ျမန္မာရဲ႕ economic model က႐ိုးရွင္းပါတယ္။ စပါးစိုက္မယ္၊ပဲစိုက္မယ္၊ေနာက္ပိုင္းငါးဖမ္းမယ္။စားကုန္ထုတ္လုပ္တယ္လို႔ဆိုရပါမယ္။ စားကုန္ေတြကို value adding တစ္ဖြဖြေျပာေနေပမဲ့ ဆန္ႀကိတ္ခြဲေရးက႑ကလြဲရင္ လယ္သမားဆီကဝယ္ နည္းနည္းပါးပါး process လုပ္ SQ, FAQ စသည္ျဖင့္ grade ၃-၄-၅ ဆင့္ေလာက္ခြဲၿပီးprimary products အေနနဲ႔ျပည္ပတင္ပို႔ေနတာၾကာပါၿပီ။ပဲမ်ိဳးစုံတင္ပို႔မႈ တန္ဖိုးကဆန္ႏွင့္ဆန္ထြက္ပစၥည္းတင္ပို႔မႈတန္ဖိုးထက္မ်ားပါတယ္။ေတာ္ပါေသးတယ္။ ဆန္တင္ပို႔မႈက ဝယ္လိုအားေကာင္းေနဆဲပါ။တ႐ုတ္က ပိတ္ထားေပမဲ့ ဘဂၤလားဒက္ရွ္လိုႏိုင္ငံကလည္းဆန္ဝယ္လိုအားႀကီးေနဆဲပါ။
အားလုံးလည္းသိၾကပါတယ္။အခုဆိုရင္စီးပြားေရး မွာ ေဟာ့ ျဖစ္ေနတဲ့သတင္းလို႔ေျပာရပါမယ္။အိႏၵိယအစိုးရကပထမပဲစဥ္းငုံတင္သြင္းမႈကို ကန္႔သပ္ လိုက္ပါတယ္။အခုေနာက္ ၁-၂ ရက္အတြင္း မတ္ပဲ နဲ႔ ပဲတီစိမ္းတင္သြင္းမႈ ကို ပါ ကန္႔သပ္လိုက္ပါတယ္။ ပဲစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္တင္ပို႔တဲ့ ႏိုင္ငံေတြေအာ္ကုန္ၾကပါတယ္။ ပဲစဥ္းငုံစိုက္ၿပီးအိႏၵိယကိုတင္ပို႔ေနတဲ့အာဖရိက က မိုဇမ္ဘစ္၊ တန္ဇန္နီယား၊မါလာဝီ စတဲ့ ၃ ႏိုင္ငံက ကုန္သြယ္ေရးဝန္ႀကီးေတြ ေလာေလာဆယ္ အိႏၵိယကိုေရာက္ေနၿပီးပဲတင္ပို႔ ဖို႔ ကိစၥေတြကိုအိႏၵိယအစိုးရနဲ႔ ေခါင္းခ်င္းဆိုင္အႀကိတ္အနယ္ေဆြးေႏြးေနၾကပါတယ္။အိႏၵိယအစိုးရကေတာင္ျမန္မာစီးပြားကူးသန္းဝန္ႀကီးဘာေၾကာင့္မလာပါလိမ့္ဆိုၿပီးစဥ္းစားေနမလားမသိဘူးေနာ္--ေမာင္တိုင္ပင္တို႔ လုပ္ခဲ့စဥ္ကာလကဒီလိုကိစၥမ်ိဳးေပၚေနၿပီဆိုရင္ လာစမ္း ကုန္သည္စက္မႈအသင္းနဲ႔ ပဲႏွမ္းအသင္းက လူႀကီးေတြဘာေျပာခ်င္လဲ-- ဝန္ႀကီးနဲ႔ လိုက္ခဲ့ ဆိုၿပီးဒုံးဆိုင္းသြားၾကမွာပါ။ ခင္ဗ်ားတို႔ ကုန္သည္စက္မႈအသင္းက သူတို႔ chamber နဲ႔ေဆြးေႏြး -- ဝန္ႀကီးက သူတို႔ ကုန္သြယ္ေရးဝန္ႀကီးနဲ႔ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာမယ္ဆိုၿပီးလုပ္ၾကမွာပါ။ဘာေတြညာေတြ ပါတီေတြ ေျပာမေနပါနဲ႔ တိုင္းျပည္စီးပြားေရးဖြံၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔ လမ္းေၾကာင္းမွာအဟန္႔အတားသဖြယ္ျဖစ္ေနရင္ ေျဖရွင္းေပးဖို႔အတြက္ဒီလိုပဲေဆြးေႏြးၾကရမွာပါ။
ဟာ-- ဒီကိစၥဟာကုန္သည္တစ္စု ခြက္ေပ်ာက္တဲ့ကိစၥပါကြာ-- ေမာင္တိုင္ပင္--မင္းကလာၿပီးေရးႀကီးခြင္က်ယ္လာလုပ္ေနေသးတယ္။ က်ေနာ္ေျပာခဲ့ပါၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ စီးပြားေရးေမာ္ဒယ္ဟာ ႐ိုးရွင္းပါတယ္။ စိုက္ပ်ိဳးေရးကို အေျခခံတယ္ဆိုတာ--အခုကိစၥက ျမန္မာျပည္မွာ ပဲကုန္သည္တစ္စု ခြက္ေပ်ာက္တာမဟုတ္ဘူး။ ေနာက္ကပဲစိုက္တဲ့ေတာင္သူလယ္သမားေတြပါ ပါေနပါတယ္။ ေအာက္တိုဘာလေလာက္ဆို ပဲစိုက္ဖို႔ စပါေတာ့မယ္။ အရင္ကဆိုရင္ပဲစိုက္တဲ့လယ္သမားနဲ႔ ပဲကုန္သည္ေတြအၾကား မသိသာတဲ့ ဆက္ႏြယ္မႈရွိပါတယ္။အရင္တုံးကေတာ့ အိႏိၵယ နဲ႔ စင္ကာပူကပဲကုန္သည္ေတြဟာ ျမန္မာရဲ႕ပဲစိုက္ပ်ိဳးမႈ အေျခအေနေတြကိုစုံစမ္းေထာက္လွန္းၿပီး ပဲေပၚခ်ိန္မွာ ေစ်းကြက္ကစားျကပါတယ္။ဒါေပမဲ့ျမန္မာကုန္သည္ေတြက ေနာက္ပိုင္းမွာပိုလည္ပတ္လာၿပီး အိႏၵိယႏိုင္ငံထဲကပဲစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္တဲ့သတင္းအခ်က္ေတြကိုစုေဆာင္းလာပါတယ္။ျမန္မာပဲကုန္သည္ေတြဟာေျခလွန္းသြက္လာၿပီးအိႏၵိယရဲ႕ ပဲစိုက္ပ်ိဳးမႈအေျခအေန နဲ႔ပဲတင္သြင္းမႈအေျခအေနေတြ နယ္ေျမေတြအထိ ဆင္းၿပီးေစ်းကြက္သတင္းေထာက္လွန္းၾကပါတယ္။ စီးပြားကူးသန္းေကာမာစ္ဂ်ာနယ္ ကေနသတင္းအခ်က္အလက္ေတြမွ်ေဝ ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပဲစိုက္တဲ့ ေဒသေတြမွာလယ္သမားအဆင့္အထိ ေကာမာစ္ဂ်ာနယ္ ဖတ္ၾကတယ္ လို႔ သတင္းၾကားသိရပါတယ္။ အဲေတာ့ က်ေနာ္တိုု႔ေတာင္သူေတြကို ဘာတိုးစိုက္ ဘာေလွ်ာ့စိုက္စသည္ျဖင့္သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားေပးရပါေတာ့မယ္။ potential market ရဲ႕ အေျခအေနေတြကိုတြက္ဆၿပီး အစိုးရအဖြဲ႕တာဝန္ရွိသူ စီးပြားကူးသန္းအေနနဲ႔ လုပ္ရပါေတာ့မယ္။ဒါေၾကာင့္ေနာက္ကေတာင္သူလယ္သမားေတြပါ ပါလာမွာျဖစ္လို႔ အိႏၵိယက ေက်ညာခ်က္တဲ့ ပဲစဥ္းငုံ၊မတ္ပဲ၊ပဲတီစိမ္း ကိစၥဟာျမန္မာ့စီးပြားေရးကိုအဓိက႐ိုက္ခတ္လာႏိုင္ပါတယ္။ယေန႔ပဲ ပဲကုန္သည္ေတြ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကိုသြားေရာက္ေတြ႕ဆုံတင္ျပမယ္လို႔သိရပါတယ္။ ရန္ကုန္တိုင္းကုန္စည္ဒိုင္ကလည္း ရန္ကုန္ မွာပဲေစ်းကြက္ကို မဖြင့္ပဲပိတ္ထားမယ္ လို႔ ၾကားသိရပါတယ္။ဒါကလည္း distorted pricing မျဖစ္ေအာင္ကာကြယ္ရတာပါ။
အဲေတာ့ပဲစိုက္မဲ့ရာသီမေရာက္လာမီ ပဲေစ်းကြက္အေျခအေနေတြ ဘာျဖစ္လာႏိုင္သလဲဆိုတာ စီးပြားကူးသန္းနဲ႔စိုက္ပ်ိဳးေရး ဝန္ႀကီးဌာနမ်ားအေနျဖင့္ UMFCCI ႏွင့္ ပဲႏွမ္းအသင္းတို႔ ႏွင့္အတူအိႏိၵယအစိုးရမွ တာဝန္ရွိသူေတြနဲ႔ေတြ႕ဆုံၫွိႏႈိင္းေဆြးေႏြးသင့္ေနပါၿပီ။သံတမန္ လယ္ဗယ္ ေလာက္မွာေျပာေနလို႔ကမထိေရာက္ပါ။ ဒီလိုလုပ္တဲ့အတြက္ သူတို႔စားသုံးသူေတြေစ်းသက္သက္သာသာ နဲ႔ဝယ္စားႏိုင္ေသာ္လည္း အိႏိၵယလယ္သမားေတြကေတာ့ ေစ်းေတြက်ကုန္ လို႔ေအာ္ေနပါၿပီ-- tip for tap သူတို႔ပိတ္တဲ့အတြက္ ငါတို႔လည္းျပန္ပိတ္မယ္ လို႔ လုပ္မရပါဘူး။ အိႏိၵယကေဆးေတြကို ေစ်းႏွဳန္းသက္သက္သာသာ ျဖင့္အရည္အေသြးမွီမွီ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းသို႔ တင္သြင္းေနတာပါ။ ပဲကိစၥကိုအစိုးရမွ ပဲကုန္သည္တစ္စုေလာက္ပဲထိခိုက္ႏိုင္တာပါဆိုၿပီးလစ္လ်ဴရႈထားလို႔မရပါဘူး။ေနာက္ကြယ္မွာ ပဲစိုက္တဲ့ေတာင္သူလယ္သမားတစ္ရပ္ရွိေနပါတယ္။ အခ်ိန္ဆြဲေနမယ္ဆိုရင္ ျမန္မာစီးပြားေရးဟာဒိုမီႏိုအက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ားျဖစ္လာႏိုင္စရာရွိ ႏိုင္ပါတယ္---
အားလုံးလည္းသိၾကပါတယ္။အခုဆိုရင္စီးပြားေရး မွာ ေဟာ့ ျဖစ္ေနတဲ့သတင္းလို႔ေျပာရပါမယ္။အိႏၵိယအစိုးရကပထမပဲစဥ္းငုံတင္သြင္းမႈကို ကန္႔သပ္ လိုက္ပါတယ္။အခုေနာက္ ၁-၂ ရက္အတြင္း မတ္ပဲ နဲ႔ ပဲတီစိမ္းတင္သြင္းမႈ ကို ပါ ကန္႔သပ္လိုက္ပါတယ္။ ပဲစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္တင္ပို႔တဲ့ ႏိုင္ငံေတြေအာ္ကုန္ၾကပါတယ္။ ပဲစဥ္းငုံစိုက္ၿပီးအိႏၵိယကိုတင္ပို႔ေနတဲ့အာဖရိက က မိုဇမ္ဘစ္၊ တန္ဇန္နီယား၊မါလာဝီ စတဲ့ ၃ ႏိုင္ငံက ကုန္သြယ္ေရးဝန္ႀကီးေတြ ေလာေလာဆယ္ အိႏၵိယကိုေရာက္ေနၿပီးပဲတင္ပို႔ ဖို႔ ကိစၥေတြကိုအိႏၵိယအစိုးရနဲ႔ ေခါင္းခ်င္းဆိုင္အႀကိတ္အနယ္ေဆြးေႏြးေနၾကပါတယ္။အိႏၵိယအစိုးရကေတာင္ျမန္မာစီးပြားကူးသန္းဝန္ႀကီးဘာေၾကာင့္မလာပါလိမ့္ဆိုၿပီးစဥ္းစားေနမလားမသိဘူးေနာ္--ေမာင္တိုင္ပင္တို႔ လုပ္ခဲ့စဥ္ကာလကဒီလိုကိစၥမ်ိဳးေပၚေနၿပီဆိုရင္ လာစမ္း ကုန္သည္စက္မႈအသင္းနဲ႔ ပဲႏွမ္းအသင္းက လူႀကီးေတြဘာေျပာခ်င္လဲ-- ဝန္ႀကီးနဲ႔ လိုက္ခဲ့ ဆိုၿပီးဒုံးဆိုင္းသြားၾကမွာပါ။ ခင္ဗ်ားတို႔ ကုန္သည္စက္မႈအသင္းက သူတို႔ chamber နဲ႔ေဆြးေႏြး -- ဝန္ႀကီးက သူတို႔ ကုန္သြယ္ေရးဝန္ႀကီးနဲ႔ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာမယ္ဆိုၿပီးလုပ္ၾကမွာပါ။ဘာေတြညာေတြ ပါတီေတြ ေျပာမေနပါနဲ႔ တိုင္းျပည္စီးပြားေရးဖြံၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔ လမ္းေၾကာင္းမွာအဟန္႔အတားသဖြယ္ျဖစ္ေနရင္ ေျဖရွင္းေပးဖို႔အတြက္ဒီလိုပဲေဆြးေႏြးၾကရမွာပါ။
ဟာ-- ဒီကိစၥဟာကုန္သည္တစ္စု ခြက္ေပ်ာက္တဲ့ကိစၥပါကြာ-- ေမာင္တိုင္ပင္--မင္းကလာၿပီးေရးႀကီးခြင္က်ယ္လာလုပ္ေနေသးတယ္။ က်ေနာ္ေျပာခဲ့ပါၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ စီးပြားေရးေမာ္ဒယ္ဟာ ႐ိုးရွင္းပါတယ္။ စိုက္ပ်ိဳးေရးကို အေျခခံတယ္ဆိုတာ--အခုကိစၥက ျမန္မာျပည္မွာ ပဲကုန္သည္တစ္စု ခြက္ေပ်ာက္တာမဟုတ္ဘူး။ ေနာက္ကပဲစိုက္တဲ့ေတာင္သူလယ္သမားေတြပါ ပါေနပါတယ္။ ေအာက္တိုဘာလေလာက္ဆို ပဲစိုက္ဖို႔ စပါေတာ့မယ္။ အရင္ကဆိုရင္ပဲစိုက္တဲ့လယ္သမားနဲ႔ ပဲကုန္သည္ေတြအၾကား မသိသာတဲ့ ဆက္ႏြယ္မႈရွိပါတယ္။အရင္တုံးကေတာ့ အိႏိၵယ နဲ႔ စင္ကာပူကပဲကုန္သည္ေတြဟာ ျမန္မာရဲ႕ပဲစိုက္ပ်ိဳးမႈ အေျခအေနေတြကိုစုံစမ္းေထာက္လွန္းၿပီး ပဲေပၚခ်ိန္မွာ ေစ်းကြက္ကစားျကပါတယ္။ဒါေပမဲ့ျမန္မာကုန္သည္ေတြက ေနာက္ပိုင္းမွာပိုလည္ပတ္လာၿပီး အိႏၵိယႏိုင္ငံထဲကပဲစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္တဲ့သတင္းအခ်က္ေတြကိုစုေဆာင္းလာပါတယ္။ျမန္မာပဲကုန္သည္ေတြဟာေျခလွန္းသြက္လာၿပီးအိႏၵိယရဲ႕ ပဲစိုက္ပ်ိဳးမႈအေျခအေန နဲ႔ပဲတင္သြင္းမႈအေျခအေနေတြ နယ္ေျမေတြအထိ ဆင္းၿပီးေစ်းကြက္သတင္းေထာက္လွန္းၾကပါတယ္။ စီးပြားကူးသန္းေကာမာစ္ဂ်ာနယ္ ကေနသတင္းအခ်က္အလက္ေတြမွ်ေဝ ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပဲစိုက္တဲ့ ေဒသေတြမွာလယ္သမားအဆင့္အထိ ေကာမာစ္ဂ်ာနယ္ ဖတ္ၾကတယ္ လို႔ သတင္းၾကားသိရပါတယ္။ အဲေတာ့ က်ေနာ္တိုု႔ေတာင္သူေတြကို ဘာတိုးစိုက္ ဘာေလွ်ာ့စိုက္စသည္ျဖင့္သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားေပးရပါေတာ့မယ္။ potential market ရဲ႕ အေျခအေနေတြကိုတြက္ဆၿပီး အစိုးရအဖြဲ႕တာဝန္ရွိသူ စီးပြားကူးသန္းအေနနဲ႔ လုပ္ရပါေတာ့မယ္။ဒါေၾကာင့္ေနာက္ကေတာင္သူလယ္သမားေတြပါ ပါလာမွာျဖစ္လို႔ အိႏၵိယက ေက်ညာခ်က္တဲ့ ပဲစဥ္းငုံ၊မတ္ပဲ၊ပဲတီစိမ္း ကိစၥဟာျမန္မာ့စီးပြားေရးကိုအဓိက႐ိုက္ခတ္လာႏိုင္ပါတယ္။ယေန႔ပဲ ပဲကုန္သည္ေတြ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကိုသြားေရာက္ေတြ႕ဆုံတင္ျပမယ္လို႔သိရပါတယ္။ ရန္ကုန္တိုင္းကုန္စည္ဒိုင္ကလည္း ရန္ကုန္ မွာပဲေစ်းကြက္ကို မဖြင့္ပဲပိတ္ထားမယ္ လို႔ ၾကားသိရပါတယ္။ဒါကလည္း distorted pricing မျဖစ္ေအာင္ကာကြယ္ရတာပါ။
အဲေတာ့ပဲစိုက္မဲ့ရာသီမေရာက္လာမီ ပဲေစ်းကြက္အေျခအေနေတြ ဘာျဖစ္လာႏိုင္သလဲဆိုတာ စီးပြားကူးသန္းနဲ႔စိုက္ပ်ိဳးေရး ဝန္ႀကီးဌာနမ်ားအေနျဖင့္ UMFCCI ႏွင့္ ပဲႏွမ္းအသင္းတို႔ ႏွင့္အတူအိႏိၵယအစိုးရမွ တာဝန္ရွိသူေတြနဲ႔ေတြ႕ဆုံၫွိႏႈိင္းေဆြးေႏြးသင့္ေနပါၿပီ။သံတမန္ လယ္ဗယ္ ေလာက္မွာေျပာေနလို႔ကမထိေရာက္ပါ။ ဒီလိုလုပ္တဲ့အတြက္ သူတို႔စားသုံးသူေတြေစ်းသက္သက္သာသာ နဲ႔ဝယ္စားႏိုင္ေသာ္လည္း အိႏိၵယလယ္သမားေတြကေတာ့ ေစ်းေတြက်ကုန္ လို႔ေအာ္ေနပါၿပီ-- tip for tap သူတို႔ပိတ္တဲ့အတြက္ ငါတို႔လည္းျပန္ပိတ္မယ္ လို႔ လုပ္မရပါဘူး။ အိႏိၵယကေဆးေတြကို ေစ်းႏွဳန္းသက္သက္သာသာ ျဖင့္အရည္အေသြးမွီမွီ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းသို႔ တင္သြင္းေနတာပါ။ ပဲကိစၥကိုအစိုးရမွ ပဲကုန္သည္တစ္စုေလာက္ပဲထိခိုက္ႏိုင္တာပါဆိုၿပီးလစ္လ်ဴရႈထားလို႔မရပါဘူး။ေနာက္ကြယ္မွာ ပဲစိုက္တဲ့ေတာင္သူလယ္သမားတစ္ရပ္ရွိေနပါတယ္။ အခ်ိန္ဆြဲေနမယ္ဆိုရင္ ျမန္မာစီးပြားေရးဟာဒိုမီႏိုအက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ားျဖစ္လာႏိုင္စရာရွိ ႏိုင္ပါတယ္---
No comments:
Post a Comment