ပုဂၢလိကလက္ထဲကၿမန္မာဆန္စပါးလုပ္ငန္း (အဆက္)

ဆန္ႀကိတ္ခြဲထုတ္လုပ္ျခင္း

၁၈၈၅ ခုႏွစ္၊  အရွင္ႏွစ္ပါး ပါေတာ္မူၿပီးေနာက္ (၉) ႏွစ္အၾကာ ၁၈၉၄ ခုႏွစ္၊ ကိုလိုနီေခတ္၌ေအာက္ျမန္မာျပည္တြင္ေအာက္ေဖာ္ျပပါေဒသမ်ား၌ဆန္စက္မ်ားတည္ေထာင္ လုပ္ကိုင္လာခဲ့ၾကပါသည္။

စဥ္ ေဒသ ဆန္စက္ေပါင္း

(က)                             ရခိုင္                                         ၈
(ခ)                           တနသၤာရီ                                   ၁၃
(ဂ)                     ဟံသာဝတီ (ပဲခူး) ၄
(ဃ)                           ရန္ကုန္                                     ၂၁
(င)                             ပုသိမ္                                         ၈
                                                                                    _____
                                 ေပါင္း                                        ၃၃
                                                                                                             Source: Rice ; 1958

ေနာင္ႏွစ္ေပါင္း (၄၀) ႏွစ္ၾကာသည့္ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္၌ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုး ဆန္စက္ေပါင္း (၆၁၂) လံုး တည္ေထာင္လုပ္ကိုင္လာခဲ့ၾကရာ ႏွစ္ေပါင္း (၄၀) အတြင္း ဆန္စက္တည္ေထာင္လုပ္ကိုင္မႈသည္ (၁၁) ဆ ေက်ာ္တိုးျမႇင့္လာခဲ့သည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။ ရရွိေသာ စာရင္းဇယားမ်ားအရ ၁၉၃၃ ခုႏွစ္တြင္  လုပ္သား အင္အား (၁၀ဝ၀) ေက်ာ္ျဖင့္လုပ္ကိုင္သည့္  ဆန္စက္ႀကီး (Big Mills) မ်ားသည္ ဟံသာဝတီ (ပဲခူး) တြင္ (၁) လံုး၊ ရန္ကုန္တြင္ (၅) လံုးႏွင့္ ေျမာင္းျမတြင္ (၁) လံုး၊ စုစုေပါင္း  (၇) လံုးရွိခဲ့ပါသည္။ အဆိုပါ အခ်ိန္က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေအာက္ေဖၚျပပါ ဥေရာပကုမၸဏီမ်ားက ဆန္စက္မ်ား တည္ေထာင္၍ ျမန္မာဆန္စပါးေဈးကြက္ကို လက္ဝါးႀကီးအုပ္ ခ်ယ္လွယ္လုပ္ကိုင္ခဲ့ ၾကပါသည္ -


စဥ္ ဥေရာပကုမၸဏီႀကီးမ်ား ဆန္စက္ဦးေရ

(က)   Bulloc Bros                                                           ၈ လံုး (ရခိုင္၊ရန္ကုန္၊ပုသိမ္၊ေမာ္လၿမိင္)                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                              
(ခ)   Steel Bros                                                              ၁၂လံုး {ရခိုင္ဟံသာဝတီ၊ရန္ကုန္၊ေမာ္လၿမိဳင္)                                                                        
(ဂ)   Anglo-Burma Rice Co;                                           ၄ လံုး (ရခိုင္၊ ဟံသာဝတီ၊ရန္ကုန္ )
(ဃ)  Eller-mans Arracan Co;                                          ၄ လံုး ( ရခိုင္၊ေမာ္လၿမိဳင္၊ဟံသာဝတီ၊ပုသိမ္)
                                                                                      _______
                 Total Bullenger  Pool.                                 ၂၈ လံုး

                                                                                                 Source : Rice ; 1958

ပထမကမၻာစစ္ႀကီးၿပီးခ်ိန္ ၁၉၁၈ ခုႏွစ္ေလာက္ကစ၍ ျမန္မာဆန္စပါး ေရာင္းဝယ္ေရးလုပ္ငန္းတြင္ အိႏၵိယႏွင့္ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးမ်ားက အံ့ဩေလာက္ဖြယ္ အေရ အတြက္ျဖင့္မ်ားျပားစြာဝင္ေရာက္လုပ္ကိုင္ခဲ့ၾကပါသည္။စစ္ၿပီးစအေျခခံစားကုန္မ်ားေဈး ေကာင္းခဲ့ေသာေၾကာင့္ဥေရာပဆန္ေရာင္းဝယ္ေရးကုမၸဏီမ်ား၏ပြဲစားမ်ားအျဖစ္ေဆာင္ရြက္ ခဲ့ၾကေသာ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယ၊ ျမန္မာတို႔မွာ စပါးဝယ္ယူမႈ၊ သယ္ယူ သိုေလွာင္ႀကိတ္ခြဲ မႈ၊ေရာင္းဝယ္မႈအေတြ႔အႀကံဳမ်ားရရွိခဲ့ၿပီးျဖစ္ရာစုေဆာင္းမိေသာေငြေၾကးမ်ားကိုအရင္းအႏွီးျပဳလုပ္ၿပီး၊ဆန္စက္မ်ားတည္ေဆာက္ကာကိုယ္ပိုင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားတည္ေထာင္လာခဲ့ၾကပါသည္။ စပါးအမ်ား အျပားထြက္ရွိၿပီး ေရလမ္း၊ ကုန္းလမ္း၊ မီးရထားလမ္းတစ္ေလွ်ာက္ အခ်က္အခ်ာၾကေသာေဒသမ်ား၌(၂၄)နာရီ
(၁၀)တန္မွတန္(၁၀ဝ)အထိႀကိတ္ခြဲေပးႏိုင္ေသာ ဆန္စက္မ်ားတည္ေဆာက္လာခဲ့ရာ အဆိုပါ ဆန္စက္မ်ားမွထြက္ရွိေသာ ဆန္မ်ားကို small mill specials,SMS ဟုအမည္တပ္၍ ေရာင္းဝယ္ၾကျခင္းျဖစ္ ပါသည္။ ဥေရာပဆန္ အေရာင္းအဝယ္ ကုမၸဏီမ်ားပိုင္ေသာ ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕မ်ားရွိ ဆန္စက္မ်ားကို ဆန္စက္ႀကီး (Big Mill)ဟုေခၚၿပီးႀကိတ္ခြဲရရွိေသာဆန္ကိုBig Mill Specials ဟုေခၚေဝၚၾကျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

၁၉၃၃ ခုႏွစ္က ေကာက္ယူခဲ့ေသာ စာရင္းအရ ဆန္စက္ေပါင္း (၆၁၂) လံုးအနက္ ျမန္မာ အမ်ိဳးသားပိုင္ ဆန္စက္မ်ားမွာ (၃၀၆) လံုးရွိေသာေၾကာင့္ တျပည္လံုး အတိုင္းအတာအရဆိုပါက ၅၀% ခန္႔ သာ ျမန္မာအမ်ိဳးသားပိုင္ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာ တိုင္းရင္းသားပိုင္ ဆန္စက္မ်ားတြင္လုပ္ကိုင္ၾကေသာ လုပ္သား အင္အားအေရအတြက္အရ တြက္ခ်က္ပါက စုစုေပါင္း workforce အရ ၂၅% သာရွိပါသည္။ ၁၉၃၃ ခုႏွစ္၌ ဆန္စက္လုပ္သားေပါင္း (၄၃၀ဝ၀)  ေက်ာ္အနက္ ဘူလင္ဂ်ာပူးလ္ပိုင္ေသာ ဆန္စက္ (၈) လံုးမွာ လုပ္သား အင္အားေထာင္ေက်ာ္လုပ္ကိုင္ေနၾကေသာေၾကာင့္ စုစုေပါင္း workforce ၏ ၄၀% သည္ အဆိုပါ ဆန္စက္ မ်ားတြင္ လုပ္ကိုင္ေနၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ဘူလင္ဂ်ာပူးလ္အဖြဲ႔တြင္ပါဝင္ခဲ့ေသာ ဆန္စက္ႀကီး (၂၈) လံုးအနက္  (၁၁) လံုးမွာ ရန္ကုန္ခေနာင္တိုေခ်ာင္းအတြင္းတည္ရွိပါသည္။ ကိုလိုနီေခတ္က ခေနာင္တိုေခ်ာင္း အတြင္း စပါး၊ ဆန္သယ္ယူေသာ သေဘၤာမ်ား၊ သမၺာန္ႀကီးမ်ားျဖင့္ ႐ႈပ္ေထြးလွ်က္ရွိရာ ထိုစဥ္က ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆန္စပါး ႀကိတ္ခြဲေရး hub တစ္ခုပင္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုစဥ္က ျမန္မာဆန္ spec: မွာ Big Mill Specials; Small Mill Specials, Small mill quality, Bazaar quality, Strait quality, Europe quality စသည္ျဖင့္ အသီးသီးေခၚ ေဝၚသံုးစြခဲ့ၾကရာ ႏိုင္ငံတကာဆန္ေဈးကြက္၌ပင္စံထားအသံုးျပဳေသာစံခ်ိန္စံၫႊန္းမ်ားျဖစ္ခဲ့ၾကပါသည္။ခေနာင္တိုေခ်ာင္းအတြင္းရွိဆန္စက္ႀကီးမ်ားတြင္ႀကိတ္ခြဲပါကအရည္အေသြးေကာင္းမြန္ေသာေၾကာင့္ ဥေရာပေဈးကြက္သို႔အမ်ားစု တင္ပို႔ပါသည္။ Small Mill Specials (SMS)ကိုျမန္မာ၊တ႐ုတ္၊ကုလားပိုင္ဆန္စက္မ်ားတြင္ႀကိတ္ခြဲေသာဆန္ကိုေခၚေဝၚသတ္မွတ္ျခင္းျဖစ္ၿပီးအမ်ားအားျဖင့္အိႏၵိယ၊သီရိလကၤာတို႔သို႔အမ်ားဆံုးတင္ပို႔ေရာင္းခ်ခဲ့ၾကပါသည္။ ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးအတြင္း အဆိုပါ ဆန္စက္ မ်ားမွာ ဗံုးႀကဲဖ်က္ဆီးခဲ့ၾကရၿပီး၊ စစ္ၿပီးေခတ္ေနာက္ပိုင္း ခေနာင္တိုေခ်ာင္းအတြင္းရွိ ဆန္စက္ႀကီးမ်ားရွိ ျပန္လည္မတည္ ေထာင္ႏိုင္ၾကေတာ့ဘဲ ခေနာင္တိုေခ်ာင္းဝဲယာဘက္ ကမ္းႏွစ္ခုမွာ ဆန္စက္ေဟာင္းမ်ားမွ က်န္ရွိေနေသာသံတိုသံစမ်ားကိုျဖဳတ္ေရာင္းစားေနသည့္လုပ္ငန္းမ်ားသာက်န္ရွိပါေတာ့သည္။

ပထမကမၻာစစ္ျဖစ္ပြားေနစဥ္အတြင္းျမန္မာႏိုင္ငံရွိဂ်ာမဏီကုမၸဏီမ်ားပိုင္ဆိုင္ ေသာဂ်ာမန္ဆန္စက္မ်ားကိုရန္သူပိုင္ပစၥည္းအျဖစ္အဂၤလိပ္အစိုးရက သိမ္းယူ ခဲ့ၾကပါသည္။ အခ်ိဳ႕ဆန္စက္ႀကီးမ်ားကိုဖ်က္ဆီးပစ္ခဲ့ၾကပါသည္။ဆန္စက္မ်ားမွာငါးပံု၊ဆန္ျဖဴ၊ဘိလပ္ဆန္ကာ၊ ဝိုင္းဆန္ခါ၊ ထိုးဆန္ခါစသည့္ ဆန္ႀကိတ္ခြဲေရး စက္ကိရိယာမ်ား အဓိကပါဝင္ပါသည္။ အဂၤလိပ္လုပ္ဆန္စက္ႀကီးမ်ားမွာႀကီးမားၿပီးေမစင္ျမင့္ျမင့္တည္ေဆာက္လုပ္ကိုင္ၾကပါသည္။ ၁၉၇၇-၇၈တစ္ဝိုက္က ေက်ာက္တန္းရွိ ကဒပန ေက်းရြာရွိ ဆန္စက္ႀကီးသည္ အဂၤလိပ္လုပ္ ဆန္စက္ႀကီးျဖစ္သည္ကိုေတြ႔ရၿပီး၊ဂ်ာမန္႐ူေလဆန္စက္မ်ားႏွင့္ဒီဇိုင္းကြာျခားမႈကိုေလ့လာခဲ့ရပါသည္။ ထိုစဥ္က ဆန္စက္၏ အားေပးပိုင္းဆိုင္ရာ ဘြိဳင္လာႏွင့္ ေရေႏြးေငြ႔အင္ဂ်င္ မ်ားကို အဂၤလိပ္ကုမၸဏီမ်ားမွတဆင္႔တင္သြင္းၾကပါသည္။ ဘြိဳင္လာႏွင့္ပတ္သက္၍ maker မ်ားမွာ -

 (က) Babcock and Wilcox, Oldbury England
(ခ) Clayton, Leeds, England
(ဂ) Cochraun
(ဃ) Cowie Brothers, Glassgow, Scotland
(င) Douglas and Grant
(စ) Marshall, Grains borough, England
(ဆ) Ruston and Hornsby

တို႔သည္ ထိုစဥ္က ျမန္မာဆန္စက္လုပ္ငန္း၌ အလြန္နာမည္ရခဲ့ေသာ စပါးခြံသံုး ေရေႏြးေငြ႔ ဘြိဳင္လာ maker မ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။

ေရေႏြးေငြ႔ အင္ဂ်င္ႏွင့္ပတ္သက္၍ Tangye and Marshall အဂၤလိပ္လုပ္ အင္ဂ်င္မ်ားမွာအေကာင္းဆံုးျဖစ္ၿပီး၊Ruston and Hornsby အင္ဂ်င္မ်ားကိုလည္း အသံုးမ်ားၾကပါသည္။ထိုစဥ္ကအဂၤလိပ္ကုမၸဏီေပါင္း (၃၀)ေက်ာ္မွထုတ္လုပ္ေသာ ေရေႏြးေငြ႔အင္ဂ်င္ကိုျမန္မာဆန္စက္လုပ္ငန္းမ်ားတြင္အသံုးမ်ားႀကပါသည္။ဘြိဳင္လာထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်သူCowieဆိုသူသည္ျမန္မာႏိုင္ငံဆန္စက္မ်ား၌ဘြိဳင္လာႏွင့္အတူအသံုးျပဳရန္စပါးခြံေလာင္စာသံုး step grate furnace ကိုတီထြင္ခဲ့သူျဖစ္ၿပီး ၄င္းတီထြင္ ၿပီးေနာက္ပိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ဆန္စက္မ်ားအားလံုး အဆိုပါဘြိဳင္လာ မီးဖိုကိုပဲ အသံုးျပဳခဲ့ၾကပါသည္။ ကိုလိုနီေခတ္ကေအာက္ေဖာ္ျပပါအဂၤလိပ္မ်ားသည္ရန္ကုန္တိုင္းအေျခစိုက္ၿပီးဆန္စက္လုပ္ငန္း၌ လိုအပ္သည့္ စက္ကိရိယာ အပိုပစၥည္းမ်ားေထာက္ပံ့ ေရာင္းခ်ေပးခဲ့ၾကပါသည္ -

(က) Bulloch Bros & Co., Ltd, Rangoon
(ခ)  The Burma Engeneerig and  Trading Co., Ltd. 75 Merchant Street, Rangoon
(ဂ)   Hosein Hamadanee, Rangoon
(ဃ) Mower & Co., Rangoon
(င)   The  Rangoon Electrical Stores

ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ စစ္ၿပီးေခတ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဂ်ာမန္လုပ္ ဆန္စက္ကိရိယာမ်ားကို အေတာ္ မ်ားမ်ား သံုးခဲ့ပါသည္။ Schule Kamnagel, Buhler စသည့္ ဆန္စက္ကိရိယာ ပစၥည္းထုတ္လုပ္သူမ်ားသည္ နာမည္ ႀကီးခဲ့ပါသည္။ ဆန္စက္ေလာက၌ တခ်ိန္က ႐ူေလဆန္စက္သည္နာမည္ဂုဏ္သတင္းေက်ာ္ေစာေသာဆန္ႀကိတ္ခြဲေရးစက္ကိရိယာထုတ္ လုပ္ေသာကုမၸဏီျဖစ္ပါသည္။

ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးအၿပီး ၁၉၄၈ ခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရသည္ ေခတ္မီဆန္စက္မ်ား တည္ေဆာက္မႈလုပ္ငန္းကို ၁၉၅၉-၆၀ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ေဆာင္ရြက္ ခဲ့ပါသည္။ရန္ကုန္ရွိနိဗၺာန္တန္ (၁၀ဝ) ဆန္စက္ႏွင့္ ေပါင္းတည္တန္ (၁၀ဝ) ဆန္စက္မ်ားကို ပုဂၢလိကမွ hire-purchased စနစ္ျဖင့္ လုပ္ကိုင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ထိုစဥ္ကာလအတြင္း ႏိုင္ငံေတာ္ေကာက္ပဲသီးႏွံေရာင္းဝယ္ေရးအဖြဲ႔(SAMB)တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ ဆန္စက္မ်ား မွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါသည္ -

စဥ္ ဆန္စက္အမည္ ႀကိတ္ခြဲအားတန္               ေဒသ
                                             (၂၄) နာရီ

(က) ဂ်ာမန္ဆန္စက္ (ဝ၁)               ၂၅                         ရန္ကုန္
(ခ) အေမရိကန္ဆန္စက္ (ဝ၂) ၆၀                        ရန္ကုန္
(ဂ) ဟံသာၫႊန္႔ဆန္စက္ (ဝ၃)         ၄၀                         ရန္ကုန္
(ဃ) နိဗၺာန္ဆန္စက္ (ဝ၄)            ၁၀ဝ                        ရန္ကုန္
(င) ကြင္းေက်ာင္းဆန္စက္ (ဝ၅)     ၁၀ဝ                        ရန္ကုန္
(စ) ဦးျမဆန္စက္ (ဝ၆)                   ၄၀                        ရန္ကုန္

Source : MAPT

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ဆန္စပါးလုပ္ငန္း သမိုင္းေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ကိုၾကည့္ပါက ၁၉၆၃ ခုႏွစ္၊ လုပ္ငန္း မ်ားအားလံုးနီးပါး ျပည္သူပိုင္သိမ္းခဲ့ေသာ္လည္း ဆန္ႀကိတ္ခြဲေရး စက္မႈလုပ္ငန္းသည္ ပုဂၢလိက လက္ဝယ္မွာ ပဲက်န္ရွိခဲ့ပါသည္။ အစပိုင္း၌ ဆန္ႀကိတ္ခြဲ ေရာင္းဝယ္မႈလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ျခင္းကို ကန္႔သတ္ခံရေသာ္ လည္း ေနာက္ပိုင္း၌ အစိုးရမွဝယ္ယူေသာ စပါးမ်ားကို သတ္မွတ္ထားေသာ ႀကိတ္ခြဲခႏႈန္းထားမ်ားျဖင့္ ႀကိတ္ခြဲေပးႏိုင္ၾကပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဆန္စက္ကို ႏိုင္နင္းစြာမအုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္ပါက ယိုေပါက္မ်ား စြာေၾကာင့္ ေနာက္ဆံုး အ႐ံႈးႀကီး႐ံႈးကာ ေဒဝါလီခံၾကရသည့္ စက္ပိုင္မ်ားလည္းရွိၾကပါသည္။ စီမံကိန္းစီးပြားေရးစနစ္ကာလအတြင္း ပုဂၢလိကပိုင္ ဆန္စက္မ်ားသည္ အစိုးရပိုင္ စပါးႀကိတ္ခြဲျခင္းႏွင့္ လယ္သမားဝမ္းစာ စပါးႀကိတ္ခြဲျခင္းႏွစ္မ်ိဳး  လုပ္ကိုင္ၾကရပါသည္။ ဝမ္းစာစပါးႀကိတ္ခြဲလွ်င္လည္းသတ္မွတ္ထားသည့္ စက္ႀကိတ္ခသာ ယူပိုင္ခြင့္ရွိေသာ္ လည္း ဆန္ေဘးထြက္ပစၥည္းမ်ားရယူႏိုင္သျဖင့္ အားလံုးၿခံဳငံုလိုက္လွ်င္ တြက္ေခ်ကိုက္ ေသာေၾကာင့္ဆန္စက္အမ်ားစုသည္ဝမ္းစာစပါးကိုသာလွ်င္ႀကိတ္ခြဲလိုပါသည္။ေနာက္ပိုင္း၌ ႏိုင္ငံေတာ္သည္လိုအပ္သည့္ဆန္စက္အပိုပစၥည္းမ်ားျဖစ္ေသာေက်ာက္ေဆး၊ထံုး၊ရာဘာ႐ိုလာ၊ရာဘာ၊သာေရႀကိဳး၊ဆန္ခါအမ်ိဳးမ်ိဳးဘြိဳင္လာအင္ဂ်င္အပိုပစၥည္းမ်ားကိုျပည္ပမွ မွာယူတင္သြင္းၿပီးအစိုးရစပါးႀကိတ္ခြဲေသာပုဂၢလိကဆန္စက္မ်ားသို႔ေရာင္းခ်ေပးပါသည္။သို႔ေသာ္ ထိုစဥ္ကဆန္စက္အမ်ားစုသည္ရသည့္စက္ႀကိတ္ခမွာတြက္ေခ်မကိုက္ေသာေၾကာင့္ဆန္စက္မ်ားကိုအျဖစ္ေလာက္သာျပင္ဆင္ၾကေလ့ရွိၿပီးကိုတာျဖင့္ဝယ္ယူခြင့္ရရွိေသာဆန္စက္အပိုပစၥည္းမ်ားကိုေမွာင္ခိုေဈးကြက္သို႔ထုတ္ေရာင္းၾကသျဖင့္လုပ္တတ္ကိုင္တတ္၊ လုပ္ႏိုင္ ကိုင္ႏိုင္ေသာ ဆန္စက္ပိုင္ရွင္မ်ား ဝင္ေငြအသင့္အတင့္ ေကာင္းခဲ့ၾကပါသည္။

ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားသည္ ဝမ္းစာစပါး ႀကိတ္ခြဲခြင့္ရွိေသာ ဆန္စက္ႀကီး မ်ား၌ ၄င္းတို႔အစိုးရအား စပါးေရာင္းသည့္ တာဝန္ေက်လက္မွတ္ျပ၍ မိမိဝမ္းစာကို ႀကိတ္ခြဲႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ဆန္စက္ႀကီးမ်ား၌ ေတာင္သူလယ္သားမ်ားသည္ မိမိဝမ္းစာ ဆန္ႀကိတ္ႏိုင္ခြဲရန္၄-၅ရက္ခန္႔ေစာင့္ဆိုင္းၾကရပါသည္။အဆိုပါအခ်ိန္ကာလက လယ္သမား မ်ားသည္မိမိဝမ္းစာကိုမိမိဖာသာခ်န္ေလ့ရွိၾကပါသည္။ထို႔ေၾကာင့္ဆန္လိုအပ္ခ်က္သည္ၿမိဳ႕ေနလူတန္းစားအတြက္သာျဖစ္ၿပီး၊ ေက်းရြာမ်ား ေတာင္သူမ်ား သည္  မိမိဝမ္းစာစပါးကို လိုသေလာက္သာထုတ္ယူႀကိတ္ခြဲေလ့ရွိၾကပါသည္။ထိုစဥ္အခ်ိန္က ေက်းလက္ေဒသမ်ား၌ ဝမ္းစာစပါးႀကိတ္ခြဲေပးႏိုင္ေသာဆန္စက္မ်ားသည္အေျခအေနအခ်ိန္အခါအရေပၚေပါက္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ဤအခ်က္ကိုစီးပြားေရးအကြက္ျမင္ေသာေက်းလက္ေဒသမ်ားရွိေက်းေရတတ္မ်ားသည္ လယ္သမားမ်ား ဝမ္းစာႀကိတ္ခြဲရန္အတြက္ ဟာလာဆန္စက္ငယ္မ်ား တည္ေထာင္လုပ္ကိုင္လာၾကပါသည္။ ဟာလာ ဆန္စက္ဟု အမည္ေပးေခၚေဝၚေသာ္လည္း ငါးပံု၊ဘိလပ္ဆန္ကာ၊ဆန္ျဖဴ၊ေက်ာက္အေသးစားမ်ားျဖင့္တည္ေဆာက္ထားျခင္းျဖစ္ ၍ ဆန္စက္ငယ္ဟုပင္ေခၚႏိုင္ပါသည္။မ်ားေသာအားျဖင့္၁၀-၁၅တန္က်ဆန္စက္ငယ္မ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။ ယခုအခါ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုး ေက်းရြာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား၌ လယ္သမား ဝမ္းစာႀကိတ္ခြဲရန္ ဆန္စက္ငယ္မ်ား အလွ်ိဳလွ်ိဳေပၚေပါက္လာခဲ့ၾကရာ ၂၀ဝ၃ ခုႏွစ္၊ ဆန္စပါးလုပ္ငန္းကိုပုဂၢလိကအားလုပ္ပိုင္ခြင့္ျပဳသည့္အခ်ိန္၌ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးတည္ေထာင္ထားေသာ ဆန္စက္ငယ္ေပါင္းမွာ (၂၀ဝ၀ဝ) ေက်ာ္ရွိေနၿပီျဖစ္ပါသည္။

ေက်းရြာမ်ား၊ ၿမိဳ႕နယ္မ်ား၌ ဟာလာဆန္စက္ငယ္ မ်ားကို အၿပိဳင္အဆိုင္ တည္ေဆာက္လာေသာေၾကာင့္ ယခင္ရွိၿပီးေသာ ပုဂၢလိကပိုင္ ဆန္စက္မ်ားအေနျဖင့္ ႀကိတ္ခြဲေရးလုပ္ငန္းတြင္ အနည္းႏွင့္အမ်ားထိခိုက္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ဆန္ႀကိတ္ခြဲေရးလုပ္ငန္းသည္ လယ္သမား၊ ကုန္သည္မ်ားပိုင္ စပါးကို ႀကိတ္ခြဲေပးၿပီး၊ ႀကိတ္ခြဲခယူေသာ ဆန္စက္မွာ အမ်ားစုျဖစ္ၿပီး မိမိကိုယ္ပိုင္ေငြေၾကး စိုက္ထုတ္ရင္းႏွီးၿပီး၊ လယ္သမားမ်ားထံမွ စပါးဝယ္ယူကာ သိုေလွာင္ထားၿပီး ကိုယ္ပိုင္စပါးႀကိတ္ခြဲေသာ ဆန္စက္မ်ားမွာ အနည္းစု ျဖစ္ပါသည္။ ေနာက္ပိုင္း၌ ဟာလာဆန္စက္ငယ္ မ်ားသည္ လယ္သမားဝမ္းစာစပါးသာမကကုန္သည္မ်ား၏စပါးကိုႀကိတ္ခြဲေပးၿပီး ျပည္တြင္းဆန္အ ေရာင္းအဝယ္လိုင္း၌ အထိုက္အေလွ်ာက္ပါဝင္လုပ္ကိုင္လာၾကပါသည္။ စီးပြားေရးလိုင္း၌ ပါဝင္လာသည့္ ဟာလာဆန္စက္ငယ္ မ်ားေပၚေပါက္လာသည့္အခါ ႀကိတ္ခြဲေရးအပိုင္း၌ ေလလြင့္ဆံုး႐ံႈးမႈမ်ားျဖစ္ေပၚႏိုင္သည္ဟု သတင္းမ်ားေပၚထြက္လာ ခဲ့ပါသည္။ ထိုမွတဆင့္ ဆန္စက္ငယ္မ်ားကိုေဒစအာဏာပိုင္မ်ားကထိန္းခ်ဳပ္လာခဲ့ၾကပါသည္။ ဟာလာဆန္စက္ငယ္မ်ားေလလြင့္ဆံုး႐ံႈးမႈမ်ားျဖစ္ေပၚႏိုင္သည့္အေျခအေန၊ႀကိတ္ခြဲမႈစနစ္မ်ား၊ ႀကီးၾကပ္ ကြပ္ ကဲမႈ အားနည္းခ်က္၊ အားသာခ်က္မ်ား၊ လယ္သမားမ်ာကို အေထာက္အကူျဖစ္ေစမႈမ်ားကို ေလ့လာစူးစမ္းသံုးသပ္ခဲ့ၾကပါသည္။“ဆန္စက္ငယ္” မ်ားႀကိတ္ခြဲလည္ပတ္မႈကိုေဒသဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ထိန္းခ်ဳပ္ကြပ္ကဲမႈေအာက္တြင္ထားရွိခဲ့ၿပီး၊ေဒသႏၱရစက္မႈလက္မႈ႐ံုးမ်ား၊အိမ္တြင္းစက္မႈလက္မႈ႐ံုးမ်ာ၌မွတ္ပံုတင္ျခင္း၊စည္ပင္သာယာ႐ံုးမ်ား၌လုပ္ငန္းခြန္ေပးေဆာင္ေစျခင္း၊ကုန္သြယ္လယ္ ယာ႐ံုးမ်ားတြင္ စက္လိုင္စင္ရယူေစျခင္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ေစခဲ့ပါသည္။ ၂၀ဝ၇ ခုႏွစ္၊ စာရင္းမ်ားအရ “ဆန္စက္ငယ္” မ်ားသည္ ေအာက္ပါအေရအတြက္ အသီးသီးရွိၾကေၾကာင္း သိရွိရပါသည္ -

စဥ္ အမ်ိဳးအစား အေရအတြက္             ႀကိတ္ခြဲအား (တန္ / ၂၄ နာရီ)

(က) ၁၅ တန္အထက္                  ၅၁၉ ၁၅၅၇၀
(ခ) ၁၅ တန္ေအာက္ ၁၈၈၁၀ ၃၅၂၆၈
 
                                       ေပါင္း ၁၉၃၂၇ ၅၀၈၃၈

Source : MAPT

ယေန႔အခ်ိန္၌ အဆိုပါ ျပည္တြင္းျဖစ္ ဆန္စက္ငယ္မ်ား၊ ဟာလာဆန္စက္မ်ားေနရာတြင္ နယ္စပ္မွ ဝင္ေရာက္လာေသာ တ႐ုတ္လုပ္ ဆန္စက္ငယ္မ်ား အစားထိုးဝင္ေရာက္လ်က္ ရွိပါသည္။

ကုန္သြယ္လယ္ယာေခတ္ကေခတ္မီဆန္စက္မ်ားကိုေခ်းေငြမ်ားရယူၿပီးတည္ ေဆာက္ ခဲ့ရာ ေအာက္ပါအေရအတြက္အတိုင္းျဖစ္ပါသည္ -

(က) ၂၄ နာရီ တန္ ၅၀ က်  ဆန္စက္ (၃) လံုး (ေအဒီဘီေခ်းေငြ)
(ခ) ၂၄ နာရီ တန္ ၁၅၀ က်  ဆန္စက္ (၂) လံုး (ဂ်ပန္ OECF ေခ်းေငြ)
(ဂ) ၂၄ နာရီ တန္ ၁၀ဝ က်  ဆန္စက္ (၆) လံုး (ဂ်ပန္ OECF ေခ်းေငြ)
(ဃ) ၂၄ နာရီ တန္ ၁၀ဝ က်  ဆန္စက္ (၁၂) လံုး (ေအဒီဘီ ဒုတိယေခ်းေငြ)

အဆိုပါ ဆန္စက္မ်ားအားလံုးသည္ ယေန႔ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္၌ ပုဂၢလိကပိုင္ျပဳလုပ္ေရး ေကာ္မတီကတဆင့္ ပုဂၢလိကလက္ဝယ္သို႔ ေရာက္ရွိသြားၿပီျဖစ္ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ဆန္စပါးအထူးျပဳကုမၸဏီမ်ား လက္ဝယ္သို႔  ေရာက္ရွိေနေသာေၾကာင့္ ျမန္မာဆန္စပါး လုပ္ငန္း၏ စုစုေပါင္း ႀကိတ္ခြဲအားမ်ားသည္ သိသာထင္ရွားစြာ မေလ်ာ့ပါးႏိုင္ေတာ့ပါ။

နဝတအစိုးရလက္ထက္၌ ဆန္ႀကိတ္ခြဲေရးလုပ္ငန္းမ်ား တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာ ေစရန္ႏွင့္ တန္းျမင့္ဆန္မ်ား ႀကိတ္ခြဲႏိုင္ေရးအတြက္ ေခတ္မီဆန္စက္ (၄) လံုးကို  တည္ ေဆာက္ခဲ့ပါသည္ -

စဥ္ ဆန္စက္အမည္ႏွင့္ တည္ေနရာ ၂၄ နာရီႀကိတ္ခြဲအား (တန္)

(က) ေျမာင္းျမ တန္ ၂၅၀ ဆန္စက္         ၂၅၀
(ခ) လက္ပံတန္း တန္ ၂၅၀ ဆန္စက္                                    ၂၅၀
(ဂ) အလံု တန္ ၃၆၀ ျပန္လည္ႀကိတ္ဖြပ္စက္ ၃၆၀
(ဃ) လိႈင္သာယာ တန္ ၃၆၀ ျပန္လည္ႀကိတ္တန္ဖြပ္စက္ ၃၆၀
Source : MAPT

အထက္ပါ ဆန္စက္မ်ားကို ထိုင္းႏိုင္ငံ RES Engineering Ltd, မွ မွာယူတည္ေဆာက္ ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ျပန္လည္ႀကိတ္ဖြပ္စက္သည္exportအတြက္ရည္မွန္းတည္ေဆာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ျမန္မာ့န္စက္ေလာက၌ႀကိတ္ခြဲေရးအယူအသစ္မ်ားကိုစတင္က်င့္သံုးလာခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ျပည္လည္ႀကိတ္ဖြပ္စက္သည္လံုးတီးအဆင့္မွစတင္ႀကိတ္ဖြပ္ျခင္းျဖစ္ၿပီး၊စပါးသယ္ယူမည့္အစားစပါးကိုနယ္ရွိဆန္စက္မ်ား၌အခြံခြ်တ္ၿပီးမွလံုးတီးကို သယ္ပို႔ျခင္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ရာတြင္ဝန္က်ဥ္းသြားေစခဲ့သည္။လံုးတီးကိုအျဖဴဖြပ္ၿပီးေနာက္ဆန္သားသပ္သပ္၊ဆန္ကြဲႀကီးသပ္သပ္၊ဆန္ကြဲသပ္သပ္ကိုသီးျခားဘင္းမ်ားႏွင့္ေလွာင္ထားၿပီးသေဘၤာတင္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္အခ်ိန္တိုအတြင္းေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ပါသည္။အဆိုပါဆန္စက္မ်ားလည္း ယေန႔ ပုဂၢလိကလက္ဝယ္သို႔ ေရာက္ရွိေနၿပီျဖစ္ပါသည္။

ျမန္မာဆန္စက္ေလာက၌ဂ်ာမန္ဆန္စက္ျဖစ္ေသာ SCHULE မွာလူႀကိဳက္အမ်ားဆံုးေသာ ဆန္စက္မ်ားျဖစ္ပါသည္။ေနာက္ပိုင္း၌ SATAKE ဆန္စက္မ်ားသည္ ဂ်ပန္OECF ေခ်းေငြႏွင့္ တည္ေဆာက္ သည့္ အခ်ိန္ကာလမွစ၍ ျမန္မာဆန္စက္ေလာက၌ နာမည္ရလာခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ဆန္စက္တည္ေဆာက္ေသာအင္ဂ်င္နီယာလုပ္ငန္းကုမၸဏီမ်ားေပၚေပါက္လာခဲ့ေသာ္လည္းစီမံကိန္း စီးပြား ေရးက်င့္သံုးခဲ့သည့္အခ်ိန္ကာလအတြင္း ကြယ္ေပ်ာက္သြားခဲ့ၿပီး၊ အမွတ္ (၂) စက္မႈဝန္ႀကီး ဌာနေအာက္သို႔ေရာက္ရွိသြားခဲ့ပါသည္။ဆန္စက္ပစၥည္းမ်ားထုတ္လုပ္မႈရပ္ဆိုင္းခဲ့ေသာေၾကာင့္ျပင္ပတြင္လုပ္ငန္းငယ္မ်ားအျဖစ္သာက်န္ရွိခဲ့ရာထိုစဥ္အခါကဆန္စက္မ်ားအေနျဖင့္ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္မ်ားစြာအခက္အခဲမ်ားႀကံဳခဲ့ရၿပီး၊ဆန္စက္အမ်ားစုမွာျဖစ္သလိုသာျပင္ဆင္ရသည့္အေျခအေနမ်ိဳးသို႔ေရာက္ရွိခဲ့ပါသည္။ဂ်ပန္SATAKEေရာက္ရွိလာသည့္အခါစပါးႏွင့္လံုးတီးခြဲျခားေသာစက္မွာေနရာက်ဥ္းက်ဥ္းတြင္တပ္ဆင္အသံုးျပဳႏိုင္ေသာေၾကာင့္လူႀကိဳက္မ်ားခဲ့ပါသည္။ယခင္ကအသံုးျပဳခဲ့ေသာဘိလပ္ဆန္ခါမွာ ေနရာက်ယ္က်ယ္ ဝန္းဝန္းယူေသာေၾကာင့္ ေနာက္ပိုင္း၌ ဂ်ပန္ဆန္ခါမ်ားကို အသံုးမ်ား လာခဲ့ၾကပါသည္။ ဂ်ာမန္ဝိုင္းဆန္ခါကိုအသံုးမ်ားလာခဲ့ၾကရာမွဂ်ပန္ဒီဇိုင္း rotary sifter မ်ားကို အသံုးျပဳ လာခဲ့ၾကပါသည္။အျဖဴဖြပ္ျခင္းအပိုင္း၌လည္း wet polisher မ်ားကိုအသံုးမ်ား လာခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္ဆန္အေရာင္အေသြးမွာပိုမိုေကာင္းမြန္လာခဲ့ၾကပါသည္။အားလံုးခ်ံဳ၍သံုးသပ္ရလွ်င္ျမန္မာဆန္စက္လုပ္ငန္းသည္ယခုအခ်ိန္၌တိုးတက္သည့္အေနအထားသို႔ေရာက္ရွိေနၿပီး၊အခ်ိဳ႕ေသာပုဂၢလိကအပိုင္းမွလည္းဆန္စက္သစ္မ်ားကိုႏိုင္ငံျခားမွမွာယူတပ္ဆင္အသံုးျပဳေနၿပီျဖစ္ေသာေၾကာင့္အရည္အေသြးေကာင္းမြန္ေသာဆန္မ်ားကိုျပည္ပသို႔ပိုမိုတင္ပို႔လာႏိုင္ေတာ့ မည္ျဖစ္ပါသည္။ ျပည္တြင္း၌လည္း ဆန္စက္ပစၥည္း ထုတ္လုပ္သည့္ ပုဂၢလိကပိုင္ လုပ္ငန္းမ်ားလည္းရွိေနၿပီျဖစ္ရာ ဆန္စက္ အပိုပစၥည္းမ်ားကို ျပည္တြင္း၌ ထုတ္လုပ္ေပး လ်က္ရွိပါသည္။

ယေန႔ ဆန္စက္မ်ားအပိုင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ဆန္စပါးအထူးျပဳကုမၸဏီမ်ားသည္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ျပဳလုပ္လ်က္ရွိရာ SATAKE, BUHLER စသည့္ ႏိုင္ငံတကာ ဆန္စက္တည္ေဆာက္သည့္ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိ ေသာေၾကာင့္ မ်ားမၾကာမီအခ်ိန္အတြင္း အရည္အေသြးျမင့္ေသာ ဆန္မ်ား ႀကိတ္ခြဲရရွိကာ ေဈးကြက္တြင္ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္သြားမည္ျဖစ္ပါသည္။ယင္းသို႔ဆန္စက္မ်ားတည္ေဆာက္ လာၾက  ေသာေၾကာင့္ အခ်ိန္တိုအတြင္း သေဘၤာတင္ႏိုင္ကာ ႏိုင္ငံတကာေဈးကြက္တြင္ ျမန္မာဆန္သည္ နာမည္ ျပန္လည္ရလာႏိုင္စရာ ရွိေနပါသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ဂ်ာမန္ SCHULE ပံုစံ ဆန္စက္မ်ား၌ စပါးသန္႔စင္ျခင္းကို ထိုးဆန္ခါျဖင့္သာ ေဆာင္ရြက္ပါသည္။ ေနာက္ပိုင္းဆန္စက္မ်ား၌ စပါးတြင္ ဖံု၊ သဲ၊ ခဲပါဝင္မႈ မ်ားျပားလာသည့္အခါ destoner ေခၚေက်ာက္ခဲ၊သံဖယ္ရွားေပးသည့္ စက္ကိရိယာကိုလည္းတပ္ဆင္အသံုးျပဳလာၾကပါသည္။OECFႏွင့္ADBအကူအညီျဖင့္တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာဆန္စက္မ်ား၌စပါးသန္႔စင္ျခင္းအပိုင္းကိုဆန္စက္အေဆာက္အဦတြင္သီးျခားကန္႔၍
ေဆာင္ရြက္လာၾကပါသည္။ ထိုစဥ္က ကုန္သြယ္/လယ္ယာအေနျဖင့္ စပါးဝယ္ယူရာတြင္ ဖံု၊ သဲ၊ ခဲ ပါဝင္မႈကို စပါး (၁) တင္းလွ်င္ (ဝ.၅) ေပါင္ သတ္မွတ္ထားေသာ္လည္း ဆန္စက္သို႔ေရာက္လာ သည့္ စပါးမ်ား၌ ဖံု၊ သဲ၊ ခဲ ပါဝင္မႈမွာ ရံဖန္ရံခါ စပါး (၁) တင္း (၂) ေပါင္ထက္ပင္ပို၍ပါဝင္ပါသည္။ထို႔ေၾကာင့္SATAKEအင္ဂ်င္နီယာ  ႏွင္ကုန္သြယ္/လယ္ယာမွ ဆန္စက္၌စပါးသန္႔စင္ျခင္းအပိုင္းကိုသီးျခားကန္႔၍ေဆာင္ရြက္ေစခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာ ဆန္စက္ေလာက၌ ငါးပံုေက်ာက္ျဖင့္ စပါးအခြံခြ်တ္ျခင္း လုပ္ငန္းကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္မွာ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာရွိၿပီျဖစ္ပါသည္။ငါးပံုေက်ာက္တြင္ေက်ာက္ေဆးကပ္ျခင္း၊ေက်ာက္ဆစ္ျခင္း လုပ္ငန္းကို ျမန္မာပုဂၢလိက ဆန္စက္မ်ားရွိ ေမတန္ေတမ်ားက ကြ်မ္းက်င္စြာလုပ္ကိုင္ႏိုင္ၾကပါသည္။ဂ်ပန္SATAKEဆန္စက္မ်ားျမန္မာႏိုင္ငံတြင္မတည္ေဆာက္မီကာလကတည္းကရာဘာ႐ိုလာေခၚစပါးအခြံခြ်တ္စက္ကိုပုဂၢလိကဆန္စက္အခ်ိဳ႕၌အသံုးျပဳေနၿပီျဖစ္ပါသည္။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ SATAKE ကုမၸဏီမွ မွာယူတင္သြင္းခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ ထိုစဥ္ကငါးပံုေက်ာက္မွလြတ္က်န္ခဲ့ေသာဘာယာျပန္စပါးကိုSATAKEရာဘာဟာလာ(၄.၅”)ျဖင့္အခြံခြ်တ္ေပးျခင္းျဖစ္ပါသည္။

OECF ႏွင့္ ADB အကူအညီျဖင့္ တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ တန္ (၁၀ဝ)၊ တန္ (၁၅၀) ဆန္စက္ အားလံုး၌ ရာဘာ႐ိုလာ (၁၀”) စပါးအခြံခြ်တ္စက္မ်ားကို အသံုးျပဳခဲ့ပါသည္။ ရာဘာ႐ိုလာစက္မ်ား အသံုးျပဳမႈ သည္ ထိုအခ်ိန္ကစ၍ တျဖည္းျဖည္း ျမန္မာဆန္စက္ေလာက၌ တြင္က်ယ္လာခဲ့ၿပီး၊ တပ္မေတာ္အစိုးရ လက္ထက္၌ ပုဂၢလိက ဆန္စက္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသည္ စပါးအခြံခြ်တ္သည့္အပိုင္း၌ ငါးပံုေက်ာက္ကို အသံုး မျပဳၾကေတာ့ဘဲ ရာဘာ႐ိုလာ အခြံခြ်တ္စက္ကို ေျပာင္းလဲအသံုးျပဳလာၾကပါသည္။ အစပထမပိုင္း၌ ရာဘာ ႐ိုလာသည္ ျပည္ပမွ မွာယူတင္သြင္းသည့္အတြက္ ေဈးႀကီးျမင့္ေသာေၾကာင့္တန္းျမင့္ဆန္ အဓိကႀကိတ္ခြဲသည့္ ဆန္စက္မ်ား၌သာ အသံုးျပဳၾကပါသည္။ ရာဘာ႐ိုလာျပဳလုပ္သည့္ စက္႐ံုတစ္ခုကို ကုန္သြယ္/လယ္ယာ လက္ထက္၌ ဂ်ပန္ OECF အကူအညီျဖင့္ တည္ေဆာက္ထုတ္လုပ္ခဲ့ဘူးပါသည္။ ရာဘာႏွင့္အတူ ေရာစပ္ရ ေသာ ဓါတုပစၥည္းမွာ ေဈးကြက္၌ Trade Secret ျဖစ္ၿပီး၊ မူရင္းကုမၸဏီေရာင္းခ်ေသာေဈး ႏွဳန္းမွာႀကီးျမင့္ေသာ ေၾကာင့္ ေနာက္ပိုင္းထုတ္လုပ္မႈ ရပ္ဆိုင္းခဲ့ရပါသည္။ ၂၀ဝ၂ ခုႏွစ္မွစတင္၍ အဆိုပါ ရာဘာ႐ိုလာထုတ္လုပ္ သည့္ စက္႐ံုကို ပုဂၢလိကမွ ငွားရမ္းခဲ့ကာ SUN တံဆိပ္ ရာဘာ႐ိုလာမ်ားကိုထုတ္လုပ္ၿပီး ျပည္တြင္း၌ျဖန္႔ခ်ီ ေရာင္းခ်ခဲ့ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ျပည္ပမွတင္သြင္းသည့္ ဗီယက္နမ္မွ Vinapro ထိုင္းမွတင္သြင္းသည္႔dethai
ကိုေဈးႏႈန္းမယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္သည့္အတြက္ထုတ္လုပ္မႈရပ္ဆိုင္းသြားခဲ့ပါသည္။ ျမန္မာ ဆန္စက္ အပိုပစၥည္း ေဈးကြက္၌ ဗီယက္နမ္၊ တ႐ုတ္၊ ထိုင္းတို႔မွ ရာဘာ႐ိုလာမ်ား အသီးသီးဝင္ေရာက္လ်က္ရွိရာ ဗီယက္နမ္မွ Vinapro သည္ ေဈးကြက္ေဝစုအမ်ားဆံုး ရရွိထားပါသည္။

စပါးႏွင့္ လံုးတီးခြဲျခားေသာ အပိုင္း၌ ဂ်ာမန္ Schule ဆန္စက္မ်ားသည္ Compartment type ဘိလပ္ဆန္ကာကိုအသံုးျပဳပါသည္။ ဇဇ္ဇက္သံျပား၊ အခင္းသံျပား မ်ား Blue plannished sheet မ်ားျဖင့္ျပဳလုပ္ ပါသည္။ ၂၀ဝ၄ ခုႏွစ္ခန္႔ထိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ဦးေမာင္ေမာင္ခင္ႏွင့္သားမ်ားကုမၸဏီသည္ဘိလပ္ဆန္ကာလုပ္ငန္းကြ်မ္းက်င္သူမ်ားျဖစ္ပါသည္။ OECF အကူအညီျဖင့္ တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ ဂ်ပန္ဆန္စက္မ်ား၌ Compartment typeဘိလပ္ဆန္ကာအစားTray type ဘိလပ္ဆန္ကာကို အသံုးျပဳခဲ့ခ်ိန္မွစ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ဆန္စက္မ်ားတြင္ေနအက်ယ္အဝန္းမ်ားစြာမယူေသာTray type ဘိလပ္ဆန္ကာမ်ားကို အသံုးျပဳလာၾကပါသည္။ Tray type ဘိလပ္ဆန္ကာ၌ အခ်ိဳင့္မ်ားပါေသာ သံျပားမ်ားသည္ အဓိကျဖစ္ပါသည္။မႏၱေလးစိန္ပန္းႏွင့္ ရန္ကုန္စက္မႈဇုန္မ်ားမွ အဆိုပါ ဘုအခ်ိဳင့္မ်ားပါေသာ သံျပားမ်ားကို ထုတ္လုပ္လာၾကရာ ေက်းရြာမ်ားရွိ “ဆန္စက္ငယ္” အခ်ိဳ႕၌ပင္ Tray type ဘိလပ္ဆန္ကာ ကို အသံုးျပဳလာၾကပါသည္။

ဆန္အျဖဴဖြပ္ျခင္းအပိုင္း၌ ဂ်ာမန္ Schule ဆန္စက္မ်ားသည္ မတ္ရပ္ဆန္ျဖဴ ေက်ာက္ (Vertical cone)မ်ားအသံုးျပဳၿပီး၊ ရာဘာ ဘရိတ္၊ (၆) ဆန္ခါစသည္တို႔သည္ အဓိကစက္အစိတ္အပိုင္းမ်ားျဖစ္သည္။ေနာက္ပိုင္းSATAKEဂ်ပန္ဆန္စက္မ်ား၌ Abrasive type whitener ႏွင့္ Friction typef whitener မ်ား တပ္ဆင္ထားသည့္ျပင္ ေနာက္ဆံုး Polishing လုပ္သည့္အဆင့္၌ wet polisher မ်ားအသံုးျပဳလာၾကပါသည္။ ေရွးေခတ္ ဆန္စက္မ်ား၌ polisher ပိုင္းတြင္ ဆိတ္/သိုးသားေရပတ္ထားေသာ မတ္ရပ္ဆန္ျဖဴေက်ာက္ျဖင့္ဆန္ကိုအေရာင္ေတာက္ေစရန္ polish ျပဳလုပ္ေပး ေသာ္လည္း wet polisher သည္ ဆန္အျဖဴဖြပ္ေနစဥ္ အတြင္း ေရမႈန္ေရမႊား မ်ားျဖန္းေပးၿပီး၊ ဆန္သားတြင္ ဖြဲမကပ္ေစရန္ ေဆာင္ရြက္ေပးေသာေၾကာင့္ ႀကိတ္ခြဲရရွိ ေသာ ဆန္ျဖဴ၏ အေရာင္အေသြး၏အျမင္မွာဆန္စားသုံးသူကိုဆြဲေဆာင္ႏိုွင္ပါသည္။ယေန႔ၿမန္မာဆန္စက္ေလာက ၌wet polisher မ်ားကိုျပည္တြင္း၌ေသာင္းဝင္း စက္မႈလက္မႈမွထုတ္လုပ္လ်က္ရွိၿပီး၊ တ႐ုတ္၊ ထိုင္းတို႔မွလာေသာ wet polisher မ်ားႏွင့္ယွဥ္ၿပိဳင္ေရာင္းခ်လ်က္ရွိပါသည္။ သို႔ေသာ္ စက္ကိရိယာအရဆိုပါက ေဈးမ်ားေသာ ေၾကာင့္ တန္းျမင့္ဆန္ႀကိတ္ခြဲေသာ ဆန္စက္အခ်ိဳ႕၌သာ wet polisher မ်ားတပ္ဆင္ အသံုးျပဳၾကပါသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ဆန္စက္သစ္တစ္ခုတြင္SATAKE က ေနာက္ဆံုးတီ ထြင္သည့္ Vetical type Abrasive Whitener ကိုပင္ အသံုးျပဳထားသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။

ဆန္ကြဲႏွင့္ ဆန္သားခြဲျခားရာတြင္ ဂ်ာမန္ဆန္စက္မ်ားတြင္ ဝိုင္းဆန္ခါႏွင့္ ဆန္ခါလံုးကို အသံုးျပဳ ၾကပါသည္။ ဂ်ပန္ SATAKE ဆန္စက္မ်ား၌ rotary sift ဟု ဒီဇိုင္းကိုေျပာင္း၍ အသံုးျပဳေသာ္လည္း အေျခ ခံသေဘာတရားမ်ား အတူတူပင္ျဖစ္ပါ သည္။ ဆန္ခါလံုးေခၚ trieur cylinder မ်ားကိုလည္း ဆိုဒ္မ်ိဳးစံုကို အဆင့္ဆင့္အသံုးျပဳ ထားပါသည္။ ဆန္ႀကိတ္ခြဲေရးစနစ္သစ္အရ ႀကိတ္ခြဲရရွိေသာ ဆန္၊ ဆန္ကြဲႀကီး၊ ဆန္ကြဲ မ်ားကို သီးျခားဘင္းမ်ားျဖင့္ သိုေလွာင္ထားၿပီး ကြန္ေဗယာ speed အေႏွးအျမန္ျပဳလုပ္ကာ လိုအပ္သည့္ အမ်ိဳးအစားအတိုင္း ေရာေႏွာအိတ္သြတ္ပါသည္။ ဤနည္းစနစ္ကို ျပည္ပပို႔ရန္ ႀကိတ္ခြဲေသာ ဆန္စက္မ်ား၌ အမ်ားဆံုးအသံုးျပဳပါသည္။

ျမန္မာဆန္စပါးလုပ္ငန္း၌ဆန္စက္မ်ားႏွင့္အတူေပၚေပါက္လာသင့္ေသာလုပ္ငန္းသစ္တစ္ခုသည္စပါးအေျခာက္ခံစက္ျဖစ္ပါသည္။ရိတ္သိမ္းခ်ိန္ကာလသည္ယခင္ကမိုးစပါး တစ္မ်ိဳးတည္းသာစိုက္ပ်ိဳးေသာေၾကာင့္ရိတ္သိမ္းခ်ိန္ကာလသည္ေျခာက္ေသြ႔သည့္ပြင့္လင္းရာသီျဖစ္၍ ေနေရာင္ျခည္ျဖင့္သာ မ်ား ေသာအားျဖင့္ စပါးကို စိတ္ခ်ရသည့္ အစိုဓါတ္ ၁၄% ေရာက္ရွိေစရန္ အေျခာက္ခံေပးပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ယခုအခါ စပါးကို (၂) သီးမွ (၃) သီးအထိ စိုက္ပ်ိဳးလာၾကၿပီျဖစ္ရာ အထူးသျဖင့္ ေႏြစပါး၏ ရိတ္သိမ္းခ်ိန္ ကာလသည္ မိုးရာသီအစပိုင္းတြင္ က်ေရာက္ေသာေၾကာင့္ စပါးကိုစိတ္ခ် ရသည့္ အစိုဓါတ္ ၁၄% ေရာက္ရွိ ေစရန္ အေျခာက္ခံစက္မ်ား လိုအပ္လာပါသည္။ အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းႏိုင္ငံ၌ မိုးစပါးသာမကအျခားရာသီခ်ိန္ျပင္ပ၌စပါးမ်ားကိုဆန္စက္မ်ားသို႔ မပို႔မီ အေျခာက္ခံစက္ျဖင့္ စိတ္ခ်ရသည့္ အစိုဓါတ္ ၁၄ % ေရာက္ရွိသည္ အထိ ေရွးဦးစြာ အေျခာက္ခံေပးေသာ အေျခာက္ခံစက္မ်ား တည္ေထာင္ထားရွိပါသည္။ ဤအေလ့အက်င့္  ကို ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ေလာေလာဆယ္ ဆန္စပါးေလာကတြင္က်င္႔သုံးလာ ႀကၿပီၿဖစ္ရာ ဆန္စပါး supply chain တေလ်ာက္အေရးပါေသာလုပ္ငန္းရပ္(operation) တစ္ခုအေနျဖင့္က်ယ္က်ယ္ၿပန္႔ၿပန္႔ေဆာင္ရြက္လာၿပီၿဖစ္ပါသည္။

ျမန္မာတိုင္းရင္းသားပိုင္ေသာင္းဝင္းစက္မႈလက္မႈသည္ဆန္စက္တြင္အသံုးျပဳေနေသာ စက္ကိရိ ယာမ်ားကို ထုတ္လုပ္ေပးလ်က္ရွိေသာကုမၸဏီတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ ေခတ္မီဆန္စက္ကိရိယာမ်ားသာမကယခင္ကျပဳတ္ဆန္ဟုေခၚေသာေပါင္းဆန္ျပဳလုပ္သည့္ စက္မ်ားကိုပါထီထြင္ျပဳလုပ္ေရာင္းခ်ေပးလ်က္ရွိပါသည္။ ျပဳတ္ဆန္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ကိုလိုနီေခတ္က အိႏၵိယ၊ သီရိလကၤာ၊ ပါကစၥတန္၊ (ဘဂၤလားေဒ့ရွ္) ႏိုင္ငံ မ်ားသို႔ ႏွစ္စဥ္ တန္ခ်ိန္ (၇) သိန္းေက်ာ္တင္ပို႔ခဲ့ပါသည္။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ျပဳတ္ဆန္ (ေပါင္းဆန္) ကို တန္ခ်ိန္ (၄) သိန္းနီးပါးတင္ပို႔ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ ကုန္သြယ္/ လယ္ယာေခတ္က FAO ၏ အကူ အညီျဖင့္ ေခတ္မီျပဳတ္စက္ (၃) စက္ကို စစ္ေတြ၊ ပုသိမ္ႏွင့္ လွည္းကူးတြင္ တည္ေဆာက္ခဲ့ပါသည္။ စစ္ေတြႏွင့္ ပုသိမ္ရွိ ျပဳတ္စက္မ်ား စီးပြားျဖစ္မထုတ္လုပ္ႏိုင္ဘဲ FAOကခန္႔အပ္ေသာ consultant ၏လက္တည့္စမ္းေဆာင္ရြက္မႈျဖင့္သာအဆံုးသတ္ခဲ့ပါသည္။ အီတလီႏိုင္ငံ Gariboldi ဒီဇိုင္းျဖင့္ တည္ေဆာက္ ခဲ့ေသာ လွည္းကူးရွိ ျပဳတ္စက္မွာ စီးပြားျဖစ္ထုတ္လုပ္ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။သို႔ရာတြင္ျပဳတ္ဆန္ေဈးကြက္မွာထိုင္းႏိုင္ငံႏွင့္ယွဥ္ၿပိဳင္ရသျဖင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ေဈးကြက္သို႔သာ တန္ခ်ိန္အနည္းငယ္တင္ပို႔ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ ျပဳတ္ဆန္ (ေပါင္းဆန္) တင္ပို႔မႈမွာ တျဖည္းျဖည္းက်ဆင္းသြားခဲ့ၿပီး ၁၉၉၅ ခုႏွစ္၊ တန္ခ်ိန္ (၂၀ဝ၀) ခန္႔သာ တင္ပို႔ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။

ကိုလိုနီေခတ္က တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ ဆန္စက္မ်ား၏ အားေပးပိုင္းဆိုင္ရာ စက္ကိရိယာမ်ား သည္ ဘြိဳင္လာႏွင့္ ေရေႏြးေငြ႔အင္ဂ်င္မ်ားျဖစ္ပါသည္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ အားေပးပိုင္းဆိုင္ရာ စက္ကိရိယာ မ်ားသည္ အဂၤလိပ္လုပ္မ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။ ကုန္သြယ္/လယ္ယာက OECF ႏွင့္ ADB က အကူအညီျဖင့္ တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ ဆန္စက္အခ်ိဳ႕၌ အားေပးပိုင္းစက္ကိရိယာျဖစ္သည့္ Power Generating Unit (PGU) စက္သည္ ဘြိဳင္လာႏွင့္ တာဘိုင္းအင္ဂ်င္မ်ားျဖစ္ပါသည္။ တာဘိုင္းအင္ဂ်င္မွ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားထုတ္ၿပီး ဆန္စက္ရွိ စက္ကိရိယာမ်ားတြင္ သီးျခားစီတပ္ဆင္ထားေသာ လွ်ပ္စစ္ေမာ္တာကို လည္ပတ္ေစပါသည္။ အဆင့္ျမင့္ေသာ နည္းပညာျဖစ္ၿပီး အပိုပစၥည္းလည္းရွားပါးပါသည္။ ေနာက္ပိုင္း၌ စက္ငယ္မ်ား၌ ျပည္တြင္း ထုတ္လုပ္ေသာ စပါးခြံဓါတ္ေငြ႔သံုး အင္ဂ်င္မ်ား (Rice husk Gasifier) မ်ား တပ္ဆင္အသံုးျပဳ လာၾကပါသည္။

ဆန္စက္ပညာရပ္သည္ တသီးတျခားရွိေသာပညာရပ္ျဖစ္ပါသည္။ ယခင္ ကုန္သြယ္/လယ္ယာ ေခတ္က ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္၊ ဂ်ီတီအိုင္ေက်ာင္းဆင္း အင္ဂ်င္နီယာမ်ားကုိျပည္သူ႔ဝန္ထမ္းေရြးခ်ယ္ေလ့က်င့္ေရးအဖြဲ႔မွတဆင့္ေခၚယူခန္႔ထားခဲ့ၿပီး၊ ဆန္စက္အင္ဂ်င္နီယာပညာရပ္မ်ားလက္ေတြ႔ကြ်မ္းက်င္လာေစရန္ေလ့က်င့္ပ်ိဳးေထာင္ေပးပါသည္။အခါအားေလ်ာ္စြာဆန္စက္ပညာရပ္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ဂ်ပန္၊အိႏၵိယ၊အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ႐ု႐ွားမ်ားသို႔ ကုန္သြယ္/လယ္ယာမွ အင္ဂ်င္နီယာ မ်ားကို သင္တန္းမ်ားေစလႊတ္ တက္ေရာက္ေစခဲ့ပါသည္။ကုန္သြယ္/လယ္ယာေခတ္ကဆန္စက္ပညာရပ္တြင္ကြ်မ္းက်င္ေသာအင္ဂ်င္နီယာမ်ား၊ေမတန္ေတမ်ားကိုအေတာ္အတန္ေလ့က်င့္ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေမြးထုတ္ေပးႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ကုန္သြယ္/လယ္ယာေခတ္က၁၉၈၅ခုႏွစ္တြင္ရိတ္သိမ္းခ်ိန္လြန္နည္းပညာအသံုးခ်ဌာနကိုထူေထာင္ခဲ့ၿပီးဆန္စပါးရိတ္သိမ္းခ်ိန္လြန္နည္းပညာရပ္မ်ားကိုအထူးျပဳေလ့လာၿပီးပညာရပ္မ်ားကိုအထိုက္အေလ်ာက္ျဖန္႔ေဝေပးႏိုင္ခဲ့သည့္ျပင္ဆန္စပါးစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်မႈsupply chain တေလွ်ာက္၌လိုအပ္ေသာပညာရွင္မ်ားေမြးထုတ္ေပးႏိုင္ခဲ့ပါ
သည္။ယေန႔ပုဂၢလိကပိုင္းမွေခတ္မီဆန္စက္မ်ားကိုတည္ေဆာက္လ်က္ရွိေသာ္လည္း ဆန္ စက္မ်ားကိုအုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္သည့္စက္႐ံုမွဴးမ်ားလိုအပ္လ်က္ရွိေနပါသည္။ ဆန္စပါးလုပ္ငန္းသည္ ပညာရပ္ ဆိုင္ရာက ၈၀%၊ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္တတ္မႈက ၂၀%ရွိ၍ လိုအပ္သည္ဟု ဆိုၾကရာ အရည္အခ်င္းရွိေသာဆန္စက္ပညာရွင္စက္႐ံုမွဴးမ်ား၊operatorမ်ားေမြးထုတ္ေပးရန္လိုအပ္ေနၿပီျဖစ္ပါသည္။ ကုန္သြယ္/လယ္ယာရွိစဥ္က ဟိုေရာက္ ဒီေရာက္ျဖစ္ၿပီး၊ ပုဂၢလိကပိုင္းမွ ဆန္စက္မ်ားထူေထာင္လာသည့္အခါ ပညာရပ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကြ်မ္းက်င္ေသာ ပညာရွင္မ်ားရွားပါးလာၿပီျဖစ္ပါသည္။

ဤလိုအပ္ခ်က္ကိုျဖည့္ဆည္းႏိုင္သည့္အဖြဲ႔အစည္းမွာကုန္သြယ္/လယ္ယာ၊ MRFတို႔ျဖစ္ပါသည္။ဆန္စက္ေမတန္ေတသင္တန္းကိုရိတ္သိမ္းခ်ိန္လြန္နည္းပညာဌာန၊MRFယခင္ကဆန္စက္ပိုင္ရွင္မ်ားအသင္း၊တို႔ပူးေပါင္းသင္ၾကားျပသေပးႏိုင္စြမ္းရွိသည့္ ဆန္စက္အင္ဂ်င္နီယာပညာရွင္မ်ားလုပ္အားေပးႏိုင္ခ်ိန္မွာအေလးအနက္စဥ္းစားသင့္ေသာအခ်က္ျဖစ္သည္။ ဆန္စက္တစ္စက္ကို တည္ေထာင္သည့္ကိစၥသည္ လြယ္ကူေသာ္လည္း ဆန္စက္ပညာရပ္ ကြ်မ္းက်င္သည့္ ပညာရွင္မ်ား ပ်ိဳးေထာင္ရန္မွာ အခ်ိန္ယူသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္ပါသည္။

ျမန္မာဆန္စပါးလုပ္ငန္းကို ပုဂၢလိကလက္ဝယ္သို႔ လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့သည့္အခါ ျမန္မာဆန္စပါး လုပ္ငန္းတစ္ခုလံုးအခ်ိန္တိုအတြင္း change အေျပာင္းအလဲျပဳလုပ္ လိုက္ပါက ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာႏိုင္မည္ဟု ယံုၾကည္ပါသည္။ ယခင္က ႏိုင္ငံေတာ္သည္ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာျဖင့္ ျပည္သူမ်ားစားသံုးရန္ ဆန္ျဖန္႔ျဖဴး ေရာင္းခ်ခဲ့ေသာ္လည္း ယခုအခါ ျပည္တြင္းဆန္ ျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်မႈလုပ္ငန္း၊ ျပည္ပတင္ပို႔မႈလုပ္ငန္းမ်ားကို ပုဂၢလိက ပိုင္းမွ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင့္ သြက္လက္ျမန္ဆန္စြာေဆာင္ရြက္ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ေနၿပီျဖစ္ ပါသည္။ေမာင္တိုင္ပင္အဓိကေျပာခ်င္သည့္အခ်က္မွာျမန္မာဆန္စပါးလုပ္ငန္းအေနၿဖင္႔ changeအေျပာင္းအလဲမ်ားျဖစ္ေပၚခဲ့ရာ၌အဆိုပါchangeသည္တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကိုေရွး႐ႈသည္ဆိုသည့္အခ်က္ကိုေတာ့လက္ခံရပါမည္။အသင္းအဖြဲ႔မ်ားအပိုင္းမွၾကည့္လွ်င္လည္း ယခင္ဆန္ကုန္သည္အသင္း၊ဆန္စက္ပိုင္ရွင္အသင္း၊ဆန္စပါးစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္သူမ်ားအသင္းမ်ားသည္ ျမန္မာဆန္စပါးလုပ္ငန္းအသင္းခ်ဳပ္ (Myanmar Rice  Federation)၏ စုစည္းမႈေအာက္တြင္ပါဝင္လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ေနၿပီျဖစ္ပါသည္။ဆန္စပါးစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္ေသာတိုင္းေဒသႀကီးမ်ားတြင္ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္အထိMRF႐ံုးခြဲမ်ားကိုစနစ္တက်ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္းျဖင့္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ ႏိုင္ခဲ့ၾကပါသည္။

ဆန္စပါးအထူးျပဳကုမၸဏီမ်ာေပၚေပါက္လာသည့္အခါၿမန္မာဆန္စပါးလုပ္ငန္းအတြက္အားကိုးစရာ change တစ္ခုျဖစ္ခဲ့ေသာ္လည္းအဆိုပါchangeသည္တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္း အတာအရဆိုပါက မည္မွ်ရွိေနၿပီ ဆိုသည့္အခ်က္ကိုေဖၚထုတ္ရန္ လိုအပ္ေနပါသည္။ ဥပမာ ဆန္စက္မ်ားသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္ ၂ - ၃ ခု က အေျခအေနႏွင့္ ယေန႔အေျခအေနမ်ားစြာကြာျခားေနၿပီး၊changeေျပာင္းလဲမႈအတိုင္းအတာတစ္ရပ္ေပၚ
ေပါက္ခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဆန္စက္မ်ား၏ change ေျပာင္းလဲမႈ အတိုင္းအတာသည္ တစ္ႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာအရဆိုပါက အခ်ိဳးအစားမည္မွ်ရွိ ေနၿပီလဲဆိုသည့္အခ်က္ကို ေဖၚထုတ္ရန္လိုအပ္ေနဆဲျဖစ္ပါသည္။ MRFအသင္းခ်ဳပ္၏ ဆန္စက္ cluster သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္ခုလံုးရွိဆန္စက္အားလံုးအေပၚလႊမ္းၿခံဳႏိုင္မႈရွိေနၿပီလားဆိုသည့္အခ်က္ကိုေဖၚထုတ္ရန္လိုေနပါသည္။ ဆန္စက္တစ္စက္ခ်င္း အေပၚ Technical ပိုင္း အရျဖစ္ေစ၊ Managementပိုင္းအရျဖစ္ေစ၊လိုအပ္လွ်င္Financialပိုင္းတြင္ျဖစ္ေစ ဩဇာသက္ေရာက္မႈ၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားရွိေနေစရန္ ဖန္တီးယူသြားရပါမည္။

ယေန႔ ျမန္မာပုဂၢလိကဆန္စက္ေလာကသည္ ကုန္သြယ္/လယ္ယာေခတ္က တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာေခတ္မီဆန္စက္မ်ားကိုဆက္လက္အေမြခံႏိုင္ခဲ့ၿပီး၊ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္သြားႏိုင္ခဲ့သျဖင့္ ဆန္စက္မ်ား၏ ႀကိတ္ခြဲအားသည္ မေလ်ာ့ပါး သည့္ျပင္ ဆန္စက္အသစ္မ်ားတည္ေဆာက္လာမွဳေႀကာင္႔တိုးတက္လာသည့္ အေနအထားမ်ားပင္ ေတြ႔ေနရပါသည္။ အခ်ိဳ႕ ဆန္စက္မ်ားအေနၿဖင္႔ ႀကိတ္ခြဲစြမ္းအားျမႇင့္တင္ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ ၄င္းျပင္ ျပည္ပမွ အဆင့္ျမင့္ဆန္စက္မ်ား တည္ေဆာက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံလာမႈေၾကာင့္ နည္းပညာအသစ္မ်ားရရွိခဲ့သည့္ျပင္ဆန္ႀကိတ္ခြဲေရးပိုင္းတြင္လည္းchangeအေျပာင္းအလဲမ်ားျဖစ္ေပၚခဲ့ပါသည္။သို႔ေသာ္ဆန္စက္လုပ္ငန္း လူ႔စြမ္းအားအရင္းအျမစ္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာ ေစေရး (Human Resource Development )၌ မ်ားစြာအားနည္းေနဆဲျဖစ္သည္ကို ေဖၚထုတ္ေတြ႔ရွိရပါသည္။ ဆန္စပါးအထူးျပဳကုမၸဏီမ်ားတည္ေထာင္လုပ္ကိုင္လာျခင္းသည္ ယခင္က ကုန္သြယ္/လယ္ယာ တစ္ခုတည္းကသာ လုပ္ကိုင္လာခဲ့သည့္ ျမန္မာ့ဆန္စပါး supply chain ကို ေဒသအသီးသီး၌ ဟန္ခ်က္ညီညီ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာ ေစရန္ လုပ္ကိုင္ခြင့္ရရွိေစခဲ့ပါသည္။ MRF အသင္းခ်ဳပ္ ေအာင္ျမင္စြာ ထူေထာင္ႏိုင္မႈေၾကာင့္ ျမန္မာ့ဆန္စပါး လုပ္ငန္းက႑ခြဲအသီးသီး၏ လုပ္ငန္းရပ္မ်ားတြင္ change အေျပာင္းအလဲမ်ားျဖစ္ေပၚလာမလားကို ေစာင့္ၾကည့္အကဲခတ္ျခင္းခံရမည္မွာ မုခ်မလြဲ အေသအခ်ာပင္ျဖစ္ေပသည္။