လက္ရွိေငြေရးေႀကးေရးက႑ႏွင္႔သူတိုု႔အၿမင္မ်ား

ၿမန္မာႏိုုင္ငံတြင္ breakdown of wealth ႏွင္႔ပတ္သက္၍ေလ႔လာဆန္းစစ္မႈမ်ားမရွိေသးပါ။တရုုတ္လူမ်ိဳး
စီးပြားေရးလုုပ္ငန္းရွင္မ်ား၏ေငြေႀကးပိုုင္ဆိုုင္မႈသည္အင္ဒိုုနီးရွားတြင္ ၆၀%၊မေလးရွားတြင္၃၀%၊ထိုုင္းတြင္၇၀%အ
သီးသီးရွိေႀကာင္းေလ႔လာသိရွိရပါတယ္။ၿမန္မာအေနၿဖင္႔ ႏိုုင္ငံအတြင္းလွည္႔ ပတ္သုုံးစြဲေနေသာေငြေႀကးမည္မ ွ်ရွိေန
သည္ကိုုပင္ မထုုတ္ၿပန္ေတာ႔ပါ။လက္လီေရာင္းခ်မႈအပိုုင္း၊စက္မႈလက္မႈအပိုုင္း၊အိမ္ၿခံေၿမအပိုုင္း၊ေက်ာက္မ်က္အပိုုင္း၊
ေဆာက္လုုပ္ေရးပိုုင္း၊သီးႏွံေရာင္း၀ယ္မႈအပိုုင္း၊စသည္႔ အပိုုင္းမ်ား၌ မည္ေရြ႔မည္မ ွ်လွည္႔ပတ္သုုံးစြဲေနသည္ကိုုမသိရပါ။
ေငြေႀကးဆိုုင္ရာအဖြဲအစည္းမ်ား၊သုုေတသနလုုပ္သူမ်ား၊တကၠသိုုလ္မ်ားအေနၿဖင္႔လုုပ္သင္႔ေသာစစ္တမ္း (survey) တစ္ခုုၿဖစ္ပါတယ္။ အလြတ္ေၿပာႀကဆိုုႀကရာ၌”ဖ်ာေအာက္ကေငြ” ေတြရင္းႏွီးၿမဳပ္ႏွံမႈ အပိုုင္း၊ကုုန္သြယ္မႈအပိုုင္းေတြ
ထဲေရာက္လာေစလိုုႀကပါတယ္။

ဗဟိုုဘဏ္မ်ားကေငြေရးေႀကးေရးက႑၌လုုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္ေစရာတြင္ဥပေဒမ်ားၿပဌါန္း၍လည္းေကာင္း၊အမိန္႔
ေႀကာ္ၿငာစာမ်ားထုုတ္ၿပန္၌လည္းေကာင္းေဆာင္ရြက္ၿခင္းသည္ ႏုုိင္ငံတကာစံလုုပ္နည္းလုုပ္ဟန္မ်ားၿဖစ္ပါတယ္။ဒါ
ေပမဲ႔ၿမန္မာႏိုုင္ငံေငြေရးေႀကးေရးက႑မွာ”လက္တန္းညႊန္ႀကားခ်က္မ်ား”ၿဖင္႔ ဘဏ္မ်ားမွလုုပ္ ကိုုင္ေနရပါတယ္။ဥ
ပမာၿပရလ ွ်င္ရန္ကုုန္၊မႏၱေလးၿမိဳ႔မ်ား၌ဘဏ္ခြဲမ်ားဖြင္႔ခြင္႔မၿပဳေတာ႔ ၿခင္း၊လုုံၿခံဳေရးအရအမ်ားၿပည္သူ၀င္ထြက္သြား
လာေနသည္႔ shopping mall မ်ားတြင္ဖြင္႔ခြင္႔မၿပဳၿခင္း၊ဘဏ္ခြဲမ်ားကိုုေၿမငွား၊အေဆာက္အဦးငွား၍ဖြင္႔ခြင္႔မၿပဳၿခင္း၊
စသည္တိုု႔သည္”လက္တန္းညႊန္ႀကားခ်က္”မ်ားၿဖစ္ေနပါတယ္။ဥပေဒစာအုုပ္ထဲတြင္မပါ၊လႊတ္ေတာ္တြင္မေဆြးေႏြး
ပဲဘဏ္မ်ားကလိုုက္နာေဆာင္ရြက္ေနရပါတယ္။

လြန္ခဲ႔ေသာ၂၀၀၃ ဘဏ္မ်ားၿပႆနာေပၚေပါက္ခဲ႔ၿပီးဘဏ္မ်ား ကိုုဗဟိုုဘဏ္ကတင္းႀကပ္ရာတြင္စစခ်င္း၌
paid up capital ၏ ၇ဆ သာအပ္ေငြလက္ခံရပါတယ္။အဆိုုပါအခ်ိန္ကာလက ဘဏ္သိုု႔လာေရာက္ေငြအပ္
ႏွံခ်င္ႀကတဲ႔ၿပည္သူမ်ားကိုု ဘဏ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကမ်က္နွာပူစြာၿဖင္႔ၿငင္းလႊတ္ခဲ႔ရပါတယ္။အခုုေတာ႔သက္
ဆိုုင္ရာကခြင္႔ၿပဳေနပါၿပီ။ paid up capital ရဲ႔ ၁၀ဆ၊၁၅ဆ၊၂၀ဆအထိအပ္ေငြကိုုလက္ခံႏုုိင္ပါၿပီ။သိုု႔ေသာ္တစ္
ဖက္၌ reserve ထားရမဲ႔ေငြနဲ႔ ၿပန္ထိန္းထားပါတယ္။ဘာပဲၿဖစ္ၿဖစ္ ဘဏ္ေတြအေနနဲ႔အသက္ရႈေတာ္ေတာ္
ေခ်ာင္သြားခဲ႔ပါတယ္။

banking products ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ကိုုဗဟိုုဘဏ္ကပုုဂၢလိကဘဏ္ေတြကိုု ခြင္႔ၿပဳေပးခဲ႔ပါတယ္။ေရႊအ
ေပါင္ခံၿခင္း၊အခ်ိန္ပိုုင္းအပ္ေငြကိုဘဏ္မွာအေပါင္ထားၿပီးေငြေခ်းခြင္႔ၿပဳၿခင္း၊သီးႏွံ (၃) မ်ိဳးကိုုpledging လက္ေရာက္အ
ေပါင္စနစ္ၿဖင္႔ဘဏ္မ်ားမွာေငြေခ်းႏိုုင္ၿခင္း၊hire purchase လုုပ္ခြင္႔ၿပဳၿခင္း၊ စည္တိုု႔သည္ လတ္တေလာခြင္႔ၿပဳ
ခဲ႔ေသာ banking products မ်ားၿဖစ္ပါတယ္။ သီးႏွံ ၃ မ်ဳိး(တန္၊ပဲမ်ဳိးစုုံ၊ႏွမ္း) အၿပင္စပါးရာဘာ တုုိ႔ကိုု လည္း
တိုုးခ်ဲ႔ခြင္႔ၿပဳေစလိုုပါတယ္။ အမွန္းေပါင္စနစ္ (hypothecation)ကိုု လည္းဘဏ္မ်ား ကလုုပ္လိုုႀကပါတယ္။
ပိုု႔ကုုန္သြင္းကုုန္လုုပ္ငန္းရွင္မ်ားအတြက္ပုုဂၢလိကဘဏ္မ်ားမွေငြလႊဲစာတမ္း (letter of credit) အေပါင္ခံ
ခြင္႔ၿပဳၿခင္း၊earning ေဒၚလာကိုုအေပါင္ခံခြင္႔ၿပဳၿခင္းတိုု႔ကိုုေဆာင္ရြက္ေပးေစခ်င္ပါတယ္။

ၿမန္မာစီးပြားေရးကိုုပ်က္စီးေစဖိုု႔အေမရိကန္ေဒၚလာဟာေခါင္းၿမီးၿခံဳ၀င္ေရာက္လာတယ္ လိုု႔ ေၿပာႀကပါတယ္။
ေဒၚလာေတြ emerging markets ေတြဆီ၀င္ေရာက္ လာေတာ႔မယ္ဆိုုတဲ႔အေႀကာင္းလြန္ခဲ႔ေသာ ၃-၄ လ ေလာက္
ကတည္းကပညာရွင္ေတြ၊ေငြေႀကးႏွင္႔ပတ္သက္၍ကြ်မ္းက်င္သူေတြကသတိေပးႀကပါတယ္။ေဒၚလာေစ်းက်ၿပီးၿမန္
မာက်ပ္ေငြမာလာတယ္လိုု႔ေယ်ဘူယ်အားၿဖင္႔သုုံးသပ္၍ရေသာ္လည္းၿမန္မာေငြ မာ လာသည္ဆိုုသည္႔အခ်က္အေပၚ
သံသယၿဖစ္ဖြယ္ပင္။ CPI ကတက္မလာပါ။ၿပည္ပကသြင္းတဲ႔ပစၥည္း၊ၿပည္တြင္းမွာ ထုုတ္ လုုပ္ေသာပစၥည္းေတြေစ်း
မက်ပါ။ၿမန္မာေငြ မာ လာလ ွ်င္ပစၥည္းေစ်းႏွဳန္းေတာ႕က်ဖိုု႔ေကာင္းပါတယ္။ ၿမန္မာေငြ မာ လာေသာေႀကာင္႔ ေယဘူ
ယ်အားၿဖင္႔ ၿပည္ပပိုု႔ကုုန္မ်ားတင္ပိုုမႈ ကိုု ထိ ခိုုက္ခဲ႔သည္သာမက ေအာက္ေၿခလူတန္းစားၿဖစ္ေသာ လယ္သမား လူ
တန္းစားအထိပင္ ထိခိုုက္မႈမ်ား ရွိ ခဲ႔ ပါတယ္။ ”ရႈံးခ်င္ရင္ အေရာင္းအ၀ယ္လုုပ္၊ၿမတ္ခ်င္ရင္ဘဏ္မွာ ေငြစုု“ ဆိုုတဲ႔စ
ကားရပ္ေတာင္ေခတ္ကာလအလိုုက္ေပၚလာေသးတယ္။ ဒါေႀကာင္႔ဘဏ္ေတြမွာအပ္ေငြေတြလ ွ်ံ လာပါတယ္။ၿပန္ေခ်း
ဖိုု႔က်ေတာ႔ဗဟိုုဘဏ္ရဲ႔တင္းႀကပ္ေသာထိန္းခ်ဳပ္ႀကားမွာ ႀကပ္တည္းစြာလုုပ္ကိုုင္ခဲ႔ ႀက ရပါတယ္။

ၿမန္မာေငြမာလာတဲ႔အခ်ိန္မွာ၁၀၀၀၀ိတန္၊၅၀၀၀၀ိတန္ေငြစကၠဴမ်ာ ကိုုပုုံႏိုုပ္၊ထုုတ္ေ၀သင္႔တယ္လိုု႔ေၿပာႀကပါတယ္။ စင္
ကာပူမွာ ဆိုုစင္ကာပူေဒၚလာ ၁၀၀၀၀၀ တန္အထိပုုံႏုုိပ္ထုုတ္ေ၀ထားတယ္။အလားတူပဲႏိုုင္ငံႀကီးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ
notesအရြက္ႀကီးႀကီးေတြထုုတ္ထားတယ္လိုု႔ဆိုုႀကပါတယ္။ဒီလိုုထုုတ္ထားလိုုက္ရင္ equalization fund အတြက္လည္း
အဆင္ေၿပသြားႏိုုင္ပါတယ္။ တစ္ေယာက္ကေတာ႔ ဦးေန၀င္းလက္ထက္ ဦးဘၿငိမ္ ကုုိင္ခဲ႔စဥ္က IMF ကအကူအညီေပးဖိုု႔
ၿငင္းဆန္တဲ႔အခါ ကိုုယ္ဖါသာကိုုယ္ရပ္တည္မယ္ဆိုုၿပီးေငြစကၠဴေတြရုုိက္ထုုတ္ခဲ႔တာကိုုလည္းသတိရႀကဖိုု႔သတိေပးခဲ႔ပါတယ္။
ခက္တာကေငြစကၠဴဟာ ၁ိ တန္ရိုုက္တဲ႔ ကုုန္က်စရိတ္နဲ႔ ၁၀၀၀ိ တန္ရိုုက္တဲ႔ ကုုန္က်စရိတ္ကတူတူပဲၿဖစ္ေနတယ္။ တိုုင္းၿပည္
ၿပင္ပမွာရုုိက္ဖိုု႔ဆိုုတာ မေတြးရဲဘူး။ ၀ါဇီကပုုံႏိုုပ္စက္ေတြအတြက္ spare parts ၀ယ္တာေတာင္အခက္အခဲရွိေနတာ။
ဒါကလည္းmonetary policy နဲ႔ ဆိုုင္ေတာ႔က်ယ္က်ယ္ၿပန္႔ၿပန္႔ စဥ္းစား ဖိုု႔ လိုုတယ္။

ေငြေရးေႀကးေရးက႑မွာဥပေဒလုုပ္ထုုံးလုုပ္နည္းအခ်ိဳ႔မၿပည္႔စုုံတာေတြရွိေနပါေသးတယ္။ေငြမရွိပဲခ်က္လက္မွတ္
ထုုတ္ေပးလိုုက္တဲ႔အခါဘဏ္မ်ားအေနနဲ႔ third party ၿဖစ္ေနလိုု႔ကိုုင္ရတြယ္ရခက္ပါတယ္။ bounce cheque ႏွင္႔
ပတ္သက္ေသာဥပေဒအမိန္ေႀကာ္ၿငာစာမ်ားထုုတ္ၿပန္ေပးရန္လိုုအပ္ေနတယ္လိုု႔ေထာက္ၿပႀကပါတယ္။ အမ်ားပိုုင္
ကုုမၺဏီမ်ားႏွင္႔ ဆက္စပ္သည္႔ဥပေဒမ်ား၊လုုပ္ထုုံးလုုပ္နည္းမ်ား ယေန႔ တိုုင္ၿပဌါန္းသတ္မွတ္ထားၿခင္းမရွိေသးသၿဖင္႔
ၿမန္မာႏိုုင္ငံ၌အမ်ား ပိုုင္ကုုမၺဏီမ်ားဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္လာေရးအလားအလာမ်ားမွာေမွးမိွန္ေနဆဲၿဖစ္ပါတယ္။အမ်ား
ပိုုင္ကုုမၺဏီမ်ားမ်ားဖြဲစည္းတည္ေထာင္လာႏိုုင္လ ွ်င္ အရင္းအႏီ္းွေစ်းကြက္ capital market ေပၚေပါက္လာေရးမွာအ
လားအလာမ်ားရွိ လာႏိုုင္ပါတယ္။

ဒီလိုုေၿပာႀကဆိုုႀကတာေတြဟာၿပည္သူလ ႊတ္ေတာ္၊ဘဏ္မ်ားႏွင႔္ေငြေႀကးဆိုုင္ရာဖြံၿဖိဳးတိုုးတက္ေရးေကာ္မီတီႏွင္႔
ေတြ႔ဆုုံစဥ္ဘဏ္မ်ားဖက္ကသူတိုုအၿမင္မ်ား ကိုုတင္ၿပခဲ႔ႀကသည္မ်ားကိုိုုမွတ္သားဖြယ္ရာမ်ားပါသၿဖင္႔ေကာင္းႏွိုုးရာရာ
ေကာက္ႏွဳတ္တင္ၿပၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။