုုင္ငံေတြဟာ သူ႔လယ္သမား၊သူေရေၿမသဘာ၀၊ grassroot အဆင္႔ၿဖစ္တဲ႔လယ္

သမားေတြရဲ႔အေတြအေခၚ၊စိုုက္ပ်ဳိးထုုတ္လုုပ္မႈလုုပ္နည္းစနစ္ေတြေပၚမွာမူတည္ၿပီးမူ၀ါဒခ်မွတ္လုုပ္ကိုုင္

ႀကရမွာၿဖစ္ပါတယ္။ ၿမန္မာဆန္စပါးလုုပ္ငန္းမွာစိုုက္ပ်ဳိးထုုတ္လုုပ္မႈအပိုုင္းကႀကည္႔ရင္ေတာင္သူလယ္သမား

ေတြလိုုအပ္ေနတဲ႔ စိုုက္ပ်ဳိးစရိတ္ေငြကိုုတိုုးတက္ၿဖစ္ေပၚလာတဲ႔ကုုန္ေစ်းႏွဳန္းေတြနဲ႔အညီလုုံလုုံေလာက္

ေလာက္ေပးႏုုိင္ဖိုု႔နည္းလမ္းေတြရွာႀကံရမွာၿဖစ္ပါတယ္။အခုုအခါဒီကြက္လပ္ကိုု၀င္ၿဖည္႔ေပးလိုုတဲ႔

ႏိုုင္ငံၿခား က microfinancing အဖြဲ႔ေတြကစိုုင္္းၿပင္းေနႀကပါၿပီ။အေမရိကန္ႏိုုင္ငံ Harvard Kennedy School ကလည္းၿမန္မာလယ္ယာလုုပ္ငန္းရဲ႔ေငြြေႀကးလိုုအပ္ခ်က္ ကိုုမီးေမာင္းထိုုးၿပထားၿပီး လက္ရွိ nework ေကာင္းေကာင္းနဲ႔လုုပ္ကိုုင္ေနတဲ႔ ၿမန္မာလယ္ယာစိုုက္ပ်ဳိးေရးဘဏ္ရဲ႔စြမ္းေဆာင္ ရည္က ိုု ၿမွင္႔တင္ေပး

ဖိုု႔အႀကံၿပဳထားပါတယ္။ဒီအပိုုင္းကေတာ႔အစိုုးရကပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေပးမွသာအဆင္ေၿပႏိုုင္မဲ႔သေဘာရွိၿပီး လယ္သမားမ်ားဘက္ကလည္းစိုုက္ပ်ဳိးစရိတ္အၿဖစ္ရရိွလာတဲ႔ေငြေတြကိုုအက်ဳိးရွိရွိ ၿပန္လည္သုုံးစြဲႀကဖိုု႔

လိုုပါတယ္။ ဒါေႀကာင္႔အထူးၿပဳကုုမၺဏီမ်ား စိုုက္ပ်ဳိးစရိတ္အေနနဲ႔ထုုတ္ေပးေနတာကိုုၿပန္လည္သုုံးသပ္

သင္႔ၿပီးကုုမၺဏီနဲ႔ လယ္သမား အႀကားကန္ထရုုိက္လယ္ယာစနစ္ကိုုစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုုလုုပ္ကိုုင္သြားလ ွ်င္ ႏွစ္ဖက္ win-winအေၿခအေနမ်ဳိးရရွိႏုုိင္ပါမယ္လိုု႔ထင္ပါတယ္။ကုုန္သည္ဆိုုတာရွင္းရွင္းေၿပာရရင္ အက်ိဳးအၿမတ္ပါးပါးေလးနဲ႔ အက်ဳိးအၿမတ္မ်ားမ်ားလိုုခ်င္ႀကတာပါပဲဲ။အက်ိဳးအၿမတ္မရွိေတာ႔ဘူး၊

တစ္ဖက္သတ္ပဲဆိုုရင္ေတာ႔ကုုန္သည္ေတြလည္းဘာသားထုုထားတာမွတ္ လိုု႔လဲဲ။တၿဖည္းၿဖည္း

စြန္႔ခြာသြားမွာပါပဲ။ စားနပ္ရိကၡာေတြဟာလူသားအားလုုံးအတြက္လိုုအပ္ေနတယ္၊

စားနပ္ရိကၡာေတြစိုုက္ပ်ဳိးဖိုု႔ေၿမေတြအလုုံအေလာက္ရွိၿပီးရာသီဥတုုေရေၿမအေၿခအေနေပးတဲ႔ ၿမန္မာကိုု

ႏုုိင္ငံတကာကုုမၺဏီေတြမ်က္ေစ႔က်ေနပါတယ္။ ဒါေႀကာင္႔ဖက္ေပါင္းစုုံပါ၀င္တဲ႔ စိုုက္ပ်ဳိးထုုတ္ကုုန္စား

နပ္ရိကၡာမူ၀ါဒ တစ္ခုုေတာ႔လိုုအပ္ေနၿပီၿဖစ္ပါတယ္။ တိုုင္းရင္းသားလုုပ္ငန္းရွင္ေတြ စားနပ္ရိကၡာ စိုုက္ပ်ဳိးေရး ထုုတ္လုုပ္တဲ႔အပိုုင္းမွာ လုုပ္ကိုုင္ႏိုုင္ရင္လုုပ္ကိုုင္ႀကပါ။ တိုုင္းေဒသႀကီးနဲ႔ၿပည္နယ္အသီးသီးမွာ စိုုက္ပ်ဳိး

လုုပ္ကိုုင္ႏိုုင္တဲ႔ေၿမလြတ္ေၿမရုုိင္းေတြအမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။မလုုပ္ႏုုိင္ရင္ၿပည္ပကလာလုုပ္ကိုုင္လိုုသူေတြ ကိုုလုုပ္ကိုုင္ခြင္႔ေပးမလား။ ဒီေနရာမွာအခ်က္တစ္ခုုေတာ႔တင္ၿပလိုုပါတယ္။အမ်ဳိးသားလုုံၿခဳံေရးႏွင္႔သက္

ဆိုုင္ပါတယ္။လြန္ခဲ႔ေသာနွစ္အနည္းငယ္ကအိမ္နီးခ်င္းႏိုု္င္ငံတစ္ခုုဟာၿမန္မာႏိုုင္ငံတြင္းမွာစိုုက္ပ်ဳိးေရးလုုပ္

ငန္းေတြ၀င္ေရာက္လုုပ္ကိုုင္လိုုေႀကာင္းအဆိုုၿပဳခဲ႔ဘူးပါတယ္။အဲဒီအခ်ိန္ကတာ၀န္ရွိတဲ႔သူေတြကခြင္႔မၿပဳခဲ႔ပါဘူး။ငါးစာသာၿမင္ၿပီး ငါးမ ွ်ားခ်ိတ္ကိုုမၿမင္တဲ႔အၿဖစ္မ်ဳိးပါ။ အဲဒီတုုံးကမ်ားခြင္႔ ၿပဳလိုုက္လိုု႔ကေတာ႔ ယေန႔ၿဖစ္ေပၚေနတဲ႔ ၿပသာနာ ဟာပိုုေတာင္ဆိုုးလာစရာရွိပါတယ္။ ဒါေႀကာင္႔ ဒီအခ်က္ဟာေနာင္ဆိုုရင္ အမ်ဳိးသားလုုံၿခဳံေရးအၿမင္ေတြနဲ႔ ႀကည္႔ရႈသြားဖိုု႔လိုုပါတယ္။

စပါးအထြက္ႏွဳန္းေတြတက္လာဖိုု႔ အဓိကၿပသာနာမဟုုတ္ဘူးလိုု႔ထင္ပါတယ္။ လြန္ခဲ႔ေသာဆယ္စုုႏွစ္ ၄-၅ခုုေလာက္ကိုုၿပန္ႀကည္႔လိုုက္ရင္လယ္သမားေတြဟာ လိုုအပ္ရင္ႏုုိင္ငံေတာ္ကလမ္းညႊန္တဲ႔အတိုုင္း

လုုပ္ကိုုင္ႏုုိင္္ခဲ႔ႀကလိုု႔ဒီကေန႔စပါးဖူလုုံေနတာၿဖစ္ပါတယ္။လတ္တေလာအေရးတႀကီး လုုပ္ရမွာ ကေတာ႔ လယ္သမားေတြကိုု ဘယ္နည္းဘယ္ပုုံနဲ႔ စိုုက္ပ်ဳိးစရိတ္ေငြထုုတ္ေပးမလဲ၊ စဥ္းစားႀကဖိုု႔ပါ။ေနာက္တစ္ခုုက ဆန္စပါး သိုု႔မဟုုတ္စားနပ္ရိကၡာ နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အမ်ဳိးသားအဆင္႔မူ၀ါဒတစ္ရပ္ ေရးဆြဲခ်မွတ္ႏိုုင္ေရး ၿဖစ္ပါတယ္။တၿခားအေရးပါတဲ႔ မ်ဳိးေစ႔၊ နည္းပညာ၊ post harvest technology,သြင္းအားစုုဓါတ္ေၿမႀသဇာ၊

လယ္ယာသုုံးစက္ကိရိယာ၊လယ္ယာေၿမၿပဳၿပင္ေရးအပိုုင္း၊ pricing policy စတာေတြကလည္း တစ္ခုုႏွင႔္

တစ္ခုုဆက္စပ္မႈရွိၿပီးဒီစိန္ေခၚမႈေတြကိုုအပိုုင္းလိုုက္ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုုးတက္ေအာင္ေဆာင္ရြက္သြားဖိုု႔လိုုပါတယ္။ macro level ကိုုစဥ္းစားေဆာင္ရြက္တဲ႔အပိုုင္းမွာ အထက္ေအာက္အလယ္အဆင္႔ေတြမွာ အားနည္းတယ္

ဆိုုတာ၀န္ခံရမွာၿဖစ္ပါတယ္။ဒါေတြကိုုအၿမန္ဆုုံးၿပဳၿပင္လိုုက္မယ္ဆိုုရင္ေဆာင္းပါးအစပိုုင္းမွာေၿပာခဲ႔သလိုုပါပဲ၊ၿမန္မာဆန္စပါးလုုပ္ငန္းဟာအတြင္းအၿပင္စိန္ေခၚမႈေတြနဲ႔ႀကံဳရေပမဲ႔ေဗဒါပင္လိုုပန္းပန္လ်က္ရွိေနဆဲၿဖစ္မွာပါ။